جایگاه و کارکرد مساجد از صدر اسلام تاکنون در گفت‌وگو با یک کارشناس دینی

یک کارشناس مسایل دینی با بیان این‌که «مساجد باید نیازهای مردم و جوانان را درک کنند و مسجد به گونه‌ای آماده شود که پذیرای نسل جوان باشد» گفت: چه معنا دارد که پیرمردها در صف اول نماز جماعت بایستند و جوان‌ها در گوشه و حاشیه مسجد جا داشته باشند.

یک کارشناس مسایل دینی با بیان این‌که «مساجد باید نیازهای مردم و جوانان را درک کنند و مسجد به گونه‌ای آماده شود که پذیرای نسل جوان باشد» گفت: چه معنا دارد که پیرمردها در صف اول نماز جماعت بایستند و جوان‌ها در گوشه و حاشیه مسجد جا داشته باشند.

حجت‌الاسلام والمسلمین سیدحسن معین‌شیرازی در گفت‌وگو با خبرنگار دین و اندیشه خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، با اشاره به نقش و جایگاه مساجد در صدر اسلام و کارکردهای این اماکن مذهبی که در طول تاریخ اسلام داشته‌اند، افزود: دین اسلام و پیامبر اکرم (ص) بعد از خلایی که در ادیان الهی به وجود آمد ظهور کردند و دین اسلام خاتم ادیان، پیامبر اسلام (ص) خاتم پیامبران و قرآن خاتم کتب آسمانی بودند.

وی خاطرنشان کرد: در خلایی که بین ادیان الهی و دین اسلام بود احکام خدا خیلی دستکاری و تحریف شد به طوری که قبل از ظهور اسلام مسایل و اداره امور زندگی مردم دستخوش تغییر و دستکاری شد، اما اسلام مسایلی از قبیل احکام اجتماعی، خانوادگی، عاطفی، فردی و معنوی را در کنار هم دید بنابراین اصول و مبنای اجتماعی در دین اسلام با سایر ادیان و قدرت‌ها و حکومت‌ها متفاوت است.

این کارشناس مسایل دینی و امام جماعت با سابقه مساجد تهران با بیان این‌که «اسلام نمونه کامل، ساده و اجرایی از حکومت الله است» تصریح کرد: این حکومت به وسیله بندگان برگزیده خداوند و جانشینان به حق پیامبر (ص) اداره می‌شود و رسول خدا (ص) این حکومت را در اولین اقدام و اولین فرصت با ساختن مسجد نشان داد به طوری که آن حضرت پس از وصول به نقطه امن پس از هجرت از مکه به مدینه، مسجدی در منطقه قباء ساختند که به عنوان اولین مسجد در اسلام مطرح است.

معین‌شیرازی ادامه داد: رسول خدا (ص) همچنین در مدینه زمینی را با پول خود خریداری کردند و قسمتی را به مسجد تخصیص دادند، همین مکانی که اکنون به عنوان مسجدالنبی معروف است و اطراف آن را به افرادی که همراه ایشان هجرت کرده بودند دادند.

وی با اشاره به این‌که «اقدام پیامبر برای تاسیس یک حکومت الهی و یک جامعه مدنی مبتنی بر احکام اسلامی با ساختن مسجد شروع شد و ادامه پیدا کرد» گفت: در مسجدی که پیامبر (ص) ساختند ستونی وجود داشت که ایشان جهت صحبت با مردم و بیان ابلاغات و مشورت‌های خود با مردم در آنجا می‌ایستادند و آموزش‌های دینی به وسیله منبر در این مسجد انجام می‌شد.

این کارشناس مسایل دینی ادامه داد: در کنار مسجد پیامبر (ص) تعداد زیادی استخوان‌های کتف شتر انباشته شده بود که بر روی آنها آیات قرآن کریم را می‌نوشتند زیرا کتف شتر به گونه‌ای است که به طور طبیعی یک لوح صاف و سفید و آماده برای نوشتن است بنابراین در کنار مسجد الواح کتف و شانه شتر انباشته بود تا هر کس می‌خواست به وسیله آنها آیات کلام الهی را مطالعه کند.

معین‌شیرازی یادآور شد: هر وقت رسول خدا (ص) می‌خواست با مردم مشورت کند بلال بالای ماذنه می‌رفت و فریاد می‌زد تا مردم در مسجد جمع شوند و در آنجا پیامبر (ص) با آنها صحبت می‌کردند. همچنین برای اعلام جنگ و آمادگی برای حضور در جبهه برنامه‌ریزی و تنظیم کارها در مسجد انجام می‌شد و وقتی می‌خواستند کمک و یاری به شخصی داشته باشند این کار نیز در مسجد انجام می‌شد.

وی افزود: در مسجدالنبی ستونی به نام «استوانه الوفود» وجود داشت که محل نشستن هیات‌هایی از امرا، روسای اقوام و قبایل بود که با رسول خدا (ص) دیدار می‌کردند و در مقابل آن ستونی به نام ستون حراست قرار داشت که علی (ع) برای دفاع و حفاظت از رسول خدا (ص) در آنجا می‌ایستادند.

این روحانی برجسته کاروان‌های زیارتی حجاج با اشاره به این‌که «در زمان حکومت حضرت علی (ع) نیز که دنباله‌روی حکومت رسول خدا (ص) بود این سنت و سیره ادامه پیدا کرد» افزود: در مسجد کوفه جایگاهی بود به نام «دکه القضا» که آن حضرت در آنجا قضاوت می‌کردند و بدون هیچ واسطه و مسوول دفتری امکان دسترسی مردم به حضرت علی (ع) میسر بود اما از زمان معاویه وضعیت تغییر کرد و خلافت تبدیل به سلطنت شد.

وی خاطرنشان کرد: هر مقدار که در مسجد به این سنت‌ها و آموزه‌ها عمل شود آثار باقیمانده از سیره رسول خدا (ص) و اهل بیت (ع) بوده و یا بعدها احیا شده است و هر مقدار که ترک شده به لحاظ ضرورت حکومت‌ها و گذر زمان بوده است.

معین‌شیرازی در ادامه به تبیین کارکردهای مسجد و نقش آنها در دنیای امروز اشاره کرد و گفت: از آنجا که دین اسلام تمام مسایل فردی، اجتماعی و معنوی را یک جا دیده لذا مسجد هم باید چنین جایگاهی داشته باشد بنابراین مساجد اولا باید نیازهای مردم و جوانان را درک کنند و مسجد به گونه‌ای آماده شود که پذیرای نسل جوان باشد.

این کارشناس مسایل دینی و امام جماعت با سابقه مساجد تهران تاکید کرد: چه معنا دارد که پیرمردها در صف اول نماز جماعت بایستند و جوان‌ها در گوشه و حاشیه مسجد جا داشته باشند در حالیکه در زمان پیامبر (ص) اینگونه نبود و جوان‌ها جایگاه نزدیک به آن حضرت را داشتند و همه با هم مساوی بودند.

وی با تاکید بر بعد تمیزی و نظافت مساجد برای جذب جوانان و نوجوانان، گفت: مساجد بایستی تمیز باشند و نظافت آنها رعایت شود و این مساله آن‌قدر اهمیت داشت که در احکام اسلامی غسل جمعه به همین خاطر تشریع شد که مردم کار می‌کردند و در گرمای حجاز برای نماز در مسجد حضور می‌یافتند در حالی که بدنشان عرق کرده بود و این باعث اذیت سایرین می‌شد بنابراین غسل جمعه تشریع شد تا مردم قبل از نماز غسل و نظافت کنند.

معین‌شیرازی ادامه داد: اسلام نکات و ظرایف بسیار زیادی دارد و مسجد باید نقطه تبلور و اوج شکوفایی احکام الهی باشد بنابراین هر مقدار که ما از احکام الهی دور شویم به همان مقدار مسجد ما با مساجد زمان پیامبر (ص) تغییر خواهد کرد و فاصله می‌گیرد لذا اگر بخواهیم به اسلام و احکام آن برگردیم باید مساجدمان به همان سادگی، صفا و صمیمیت که همیشه در آن بر روی همه باز باشد فعالیت خود را انجام دهد.

این کارشناس مسایل دینی و امام جماعت با سابقه مساجد تهران همچنین با بیان این‌که «نباید صدای مسجد و بلندگوهای آن افراد حاضر در آن و همسایگان را اذیت کند» گفت: در مساجد ما باید صدا به ویژه با بلندگوهایی که اکنون کار گذاشته شده به گونه‌ای نباشد که افراد حاضر در مسجد و همسایه‌های آن را آزار دهد. سر و صدای بلندگوی مسجد نباید غیر از اذان بیرون برود و این حکم اسلام است.

وی یادآور شد: نباید قیمت زمین‌هایی که در جوار مسجد واقع شده به خاطر سر و صدای مسجد ارزان‌تر از سایر جاها باشد. اسلام تاکید بر ارج نهادن به همسایه و رعایت حقوق آنان دارد بنابراین نباید به بهانه‌ای که می‌خواهیم با خدا عبادت کنیم مردم را آزرده خاطر کنیم.

معین‌شیرازی در پایان تصریح کرد: ائمه جماعات مسجد نیز باید با ارتباط و تعاملی سازنده به مردم و نمازگزاران به ویژه جوانان این فرصت را بدهند تا با آنها تماس و ارتباط نزدیک داشته باشند.

انتهای پیام

  • چهارشنبه/ ۳۰ مرداد ۱۳۹۲ / ۰۸:۵۹
  • دسته‌بندی: دین و اندیشه
  • کد خبر: 92053017351
  • خبرنگار :