گرانی هتل‌های ایران عامل اصلی کاهش میزان اقامت در این اماکن است. از سوی دیگر، فعالیت مراکزی مانند اقامتگاه‌های استیجاری نه‌تنها گرایش مردم را برای استفاده از هتل‌ها کم کرده، بلکه به گردشگری ملی و سرمایه‌گذاری در این صنعت نیز لطمه زده است.
به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، براساس آخرین نظرسنجی که توسط مرکز گردشگری علمی - فرهنگی دانشجویان ایران درباره‌ی مشکلات سفر مردم انجام شده، گرانی هتل‌ها و مراکز اقامتی بزرگ‌ترین مشکل برای سفر مردم بوده است. همچنین به اذعان بیشتر گردشگران، قیمت‌های گزاف اقامت در هتل‌ها، مشکل اصلی برای اسکان در این اقامتگاه‌ها است.
فعال شدن اماکن اقامتی شخصی غیرمجاز با قیمت‌های بسیار پایین‌تر نیز یکی دیگر از دلایل استفاده نکردن از هتل‌ها به‌شمار می‌رود که ضریب اشغال هتل‌ها را کاهش می‌دهد. وجود خانه‌های شخصی، ویلاها و سوییت‌های اجاره‌یی با توجه به نبود استاندارد، مجوز و الزامات بهداشتی و ایمنی نه‌تنها افت کیفیت در خدمات گردشگری را رقم می‌زند، بلکه انگیزه‌ی لازم را از سرمایه‌گذاران در صنعت هتل‌داری می‌گیرد و به صنعت گردشگری ملی کشور لطمه وارد می‌کند.
در بررسی شاخص مدت زمان ماندگاری مسافران در مقصد، با متعادل شدن قیمت و تسهیلات در مراکز اقامتی، بخصوص هتل‌ها می‌توان شاهد اسکان هرچه بیشتر مسافران بود. نگاهی دقیق به آمار رجوع به هتل‌ها و متل‌ها در قیاس با مسافران ورودی به استان‌ها نشان از آن دارد که بهره نبردن از این مراکز، علاوه بر سرگردانی مسافران در جست‌وجوی خانه‌ها و سوییت‌های استیجاری و نارضایتی آن‌ها، کاهش ضریب اشغال در هتل‌های کشور را به‌دنبال خواهد داشت.
در میان اماکن اقامتی دنیا، هتل‌ها نقش موثری برای رقم زدن دورانی خوش و آرام‌بخش برای مسافران برعهده دارند و نگرانی گردشگران را برای اسکان برطرف می‌کنند؛ اما آیا در ایران این امر محقق می‌شود؟ چند درصد مسافران از هتل‌ها استفاده می‌کنند؟ آیا اقامت در هتل‌ها مقرون به صرفه است؟ آیا هزینه‌های دریافتی از مسافران با ارائه‌ی خدمات و تسهیلات به آن‌ها همخوانی دارد؟ آیا بهترین هتل‌های ایران با هتل‌های 5 ستاره‌ی جهان برابری دارند؟
کاهش قیمت‌ها مهم‌ترین گام آشتی مردم با هتل‌ها
براساس این گزارش که توسط بابک ارسیا - سرپرست مرکز گردشگری علمی فرهنگی دانشجویان ایران - تهیه شده است، به‌نظر می‌رسد، برای آشتی مخاطب عام با هتل‌ها مهم‌ترین گام، کاهش قیمت‌ها است تا از این طریق، هتل‌ها درهای خود را روی تعداد بیشتری از مهمانان بگشایند؛ ولی چگونه می‌توان قیمت‌ها را کاهش داد؟
اگر تعداد خاصی از هتل‌ها را با امکانات خاص و ویژه‌ی تشریفات و مهمانان ویژه در نظر بگیریم و دیگر هتل‌ها، پس از بررسی کارشناسانه با حذف آن دسته از خدمات که بیشتر حالت تشریفاتی دارند، برای کاهش قیمت‌ها اقدام کنند، می‌توان افراد بیشتری را برای استفاده از این اماکن ترغیب کرد و از این طریق، هتل‌ها رونق بیشتری می‌گیرند که نتیجه‌ی این رونق، افزایش درآمد آن‌ها خواهد بود. ضمن این‌که حذف برخی خدمات غیرضروری به نوعی کاهش هزینه‌ها محسوب می‌شود. از سوی دیگر، دولت هم می‌تواند با دادن وام‌ها و امکانات مختلف، ضمن رونق بخشیدن به هتل‌داری، به مردم نیز خدمت کند. اگر مسافران بیشتری بتوانند در طول سفر خود از هتل‌هایی با امکانات و خدمات در حد نیاز برخوردار شوند، هم رضایت عمومی بالاتر می‌رود و هم امکانات به‌صورت عادلانه‌تری در اختیار بیشتر مردم قرار می‌گیرد.
در راستای جذب مسافران برای تمام فصول سال، بخصوص ایام پیک سفر می‌توان با تمهید برنامه‌هایی مانند تخفیف‌های ویژه و طرح‌های فرهنگی - تفریحی متنوع و ... در جذب مسافران و گردشگران موثر بود. به‌عنوان مثال، در مناطق شمالی کشور به‌طور متوسط در 105 روز پیک سفر در کشور، سقف نرخ اعلام می‌شود و فقط در 260 روز باقی‌مانده، ایام غیرپیک با تخفیف 10 تا 40 درصدی قیمت‌گذاری صورت می‌گیرد.
همچنین آژانس‌های مسافرتی به‌عنوان اصلی‌ترین عاملان و بازاریابان صنعت گردشگری در فروش خدمات گردشگری، بویژه هتل‌داری محسوب می‌شوند. برگزاری تورهای ارزان با تأمین سه فاکتور مهم سفر، یعنی غذا و نوشیدنی، اقامت و امنیت برای گردشگران در قالب سفرهای گروهی، یکی از بهترین روش‌های معرفی ظرفیت‌های گردشگری به گردشگران داخلی و خارجی و جذب به سمت اقامت در هتل‌ها است.
اقامت در هتل‌ها مقرون به صرفه نیست
در کشور ما متأسفانه بخش هتل‌سازی و از آن مهم‌تر، هتل‌گردانی با مشکل که نه، با بحران روبه‌رو است. هتل‌های درجه‌ی 1 در شهرهای بزرگ، اکثرا بیش از 40 سال عمر دارند و در سال‌های بعد از انقلاب به‌جز چند مورد انگشت‌شمار در مشهد یا اصفهان، موارد خاص و درخشانی ساخته نشده‌اند. اگرچه در سال‌های اخیر، ساخت چند هتل و مجموعه‌های بزرگ در شمال کشور، استان فارس و ... آغاز شده، اما هنوز تعداد قابل ذکری از آن‌ها وارد چرخه‌ی سودآوری نشده است.
از آن گذشته، نرخ بالای یک شب اقامت در ایران اصلا مقرون به صرفه نیست و این مشکل بزرگی است که همیشه مسافران در انتخاب محل اسکان خود با آن روبه‌رو بوده‌اند. مسافران و گردشگران داخلی که یکی از استان‌های کشور را برای تعطیلات برگزیده‌اند، اگر مجبور به گرفتن هتل باشند مجبورند با نرخ‌های بسیار بالای هتل‌ها، خود را سازگار کنند وگرنه باید به اقامتگاه‌های اجاره‌یی شخصی پناه ببرند که اصلا هیچ نفعی به حال صنعت گردشگری ملی ندارد.
بی‌ثباتی قیمت هتل‌ها
با بررسی افزایش قیمت در برخی هتل‌ها در دو سال اخیر، دیده می‌شود که بعضی از هتل‌ها تا 70 درصد در این مدت، افزایش قیمت داشته‌اند و این برای مسافران فاجعه است. افزایش قیمت هتل‌ها به این شکل، منطقی و قابل قبول نیست. هتل‌های داخل کشور هرچه قیمت‌های خود را افزایش دهند، مسافران داخلی کمتر به این مراکز می‌روند و از هتل استفاده می‌کنند.
نابرابری ارائه‌ی خدمات هتل‌های ایرانی با هتل‌های خارجی
رتبه و درجه‌ی هتل‌ها در کشورهای مختلف با نشان ستاره (Star) و الماس (Diamond) نمایش داده می‌شود. در کشور ما درجه‌بندی هتل‌ها با نمایش ستاره و از 1 تا 5 ستاره است که بالاترین درجه‌ی موجود در ایران، هتل‌هایی با 5 ستاره هستند. به‌عنوان مثال، یکی از هتل‌های صاحب‌نام در شمال کشور با آن‌که 5 ستاره نامیده می‌شود و در عمل، چیزی برای ارائه ندارد، کرایه‌ی اتاق در آن با بهترین هتل‌های 5 ستاره‌ی منطقه‌ی خاورمیانه برابری می‌کند. در برخی موارد نیز در این هتل، سقف اتاق‌های طبقه‌ی آخر چکه می‌کند و در مینی بار آن‌ها به‌جز یک بسته پسته‌ی شور، یک بسته شکلات تک‌تک و چند نوشابه، چیز دیگری نیست. صبحانه‌ی «منو باز» آن نیز بسیار محدود و رستوران آن در مقایسه با رستوران‌ها بیرون، بسیار گران و بی‌کیفیت است.
پایین بودن ظرفیت اشغال هتل‌های کشور منجر به بالا بردن قیمت تمام‌شده‌ی اتاق هتل‌ها می‌شود. هتل‌های کشور با ارائه‌ی نرخ‌های سنگین برای اقامت در اتاق‌ها، در کیفیت خدمات‌دهی بسیار ضعیف‌تر از هتل‌های دنیا عمل می‌کنند.
در پایان این گزارش آمده است: ساختارهای خدماتی باید به‌گونه‌ای تعریف شوند که هزینه‌ی خدمات ارائه‌شده از سوی آن‌ها با وضعیت غالب اقتصادی جامعه متناسب باشد. در غیر این صورت، تمام امکانات به سوی قشر مرفه جامعه سرازیر خواهد شد. نمی‌توان از یک فرد یا یک خانواده انتظار داشت که خرجی بسیار فراتر از دخلش داشته باشد. فقط در صورت برقراری توازن بین هزینه‌ی کالاها و خدمات در جامعه و میزان درآمد متوسط افراد می‌توان شاهد جامعه‌ای متوازن بود. بنابراین باید گفت، ارزان‌سازی سفر با پایین آوردن هزینه‌های اقامت در هتل‌ها، کاهش قیمت تورهای مسافرتی و کاهش نرخ بلیت‌های مسافرتی و هزینه‌های حمل و نقل و ... بایدهایی است که باید با تعامل هرچه منسجم‌تر و هماهنگ‌تر فعالان و متخصصان عرصه‌ی گردشگری برای چاره‌سازی و گام برداشتن اصولی و کارشناسانه به‌منظور رفع نواقص محقق شود.
انتهای پیام