سیدعلی صالحی گفت: شیرکو بی‌کس با نگاهش به انسان و جهان از شاعران شاخص 100 سال اخیر است.

این شاعر که شعرهای شیرکو بی‌کس، شاعر مطرح کُرد، را بازسرایی کرده است، در پی درگذشت او، در گفت‌و‌گو با خبرنگار ادبیات خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، عنوان کرد: شیرکو بی‌کس در واقع یکی از شاعران مطرح آسیا محسوب می‌شود و همیشه برای من از ارزش ‌ویژه‌ای برخوردار بوده است. علاقه‌ی من به شیرکو بی‌کس بی‌شباهت نیست به علاقه‌ی من به یانیس ریتسوس، پابلو نرودا، ناظم حکمت، فدریکو گارسیا لورکا، محمود درویش و احمد شاملو؛ شاعران پیشکسوتی که الگوی من بودند؛ خاصه در رعایت تعهد نسبت به انسان.

او در ادامه گفت: همه‌ی این شاعران، خاصه شیرکو بی‌کس، در برابر سرنوشت انسان بسیار حساس‌اند. همین ویژگی‌ در کنار شاخصه‌های فنی‌، ساختاری و مضامین بسیار عمیق انسانی باعث شد تا با علاقه‌ی بسیار در کنار چند مترجم کُردزبان، این شاعر اقلیم کردستان را به جامعه‌ی ادبی ایران معرفی کنم.

صالحی متذکر شد: نگاه شیرکو بی‌کس به مجموعه‌ی سرنوشت انسان به مفهوم تاریخی و به مفهوم موجودی که سیاسی می‌اندیشد، برایم بسیار ارزشمند بود. شعر پاستورال، شعر شبانی، ‌شعر طبیعت آزاد و شعر جامعه‌ی مدار باز به گونه‌ای بود که من را به یاد ریشه‌های خودم انداخت.

این شاعر یادآور شد: من و شیرکو بی‌کس نزدیکی‌های ویژه‌ی تاریخی داشتیم. بیش از 26 سال پیش برای اولین‌بار شعر او را در ایران معرفی کردم. کسانی که کارهای او را پراکنده خوانده بودند، می‌گفتند، می‌دانستیم شاعری قوی است، ولی شعرش خوب ترجمه نشده بود و حالا می‌توان قدرت شعرش را دید.

سیدعلی‌ صالحی با بیان این‌که شیرکو بی‌کس با شعر مدرن 100 سال اخیر فارسی به شدت آشنا بود، گفت: یک ربع قرن پیش به تهران آمد و خواست مرا ببیند. من هم برای دیدار این شاعر بزرگ مشتاق بودم. انگار سال‌ها پیش از این با هم برادر و دوست بودیم. شباهت زندگی گذشته، ما را بسیار به هم نزدیک می‌کرد. شیرکو بی‌کس از کودکان کار و خیابان بود و در هفت سال و چندماهگی پدرش، فائق بی‌کس را که شاعر خوبی بود، از دست داده بود. بعد با مادر و خواهرانش زندگی می‌کند و نان‌آور خانواده می‌شود. اما در کنار کار بسیار سخت، درس می‌خواند، مطالعه می‌کند و به سمت شعر می‌رود. خودش می‌گفت، در دوره‌ی کودکی تا هفت - ‌هشت‌سالگی که سایه‌ی پدر بر سرش بوده، هر کجا پدر می‌رفته، با او بوده و تحت تأثیر کلام موزون فائق بی‌کس بوده است. همین موضوع در او درونی و باعث می‌شود در 17 سالگی اولین مجموعه‌ی شعرش را با نام «مهتاب شعر» منتشر کند که با توفیق زیادی مواجه می‌شود.

او سپس درباره‌ی مطرح شدن شیرکو بی‌کس و شهرت جهانی گفت: پدیده‌های بسیاری دست به دست هم می‌دهد تا شرایط ویژه برای یک شاعر به وجود بیاید و جهان متوجه صدای او شود. ما الآن در ایران شاعران بزرگی داریم، اما چون شرایط خاصی به وجود نیامده، نتوانسته‌اند به مفهوم امروزی، جهانی شوند. هرچند عمیقا با این گفتمان تحمیلی با عنوان «چرا جهانی نمی‌شویم؟» مخالف‌ام، اما حالا که این موضوع مطرح شد، باید بگویم، شیرکو بی‌کس در کنار ناظم حکمتِ تبعیدشده و محمود درویشِ ستم‌دیده‌ی فلسطینی قرار می‌گیرد و این‌ها نشانه‌ها و شرایطی است که نگاه رسانه‌های جهانی را متوجه اهل قلم مستقل و مبارز می‌کند. البته این‌ کافی نیست. اگر شاعر، توانا و ژرف‌اندیش باشد و در کنارش تعهد انسانی ویژه در برابر مردم خودش داشته باشد، خود به خود مطرح می‌شود و خروجی‌اش ترجمه‌ی آثارش می‌شود و این موجب می‌شود به عنوان چهره در سطح جهانی مطرح شود.

صالحی در ادامه افزود: هزینه‌ی جهانی شدن شعر این شاعران را نخست مردم آن سرزمین و بعد خود آن شاعر می‌پردازد. محمود درویش اگر در کشوری با شرایط آزاد مثل سوییس بود، به چنین شهرتی نمی‌رسید. او سوار قطار پرشتاب مردم فلسطین شد و در نتیجه توانست آفاق تازه‌تری را کشف کند. شیرکو بی‌کس هم همین‌طور بود.

انتهای پیام