مدیرکل پیشین دفتر حفظ و احیای بناها و محوطههای تاریخی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری گفت: ثبت یک اثر تاریخی در فهرست میراث جهانی لزوما به معنای عاقبت بهخیر شدن آن اثر نیست، بلکه آغاز راه برای حفظ حیات آن اثر است.
به گزارش خبرنگار سرویس میراث فرهنگی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، سیاوش صابری که امروز (یکم مردادماه) در دومین نشست «بررسی گذشته و آینده میراث فرهنگی و باستانشناسی» در باشگاه دانشجویان دانشگاه تهران سخن میگفت، با اشاره به اینکه ایران در حوزهی ثبت جهانی رشد نسبتا خوبی داشته است، اظهار کرد: ثبت یک اثر در فهرست میراث جهانی آغاز راه برای آن اثر و رسمیت دادن به آن است که حقوق حفاظت از اثر را مشخص میکند.
این مدرس دانشگاه معتقد است: ما میتوانیم مدعی ثبت نوعی از مضامین میراث فرهنگی باشیم.
ناصر نوروززاده چگینی نیز ثبت جهانی آثار را مزیتی برای آنها دانست و گفت: با این اتفاق، کارها تازه آغاز میشوند، سپس باید شرایط حمایت از اثر ثبت جهانیشده فراهم شود. اگر حریم مشخصی برای اثر تعیین نشود و اقدامات لازم حفاظتی انجام نشود، جهانی کردن اثر بیمعنا است.
این باستانشناس و کارشناس حوزهی میراث فرهنگی تأکید کرد: ثبت جهانی نباید به یک اهرم تبدیل شود که هرگاه آن اهرم را از زیر گلوی اثر تاریخی برداشتیم، آن اثر تخریب شود. ما میتوانیم حمایت از آثار خود را بهگونهای داشته باشیم که همه از مردم گرفته تا مسوولان، خواهان ثبت آثار تاریخیشان باشند. در صنعت گردشگری نیز این قضیه صادق است؛ اگر ما بدون یک مرجع، چند هتل بسازیم، ولی گردشگر برای استفاده از هتلها نباشد، وضعیت نابهنجاری ایجاد میشود.
حکمتالله ملاصالحی نیز در این نشست با اشاره به اقدامات باستانشناسی که بعد از سال 1984 میلادی در یونان داشته است، گفت: در ساحل جنوب غربی یکی از استانهای تاریخی یونان روی تپهای باستانی کار میکردیم. در آن زمان، دولت یونان تصمیم داشت با ایجاد یک شرکت کشتیرانی سرمایهگذاری هنگفتی در آن منطقه انجام دهد؛ ولی سازمان میراث فرهنگی یونان با سرمایهداران در این زمینه درگیر شد و بالاخره پس از برگزاری جلسات متعدد، سازمان میراث فرهنگی یونان موفق شد اجازهی ساخت شرکت کشتیسازی را لغو کند.
سردبیر مجلهی باستانشناسی با اشاره به اینکه در سالهای گذشته، هیچ نهادی برای ثبت آثار تاریخی در کشور وجود نداشته است، ولی حفاظت و حمایت بهتری از آثار تاریخی میشد، ادامه داد: اکنون که این نهادها وجود دارند، یک شکاف میان همهی تاریخ گذشته و دورهی جدید ایجاد شده است و یعنی همهی ملتها هراس دارند که این شکاف باعث نابودی بخش زیادی از تاریخ شود.
این مدرس دانشگاه افزود: مقتضیات شرایط میراث فرهنگی را بسیاری از کشورها فهمیدهاند، اما ما هنوز آن را نفهمیدهایم.
به گزارش ایسنا، جلیل گلشن - باستانشناس - نیز در این نشست در پاسخ به پرسشی دربارهی وجود ضعفهای قانونی در حوزهی میراث فرهنگی، اظهار کرد: معتقدم ما هیچ ضعف قانونیای در این حوزه نداریم، این ضعفها، مدیریتی هستند چون قوانین اجرا نمیشوند.
میرعابدین کابلی - باستانشناس - نیز با اشاره به مشکلاتی که در حوزهی محیط زیست در طول سالهای گذشته گریبان ایران را گرفته است، گفت: برای استانهای کردستان، آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی نگرانم. چند دهه پیش، وقتی عدهای میخواستند طرحهای عمدهای را اجرا کنند، نامهنگاریهای زیادی را از چند ماه قبل آغاز میکردند. همهی دستگاهها برای آغاز هر عملیات عمرانیای از مرکز باستانشناسی ایران استعلام میگرفتند و سپس به دیگر دستگاهها کارشان را معرفی میکردند. به همین دلیل، هیچ آسیبی به محوطههای تاریخی وارد نمیشود؛ اما متأسفانه حالا دریاچهی ارومیه که خشک میشود، میگوییم از دریای خزر آب برداریم و به ارومیه بریزیم. میگویند در برنامهی پنجم توسعه قصد دارند همهچیز را از نو بسازند. این سوال مطرح میشود که چرا خراب میکنیم تا بخواهیم دوباره همهچیز را از نو بسازیم؟!
در این جلسه، یکی از دوستداران میراث فرهنگی استان خوزستان دربارهی وضعیت محوطهی جهان شوش و پروندهای که از چند سال پیش تا کنون چندبار به مدیران مختلف سپرده شده است تا تهیه شود، سخن گفت.
در این زمینه، کابلی که چند سال در شوش کاوش کرده است، اظهار کرد: موضوع ثبت جهانی، دکان شده است. در دورهای که آقای گلشن معاون پژوهشی سازمان میراث فرهنگی بود، از من خواست پروندهی جهانی شوش را تهیه کنم، دکتر عدل نیز در آن زمان روی متن پروندهی من اصلاحاتی را انجام داد و پس از ترجمه، آن پرونده بهعنوان پیشنویس به یونسکو فرستاده شد. پس از مدتی، با تغییر مدیر پایگاه شوش، قراردادی با او بسته شد تا پروندهی جدیدی برای ثبت جهانی شوش آماده کند. او مدتی کار خود را ادامه داد، اما شخص بعدی که برای مدیریت شوش برگزیده شد، قرارداد دیگری برای تهیهی پروندهی شوش امضا کرد. حال باید ببینیم شوش سال آینده میتواند در فهرست میراث جهانی به ثبت برسد یا خیر.
انتهای پیام