در ادامه مناظره هشت نامزد یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در شبکه اول سیما، سعید جلیلی به این پرسش که «گام دوم قانون هدفمندی یارانه‌ها را چگونه و با چه تدابیری اجرا می‌کنید؟» پاسخ داد و دیگر نامزدها صحبتهای وی را نقد کردند.
به گزارش خبرنگار سیاسی خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، صحبتهای این هشت کاندیدا، به ترتیب بدین شرح است:
سعید جلیلی: هدفمندی یارانه‌ها امروز یک قانون است و باید به خوبی اجرا شود. برخی موضوعاتی که ما مطرح می‌کنیم مثل حمایت از تولید و مبارزه با تورم در دولت های قبلی هم مطرح شده اما موفقیت نبوده است یا قانون هدفمندی یارانه‌ها موضوعی بوده که همه روی آن وفاق داشتند اما چرا در اجرا دچار مشکل شد. اولین کار برای هر سیاست اقتصادی که ما می‌خواهیم دنبال کنیم این است که اگر به ساختار اجرایی دولت توجه نکنیم هر سیاست خوبی در عمل موفق نخواهد شد.
اگر دولت را به یک ماشین تشبیه کنیم هر سیاستی که بگوید این طرف یا آن طرف برو، اما وقتی ماشین راه نیفتد و سرعت لازم را نداشته باشد بهترین قانون هم دچار مشکل می‌شود. حمایت از تولید موضوعی است که مورد وفاق همه است اما این ساختار این ظرفیت را ندارد و سازوکارها خوب تعریف نشده است. مهمترین بحث این است که ساختار دولت باید به گونه‌ای تعریف شود که اولا خودش برای مردم و اجرای طرح‌های خوب مانع نباشد بلکه تقویت‌کننده و مشوق باشد تا ظرفیت‌های دیگر به کار گرفته شود. در سیاست‌های مختلف و قوانین خوب مثل مبارزه با تورم، ایجاد اشتغال و هدفمندی اگر ماشین دولت متناسب تعریف نشود این قوانین هم به خوبی اجرا نمی‌شود. در هدفمندی یارانه‌ها بحث اساسی این بود که یارانه‌ها هدفمند شود و در جهت صحیحی مدیریت شود.
نقدها درباره صحبت جلیلی
رضایی: من معتقدم که مرحله اول طرح هدفمندی یارانه‌ها به دلیل اینکه دولت تعهد داده است باید عملی شود ولی در مرحله دوم باید به صورت درآمدی و تولیدی عمل کنیم یعنی پولی را که صرف این کار می‌شود، وارد تولید کرده و سرمایه‌گذاری کنیم و سپس مشاهده خواهیم کرد که این پول در مصرف و تقاضا اثر خودش را می‌گذارد؛ بنابراین مرحله دوم هدفمند کردن یارانه‌ها را حتما انجام خواهیم داد. مساله دیگری که وجود دارد این است که ساختار دولت کافی نیست و کارکرد و رفتار دولت باید تغییر کند. نوسازی دولت متناسب با تولید ملی است و مهمترین مساله‌ای است که چنانچه مورد توجه قرار نگیرد هر تیم دیگری هم که به جای احمدی‌نژاد روی کار بیاید هیچ اتفاقی صورت نخواهد گرفت. دولتی باید روی کار بیاید که پول‌آور باشد و بتواند چرخ تولید و ثروت ملی را راه بیندازد در این صورت است که می‌توانیم از طرح‌های مختلف صحبت کنیم.
غرضی: این بار اولی نیست که ما یارانه پرداخت می‌کنیم. زمانی که من وزیر نفت بودم نیز از امام اجازه گرفته شد که بنزین یارانه‌ای شود. همیشه در دولت‌های مختلف نیز مطرح بوده که یارانه‌ها باید به درستی هدفمند شود. اینکه در هدفمند کردن یارانه‌ها به جای اینکه قدرت سیاسی شود شود با آسیب مواجه می‌شود به این دلیل است که به جای اینکه گرفتاری‌ها را از مردم کم بکنیم به دلیل عدم کارشناسی، گرفتاری‌ها زیاد شده است، بنابراین امروز همه گمان می‌کنند که اگر به سمت پرداخت یارانه‌ها برویم باز این گرفتاری‌ها بیشتر می‌شود. بحث اینکه این شبه پول و تورم را چگونه در کشور تزریق شود که زندگی مردم را ارتقا بدهد بحثی کارشناسی، اقتصادی و فنی است. وقتی بدون این کارشناسی‌ها وارد میدان شویم و می‌خواهیم که با پرداخت یارانه به کار سیاسی بپردازیم نتیجه‌ای جز این نخواهد داشت.
قالیباف: هدفمندی یارانه‌ها را ادامه می‌دهیم. در واقع یارانه تولید را که دولت پیش‌بینی کرده، حتما ادامه می‌دهیم اما در کنار این باید سیاست‌های دیگری برای دهک‌های پایین جامعه نیز در نظر گرفته بشود تا قدرت خرید مردم افزایش یابد. بنابراین باید بدانیم که خاصیت پول نسبت به قبل از یارانه‌ها هیچ تغییری پیدا نکرده است. همانطور که در مسکن نیز گفته شد، بیش از 80 درصد درآمد خانوارها از این طریق مصرف می‌شود. زمانی که بنزین 100 تومان بود، قیمت واقعی آن 700 تومان بود و زمانی که بنزین 700 تومان شد، قیمت واقعی آن 2800 تومان بود. در اینجا حقی از مردم ضایع شد، اما اگر بتوانیم کیفیت تولید را بالا ببریم، به همان میزان هزینه خانوارها کاهش می‌یابد.
حدادعادل: اگر مراد از اجرای مرحله دوم هدفمندی یارانه‌ها این باشد که این 45 هزار تومان تبدیل به 100 هزار تومان یا 5 برابر شود، فکر نمی‌کنم دردی از دردهای مردم درمان شود و این مساله خود منشاء تورم می‌شود. ممکن است 5 برابر پول فعلی را به مردم بدهیم اما باید نگاه کنیم که در مرحله اول چه اشکالاتی وجود داشته است و آنها را برطرف کنیم. قرار بود دولت یارانه‌ها را به تناسب دهک‌ها اجرایی کند. که این کار انجام نشد که باید اصلاح شود. در مبلغی که قانون مشخص کرده بود، باید 30 درصد درآمد حاصل از حامل‌های انرژی به تولید اختصاص داده شود اما این کار انجام نشده است. لذا هدفمندی یارانه‌ها باید به درستی اجرایی شود.
عارف: هدفمند کردن یارانه‌ها در راستای توان بخشیدن به عدالت اجتماعی مطرح شد. در همه دولت‌ها هم کمابیش مطرح بود تا اینکه در دولت‌های نهم و دهم به صورت ناقص اجرا شد. جهت‌گیری هدفمندی یارانه‌ها برای کاهش فاصله طبقاتی بین فقرا و اغنیا، افزایش تعاون و رفاه اجتماعی بود تا درآمدهای ناشی از آن صرف پیشرفت و تولید شود. متاسفانه به خاطر عملکردی که با آن مواجه هستیم با تورم 30 درصدی روبروییم برای مثال یک خانواده 5 نفره در ماه 225 هزار تومان یارانه دریافت می کنند اما برای خرید 9 قلم کالای اساسی باید چیزی حدود 270 هزار تومان خرج کنند یعنی 45 هزار تومان از جیبش باید اضافه بدهد ما باید فاز اول هدفمندی یارانه‌ها را کامل اجرا کنیم و سهم تولید از یارانه‌ها را هم که داده نشده بدهیم. بعد از آن با ارزیابی مرحله اول باید توجه بیشتری به اقشار آسیب‌پذیر داشته باشیم و بیمه پایدار را تامین کنیم. در حال حاضر حدود 70 درصد از بیمه را مردم می‌پردازند که مطابق قانون باید به 30 درصد برسد.
روحانی: یارانه‌ها در واقع هدفمند نشد و باید هدفمند شود. هدفمندی یارانه‌ها برای این بود که عدالت به وجود بیاید و فرصت لازم به تولید داده شود. اما رقمی که به مردم می‌پردازیم باعث شده مردم قدرت خرید نداشته باشند یعنی این رقم جبران تورم را نکرد. 45 هزار تومان به مردم دادیم اما مردم بیشتر از آن را باید بپردازند. این اصل باید ادامه پیدا کند اما رویکرد اصلی این است که جلوی تورم گرفته شود و ترمز تورم متوقف شود. به اعتقاد من یارانه افرادی که دارای حقوق ثابت هستند مثل کارگران و کارمندان باید تقویت شود. پیشنهاد دولت من یارانه کالایی به مردم است و مردم نسبت به تامین کالاهای اساسی تضمین لازم را داشته باشند.
ولایتی: قانون هدفمند کردن یارانه‌ها قانون مجلس است و باید اجرا شود ولی باید دید که چه زمانی تورم ایجاد می‌شود؟ زمانی که متناسب با پولی که در بازار است به همان نسبت تولید کالا صورت نگیرد و ما شاید این حرف را در بین مردم شنیده‌ایم که می‌گویند یارانه‌ها را بگیرید ولی قیمت کالاها را سر جای خود برگردانید. وقتی که به صورت حساب نشده نقدینگی در جامعه بریزیم و کالا نیز متناسب با آن نباشد این تورم ایجاد می‌شود و باید این روند اصلاح شود.
دفاع جلیلی از خود: ما باید ساختار اقتصادی کشور را درست کنیم و تا ساختار اداری درست نشود، این نقدینگی وجود خواهد داشت. البته نقدینگی‌های زیادی مشابه هدفمند کردن یارانه‌ها در کشور وجود دارد که جمع نشده‌اند از جمله نقدینگی که از بابت معوقات بانکی که حدود 70 هزار میلیارد تومان است وجود دارد که عمده این معوقات در دست تعدادی است.
هدفمندی یارانه‌ها بر اساس منطق صحیح صورت گرفت و اکنون قانون شده است و نباید به آن دیدگاه سیاسی داشت و باید ادامه پیدا کند مرحله دوم آن نیز باید انجام شود و این قانون یک ظرفیت خوبی در جهت عدالت است. قبلا کالاها ارزان‌تر داده می‌شو و هرکس بیشتر مصرف می‌کرد یارانه می‌گرفت و اکنون با قانون هدفمند کردن یارانه‌ها تلاش شد که عدالت ایجاد شود و من معتقدم که یک منطق درست داشت البته باید درست اجرا شود، از جمله در بخش حمایت از تولید و کشاورزی و باید ساختار اقتصادی کشور، سازوکار حاکم بر آن را متناسب با این موضوع به پیش ببریم تا جواب دهد.
انتهای پیام