مراسم هفتمین دوره‌ی جایزه‌ی «کتاب سال شعر – خبرنگاران» با تجلیل از یک شاعر پیشکسوت و معرفی برگزیدگان برگزار شد.

به گزارش خبرنگار ادبیات خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، هفتمین دوره‌ی جایزه‌ی «کتاب سال شعر – خبرنگاران» که در آخرین جمعه‌ی سال 91 برپا شد، در بخش تقدیر از شاعر پیشکسوت، با تجلیل از بانوی غزل سیمین بهبهانی همراه بود.

در بخش کتاب سال نیز ضمن تقدیر از گروس عبدالملکیان برای مجموعه‌ی شعر «حُفره‌ها»، جایزه به مجموعه‌ی شعر «پُتک» سروده‌ی بکتاش آبتین رسید.

نامزدهای این بخش با داوری علیرضا بهرامی، پوریا سوری، آرش شفاعی، پونه ندائی و رسول یونان، بکتاش آبتین (پُتک)، رُزا جمالی (این ساعت شنی که به خواب رفته است...)، علیرضا عباسی (پروانه‌ای از متن خارج می‌شود)، گروس عبدالملکیان (حُفره‌ها)، سعدی گل‌بیانی (برگ‌های بی‌عشوه‌ی ختمی)، پوریا گل‌محمدی (اینجا هیچ خیابانی بی‌طرف نیست)، سارا محمدی اردهالی (برای سنگ‌ها)، علیرضا نوری (دلقک‌ها گریه می‌کنند) و مجید یاری (سیب قهوه‌ای) بودند.

همچنین در بخش ویژه (شاعران فارسی‌زبانی که تاکنون در ایران مجموعه‌ی شعر منتشر نکرده، اما دست‌کم به‌اندازه‌ی یک کتاب، شعر دارند)، ابراهیم عادل‌نیا از اردبیل به عنوان رتبه‌ی نخست معرفی شد و فریبا شادلو از مشهد، هادی هزاره (از کابل، افغانستان) و حسن همایون از تهران به‌طور مشترک دوم شدند. این بخش از جایزه برخلاف دوره‌های پیشین برگزیده‌ی سوم معرفی نکرد.

دیگر نامزدهای بخش ویژه با داوری اسدالله امرایی، ساره دستاران و یاسین نمکچیان؛ شیوا قدیری از تهران، داوود مالکی از خوزستان و احمدعلی نامداریان از اصفهان بودند.

به گزارش ایسنا، مراسم پایانی جایزه‌ی «کتاب سال شعر – خبرنگاران» با شعرخوانی نامزدهای بخش کتاب سال که در مراسم حاضر بودند، آغاز شد و در این بخش، سعدی گل‌بیانی، سارا محمدی اردهالی، بکتاش آبتین، پوریا گل‌محمدی، رُزا جمالی، علیرضا عباسی و علیرضا نوری شعر خواندند.

غزلی که گله‌مندانه نیست

در ادامه و در بخش نکوداشت شاعر پیشکسوت، محمود دولت‌آبادی در سخنانی گفت: من به خانم بهبهانی قول داده بودم غزلی از ایشان را برای جوان‌هایی که می‌خواهند درباره‌ی‌ ایشان فیلم بسازند،‌ بخوانم که در این‌جا هم این کار را می‌کنم. برای انتخاب شعر، مجموعه‌ی شعرهای خانم بهبهانی را ورق می‌زدم و می‌خواندم که غزلی بیش‌تر توجه مرا به خود جلب کرد. این غزل نگاه بلندنظرانه‌ای دارد و گله‌مندانه نیست. آقای ابتهاج هم غزلی با این مضمون دارد.

او در ادامه غزل مورد نظر را با مطلع «آن که رسوا خواست ما را پیش کس رسوا مباد» خواند.

شاعری که غزل را زنده کرد

در ادامه، جواد مجابی نیز در سخنانی درباره‌ی سیمین بهبهانی گفت: سلام بر شعر که رودخانه‌ای است چندهزارساله و خوشا کسی که به این رودخانه متصل باشد‌، بنوشد و بنوشاند.

او با اشاره به حضور و فعالیت‌های سیمین بهبهانی در چند دهه متمادی، افزود: وجهی از شخصیت خانم بهبهانی، شهروند تاریخی بودن ایشان است. او به‌خوبی توانسته حلقه‌ی امتداددهنده‌ی شعر ایران تا زمان ما باشد. خانم بهبهانی علاوه بر این‌که در زمینه‌ی وزن غزل کوشیده‌اند، اوزان تازه‌ای را به شعر ایران وارد کرده‌اند‌، غزل را از نهانگاه تاریخی بیرون آورده‌اند و با اندیشه‌ها و تخیلی که به آن وارد کردند، توانستند غزل را به عنوان قالبی زنده در افکار عمومی مردم ایران جا بیاندازند. غزل در حال به پایان رسیدن بود و به اهتمام کوشش عده‌ای از جمله خانم بهبهانی و آقای سایه بود که ما امروز می‌بینیم غزل یکی از قالب‌های زنده است.

این شاعر و نویسنده همچنین گفت: «غزل» معمولا به کلیات می‌پردازد و «قطعه» شعرهایی با جنبه‌ی شخصی و بیوگرافی است. یکی از هنرهای خانم بهبهانی این است که ترکیبی از غزل و قطعه؛ به معنای یک نوع شعر بیوگرافی که در عین شخصی بودن، اجتماعی است، ایجاد کرده‌اند. این باید در ذات شاعر باشد که بتواند زندگی شخصی خود را به‌عنوان بخشی از زندگی اجتماعی جا بیاندازد. بسیار اهمیت دارد که زندگی شخصی ما با زندگی اجتماعی مردم ما منطبق باشد. در کار خانم بهبهانی این انطباق، دستاورد بسیار مهمی است.

مجابی سپس اظهار کرد: خانم بهبهانی یک سنت دیرپا را در شعر ایران ادامه داده و آن از دل و جان عاشق بودن است. در دوره‌ای که نفرت‌ها و خصومت‌ها در جوامع وجود دارد، عاشق مردمان و بهروزی مردمان بودن، اهمیت بسیاری دارد. منظور من از عشق، هم معنای متافیزیکی عشق، هم معنای جسمی و هم جنبه‌های ملی عشق است. ما بدون عشق نمی‌توانیم از پستی‌ها نجات پیدا کنیم.

تجلیل از شعر

در بخش دیگری از این مراسم، حافظ موسوی گفت: نکوداشت خانم بهبهانی در این جلسه از چندین جهت معنادار است؛ یکی این‌که به‌واقع تجلیل از خانم بهبهانی، تجلیل از شعر است و شعر با وجود پیشرفت هنرهای دیگر هنوز برای ما ایرانیان گویاترین آیینه‌ی احساس است. این موضوع حتا شاید جای تأسف داشته باشد؛ چراکه در جوامع مدرن عکس این موضوع اتفاق می‌افتد.

این شاعر سپس اضافه کرد: خانم بهبهانی به‌نوعی عصاره شعر و دنباله‌ی سنت شعر فارسی هستند. شعر ایشان تاریخ‌نگاری روح جمعی ما ایرانیان است. نیما درباره‌ی شعر حافظ گفته است: «شعر حافظ موسیقی روح ایرانی است»، شعر خانم بهبهانی هم با روح و روان و اتفاق‌های اجتماعی ما تنظیم شده است و این دلیل مقبولیت ایشان است.

او همچنین گفت: در غزل‌های ایشان تنوع مضمون و تکثر موضوعی دیده می‌شود. اساسا غزل برای چنین ظرفیت‌هایی ساخته نشده است و ایشان این ظرفیت‌ها را ایجاد کردند. یکی دیگر از امتیازهای کار خانم بهبهانی این است که در شعرشان استعاره‌های کهن را به کار نمی‌برند. دکتر علی‌محمد حق‌شناس، که خدایش بیامرزد، درباره‌ی ایشان گفتند: «نیمای غزل؛ سیمین».

موسوی در ادامه اضافه کرد: خانم بهبهانی یکی از نمایندگان زبان فارسی در منطقه‌ی ما هستند. کم نیستند تاجیک‌ها و افغان‌هایی که شعر ایشان را از بر دارند. همان‌طور که برای خواندن «کلیدر» محمود دولت‌آبادی صف می‌کشند.

شعر نمی‌خوانم

در ادامه، سیمین بهبهانی از محمود دولت‌آبادی، حافظ موسوی‌، جواد مجابی و برگزارکنندگان و حاضران در مراسم تشکر کرد.

سپس با اهدای لوح تقدیر توسط محمود دولت‌آبادی و با حضور مفتون امینی، از سیمین بهبهانی، بانوی غزل‌سرا، تجلیل شد.

در بخش دیگری از مراسم، زمانی که از بهبهانی خواسته شد برای حاضران شعر بخواند، او در پاسخ گفت: من شعر نمی‌خوانم؛ چون شعرهایم را حفظ نیستم و علاوه بر این، به خاطر دید کم چشم‌هایم بچه‌ها به من سفارش کرده‌اند که شعر نخوان، چون شعرهایت را بد می‌خوانی و آن‌ها را خراب می‌کنی.

استقبال بی‌سابقه از جایزه‌ی شعر خبرنگاران

در این مراسم، علیرضا بهرامی، دبیر جایزه‌ی شعر خبرنگاران و مجری برنامه، با سپاس‌گزاری از داوران و حاضران، گفت: در این دوره از جایزه‌ی شعر خبرنگاران استقبال بی‌سابقه‌ای از هر دو بخش صورت گرفت. در بخش ویژه (شاعران فارسی‌زبانی که تاکنون در ایران مجموعه‌ی شعر منتشر نکرده، اما دست‌کم به‌اندازه‌ی یک کتاب شعر دارند)، امسال چهار نفر برگزیده شده‌اند.

او ادامه داد: هیأت داوران بخش ویژه از بین 56 مجموعه‌ی شعر که قابلیت کتاب شدن داشتند، نامزدهای نهایی این دوره را معرفی کردند.

بهرامی سپس اسامی نامزدهای نهایی این بخش را اعلام کرد که عبارت بودند از: فریبا شادلو از مشهد، ابراهیم عادل‌نیا از اردبیل، شیوا قدیری از تهران، داوود مالکی از خوزستان، احمدعلی نامداریان از اصفهان، هادی هزاره از کابل (افغانستان) و حسن همایون ساکن تهران اهل مرودشت.

در ادامه‌ی مراسم، ابراهیم عادل‌نیا به عنوان رتبه‌ی نخست معرفی شد و فریبا شادلو، هادی هزاره (از کابل، افغانستان) و حسن همایون به‌صورت مشترک دوم شدند.

برگزیدگان این بخش به جز هادی هزاره که در افغانستان سکونت دارد، پس از شعرخوانی، لوح‌های تقدیر خود را با حضور داوران و محمدهاشم اکبریانی (دبیر دوره‌های پیشین جایزه‌ی کتاب سال شعر – خبرنگاران) دریافت کردند.

کاش به‌جای کلمه پتو داشتم

ابراهیم عادل‌نیا جایزه‌ی خود را به مردم زلزله‌زده‌ی آذربایجان اهدا کرد و گفت: آذربایجان و اردبیل مردمان گرم‌، زمستان سرد و زلزله‌های سختی دارد. مردم نازنین منطقه‌ی آذربایجان امسال از زمستان تا بهار لرزیدند و من آرزو می‌کردم کاش به جای همه‌ی کلماتم پتو داشتم تا به آن‌ها تقدیم کنم. این جایزه عزیزترین چیزی است که در زندگی‌ام گرفته‌ام و آن را به مردم خوب آذربایجان تقدیم می‌کنم.

در ادامه، دبیر جایزه با اشاره به پی‌گیری عادل‌نیا درباره‌ی این جایزه، گفت: وقتی روزی علت پی‌گیری‌های ایشان را پرسیدم، پاسخ دادند: برگزیده شدن در این جوایز برای شاعران شهرستانی مثل ما کورسوی امیدی است برای چاپ کتاب‌های‌مان.

او همچنین ادامه داد: ما اصرار داشتیم حتما منابع مالی این جایزه مشخص باشد؛ به همین دلیل در ابتدای این هفته اعلام کردیم که به‌خاطر وضعیت اقتصادی حوزه نشر ممکن است امسال جایزه‌ی نقدی نداشته باشیم. تا این‌که روزنامه‌ی «شرق» تأمین جوایز را تقبل کرد که از این طریق از عوامل این روزنامه سپاس‌گزاری می‌کنیم. امیدواریم به زودی مجموعه‌های برگزیده‌ی این دوره و دوره‌های گذشته در بخش ویژه توسط انتشارات آرادمان منتشر شود. فرد برگزیده بخش ویژه طبق قولی که داده شده، می‌تواند بیستم فروردین‌ماه برای انعقاد قرارداد چاپ کتابش به انتشارات نگاه مراجعه کند.

دبیر جایزه‌ی «کتاب سال شعر – خبرنگاران» سپس گفت: نکته‌ی قابل تأمل این است که از جمع 9 کتابی که نامزد نهایی جایزه هستند، فعالیت ناشرانی که بیش‌ترین سهم را در انتشار این کتاب‌ها داشته‌اند، به دلیل تعلیق مجوز یا عوامل دیگر متوقف یا کند شده است. امیدوارم به‌زودی شاهد حضور آثاری از این ناشران باشیم.

او همچنین گفت: تراکم آثار شاعران بدون کتاب وجه مثبتی دارد که گویای وجود استعدادهای خوب در راه است، اما وجه دیگر آن این است که شاید چاپ کردن کتاب دشوار شده است که در مثبت یا منفی بودن این وجه البته جای تأمل وجود دارد.

دبیر جایزه «کتاب سال شعر – خبرنگاران» در مرور فعالیت دوره‌های پیشین این جایزه، گفت: جایزه‌ی شعر خبرنگاران در دوره‌ی اول،‌ غلامرضا بروسان را که یادش گرامی باد، به‌عنوان برگزیده معرفی و از شمس لنگرودی تجلیل کرد. در دوره‌ی دوم نیز علیرضا طبایی به عنوان برگزیده معرفی و از عمران صلاحی که یادش گرامی باد، تجلیل شد. در دوره‌ی سوم الیاس علوی (شاعر افغان) به‌عنوان برگزیده معرفی و از احمدرضا احمدی تجلیل شد. در دوره‌ی چهارم هم حافظ موسوی به عنوان برگزیده معرفی و از مفتون امینی تجلیل شد. در دوره‌ی پنجم نرگس برهمند به عنوان برگزیده معرفی و محمدعلی سپانلو تجلیل شد. در دوره‌ی ششم نیز رؤیا زرین به عنوان برگزیده معرفی و از جواد مجابی تجلیل شد. در این دوره هم از سیمین بهبهانی تجلیل کردیم و حالا از ایشان درخواست می‌کنیم که لوح برگزیده‌ی امسال را تقدیم کنند.

او در ادامه گفت: هیأت داوران ضمن تقدیر از گروس عبدالملکیان، جایزه‌ی کتاب سال شعر خبرنگاران را به مجموعه‌ی شعر «پُتک» از بکتاش آبتین تقدیم می‌کند.

بکتاش آبتین پس از دریافت جایزه‌اش، پس از بیان سخنانی، شعری دیگر از مجموعه‌ی شعرش را برای حاضران خواند.

در این مراسم که عصر جمعه (26 اسفندماه) با حضور حدود 100 نفر از شاعران و اهل رسانه و قلم در سرای کاووسیه برگزار شد، چهره‌هایی چون محمود معتقدی، علیرضا طبایی، شهاب مقربین، هرمز همایون‌پور، علی بهبهانی، علیرضا مجابی، حامد ابراهیم پور، هادی خوانساری، صابر قدیمی، بهاء‌الدین مرشدی، حبیب محمدزاده، هادی خورشاهیان، لیلا عباسعلی‌زاده و ترانه مکرم حضور داشتند.

انتهای پیام