مدیریت‌ها در فوتبال ایران به قدری بی‌ثبات است که وقتی مدیری مطمئن است، سه سال در باشگاهی می‌ماند، برای قهرمانی تیمش در آسیا برنامه‌ریزی می‌کند. محمدحسین جعفری از آن دسته مدیرانی است که اگر به آنها فرصت داده شود، می‌توانند آثار خوبی از خود به جا بگذارند. تراکتورسازی تبریز نمونه بارز این ادعاست.
به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، تیم فوتبال تراکتورسای تبریز از روزی که به لیگ برتر فوتبال راه یافت، روندی رو به رشد را طی کرده است. این تیم اکنون در لیگ قهرمانان آسیا بازی می‌کند و تاکنون نتایج خوبی را هم در این رقابت‌ها گرفته است. روند صعودی تراکتورسازان به قدری پرسرعت بوده که مدیرعامل این باشگاه اکنون از برنامه‌هایش برای قهرمانی نماینده پرطرفدار تبریز در آسیا صحبت می‌کند.
دقایقی با مدیرعامل باشگاه تراکتورسازی گفتوگو کردیم که مشروحش را در ادامه می‌خوانید:
از حضور دوباره تراکتورسازی در بالاترین سطح فوتبال ایران شروع کنیم. تراکتورسازی در این سال‌ها روند روبه‌رشدی داشته است. شما برای شکل‌گیری این روند چه برنامه‌هایی داشتید؟
از حدود 3 سال پیش که وارد تراکتورسازی شدم، برنامه‌های کوتاه، میان و بلندمدتی داشتم. خوشبختانه امروز به بخش اعظمی از هدف‌گذاری‌هایمان رسیده‌ایم. برای موفقیت تراکتورسازی در کوتاه مدت، آسیایی شدن را در نظر داشتیم، چون این اتفاق پتانسیل و انرژی زیادی را ایجاد می‌کرد که با استفاده از آن می‌توانستیم به برنامه‌های میان و بلندمدت بپردازیم. برنامه‌های آتی‌مان بر این محور استوار بود که همچنان آسیایی بمانیم. به همین دلیل تیم خوبی بستیم؛ هرچند به خاطر جدایی نابه‌هنگام قلعه‌نویی که فرصت را برای خرید بازیکنان خوب از ما گرفت. نتوانستیم آن‌طور که می‌خواهیم عمل کنیم. تیم ما اکنون خوب است و نشان داده که در لیگ برتر و لیگ قهرمانان آسیا از عهده ماموریت خود برمی‌آید. به نظر می‌رسد آن‌چه در این برنامه‌ها به آن خیلی توجه می‌شود، آماده‌سازی حرفهای است.
برای این آماده‌سازی حرفهای چه کارهایی را انجام داده‌اید؟
برای آماده‌سازی باشگاه چند کار لازم است. نخست ایجاد زیرساخت‌های فیزیکی است که در این راستا استادیوم و تشکیلات لازم در تبریز ساخته و هزینه‌های لازم برای آن پرداخت شده است. دوم این که باید با همراهی هواداران، گفتمان جدیدی را شکل بدهیم. از هم‌اندیشی با هواداران نهایت استفاده را برای بالابردن معنویت بین هواداران استفاده کردیم. به جرات می‌گویم که با توجه به رخدادهای بازی تراکتورسازی برابر استقلال در هفته گذشته هواداران تراکتورسازی باادب‌ترین، باعزت‌ترین و باشر‌ف‌ترین هواداران ایران هستند. نتایج خوب تیم همه متاثر از این اتفاقات است. زیرساخت‌ها و مردم پشتوانه تیم ما هستند. در تیم ما معنویت، دوستی و برادری در راستای منافع تیم شکل گرفته است.
برای سازماندهی هواداران هم برنامه‌های مدونی داشته‌اید؟
هواداران ما در قالب کانون‌های هواداری انسجام خوبی دارند. سایت‌های هواداری در تبریز که حرکت‌های مردمی را ایجاد می‌کنند، به خوبی به راه افتاده‌اند. هواداران با ما هماهنگ هستند. آنها به موقع از ما انتقاد می‌کنند و به وقتش به ما پیشنهاد می‌دهند. این سایت‌ها همچنین مهندسی افکار می‌کنند و در برنامه‌ریزی‌های باشگاه به ما یاری می‌رسانند. ما درهای باشگاه را به روی هواداران باز کرده و هیچ ترسی از حضور و سوال آنها نداریم. یکی دیگر از کارهای اساسی ما راه‌اندازی کانون‌های هواداری در 11 شهرستان است. همچنین کارت‌های هواداری صادر کرده‌ایم که هم شناسه هواداران ماست و هم در آینده نه چندان دور به عنوان بلیت الکترونیکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. هدف‌گذاری ما به گونه‌ای است که در پنج سال آینده حدود 100 هزار کارت هواداری به فروش برسانیم.
پیش‌بینی شما از جایگاه تراکتورسازی در لیگ برتر ایران چیست؟
اگر از تراکتورسازی به خوبی حمایت شود، با توجه به علاقه‌ای که هواداران به تیم دارند، می‌توانیم همیشه جزو پنج تیم اول ایران باشیم. در حقیقت پیش‌بینی می‌کنیم که در بدترین شرایط هم از رتبه پنجم جدول پایین نمی‌آییم. هدف امسال ما قهرمانی در یک جام و رسیدن به مراحل بالای لیگ قهرمانان آسیاست. این هدف ممکن است دچار خلل شود، چون برای منابع‌سازی درآمدی فعلا توفیقی نداشته‌ایم. اگر بتوانیم کارهایی را که شروع کرده‌ایم، به اتمام برسانیم و منابع مالی را با خوداتکایی به دست بیاوریم، بدون کمک هیچ کسی می‌توانیم در آینده حرفهای زیادی برای گفتن داشته باشیم.
اجازه بدهید کمی به عقب بازگردیم. به ابتدای فصل و زمانی که شما به دنبال سرمربی جدید بودید. چه شد که بین گزینه‌های مختلف به تونی اولیویرا رسیدید؟
بعد از جدایی قلعه‌نویی نگران بودیم که زمان بگذرد و دستانمان خالی بماند. از این رو هیات رییسه باشگاه را مجاب کردم که مربی ایرانی را در اولویت بگذاریم اما هیچ یک از گزینه‌ها تایید نشدند. آخرین نمونه‌اش مظلومی بود که هواداران علیه او واکنش نشان دادند. در نهایت چون هدف ما آسیایی ماندن بود، نیاز به یک مربی داشتیم که ما را به اهداف‌مان برساند. در نتیجه چند گزینه خارجی را مورد بررسی قرار دادیم. کلاوس تاپ‌مولر آلمانی، میک مک‌کارتی ایرلندی، پسیروی برزیلی و تونی اولیویرای پرتغالی گزینه‌های ما بودند. درباره تاپ‌مولر با کریم باقری مشورت کردیم. او معتقد بود که بازیکنان ایرانی شاید نتوانند با مربی آلمانی کار کنند و شرایط تیم سخت شود. مک‌کارتی از ما فرصت خواست اما بعد از سه روز با تیم دیگری قرارداد بست و از ما عذرخواهی کرد. برای انتخاب از بین دو گزینه دیگر با کارشناسان مشورت کرده و به این نتیجه رسیدیم که چون تونی در آسیا مربیگری کرده و با زندگی در عربستان با عادات و اخلاق مسلمانان و شرقی‌ها آگاه است، گزینه مناسب‌تری است. ضمن این که درباره خصوصیات اخلاقی او با کی‌روش صحبت کردیم و او گفت که تونی به درد ایران می‌خورد. این گونه شد که از او دعوت کردیم، به ایران بیاید.
به نظر شما چرا سایر مربیان پرتغالی شاغل در ایران نتوانستند عملکرد مطلوبی داشته باشند؟
پاسخ این سوال را به تحلیل خودتان واگذار می‌کنم اما همین قدر می‌گویم که ما در تراکتورسازی در هر شرایطی با مربی تعامل می‌کنیم. تراکتورسازی تیمی بدون حاشیه و مدیریت آن با مربی‌اش برای کسب نتیجه همدل است. ضمنا از اخلاق خوب اولیویرا هم نباید گذشت که با همه چیز ما ساخته و بی‌پولی و مشکلات باشگاه خللی در کارش نداشته است.
گفتید بی‌پولی و مشکلات مالی! آن طور که به نظر می‌رسد، باشگاه شما امسال جزو پرهزینه‌ترین باشگاه‌های ایران است. پس چگونه است که از مشکل مالی حرف می‌زنید؟
امسال پول خوبی گرفتیم. موسسه مالی کوثر که سهامدار و اسپانسر ماست، حمایت جانانه‌ای از ما داشته است. همچنین کارخانه تراکتورسازی از ما حمایت کرد. امسال واقعا خوب حمایت شدیم ولی متاسفانه گرانی‌های امسال که انفجاری بود و مخصوصا مسئله ارز به ما فشار آورد. هفت بازیکن خارجی داشتیم که گران شدن ارز قیمت آنها را بالا برد و در بودجه ما اثر گذاشت. اکنون تنها 10 درصد از بودجه باشگاه باقی مانده ولی هنوز 30 درصد از مطالبات بازیکنان و کادر فنی و سایر موارد باقی است. البته خدا را شکر می‌کنیم که در شرایط بحرانی هم توانستیم تیم را پیش ببریم. اکنون بخشی از تعهدات ما عقب افتاده و کادر فنی و بازیکنان ناراحت هستند. ضمنا به بیرون از باشگاه هم مقروضیم. این مشکل در اختیار ما نبود. تراکتورسازی هم جزو صنایع است و در پرداخت پول محدودیت‌هایی دارد. اکنون برای به پایان رساندن برنامه‌ها به یک یا علی دیگر از سوی مسئولان نیاز داریم. ما اکنون نماینده ایران در آسیا هستیم و به کمک مسئولان محتاج.
بهتر نبود قرارداد بازیکنان خارجی‌تان را به ریال می‌بستید تا دچار چنین مشکلی نشوید؟
می‌خواستیم این کار را بکنیم اما بازیکنان خارجی ما قبول نکردند که قراردادشان به ریال باشد! اگر قراردادها را به ریال می‌بستیم، بازیکنان خارجی ما متضرر می‌شدند و به همین دلیل قبول نکردند. البته ما هم در شرایطی نبودیم که جدی‌تر عمل کنیم. این اتفاق برای ما تجربه‌ای شد که در سال‌های بعد هوشیارانه‌تر عمل کنیم.
حالا که بحث بازیکنان خارجی مطرح شد، از سرنوشت آنسلمو و ژائو ویلا بگویید. در ابتدای فصل این 2 بازیکن پرتغالی به تراکتورسازی آمدند ولی در میانه فصل از تیم جدا شدند. چرا با آنها قطع همکاری کردید؟
از یکی از این بازیکنان راضی بودیم اما به خاطر مصاحبه‌ها و موضع‌گیری‌های او علیه باشگاه به مشکل برخوردیم. ما هم پولش را ندادیم و او رفت! ولی بازیکن دیگر را اصلا نمی‌خواستیم. او هم یک چیزی را بهانه کرد و رفت. حالا هم در حال مذاکره هستیم که چطور مسئله را مدیریت کنیم.
و جای آنها را با بازیکنان خارجی جدید پر کردید...
بله! در نیم‌فصل دو بازیکن برزیلی آوردیم که با تایید تونی در تست‌های باشگاه شرکت کردند اما فعلا جز 10- 15 دقیقه فرصت بازی پیدا نکرده‌اند. در همان دقایق هم چیز خاصی از آنها ندیدیم اما به هر حال امید داریم که در نیمکت‌مان کسانی را داریم که در هنگام نیاز کمک‌مان کنند.
سه سال است که به عنوان مدیرعامل باشگاه تراکتورسازی کار می‌کنید. این ثبات مدیریت چقدر در موفقیت تراکتورسازی موثر بوده است؟
در تراکتورسازی بحث مدیریت و ابقای یک مدیر مطرح نبوده است. روزی که من به باشگاه آمدم، نگاهی سه ساله به حضور من وجود داشت که رو به اتمام است. پس از آن هیات مدیره یا تصمیم به ابقای من می‌گیرد یا فرد جدیدی را روی کار می‌آورد. خوشبختانه در این سه سال کاملا مورد حمایت هیات مدیره و هواداران بوده و به صورت شبانه‌روزی کار کردم.
با توجه به باخت برابر استقلال هنوز هم به قهرمانی در لیگ برتر فکر می‌کنید؟
برابر استقلال مستحق باخت نبودیم اما نتوانستیم حتی یک مساوی بگیریم. به قدرت خودمان باور داشتیم اما شرایط طوری رقم خورد که نتوانستیم برنده باشیم. گل بی‌موردی که خوردیم، عملکرد خوب استقلال در نیمه اول، 10 نفره شدن این تیم و یک نیمه دفاعی کار کردنش باعث شکست ما شد ولی حقیقت این است که اگر 5 بازی پایانی را ببریم، اتفاقات دیگری هم ممکن است، رخ دهد. بازیکنان ما برای پیروزی به مصاف استقلال رفته بودند و ما از آنها راضی هستیم. وقتی حریف با 11 نفر داخل دروازه‌اش دفاع می‌کند، معلوم است که توپ‌ها گل نمی‌شوند! تیم ما مشکل روحی ندارد و فکر می‌کنم بازیکنان به خاطر باخت به استقلال در پی جبران برخواهند آمد. تیم ما برای پنج بازی آخر از جان مایه می‌گذارد.
امسال اولین "نوروز آسیایی" تراکتورسازی است. برای هوادارانتان کدام عیدی را در نظر گرفته‌اید؟
پیش از عید دوست داشتیم که الجیش قطر را ببریم و پس از آن هم سپاهان را شکست دهیم. خوشحالیم که برابر حریف قطری شکست نخوردیم و توانستیم یک امتیاز با ارزش از قطری‌ها بگیریم. در ادامه فصل هم سپاهان را می‌بریم تا این دو اتفاق خوب را به عنوان عیدی به هوادارانمان هدیه دهیم.
متاسفانه برخی از مدیران فوتبال ما اخلاق حرفهای را رعایت نمی‌کنند و اغلب در مصاحبه‌ها و سخنان خود علیه دیگران هجمه رسانه‌ای ایجاد می‌کنند. دراین‌باره چه نظری دارید؟
اگر می‌خواهیم سکوها خوب باشند، ابتدا باشگاه‌ها باید خوب عمل کنند. چهار سال پیش مشکلات زیادی در تبریز داشتیم. صندلی‌های ورزشگاه شکسته بودند و تماشاگران سر هر چیزی اعتراض می‌کردند اما حالا وضعیت فرق و فرهنگ تماشاگران خیلی تغییر کرده است. هرگز نباید اخلاق را ببازیم، چون هرگز جبران نمی‌شود. در بازی ما و استقلال، هواداران استقلال، اخلاق را باختند و سه امتیاز را گرفتند. در حالی که حدود 25 هزار هوادار ما در پاسخ به آن همه توهین یک لحظه هم پرخاشگری نکردند. مدیران هم نباید مردم را درگیر مسائل کلان کنند و با تیم‌های دیگر دربیندازند. آنها باید مدیریت کنند تا فوتبال اوج بگیرد. نباید نتیجه را با ناسزا گفتن به دست بیاوریم. یک باشگاه پول می‌دهد و بازیکنان خوب می‌خرد و دیگری با مدیریت تیم را کنترل می‌کند اما اخلاق نباید زیرپا گذاشته شود. نباید آخرت‌مان را به دنیای مردم و تشویق آنها بفروشیم.
ولی به نظر می‌رسد بیشتر مدیران ما از علم مدیریت اطلاع چندانی ندارند...
متاسفانه فوتبال ما از نظر تحصیلات و علم، فقیر است. نگاه کلان مدیریتی در فوتبال نیست. فوتبال ما زمانی رشد می‌کند که مدیران مبتکر، قوی، راسخ، بااعتبار و گریزان از پول و شهرت به آن ورود کنند. فقر علم در فوتبال ایران موج می‌زند. هرجا بی‌سوادی حاکم باشد، بی‌فرهنگی اوج پیدا می‌کند.
برای بهبود این وضع چه کار باید کرد؟
جریان هم‌اندیشی مدیران لیگ برتری را که البته خیلی‌ها در آن شرکت نکردند، با همین هدف شکل دادیم. متاسفانه بیشتر مدیران ما اعتقاد ندارند که با تعامل با یکدیگر باید فوتبال را نجات دهیم. در حالی که اکنون مدیران خوبی داریم که می‌توانند در کنار هم کارهای بزرگی انجام دهند. ما باید علم را وارد فوتبال و ضوابطی را تدوین کنیم که مثلا تا پنج سال دیگر هیچ فوتبالیستی زیر لیسانس نباشد. باید آکادمی و دانشگاه داشته باشیم. فوتبالیست‌ها باید تحصیل و با فرهنگ مردم رشد کنند. متاسفانه جلساتی از این دست خیلی مورد استقبال قرار نمی‌گیرند چون منافع برخی را به خطر می‌اندازد. اگر این جلسات شکل نگیرند، اتحادیه فوتبال و فدراسیون موظف هستند که این حرکت را ادامه دهند.
این حرف شما ما را به یاد "مکتب شاهین" می‌اندازد که در دهه‌های گذشته اصول خاصی را برای تربیت فوتبالیست‌ها در نظر می‌گرفت.
مکتب شاهین می‌گفت اول درس بعد اخلاق و سوم فوتبال. می‌خواهیم این مکتب را احیا کنیم. جلسه اول را ما برگزار کردیم. جلسه دوم را باشگاه داماش برگزار کرد. متاسفانه تاکنون هیچ باشگاهی برای میزبانی جلسه سوم اعلام آمادگی نکرده است. اگر در نهایت کسی قبول نکند، یعنی هم‌اندیشی مدیران مورد قبول واقع نشده و دیگر کار را ادامه نمی‌دهیم.
در پایان دوست داریم یک خاطره نوروزی از شما بشنویم.
نمی‌دانم این خاطره‌ام به کار شما می‌آید یا نه! سال 59 بود و ما در جبهه بودیم. سپاه هنوز سر و شکل کلاسیکی به خود نگرفته بود و ما مشغول جنگ‌های نامنظم بودیم. در آن زمان در دشت عباس مستقر بودیم و یک ماه می‌شد که با خانواده تماس نداشتیم. نزدیک عید بود و دوست داشتیم که ایام نوروز را کنار خانواده باشیم. در این مدت نمی‌توانستیم حتی به دزفول برویم و از آنجا با خانواده تماس بگیریم. روز سوم فروردین بود که فرمانده‌مان گفت بچه‌های تبریز بروند مرخصی! 15 نفر تبریزی بودیم و این خبر برایمان خیلی دلچسب بود. در نهایت به خانه بازگشتیم و با کمال تعجب دیدیم که حال و هوای خانه‌هایمان، حال و هوای عزاداری است! خانواده‌ها چون یک ماه خبر از ما نداشتند فکر می‌کردند که شهید شده‌ایم و به سوگواری پرداخته بودند. (با خنده) البته من از تهران توانستم تماس بگیرم و حال و هوای خانه‌مان کمی بهتر بود اما آثار سوگواری هنوز در چهره اهل خانه بود. باید قدر در کنار هم بودن را بدانیم. عید فرصت دیدوبازدیدهاست. این ایام می‌تواند برای فوتبال ما این پیام را داشته باشد که طرفدار هر تیمی هستیم، نباید برای تیم‌های دیگر مشکل‌تراشی کنیم.
گفتوگو از خبرنگار ایسنا: محمدعلی ایزدی
انتهای پیام