امروز برای اولین بار بورس انرژی با معامله سه محصول برق ، ذغال سنگ و قطران به طور رسمی آغاز به کار کرد و برق، نخستین بار در تاریخ کشور در بورس معامله شد.

به گزارش خبرنگار بورس خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، امروز پس از مدتها انتظار مسئولان وزارت نفت، وزارت نیرو، مسوولان سازمان بورس، شرکت بورس اوراق بهادار، فرابورس و بورس کالای ایران دور هم جمع شدند تا چهارمین و آخرین بورس کشور را به طور رسمی افتتاح کنند.

در حالی که به دلیل تامین نشدن نقدینگی مورد نیاز از سوی وزارت نیرو معامله برق در بورس انرژی به تعویق افتاده و قرار بود بورس انرژی فعالیت خود را به دو محصول قطران و ذغال سنگ شروع کند که مدیر عامل بورس انرژی پشت تریبون آمد و از افتتاح بورس انرژی با سه محصول برق، ، ذغال سنگ و قطران در ساعت 11 خبر داد.

جزئیات عرضه 3 محصول

شاپور محمدی - مدیر عامل بورس انرژی - که به عنوان اولین سخنران صحبت می کرد به جزئیات معامله در بورس انرژی پرداخت و گفت: در روزهای آینده معاملات بورس انرژی از ساعت 9 آغاز شده و از ساعت 9:30 معاملات پیوسته آغاز می‌شود و برای محصولاتی مانند برق، زغال سنگ و قطران مرحله پیش گشایش 12 دقیقه ای و مزنه یابی شش دقیقه‌ای صورت گرفته و سپس مرحله رقابت و نظارت و تایید معاملات انجام می‌شود.

وی افزود:واحد پولی معاملات برق ریال بوده و اندازه تغییر مجاز قیمت 10 ریال است. این درحالی است ;iه دامنه نوسان برای برق در نظر گرفته نشده و تنها سقفی که وزارت نیرو سالانه انتخاب می‌کند در سیستم اعمال شده است.

وی خاطرنشان کرد: نمادی که امروز در معاملات برق باز می‌شود تا 27 روز یعنی 19 فروردین ماه سال 92 امکان معامله خواهد داشت و سه روز به زمان تحویل معامله متوقف خواهد شد.

محمدی با بیان این‌که نمادهای یکی پس از دیگری در روزهای آینده بازگشایی می شوند عنوان کرد:‌نمادهای هفتگی وماهانه امکان بازگشایی دارند ولی تا زمانی که معامله شروع شده ونقدینگی کافی وجود داشته باشد معامله هفتگی و ماهانه متوقف نگه داشته می‌شود.

وی عنوان کرد:‌در مرحله اول سه هزار و 752 مگاوات برق ازنیروگاه‌های پرند، قم، خوی، سمنان، کاشان، ارومیه، یزد و نیشابور عرضه شده و در آینده تعداد این نیروگاه‌ها افزایش می یابد.

سابقه راه اندازی بورس انرژی از زبان وزیر اقتصاد

در ادامه این مراسم سید شمس‌الدین حسینی - وزیر امور اقتصادی و دارایی –به ایراد سخنرانی در مراسم افتتاحیه بورس انرژی پرداخت و ضمن تشریح اصلاح قانون بازار سرمایه در سال 84 و ارائه عملکرد بورس تهران گفت:از یک دهه گذشته تا کنون شاهدیم که دست اندرکاران حوزه نفت و برق برای راه اندازی بورس انرژی در تکاپو هستند و درمقابل عده‌ای نیز مانند همیشه مخالف راه اندازی آن بودند.

سخنگوی اقتصادی دولت ادامه داد: اولین گام برای راه اندازی بورس انرژی به تلاش همکاران ما در وزارت نیرو برمی‌گردد که بازار برق را راه اندازی کردند زیرا در زمانی که نیروگاه‌ها هنوز خصوصی نشده بودند مسوولان وزارت نیرو با درک این که دولتی نبودن مانع از رقابت نمی شود، با آینده نگری این کار را انجام داده‌اند که به اعتقاد من پایه اصلی تشکیل بورس انرژی به همان تلاش‌ها برمی گردد.

وزیر امور اقتصادی و دارایی افزود: بنابراین تلاش‌های مسوولان وزارت نیرو بود که شورای بورس را در سال 87 متقاعد کرد تا مجوز تشکیل بورس انرژی را صادر کند.

وی در ادامه خاطرنشان کرد: در بخش نفت و فرآورده‌های نفتی و پتروشیمی نیز راه اندازی رینگ صادراتی در کیش که با همکاران وزارت نفت انجام شد گامی دیگری برای تشکیل بورس انرژی بود. لذا در یک دهه گذشته شاهد تلاش مسوولان هستیم تا امروز محکم‌ترین گام را در راستای تشکیل بورس انرژی برداریم.

حسینی با بیان این‌که اواخر خرداد 90 مجوز بورس انرژی صادر شد اظهار کرد: راه اندازی بورس انرژی در کشور یک ضرورت و حسن انتخاب است زیرا شکی نیست که ایران بزرگترین ذخایر انرژی را در دنیا دارد و این بلند پروازی نیست که ایران یکی از بزرگترین بورس‌های انرژی دنیا را در اختیار داشته باشد.

وزیر امور اقتصادی و دارایی در ادامه در مورد علت تاخیر راه اندازی بورس انرژی گفت: یکی از مهمترین عوامل تاخیر عدم توجه به ظرفیت‌های موجود بود. زیرا باید مسوولیت‌های خود را به اندازه ظرفیت‌های موجود تضمین کنیم.

وی با بیان این‌که ایران عضو موثر اوپک نفتی و گازی است و اوپک هم تنظیم کننده بازار است با طرح این سوال ادامه داد: آیا نباید از ابزارهای نوین در این زمینه استفاده کنیم. چرا باید مانند بسیاری از موارد دیگر گندم و انرژی را ما تولید کنیم و قیمت را شخص دیگری تعیین کند، چگونه می شود کشوری که بیشترین ذخایر انرژی دنیا را در اختیار دارد از قیمت پذیری به قیمت گذاری برسد که این امر ساده نبوده ولی امکان پذیر است.

حسینی خاطرنشان کرد: راه اندازی بورس قوی در افق 1404 با چنین تعابیری می تواند در بازار انرژی ایفای نقش کرده و نقطه تلاش و امید باشد.

وزیر امور اقتصادی و دارایی تصریح کرد: ایران تنها به عنوان فروشنده نفت و پمپ بنزین نیست بلکه صنعت نفت، گاز و برق در اختیار دارد ولی آیا به تناسب پیشرفت فنی در این صنایع در بازار نیز فعال است.

وی با اشاره به این‌که در یک دهه گذشته نیروگاهی در عمان توسط ایران ساخته شد خاطرنشان کرد: اتکای ما به صنعت برق کشور بیشتر است و براساس ظرفیت نصب شده نیروگاه‌ها مقام شانزدهم را در دنیا در اختیار داریم.

حسینی در ادامه عنوان کرد:‌ در دی ماه 89 تا 15 اسفند 91 که هدفمندی‌ یارانه‌ها آغاز شده است توانیر بابت فروش برق 16 هزار و 400 میلیارد تومان به خزانه واریز کرد که از این میزان حدود 9 هزار و 600 میلیارد تومان نقدا به توانیر برگشت داده شد. همچنین بالغ بر 500 میلیارد تومان بابت تهاتر فروش برق به بخش خصوصی انجام شد و بالغ بر 10 هزار میلیارد تومان معادل 62 درصد وجوه حاصل از فروش برق به توانیر برگشت داده شد.

وی ادامه داد: این به استثنای یک میلیارد و 900 میلیون دلار صادرات برق است که بخش عمده‌ای از آن در سال جاری اتفاق افتاده است که در اختیار خود توانیر است. لذا عدد فروش برق در کشور 20 هزار میلیارد تومان است.

حسینی ادامه داد: در حال حاضر بخش خصوصی 13 نیروگاه احداث کرده، هفت نیروگاه در دست احداث بوده، 18 نیروگاه واگذار شده و 26 نیروگاه در دست واگذاری است. لذا این صنعت که مسیر خصوصی سازی را طی می کند نیاز و ضرورت آن برای تشکیل بازار متشکل بیشتر می‌شود.

سخنگوی اقتصادی دولت عنوان کرد: این درحالی است که باید در بخش گاز تلاش بیشتری در راستای واگذاری شرکت‌ها صورت گیرد که تصور می کنم با راه اندازی بورس انرژی تقاضا و فضا برای توسعه بورس انرژی در حوزه گاز فراهم شود.

به گفته وی، بورس انرژی می تواند سهم فروش ایران را در بازار انرژی و نفت و گاز به طور خاص افزایش یابد.

وی ادامه داد: امروز به همت اقداماتی که صورت گرفته است از شرق و غرب و از اروپا و آسیا به شبکه‌های برق متصل شده‌ایم و با تلاش‌هایی که درحوزه گاز صورت می‌گیرد آینده‌ روشنی دراین حوزه داریم به طوری که با راه اندازی فازهای مختلف گاز در پارس جنوبی جایگاه ایران متحول خواهد شد.

حسینی ادامه داد: هر چه فضای رقابتی افزایش پیدا کند توفیق بیشتری در اجرای فاز دوم هدفمندی‌ یارانه‌ها خواهیم داشت. این درحالی است که تامین مالی همچنان دغدغه اصلی بوده و من معتقدم بورس انرژی در کنار شفاف سازی می تواند به تامین مالی و پوشش ریسک در صنعت کمک کند.

وی در پایان اظهار امیدواری کرد: کسانی که متولی بورس انرژی هستند با استفاده از تجربه بازار برق رینگ صادراتی و پتروشیمی و در نظر گرفتن مسیر بورس‌های موفق دنیا در شان و مقام ظرفیت‌های انرژی ایران گام بردارند و مایه کمک بهبود اقتصادی در کشور باشند.

اهداف راه اندازی بورس انرژی از زبان صالح آبادی

بعد از صحبت های وزیر امور اقتصادی و دارایی که به دلیل حضور در هیات واگذاری به سرعت مراسم را ترک کرد،رییس سازمان بورس و اوراق بهاداربه ایراد سخنرانی پرداخت.

دکتر علی صالح‌آبادی در مراسم افتتاحیه بورس انرژی به تاریخچه راه اندازی این بورس و استقبال از پذیره نویسی آن پرداخت و گفت: پس از پذیره نویسی بورس انرژی مراحل راه اندازی این بورس انجام و در اوایل سال جاری چهارمین بورس کشور به ثبت رسید.

وی با بیان این‌که راه اندازی بورس انرژی با توجه به پیچیدگی‌های موجود از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و همکاری دستگاه ها منجر به راه اندازی آن شد به حضور شرکت ملی نفت در بورس انرژی اشاره کرد و گفت: به دلیل وجود مشکلات ،حضور شرکت ملی نفت در بورس انرژی به زمان دیگری موکول شد و امیدواریم درمرحله بعدی نفت به این مجموعه اضافه شود.

صالح‌آبادی ادامه داد: سهم نفت و گاز در تولید ناخالص داخلی ایران 28 درصد است و براساس گزارش سازمان بین المللی انرژی حجم ذخایر جهان در سال 2030 میلادی به گونه‌ای است که انرژیهای تجدیدپذیر 6.3 درصد، هسته یی شش درصد،‌آب 6.8 درصد، زغال سنگ 27.7 درصد، گاز 25.9درصد و نفت 27.2 درصد سهم داشته‌اند لذا توجه به بورس انرژی در این زمینه ضروری است.

رییس سازمان بورس و اوراق بهادار، بورس انرژی را آخرین بورس ایران دانست و گفت:‌ بورس اوراق بهادار و فرابورس در حوزه اوراقی و بورس کالا و بورس انرژی در حوزه کالایی فعال است و قرار است از این پس این بورس‌ها توسعه پیدا کنند و بورس جدید دیگر در کشور راه اندازی نمی شود.

وی یادآور شد: برای ایجاد بورس انرژی طراحی‌های مختلفی همچون سلف، آپشن و معامله نقدی انجام شد که این ابزارها به تدریج در بورس انرژی مورد بهره برداری قرار می گیرد.

صالح آبادی ایجاد ابزارهای پوشش ریسک، توسعه معادلات انرژی با کشورهای منطقه ، کاهش هزینه‌های مبادلاتی و تامین مالی را از اهداف ایجاد بورس انرژی دانست.

معاملات محصولات و بروز مشکل در سیستم

بعد از سخنان رئیس سازمان بورس، سه محصول زغال سنگ ،قطران و برق وارد سیستم معاملات شدند که در مرحله اول 200 تن ذغال سنگ به قیمت پایه هزار ریال و 600 تن قطران عبه قیمت پایه پنج هزار ریال عرضه شد و با همان قیمت به فروش رفت ؛با فروش این محصولات معاملات بورس انرژی به طور رسمی آغاز شد.

در این عرضه صد هزار کیلو قطران توسط کارگزاری بانک ملی و 400 هزار کیلو توسط سیولیکس کالا و صد هزار کیلو توسط شرکت آراد ایرانیان خریداری شد.

همچنین امروز در مجموع حجم قابل عرضه توسط تولیدکنندگان برق معادل 3 هزار و 752 مگاوات در هر ساعت بود که 15 نیروگاه خصوصی به عنوان عرضه کننده و 6 شرکت توزیع نیروی برق اولین داد و ستد برق را رقم زدند.

در این داد و ستد در مجموع طی 5 معامله به حجم 20 قرارداد سلف موازی استاندارد برق، معادل 80 مگاوات ساعت به ارزش 25 هزار و 30 میلیون ریال جهت تحویل در تاریخ 19 فروردین 91 معامله شد این در حالی است که فردا نماد بار پیک روزانه 20 فرودین 92 بازگشایی می شود و تمامی معامله گرانی که امروز و فردا مبادرت به انجام معامله در سامانه معاملاتی بورس انرژی کنند از آنها تقدیر به عمل می آید.

اما در اولین روز معاملاتی بورس انرژی و در زمان معامله اشکالی در سیستم معاملاتی بورس انرژی ایجاد شد که مانع از عرضه بیشتر برق شد به طوری که در معاملات امروز خریداران نمی توانستند دستور خرید وارد کنند به این ترتیب تنها 5 قرار داد برق به ثبت رسید.

در اولین معامله تندیسی به اولین معامله گر و اولین کارگزار خریدار و فروشنده ارائه شد.

عاقبت اوراق سلف نفتی از زبان معاون وزیر

در ادامه این همایش معاون وزیر نفت به عاقبت اوراق سلف نفتی اشاره کرد و از عرضه اوراق سلف نفتی در سال آینده در بورس انرژی خبر داد.

احمد قلعه‌بانی- معاون وزیر نفت- در مراسم افتتایحه بورس انرژی گفت: اوراق سلف نفتی با اخذ مجوز از هیات مدیره شرکت ملی نفت مراحل نهایی را طی کرده که امیدواریم باتوجه به جلساتی که با بانک مرکزی برگزار می‌شوداین اوراق سلف در اوایل سال 92 منتشر شود.

وی با بیان این‌که شرکت ملی نفت برای عرضه اوراق سلف نفتی طی سال گذشته با همکاری سازمان بورس مباحث اجرایی آن را طی کرده است افزود: اوراق سلف نفتی در دو بخش ارزی و ریالی تعریف شده به طوری که در بخش ارزی در صورتی که قیمت نفت با قیمت روز محاسبه شود 10 درصد سود به همراه خواهد داشت و در بخش ریالی اگر که با نرخ مبادلاتی است بعد از سه سال 87 درصد سود خواهد داشت.

وی به کسب مقام اول ایران در ذخایر نفت و گاز دنیا اشاره کرد و ادامه داد: براساس برنامه پنجم توسعه قرار است بیش از 180 میلیارد دلار سرمایه گذاری در این بخش انجام شده تا ظرفیت تولید گاز به یک میلیارد و 400 میلیون متر مکعب افزایش یابد.همچنین با این سرمایه‌گذاری تولید نفت از چهار میلیون بشکه به پنج میلیون و 200 بشکه می رسد.

قلعه بانی خاطرنشان کرد: با وجود مشکلاتی که در سال‌های اخیر وجود داشته است سرمایه‌گذاری‌های مناسبی در بخش نفت وگاز صورت گرفته به طوری که در سال 91 حدود 22.3 میلیارد دلار در شرکت ملی نفت سرمایه‌گذاری شده است که این رقم در سال 89 حدود 16.7 میلیارد دلار و در سال 88 13.3 میلیارد دلار و در سال 87 حدود 9 میلیارد دلار بوده است.

معاون وزیر نفت سرمایه‌گذاری امسال در بخش نفت وگاز را بیش از 24 میلیارد دلار اعلام کرد وافزود: این سرمایه‌گذاری در حالی صورت گرفته که بودجه امسال شرکت 36 میلیارد دلار بوده است.

وی با بیان این‌که در سال 92 به تولید گاز کشور 150 میلیون متر مکعب و در سال 93 200 میلیون متر مکعب افزوده می‌شود ادامه داد: ظرفیت نفت در پایان برنامه پنجم به بیش از 5 میلیون بشکه نفت می رسد که این امر فرصتی برای توسعه بخش بورس انرژی در کشور است.

وی در ادامه در حال احداث بودن پنج پالایشگاه در کشور خبر داد و گفت:‌امیدواریم در سال 92 بتوانیم بیش از 25 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در بخش بالادستی داشته باشیم.

نحوه حضور نیروگاه ها در بورس انرژی از زبان معاون وزیر نیرو

معاون وزیر نیرو در مراسم افتتاحیه بورس انرژی گفت: وزارت نیرو با مدیریت بازار فیزیکی برق کار خود را به گونه‌ای سامان داد که تمامی خریداران و فروشندگان برق بتوانند در این بورس به معامله بپردازند.

محمد بهزاد افزود: شروع معاملات برق در بورس انرژی با حضور 15 نیروگاه خصوصی آغاز شد و اجازه داده شد تا 40 درصد از ظرفیت خود را که حدود چهار هزار مگاوات است در بورس انرژی عرضه کنند. همچنین در طرف تقاضای برق به 11 شرکت توزیع اجازه داده شد که 40 درصد از کل مصرف خود را از بورس انرژی خریداری کنند.

بهزاد ادامه داد: برنامه بعدی برای توسعه معاملات برق این است که ابتدا مصرف‌کنندگان عمده و در مرحله بعدی سایر مصرف‌کنندگان برق از طریق خرده فروشان برق بتوانند کالا خود را از طریق بورس انرژی تامین کنند.

معاون وزیر نیرو به راه اندازی بورس برق اشاره کرد و افزود: تدوین گزارش توجیهی راه‌اندازی بورس و ارسال آن به شورای عالی بورس، اخذ موافقات اصولی راه اندازی بورس برق از طریق شورای عالی بورس ، تمامی مستندات درخواستی سازمان بورس و اخذ مجوز رسمی تشکیل بورس انرژی با محوریت برق از شورای بورس از اقدامات وزارت نیرو برای راه اندازی بورس برق بود.

وی خاطرنشان کرد:با اخذ مجوز تاسیس بورس انرژی قرار شد 20 درصد سهام به فعالان حوزه برق و نفت اختصاص داده شده ، 60 درصد به نهادهای مالی و 20 درصد به عموم مردم اختصاص یابد.

بهزاد با بیان این‌که شرکت‌های حوزه برق توانستند تا 14.6 درصد از 20 درصد از سهام اختصاص یافته را تامین کنند خاطرنشان کرد: سامانه‌های نرم افزاری در بخش معاملات، تسویه وجوه و همچنین بازار فیزیکی که تحت مدیریت شرکت برق ایران فعال است با یکدیگر هماهنگ شدند.

انتهای پیام