برنامه نمایش افتتاحیه و نقد و بررسی فیلم مستند بلند «خونه» به کارگردانی خدایار قاقانی در سالن «سینماحقیقت» برگزار شد.

به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، جواد طوسی در ابتدای جلسه، ضمن اشاره به شناخت و آشنایی خود از روحیات و علایق کارگردان مستند «خونه» گفت: با توجه به این شناخت انتخاب موضوع و چنین محلی برای ساخت فیلم مستند کمی برای من سوال برانگیز است! نکته‌ای که بلافاصله پس از تماشای فیلم به ذهن بیننده می‌رسد زمان طولانی اثر است. تلقی من این است که آقای قاقانی نخست لیستی از افراد و آنچه باید تصویربرداری می شده تهیه کرده و محصول آن پس از تدوین تصاویر و صحبت‌های مصاحبه شوندگان به چیزی تبدیل شده که به نظر من طولانی به نظر می‌رسد.

وی ادامه داد: اگر قرار بر این است که ما مستندی درمورد معماری و تاریخچه عمارت قدیمی میرزا حسن مستوفی ببینیم، تعدادی از مصاحبه شوندگان بیش از آنکه در مورد بنا صحبت کنند، به مسیر دیگری می‌افتند و مسائلی طرح می‌شود که ارتباطی با موضوع ندارد.

این منتقد با اشاره به موارد دیگر مورد اشاره خود اظهار داشت: در آثاری از این دست فیلمساز باید شیفتگی خود نسبت به افراد را کنار بگذارد و سعی در تقویت جنبه‌هایی کند که در فیلم بیشتر به آن‌ها ارجاع داده می‌شود، مثل جنبه‌های کلامی و بصری کار که متاسفانه کارگردان به سادگی از به کارگیری آن‌ها عبور می‌کند.

وی در پایان بخش اول صحبت‌های خود به جنبه‌های مثبت اثر نیز اشاره کرد و گفت: استفاده خوب کارگردان از افکت‌ها و پرسه‌زنی دوربین در قسمت‌های مختلف بنا، به همراه صحبت‌های محمدرضا اصلانی یا اشاره به آثار سینمایی که در این محل ساخته شده‌اند، از نکته‌های مثبت اثر است. البته به نظر من جای فیلم «بازجویی یک جنایت» آقای سجادی هم در میان این تصاویر خالی است، چرا که اتفاقا جریان فیلم به گونه‌ای پیش می‌رود که اشاره خوبی به کارکردهای بنا دارد.

پس از صحبت‌های طوسی، خدایار قاقانی کارگردان مستند «خونه» در توضیح اینکه چطور متقاعد به ساخت فیلمی مستند با چنین موضوعی شده و اینکه انتقادها را تا چه اندازه وارد می‌داند، گفت: ماجرای ساخت فیلم به 9 سال قبل برمی‌گردد، زمانی که به خاطر دغدغه‌های ژورنالیستی، شروع به تحقیق درباره خانه‌های قدیمی و شناسنامه‌دار تهران کردم.

وی ادامه داد: هنگامی که برای اولین بار وارد این بنا شدم و آن را از نزدیک دیدم، تصاویر تمام فیلم‌هایی که در این محل ساخته شده بود به سرعت مقابل چشمهایم به حرکت درآمد. شخصیت میرزاحسن مستوفی هم برای من جذابیت داشت، چون در کتاب‌ها همه جا به نیکی از او یاد می‌شود.

کارگردان مستند «خونه» ضمن اشاره به حمایت مرکز و شخص شفیع آقامحمدیان از ساخت این اثر، درباره صحبت‌های منتقد جلسه بیان کرد: در مورد تصاویر فیلم‌هایی که در مستند از آن‌ها استفاده شده هم می‌توانم بگویم حتی آثار بیشتری نسبت به آنچه ذکر شد می‌توان نام برد، اما چند نکته وجود داشت که باید درنظر می‌گرفتم؛ اول اینکه تصاویر انتخاب شده به لحاظ مضمونی به مستند کمک کند، دوم اشاره به عدم توجه سینمای ایران به لوکیشن‌ها بود که همیشه درباره این مسئله صحبت کرده‌ام. فیلم‌های دیگری جز «عروسی خوبان» و «دلشدگان» در این بنا ساخته شده‌اند اما به نظر من این دو اثر از ساختمان استفاده بهتری کرده‌اند.

قاقانی همچنین درباره ترکیب و قالب اجرایی اثرش بیان کرد: سعی کردم در طول 30 دقیقه پایانی به سوال‌هایی که طی تماشای فیلم برای مخاطب به وجود می‌آید پاسخ دهم، البته می‌پذیرم که در این بین تکثر موضوعی و شخصیتی وجود دارد.

در ادامه این نشست، جواد طوسی در رابطه با دلایل عدم توازن میان کلام و تصاویر در مستند «خونه» گفت: این خانه چنان که در فیلم به نظر می‌آید، امروز دیگر وجود ندارد. از بیرون همچون یک عمارت باشکوه و واقعی به نظر می‌رسد اما از درون چیزی جز دو اتاق در آن باقی نمانده و کاملا نابود شده است. به همین دلیل در فیلم تصاویر اندرونی را کم داریم و امکان پرسه زنی دوربین وجود ندارد.

قاقانی با تاکید بر اینکه خود را در اجرا به فضای داخلی محدود کرده است، بیان کرد: ایده من برای ساخت مستند سه قسمت دارد دومین اثر تهران بانو نام دارد و سومین مستند درباره ایران خواهد بود. به همین دلیل در شماره یک اثر، خودمان را به فضای داخلی محدود کردیم و بیشتر سعی شد تا از افراد برای معرفی خانه استفاده کنیم.

این مستندساز افزود: بیشتر علاقه دارم در این مورد صحبت شود که وقتی از خانه صحبت می‌کنیم دقیقا در مورد چه چیزی حرف می زنیم! اصولا به چه جایی خانه گفته می‌شود و چه ویژگی هایی دارد. ما امروز طراحی خانه‌ای برای زیست 24ساعته را از دست داده‌ایم، بلکه سعی کنیم بیشتر درباره خانه‌های پدری و آنچه داریم فکر کنیم.

طوسی متذکر شد: اثر ترکیبی از جنبه‌های مثبت قابل دفاع و بخش‌هایی است که اعتقاد دارم با مشورت گرفتن می‌شد جذاب‌تر از این هم باشد. حداقل بهتر بود کارگردان هنگام تدوین فیلم از فردی که خودش قبول داشت مشورت می‌گرفت، البته پایان‌بندی فیلم و بارش قطرات باران روی تصویر خانه کار درست و خوبی بود. ولی اینجا هم کمی با استفاده‌ کارگردان از موسیقی پایانی فیلم مشکل دارم چراکه معتقد هستم ترانه‌ها و تصنیف‌های بهتری از آنچه استفاده شده وجود دارد.

کارگردان مستند خونه در پایان، ضمن پاسخ به این سوال که چرا در فیلمش به چرایی آنچه بر سر این بنا آمده پاسخ نمی دهد، اظهار داشت: در رابطه با عمارت میرزا حسن مستوفی و خانه‌هایی از این دست فکر می‌کنم این خود ما هستیم که باید خانه‌های پدری را حفظ و حراست کنیم. علی معلم در فیلم جمله خوبی دارد که می‌گوید «وقتی در نزدیکی ما زمین‌های خالی وجود دارد، چرا باید برای ساخت خانه جدید، خانه‌ پدری را خراب کنیم؟» به هرحال خوشحالم بگویم ساخت این فیلم موجب شد تا حداقل نسبت به بازسازی این بنا اقدام شود.

در پایان برنامه نمایش افتتاحیه مستند «خونه» و جلسه نقد و بررسی آن، شفیع آقامحمدیان مدیرعامل مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی با اهدای لوح و هدیه نقدی، از خدایار قاقانی کارگردان مستند «خونه» تقدیر کرد.

انتهای پیام