گزارشی از وضعیت ادبیات کودک و نوجوان در سال 1390 منتشر شد.

به گزارش بخش کتاب خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، متن این گزارش که ارزیابی گروه‌های بررسی شورای کتاب کودک درباره کتاب‌های منتشرشده سال 1390 است و توسط شکوه حاجی نصرالله تدوین و تنظیم شده، به شرح زیر است:

در این سال گروه‌های بررسی کتاب شورای کتاب کودک در حوزه های داستان، شعر، ادبیات نمایشی و غیرداستان؛ تالیف و ترجمه و گروه‌های بررسی آثار الکترونیک، آثار و دستنوشته‌های کودکان و نوجوانان، دستنوشته‌های بزرگسالان برای ‌کودکان و نوجوانان و نشریات به کار پرداختند.

**گروه تصویر در این سال تصاویر267 کتاب در حوزه داستان تالیف، ادبیات کهن، شعر، دین، زندگینامه، دانش اجتماعی، هنر، بازی و سرگرمی و علوم را بررسی کرد. از مجموعه بررسی شده 132 اثر به فهرست شورا راه یافتند که 31 اثر 5 و 4 و 3 ستاره بودند و بقیه 1 و 2 ستاره . جمع‌بندی بررسی‌ها و ارزیابی آسیب‌های تصویرسازی در این سال از این قرار است:  در برخی از کتاب‌های مورد بررسی توجهی به گروه سنی مخاطب نشده است.  صفحه‌آرایی وطراحی گرافیک همچون تصاویر، بر روی مخاطب اثر و سایر عناصر بصری کتاب تاثیر می‌گذارد این تاثیرات عموما در کتاب‌های بررسی‌شده، مخرب بوده‌اند. در بررسی‌های سال‌های اخیر بارها با نمونه‌های موفق و ناموفقی از طراحی گرافیک روبه‌رو بوده‌ایم.  اشکالات بارزی، چون قطع جملات از جای نامناسب، استفاده از نوع حروفی که با متن و گروه سنی مخاطب تناسب ندارد و مهم‌تر از آن خودنمایی‌های گرافیکی که روند خوانش و دیدن را مختل می‌کنند از مشکلات طراحی گرافیک در کتاب‌های بررسی شده است.  یکی از ناشرانی که در سال‌های اخیر به طراحی گرافیک توجه فراوانی کرده است کانون پرورش فکری کودکان ونوجوانان است. در اکثر این کتاب‌ها طراحی‌ گرافیک ، سایه گسترده‌ای برتصویر‌سازی‌ها دارند و با نادیده گرفتن نیازهای مخاطب جایگاه کتاب نیز تنزل پیدا کرده است.  بی‌توجهی و نا‌آگاهی از نیازهای هرگونه ادبی در تصویرسازی و ناهماهنگی تصویر و متن. این نکته در بررسیهای کتاب های گونه ادبی کهن، دین و شعر نمایان است.

**گروه ادبیات کهن تالیف 83 کتاب بررسی کرد که 61 اثر 4 و 3 ستاره‌ بودند. در این مجموعه 6 عنوان گزیده از متون کهن، 7 عنوان گردآوری قصه‌های قومی، 56 عنوان بازنویسی ساده ، 13 عنوان بازنویسی خلاق ، 2 عنوان بازآفرینی و 2 عنوان بازنویسی توأم با بازآفرینی از متون کهن فارسی بود. لازم به گفتن است که این روش‌ها در بررسی و ارزش‌گذاری با هم مقایسه نمی‌شوند و هر یک معیارهای بررسی جداگانه دارند و در حوزه ی ادبیات کودک هر یک کارکردهای ویژه‌ی خود را دارد. در مجموعه بررسی‌شده منابع آثار بررسی‌شده در حوزه ادبیات کهن مکتوب از این قرارند «شاهنامه فردوسی 20 عنوان، کلیله‌ودمنه 12 عنوان، مثنوی مولوی 9 عنوان، گلستان 7 عنوان ، بوستان 6 عنوان ، هزار و یک شب2 عنوان، کتاب‌های اسرار التوحید، آداب الحرب و الشجاعة، تاریخ عضدی ، تاریخ سیستان ، چهار مقاله، روضة الصفا ، سفرنامه ناصر خسرو، سیر الملوک، سیاست نامه، قابوسنامه ، منطق الطیر عطار، مجمع الانساب، هفت پیکر نظامی، هر کدام یک عنوان . لازم است گفته شود بسیاری از کتاب ها نام منبع مورد استفاده خود را ذکر نکرده‌اند.

ادبیات شفاهی 16 عنوان را به خود اختصاص داده است که 7 عنوان آن به صورت تک کتاب است و 9 مورد دیگر مجموعه اند و هر یک نیز تعداد زیادی قصه در خود دارند . منابع آثار بررسی‌شده در حوزه ادبیات کهن شفاهی شامل گردآوری قصه های قومی برای عام 3 اثر ، بازنویسی قصه های قومی 8 اثر وگردآوری کتابخانه ای، گردآوری شخصی، گردآوری ترانه متل، ترانه بازی، ترانه ، هیچانه با الهام از ترانه ها و متل های کهن به صورت منظوم هر کدام یک اثر هستند. جمع بندی بررسی ها و ارزیابی آسیب های کتاب های ادبیات کهن در این سال از این قرارست:  در برخی از کتاب‌ها مقدمه یا پیشگفتاری وجود ندارد تا در آن نام منبع، هدف نویسنده یا پدیدآورنده ی جدید و روش او را توضیح دهد.  در برخی از آثار اصل امانتداری رعایت نشده است.  در برخی آثار که به روش "بازنویسی ساده" است از روش "ساده کردن و حذف کردن" بیش از اندازه استفاده شده است به شکلی که جذابیت اثر از بین رفته است و آثار به شکل گزارش در آمده اند  در برخی از آثار توصیف‌های زیاد و کش‌دار، ابهام در موضوع و دخل و تصرف نابجا در برخی از قصه های قومی به ساختار روایت آسیب رسانده است.  برخی آثار از سبک و قالب کودکانه دور شده‌اند.

**گروه داستان تالیف 140 کتاب را بررسی کرد که درمقایسه با سال گذشته تعداد آثار از لحاظ کمیت تفاوت چندانی وجود نداشت و از لحاظ کیفیت افت داشته است. مقایسه آثار بررسی شده در حوزه داستان تالیف با حوزه داستان ترجمه نشان دهنده فاصله عمیق وتفاوت فاحش بین تألیف و ترجمه هم از جنبه کمی و هم کیفی است. در مجموعه داستان‌های بررسی شده 97 اثر داستان فانتزی و 43 اثر داستان واقعگرا بود. جمع‌بندی بررسی‌ها و ارزیابی آسیب های داستان در حوزه تالیف در این سال از این قرارست:  دو نسل دهه 70 -80 ودهه 80 – 90 به طور مساوی خالق آثار بودند ولی تجربه و مهارت نویسندگان قدیمی و پیشکسوت و جسارت وخلاقیت ونوآوری نویسندگان جدید و جوان تأثیری در بهبود کیفی آثار نداشته است.  عدم خلق شخصیت های ماندگار و دوست داشتنی که در ذهن کودکان باقی بماند و کارکرد الگوسازی داشته باشد.  بسامد درون مایه های اخلاقی- تربیتی نشان می‌دهد که بخش عمده‌ای از ادبیات داستانی کودکان ما را همچنان ادبیات تعلیم گرا تشکیل می‌دهد. ارتباط بیشتر با نسل امروز و دوری از ادبیات تعلیم‌گرا در عین حفظ خصوصیات کودکانه ی اثر، می‌تواند به محبوبیت و ارتقای کیفیت آثار نویسندگان کمک کند.  در مجموعه بررسی شده کتاب‌هایی دیده می‌شوندکه از نظر ساختار و محتوا مناسب نوجوانان ولی از نظر ظاهر مانند قطع کتاب، صفحه آرایی و وضعیت تصویر برای نوجوان مناسب نیستند.  در مجموعه بررسی شده 23 ویراستار 58 اثر را ویراستاری کردند. اما ویراستاری تأثیری در بهبود و تغییرجایگاه آثار بوجود نیاورده و گاهی آثار با وجود ویراستار همچنان اشکالات ویرایشی و اشتباه‌های املایی دارند.

**گروه ادبیات نمایشی مجموعه ده جلدی "نمایشنامه‏های آسان" اثر آقای حسن دولت‏آبادی را بررسی کرد. این بررسی نشان ‏می‌دهد که حوزه‌ی ادبیات نمایشی کودکان و نوجوانان در ایران نیازمند آموزش‏ها و بازآموزی‏های جدی در زمینه نظریه درام و شیوه‏های خلق آن است. بخش عمده‏ای از آثار مورد بررسی از نظر رعایت اصول درام‏نویسی با مشکل جدی روبه‏رو هستند: پیرنگ ضعیف، شخصیت‏پردازی سطحی، گفت‏وگونویسی سست از مهم‏ترین ضعف‏های این آثار به شمار می‏رود. در عین حال، در زمینه انتخاب موضوع آثار و نیز شیوه‏های اقتباس از منابع مختلف نیز بایستی تجدید نظر صورت بگیرد و موضوعات انتخابی یا اقتباسی با نیاز مخاطب کودک و نوجوان امروز تطبیق داده شود. همچنین، بررسی‏ها نشان می‏دهد که هیچ نمایشنامه‏ای برای خوانش کودک و نوجوان نوشته نشده است. نمایشنامه‏ای که علاوه بر ساختار و نوع قصه به خصوصیات تصویری از جمله نوع فونت انتخابی برای خوانش کودک و نوجوان و همچنین تصویرگری هدفمند در جهت اجرای یک نمایش با ابزار ساده توجه داشته باشد. همچنین در بررسی گروه مشخص شد که مراکز آموزشی کودکان و نوجوانان، مثل وزارت آموزش و پرورش هیچ‏گونه آموزشی در حوزه ادبیات نمایشی را در زمره‏ی کتب درسی مدارس نیاورده و نمایشنامه که می‏توان آن را یک گونه‏ی ادبی دانست به دست فراموشی سپرده شده است و هیچ آموزشی برای شناخت نمایشنامه و خوانش نمایشنامه به دانش‏آموزان ارائه نمی‏شود.

**گروه شعر 61 کتاب را بررسی کرد که 15 کتاب در فهرست 5 و 4 و 3 ستاره قرار گرفت. در این مجموعه سهم گروهی سنی الف به تنهایی 9 کتاب بی ستاره و یک کتاب سه ستاره بود. جمع‌بندی بررسی‌ها و ارزیابی آسیب‌های داستان در حوزه شعر در این سال از این قرارست:  کتاب‌سازی به صورت مجموعه‌هایی که در فهرست بدون ستاره جای می‌گیرند.  ترجمه کتاب‌های تصویری به صورت منظوم توسط شاعران قدیمی بدون ذکر شناسنامه اصلی کتاب.  تخریب و بی هویت کردن ادبیات عامیانه _ شفاهی مانند قصه خاله سوسکه، عمونوروزو حسن کچل  برخورد جنسیتی با شعر کودک به صورت مجموعه‌ای برای دختران و مجموعه‌ای برای پسران.  بزرگترین مشکل کتاب های شعر برای کودکان گروه سنی الف و ب مضمون آموزش مستقیم، دادن احساس گناه و آمرانه بودن است .

**گروه داستان ترجمه 296 عنوان کتاب بررسی کرد که از میان آنها 22 عنوان کتاب در حوزه‌ی ادبیات کهن، 89 عنوان کتاب واقعگرا و 185عنوان کتاب فانتزی بود. در میان کتاب‌های بررسی شده 198 کتاب در فهرست 4 و 5 ستاره قرار دارند. زبان اصلی 255 اثر انگلیسی، 14 اثر فرانسوی، 7 اثر آلمانی، 5 اثر روسی، 5 اثر ترکی، 2 اثر ایتالیایی، و از زبان های دانمارکی، اسپانیایی ، فنلاندی و سوئدی هرکدام یک اثر وجود دارد. همچنین زبان اصلی 4 اثر مشخص نیست. جمع‌بندی بررسی‌ها و ارزیابی آسیب‌های داستان در حوزه ترجمه در این سال از این قرارست:  در این سال نیز شمار کتاب‌های مجموعه نسبت به سال گذشته افزایش داشته است.  در مجموع آثار بررسی شده بیشتر کتاب‌ها به گروه سنی ج تعلق دارد و مانند سال‌های گذشته کمترین آثار به گروه سنی الف تعلق دارد که با گروه سنی ب مشترک است.  بیش از نیمی از آثار بررسی شده ویراستار دارند و بیشتر کتاب‌هایی که به فهرست شورا راه نیافته‌اند ویراستاری شده‌اند.  تعدادی از کتاب‌ها ترجمه مجدد بودند. گروه داستان ترجمه از همه‌ی ناشرانی که متعهد به ارائه‌ی اطلاعات کتابشناسی کامل، مقدمه، معرفی پدیدآورندگان، و ...هستند و خود را ملزم به رعایت کپی رایت می‌دانند و در آثار دخل و تصرف نمی‌کنند و امانت دارند و به مخاطبان خود احترام می‌گذارند، سپاسگزاری می‌کند.گروه داستان ترجمه 296 عنوان کتاب بررسی کرد که از میان آنها 22 عنوان کتاب در حوزه‌ی ادبیات کهن، 89 عنوان کتاب واقعگرا و 185عنوان کتاب فانتزی بود. در میان کتاب‌های بررسی شده 198 کتاب در فهرست 4 و 5 ستاره قرار دارند. زبان اصلی 255 اثر انگلیسی، 14 اثر فرانسوی، 7 اثر آلمانی، 5 اثر روسی، 5 اثر ترکی، 2 اثر ایتالیایی، و از زبان های دانمارکی، اسپانیایی ، فنلاندی و سوئدی هرکدام یک اثر وجود دارد. همچنین زبان اصلی 4 اثر مشخص نیست. جمع‌بندی بررسی‌ها و ارزیابی آسیب های داستان در حوزه ترجمه در این سال از این قرارست:  در این سال نیز شمار کتاب‌های مجموعه نسبت به سال گذشته افزایش داشته است.  در مجموع آثار بررسی شده بیشتر کتاب‌ها به گروه سنی ج تعلق دارد و مانند سال‌های گذشته کمترین آثار به گروه سنی الف تعلق دارد که با گروه سنی ب مشترک است.  بیش از نیمی از آثار بررسی شده ویراستار دارند و بیشتر کتاب‌هایی که به فهرست شورا راه نیافته‌اند ویراستاری شده‌اند.  تعدادی از کتاب‌ها ترجمه مجدد بودند. گروه داستان ترجمه از همه‌ی ناشرانی که متعهد به ارائه‌ی اطلاعات کتابشناسی کامل، مقدمه، معرفی پدیدآورندگان، و ...هستند و خود را ملزم به رعایت کپی رایت می‌دانند و در آثار دخل و تصرف نمی‌کنند و امانت دارند و به مخاطبان خود احترام می‌گذارند، سپاسگزاری می‌کند.

**گروه دستنوشته‌های بزرگسالان 18 اثر را بررسی کرد که نویسنده 15 دستنوشته خانم بودند. بیش از نیمی از دستنوشته‌های بررسی شده فانتزی و بقیه داستان واقع گرا بودند. نوشته ها اغلب با ساختار ضعیف، موضوع‌های نامناسب ( بزرگسالانه)، پیام آشکار, مستقیم و اخلاقی بودند. شعرهای بررسی شده نیز از جوهره شعر به دور بودند.

**گروه دستنوشته‌های کودکان در تابستان سال 90 کارگاهی برای نوجوانان 17-10 ساله برگزار کرد. هدف از برگزاری این کارگاه، تقویت نگاه بچه¬ها و خوب دیدن اطرافشان بود. در این کارگاه شرکت‌کنندگان قصه‌های خود را در هر جلسه می‌خواندند. فعالیت ویژه این کارگاه آشنایی بچه ها با افسانه و اسطوره بود. در بخش بررسی آثار و دستنوشته های کودکان و نوجوانان در نشریات داخلی گروه دو نشریه همشهری بچه‌ها و عروسک سخنگو را انتخاب کرد . بررسی نشان می‌دهد؛ مجله همشهری بچه ها توانسته است فضایی برای کودکان ایجاد کند که آنها با آثار متنوع کودکان و نوجوانان آشنا شوند. همچنین مجله عروسک سخنگو توانسته مخاطب را به خلاقیت داشتن، دوری از هر گونه کپی و کلیشه و احترام گذاشتن به کلمات دعوت کند. در این سال 4 عنوان کتاب که کودکان و نوجوانان نگاشته بودند بررسی شد که نسبت به سال گذشته (10 اثر) کاهش چشمگیری داشت.

**گروه رمان برای نوجوان خواندن 14 کتاب را به نوجوانان در مرحله گذار به بزرگسالی توصیه می‌کند. این گروه رمان هایی را معرفی می کنند که با نیازهای دوره ی نوجوانی همخوان باشد، سبب افزایش بینش مخاطب به زندگی شود و به درک معنای حقیقی آن کمک کند. آثاری که نوجوانان را به سمتی هدایت کند که بتواند هویت فردی و اجتماعی خود را بهتر بشناسد و به نقش و جایگاهی که در جامعه دارد پی ببرد. ضمن آن که در فرایند آشنایی با دنیای ناشناخته بزرگسالان در معرض تجربه‌های زودهنگام که هنوز زمان رویارویی با آن ها فرا نرسیده است قرار نگیرد. همچنین آثاری که امید و مثبت اندیشی را بارور کند و این توانایی را داشته باشند که احساس لذت از خواندن یک اثر خوب و قوی را به مخاطب نوجوان بدهد.

**گروه هنر، بازی و ‌سرگرمی 41 اثر؛ 7 اثر در گروه کتاب های هنر ، 20 اثر در گروه کتاب های بازی و 14 اثر در گروه کتاب های سرگرمی و کاردستی را بررسی کرد. بیشتر آثار بررسی شده در فهرست 2 ستاره جای گرفتند. در مجموع بررسی شده کتاب‌ها در حوزه هنر در فهرست جایگاه بهتری نسبت به حوزه بازی و سرگرمی دارند. در مجموعه بررسی شده تنها 6 اثر در قالب داستان و دو اثر هم در قالب شعر به موضوع بازی، سرگرمی و هنر پرداخته‌اند. در میان کتاب‌های حوزه بازی، 5 اثر به طور مستقیم به بازی های سنتی پرداخته اند. در حوزه هنر نیز 6 اثر با موضوع نقاشی و آموزش هایی ابتدایی در نقاشی هستند و در میان آنها نمی‌توان سبک و عنوان هنری مشخصی پیدا و به آن اشاره کرد. از میان 41 اثر بررسی شده 8 اثر از تکنیک عکاسی و بقیه از نقاشی کمک گرفته اند.

**گروه زندگینامه 37 کتاب بررسی کرد که از این تعداد 31 کتاب به فهرست شورا راه یافتند. 13 کتاب تالیف، 24 کتاب ترجمه‌اند. جمع‌بندی بررسی‌ها و ارزیابی آسیب‌های کتاب‌های زندگینامه در این سال از این قرارست:  بیشترزندگینامه‌های تالیفی از معیارهای آثار زندگینامه دور هستند.  در آثار تالیفی، هنوز هم مانند سال های گذشته، بیشتر نویسندگان به شخصیت ها نگرش جانبدار دارند.  شمار زندگینامه های تالیفی شخصیت های معاصر، به ویژه بزرگانی که برای بهبود وضعیت کودکان و نوجوانان کارکرده اند، همچون گذشته‌ انگشت ‌شمار است.  از زنان برجسته ای که در عرصه های گوناگون فرهنگی ، ادبی ، اجتماعی، سیاسی و... ایران تاثیرگذار بوده اند، هنوزهم بسیار کم زندگینامه داریم.  تصویرها در بیش تر کتاب های تالیفی در مقایسه با کتاب های ترجمه، هنرمندانه نیست و برخی از کارتون‌ها تقلید کرده‌اند.  در برخی از کتاب های بررسی شده در این مجموع بیش از آن که به شخصیت کتاب پرداخته شود، به شرح دوران او پرداخته شده است.

**گروه دانش اجتماعی 135 کتاب را بررسی کرد که 117 کتاب به فهرست شورا راه یافتند. 97 کتاب ترجمه و 38 کتاب تالیف است. جمع‌بندی بررسی ها و ارزیابی آسیب‌های مجموعه بررسی شده در حوزه دانش‌ اجتماعی از این قرار است:  برخی از کتاب‌های اختصاص یافته به گروه سنی الف و ب دارای موضوعات کلیشه‌ای همیشگی و "بایدو نباید" هستند و از خلاقیت و جذابیت بی‌بهره‌اند.  در زمینه ی مدارا و رواداری و پرهیز از خشونت شمار کتاب های تالیفی انگشت شمارند.  مقوله ی محیط زیست ایران و شناساندن اقلیم‌ها و ویژگی‌های آنها (تنوع زیستی، حیات وحش، گیاهان ایران، جانوران وگیاهان در حال انقراض ایران، انواع آلودگی ها، آمار مربوط به محیط زیست ) هنوز در کتاب های تالیفی جایگاه شایسته ی خود را نیافته است.  کمبود آثاری با محوریت حقوق شهروندی و لزوم رعایت کردن و احترام گذاشتن به این حقوق در کتاب‌های دانش اجتماعی محسوس است، هرچند که تلاش شهرداری و سازمان حمل و نقل ترافیک را در این مقوله نمی‌توان نادیده گرفت که با توجه به این مسائل آثاری منتشر کرده‌اند، ولی ادبیات ضغیف این کتاب‌ها موجب می‌شود که مخاطب توجه چندانی به آنها نداشته باشد. از این ‌رو مسائل و مشکلات شهری و شهروندی موضوعی است که توجه درخور ناشران را می‌طلبد.

**گروه علوم تجربی 48 کتاب؛ 8 کتاب تألیفی و 40 کتاب ترجمه را بررسی کرد که تنها 11 کتاب 3 ستاره و 4 ستاره و بقیه کتاب‌ها دو ستاره، یک ستاره و بدون ستاره شدند‏. بیشتر کتاب‌ها به گروه سنی ج و د اختصاص داشت. در مجموعه بررسی شده زیست جانوری با 20 عنوان بیشترین عنوان را داشته است‏. زمین‏شناسی 8 کتاب‏، محیط زیست 8 کتاب‏، علوم پزشکی7 کتاب‏، علوم کاربردی2 کتاب‏، اخترشناسی 2 کتاب و مواد یک کتاب‏. جمع بندی بررسی ها و ارزیابی آسیب های مجموعه بررسی شده در حوزه علوم از این قرارست:  در بیشتر کتاب‏ها ضعف ساختاری و عدم رعایت رابطه‏ی علت و معلولی دیده می‏شود و در برخی از آن‏ها اشکال علمی وجود دارد‏.  در برخی از کتاب‌ها اطلاعات به روز نیستند.  زبان و بیان‏ در بسیاری از کتاب‏های بررسی شده از مشکلات جدی‌اند که در بیشتر موارد سبب اشکال علمی شده است‏.  فهرست منابع در بیشتر کتاب‏ها وجود ندارد‏.  واژه‏های تعریف شده در واژه‏نامه‏ها گاهی اشتباه و گاهی تکرار متن و گاهی ناقص هستند‏. و گاهی به ترتیب حروف الفبایی نیستند‏.

**گروه فلسفه در سه محور ادبیات داستانی ، آموزشی و کتاب کار 26 اثر را بررسی کرد. 18 کتاب به شیوه روش گرایی و 6 اثر به شیوه محتوا گرایی مورد بررسی قرار گرفته است.

**گروه مرجع 14 عنوان کتاب مرجع مختلف را در 25 جلد بررسی کرد. در مجموعه بررسی شده زندگینامه 1 عنوان، دایرة المعارف عمومی 3 عنوان، دایرة المعارف تخصصی 7 عنوان و واژه نامه 3 عنوان، به صورت تصویری ، مصور و بدون تصویر دیده می‌شود. در میان مجموعه بررسی شده فقط 4 عنوان مرجع در حوزه‌ی تالیف جای دارد. جمع‌بندی آسیب‌های مجموعه بررسی شده در حوزه مرجع از این قرارست:  در این مجموعه برخی از موضوع‌های مورد نیاز و علاقه کودکان و نوجوانان به کلی فراموش شده و بین موضوع‌های دیگر هم توازن برقرار نیست.  برخی از ناشران مرجع با وجود تجربه طولانی در چاپ کتاب مرجع، برخی ازنکات ضروری در تدوین این منابع رارعایت نمی‌کنند.  از این مجموعه گروه سنی الف و ب سهمی ندارند.  بیشتر آثار ویراستار ندارند.

**گروه نشریات، انتظار نوجوان، باران، پویندگان، رشد نوجوان، سلام بچه‌ها، شاهد نوجوان و کودک مسلمان بلوچ (مقطع راهنمایی) از نشریات نوجوانان را بررسی کرد. جمع‌بندی ارزیابی این نشریات از این قرارست:  مطبوعات نوجوان به دلیل کم توجهی به حس و نیازهای مخاطب، با نقاط ضعف جدی روبه‌رو است  نشریات مورد بحث، اصول سرمقاله‌ی مناسب را رعایت نکرده است.  سرمقاله‌های نشریات مورد بحث تنوع موضوعی ندارند.  در بررسی اخبار نشریات مشخص شد که آنها در انتخاب سرکلیشه، موضوع، منبع و حتی تصاویر اخبار، از دقت و توجه کمی برخوردارن و مخاطب را جدی نمی‌گیرند.  بیشتر اخبار به دلیل درج اخبار عمومی، شبیه نشریات بزرگسال است. در صورتی که لازم است نشریات نوجوان به جای انتشار پررنگ اخبار غم‌انگیز و ترس‌آور، خبرهای امیدوارکننده و شادی‌بخش را منعکس کنند.  در برخی از نشریات مورد بحث اصل بی‌طرفی در انتشار اخبار و دوری از تحلیل و تفسیر رعایت نشده است. عدم رعایت بی‌طرفی به تبعیض قومی، مذهبی و نژادی منجر شده است در نشریات مورد بررسی 193داستان بررسی شد که 179 داستان واقع‌گرا، 8 داستان در حوزه‌ی ادبیات کهن و 6 داستان فانتزی بودند . در این مجموعه 182 داستان تالیف و 11داستان ترجمه بودند.

**گروه نشر الکترونیک، وب‌سایت‌ها و سی‌دی‌های کودکان و نوجوانان را از نظر مشخصات حقوقی، فنی، محتوایی، زبان، موسیقی و تصویر بررسی کرد. این گروه با توجه به اساسنامه ناشران الکترونیک موارد زیر را مورد بررسی قرار نمی‌دهد: لوح‌های فشرده تمام صوتی و تمام تصویری، نرم‌افزارهای کاربردی، سیستم‌های عامل، و بازی های صرفاً مرحله ای. طی سال های گذشته گروه نشر الکترونیک در مجموع تعداد 44 وب سایت و وبلاگ را بررسی کرده است، از این تعداد 34 وب‌ سایت مربوط به سال‌های گذشته است که امسال مجدداً جهت اطلاع از تغییرات آن‌ها بازبینی شدند. در سال جدید10 وب‌سایت جدید شناسایی و بررسی شد. در بررسی مشخص شد که در تولید و‌سایت افت شدید کیفیت دیده می‌شود. نه تنها پایگاه‌های جدیدی تولید نشده اند بلکه پایگاه‌های قدیمی هم یا به‌روز نشده‌اند و یا اگر به‌روز شده‌اند تغییرات بسیار جزیی داشته‌اند و یا اینکه منقضی شده‌اند. در وب‌سایت‌ها اشکالات عمده‌ای مانند مشخص نبودن مخاطب و منابع هم چنان وجود دارد. طراحی‌های وب‌ سایت‌ها از نظر بصری سطح پایینی دارند. به نظر می‌آید که برخی از سایت‌ها در صورت دارا بودن یک الگوی صحیح برای طراحی و نحوه ارائه اطلاعات از پتانسیل بالایی برای ایجاد فضایی مناسب کودکان و بزرگسالان برخوردارند. در بررسی لوح‌های فشرده مشخص شد که تولیدات هیچ شرکتی در فهرست 4 و 5 ستاره قرار نمی‌گیرند. در بیشتر لوح‌های فشرده بررسی شده مشخصات آن بر روی جلد یا داخل اثر دیده نمی‌شود.

**پیشنهادات شورای کتاب کودک به پدیدآورندگان کتاب کودک

 پدیدآورندگان به مخاطب و مفهوم کودکی توجه بیشتری داشته باشند .

 توجه بیشتر به موضوع‌هایی مانند: هویت ، صلح ، عشق ، محیط زیست و دیگر مسائل اجتماعی و طنز در کتاب‌های داستان.

 توجه به گروه سنی الف و خلق کتاب های تصویری برای این گروه سنی

 تشکیل شورای کارشناسان کتاب کودک و نوجوانان در حوزه‌های گوناگون برای برنامه‌ریزی و انتخاب کتاب برای چاپ در انتشارات.

 جدی گرفتن امر ویراستاری در نشر آثار با تشکیل شورای ویراستاران در انتشارات .

 انتخاب مدیرهنری که وظیفه‌ی آن انتخاب تصویرگر مناسب برای هر متن به همراه ویراستار یا نویسنده است. همچنین نظارت بر روند کار تصویرگر و مراحل مختلف تولید تصاویر از جمله ایجاد ارتباط هر چه بیشتر بین متن و تصویر

(گزارش حاضر بر اساس گزارش گروه‌های بررسی شورای کتاب کودک از وضعیت ادبیات در سال 1390 تنظیم شده است.)

انتهای پیام