سید جمال ساداتیان با اشاره به اینکه آمریکا سینما را بهترین ابزار برای توجیه سیاست‌هایش می‌داند درباره اهدای اسکار بهترین فیلم به «آرگو» گفت: این فیلم به‌لحاظ کیفی عقب‌تر از استاندارد تکنولوژی امروز سینمای آمریکا است و حتما توجه به این فیلم به‌لحاظ موضوعی بوده است. در هرصورت اینکه همسر رییس‌جمهور آمریکا جایزه را به برنده اعطا می‌کند، معلوم است که پشت پرده چیز‌هایی نهفته است.
این تهیه‌کننده سینما درگفت‌وگویش با خبرنگار بخش سینمایی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) به توجه و تاثیر سینما در سیاست از سال‌های گذشته اشاره و بیان کرد: به‌نظر می‌رسد همه‌گونه‌های علوم انسانی، سینما را به خدمت گرفته‌اند چون کاربرد سینما از 60 -70 سال قبل خودش را نشان داد. حتی هیتلر زمانی که می‌خواست لهستان را بگیرد، تاکیدش این بود که یکی دو فیلم ساخته شود تا دلیل حمله‌اش را به آن کشور اینگونه توجیه کند. می‌بینیم که در وقایعی «موسولینی» یا «لنین» هم به سینما توجه داشته‌اند.
وی ادامه داد: تمام مثال‌هایی که می‌تواند برشمرد حکایت از آن دارد که سینما می‌تواند روی افکار عمومی تاثیر بگذارد و در این شرایط هم طبیعی است که وقتی کشورها می‌بینند سینما برای توجیه سیاست‌های‌شان می‌تواند موثر باشد از آن استفاده کنند. در سال‌های پس از جنگ جهانی دوم هم ساخت این فیلم‌ها ادامه داشت و مشاهده می‌شد فیلم‌هایی که رگه‌های سیاسی دارند خیلی مورد توجه واقع می‌شوند چون پس از جنگ جهانی دوم، دوران گذاری در تحول جهانی رخ داد و فیلم‌های سیاسی برای نسل جوانِ پرشور خیلی جذاب بود.
ساداتیان با بیان اینکه شرایط توجه به ساخت فیلم‌های سیاسی امروز هم ادامه داد، اظهار کرد: آمریکا 10-12 سال اخیر به افغانستان حمله کرد و دولتی را با حمایت خودش سرکار آورد، طبیعتا اشغال یک کشور از سوی یک دولت بیگانه، حتما اعتراض‌ها و واکنش‌هایی را از سوی وطن‌دوستان به‌دنبال خواهد داشت و نیروهای پارتیزانی و مقاومت در برابر نیروی اشغال‌گر تشکیل می‌شوند. امریکا در عراق هم با چنین وضعیتی روبرو بود بنابراین بهترین ابزاری که می‌توانست این سیاست تهاجمی را توجیه کند سینما بود چون سینما ابزاری است که سعی می‌کند خودش را به واقعیت‌ها نزدیک کرده، گاهی مسائل را به شکل اغراق شده نمایش دهد و به‌گونه‌ای ظریف در ضمیر ناخوداگاه مخاطبش تاثیربگذارد.
کیفیت «آرگو» عقب‌تر از استاندارد امروز سینمای امریکاست
این تهیه‌کننده سینما در بخش دیگری از این گفت‌وگو به اعطای جایزه بهترین فیلم آکادمی اسکار به «آرگو» اشاره کرد و گفت: من «آرگو» را دیده‌ام. به نظرم این فیلم به‌لحاظ کیفی عقب‌تر از استاندارد تکنولوژی امروز سینمای امریکا است و حتما توجه به این فیلم به‌لحاظ موضوعی بوده است.
وی درباره اعتراض‌ها به تحریف تاریخی ماجرای تسخیر لانه جاسوسی در «آرگو» خاطرنشان کرد: برای ما که از ابتدای انقلاب در جریان حوادث بودیم، قصه‌ی این فیلم کمی از واقعیت‌هایی که اتفاق افتاد، دور بود. به همین دلیل، دیدید که سفیر وقت کانادا در ایران و آقای کارتر که آن زمان رییس‌جمهور امریکا بود نسبت به موضوع قصه «آرگو» موضع‌گیری کردند اما در هرصورت اینکه امروز همسر رییس‌جمهور آمریکا این جایزه را به برنده اعطا می‌کند، معلوم است که پشت پرده چیز‌هایی نهفته است.
«آرگو» آگراندیسمان امریکا برای شکست سیاست‌هایش در افغانستان، عراق و... بود
ساداتیان در ادامه در پاسخ به پرسشی درباره انتظاری که سیاست‌مداران امریکایی از ساخت فیلم‌هایی مانند «آرگو» یا «30 دقیقه بامداد» دارند، گفت: آمریکا در سیاست خارجی‌اش از ابزار جنگ استفاده می‌کند تا موضع سیاسی‌اش را تثبیت کند که در استفاده از این سیاست به‌نوعی خیلی موفق نبوده است. آن‌ها خیلی مقتدرانه وارد افغانستان شدند و فکر کردند در طول 6 ماه وضعیت آن‌جا را سر و سامان می‌دهند اما اکنون 12-13 سال است که وضعیت به‌گونه دیگری است. در ماجرای عراق هم آن‌ها خیلی مقتدرانه به این کشور لشگرکشی کردند اما نتوانستند وضعیت را مهار کنند.
وی ادامه داد: نکته دیگر این است که آن‌ها علی‌رغم همه شعار‌هایی که درباره حفاظت از شهروندان‌شان در تریبیون‌ها و دوئل‌های انتخاباتی می‌دهند، کاری از پیش نبرده‌اند. دیدید حتی در اتفاق ساده‌ای که در لیبی رخ داد، سفیرش را جلوی چشم همه کشتند و نتوانستند هیچ کاری کنند! پس تلاش می‌کنند اقتداری که شعارش را می‌دهند در افکار عمومی‌شان با استفاده از سینما بازسازی کنند. به‌نظرم اگر امریکا «آرگو» را آگراندیسمان می‌کند، می‌خواهد بگوید ببینید که ما این‌همه آدم از جان گذشته داریم که برای نیروهای کشورمان ایثار می‌کنند و خطر را می‌پذیرند حتی می‌پذیرند به دل یک کشور انقلابی بروند که نظم و امنیت ندارد تا جان شهروندان امریکا را نجات دهند.
ساداتیان با اشاره به چند فیلم سیاسی امسال هالیوود افزود: به نظرم توجه به این فیلم‌ها، شاید به نوعی برای کاهش فشار افکار عمومی امریکا به‌خاطر عملکردشان در افغانستان، عراق و حتی لیبی بود.
تهیه‌کننده «به رنگ ارغوان» با اشاره به تحریف تاریخی که گاها در فیلم‌ها می‌شود، خاطر نشان کرد: طبیعتا عموم مردم داستان کامل ماجراها و حوادث را یا کاملا یادشان نیست یا نخوانده‌اند و نمی‌دانند اما از طریق قصه‌ی فیلم اطلاعاتی را می‌گیرند که می‌تواند توجیه‌گر سیاست خارجی مدنظر باشد.
آستانه تحمل‌مان را برای ساخت فیلم‌های سیاسی و انتقادی بالا ببریم
ساداتیان در بخش دیگری از گفت‌وگو با ایسنا در پاسخ به پرسشی درباره اینکه چرا فیلم‌های سیاسیِ خوب و با کیفیت در سینمای ایران ساخته نمی‌شود، بیان کرد: ما فکر می‌کنیم سینما سخنوری است که روی منبر نشسته و حدیث یا آیه قرآنی را تفسیر می‌کند که باید خیلی منطبق با مفاهیم و فرامین دینی باشد! یا درباره رابطه‌اش با نظام هم وضعیت همین‌طور است.
وی توضیح داد: طبیعی است که برای حفظ نظام و انقلاب خیلی از مردم مصیبت کشیده‌اند و کسی نمی‌تواند منکر این زحمات و سختی‌ها باشد اما این هم راهش نیست که آستانه تحمل‌مان آنقدر پایین بیاید که نتوانیم کوچکترین انتقادی را نسبت به حاکمیت قبول کنیم. باید بپذیریم افرادی که در ادوار مختلف مدیریت را برعهده داشته‌اند، آدم و بشر هستند که ممکن است خطایی داشته باشند.
تهیه‌کننده «برف روی کاج‌ها» در عین‌حال یادآور شد: ممکن است شما بخواهید تیشه به ریشه یک حاکمیتی بزنید و طبیعتا به عنوان گروه معاند با شما برخورد می‌شود اما نقد کاملا متفاوت است. نقد عموما برای اصلاح مطرح می‌شود نه برای از بین بردن. امروز متاسفانه در حوزه‌های علوم اجتماعی وقتی می‌خواهم موضوعی را در سینما نقد کنیم، بلافاصله به سیاه‌نمایی تعبیر می‌شود.
ساداتیان با تاکید بر اینکه باید آستانه تحمل‌مان را برای ساخت فیلم‌های سیاسی و انتقادی بالا ببریم، عنوان کرد: امروز وقتی می‌خواهید در سینما عملکرد سیاست خارجی دولت که ممکن است انتقادات زیادی به آن وارد باشد را نقد کنید با مسائلی روبرو هستید. آیا تنها باید اجازه بدهیم که افراد سیاسی راجع به سیاست خارجی اظهارنظر کنند؟ یا در حوزه‌های اقتصادی آیا تنها باید اجازه دهیم که نمایندگان در مجلس در این‌باره سخن بگویند یا جامعه هم می‌توانند درباره اقتصاد اظهارنظر کنند؟ اگر مردم هم می‌توانند اظهارنظر اقتصادی یا سیاسی داشته باشند، پس طبیعتا یک هنرمند و سینماگر که بهترین ابزار را در اختیار دارد هم می‌تواند از منظر خودش این موضوعات را طرح کند.
ساداتیان با اشاره به اینکه گفته می‌شود سینما باید در مجموع حامی دولت‌ها باشد، گفت: تنها شنیده‌ایم که سینما توجیه‌گر اعمال دولت‌هاست درحالی که این توجیه‌گری هم فرمولی دارد نه اینکه آنقدر گل درشت توجیه‌گر باشیم که از واقعیت‌ها دور بیافتیم و مخاطب فیلم را پس بزند. تبلیغ هم ظرافت خودش را دارد تا بتواند در ذهن مخاطب تاثیرگذار باشد.
این تهیه‌کننده گفت: در همین زمینه، ما گاهی ساخت این تیپ آثار را به دست افرادی می‌سپاریم که نه تاریخ، نه سیاست و نه ابزار سینما را به‌خوبی می‌شناسند! فکر می‌کنیم اگر یکسری صحنه سر هم کنیم، فیلم ساخته‌ایم و همین می‌شود که خروجی روی مخاطب تاثیرگذار نیست.
انتهای پیام