غمی که زلزله دی ماه بر دل‌ بم گذاشته، آنقدر سنگین هست که با وجود 9 ساله شدنش، نشود بیخیالش شد؛ از سوی دولت پرونده بازسازی بم بسته شده، اما چهره این شهر به خصوص قامت به خاک نشسته ارگ، هنوز آثار زلزله را بر پیشانی دارد.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) منطقه کویر، بم نمی‌خواست که تمام بشود اما شد؛ در یک چشم بر هم زدن فرو ریخت، سرِ صبح زمستان سال 82 . زمین که لرزید جایی نبود که فرو نریزد؛ خانه‌ها بر سر مردم آوار شد، ارگ دو هزار ساله بم؛ ‌بزرگترین بنای خشتی جهان هم در خواب بود که سایه‌اش از سر نخلستانها کم شد و شکوهش به خاک نشست.

زلزله 6.6 ریشتری شهر را به هم ریخت. در عرض چند ثانیه تمام کوچه پس کوچه‌ها و خیابان‌های شهر بوی خون گرفت، همه رفتند؛ صد نفر، هزار نفر، دو هزار، سه هزار و... آمار جانباختگان لحظه به لحظه بیشتر می‌شد؛ فاجعه رخ داد؛ 37 هزار نفر زیر آوار خانه‌هایشان دفن شدند بی‌آنکه طلوع پنجم دی‌ماه را ببینند.

خبر در تمام دنیا پیچید. بم؛ شهر نخلستان‌ها، شهر بزرگترین بنای خشتی دنیا؛ ارگ 2500 ساله، شهر کویرنشینان خونگرم و میهمان‌نواز، شهر بسطامی و گلپونه‌ها، شهر رشادت‌ها و ایثارگری‌ها، زلزله شده، ویران شده، هیچ چیز از آن باقی نمانده. زمینِ غضبناک در یک صبح زمستانی، به هیچ‌کس هم رحم نکرده؛ کودک و بزرگ و پیر و جوان و مرد و زن برایش فرقی نداشته. جان 37 هزارنفر را گرفته و عده زیادی را داغدار کرده است.

این خبر که دهان به دهان شد هر کس که می‌شنید می‌دانست باید کاری بکند؛ همه آمدند بم. هر کس از هر چه که در توانش بود مضایقه نمی‌کرد. جنازه‌ها از زیر آوار بیرون آورده می‌شد، اقامتگاه‌های موقت برای بازماندگان دایر شده و هر کس نوشدارویی در دست داشت برای گذاردن بر زخم دل بم. همه پای کار آمدند و حالا نوبت به مسئولان رسیده بود. بمِ به خاک و خون نشسته باید دوباره قد علم می‌کرد. به همین خاطر، از اوایل سال 83 ستاد راهبردی و سیاستگذاری بازسازی بم توسط دولت تشکیل و کار آواربرداری آغاز شد.

کار کشاورزی به وزارت کشاورزی سپرده شد. بازسازی ساختمان‌های دولتی به مجری ساخت واحدهای دولتی یعنی معاون وزیر مسکن سپرده شد و اجرای بازسازی خانه‌ها و مراکز و واحدهای تجاری که مردمی بودند نیز به بنیاد مسکن سپرده شد.

آن زمان مسئولان حرف از اتمام چهارساله کار بازسازی می‌زدند؛ یعنی قرار گذاشتند که شهریورماه سال 86 بم دوباره بم بشود؛ اما چنین نشد و از همان سال‌های ابتدایی گله‌مندی از تاخیر در بازسازی شروع شد. در همین حال در سومین سالگرد زلزله بود که سعیدی‌کیا، وزیر وقت مسکن و شهرسازی گفت که "طی یک تا دو سال گذشته در زمینه بازسازی بم با مشکلات اعتباری مواجه شدیم و اعتبارات با تاخیر پرداخت می‌شد اما با این شرایط کار ساخت بسیاری از ساختمان‌ها براساس برنامه تا پایان سال 85 به پایان می‌رسد".

در این باره اما در تمام مدت این 9 سال، اظهار نظرهای فراوانی شده است؛ عده‌ای، آنچه را که انجام شده، تاریک دیده و می‌بینند عده‌ای روشن؛ عده‌ای سفید و عده‌ای سیاه. مردم بم اما جز شهر پیش از زلزله، جز بم آباد و زیبایی که تا پیش از پنجم دی‌ماه داشتند چیز دیگری نخواسته و نمی‌خواهند.

کار بازسازی بم به اتمام رسیده است

در همین حال، در نهمین سالگرد زلزله بم روند بازسازی این شهرستان را از زبان فرماندار و رییس شورای شهر پیگیر شدیم.

فرماندار بم نیز همچون مقام عالی دولت در استان، عملیات بازسازی در این شهرستان را تمام شده می‌داند.

"حسین شایق" در این باره به ایسنا می‌گوید: بر اساس معیارهای دولت کار بازسازی به پایان رسیده و بم مستحکم‌تر وآبادتر از گذشته شده است.

وی به روزها و سال‌های اول زلزله اشاره و اظهار می‌کند: خساراتی که زلزله به بار آورد بسیار گسترده بود اما دولت انصافا همت کرد؛‌ حضور مقام معظم رهبری در بین زلزله‌زدگان نیز مایه خیر و برکت فراوان در این منطقه شد.

فرماندار بم با بیان اینکه اعتبارات اختصاص یافته در دو بخش اماکن عمومی و دولتی و تجاری و مسکونی اختصاص یافت، می‌گوید: در بخش اماکن عمومی و دولتی 800 میلیارد تومان هزینه شده و در بخش تجاری و مسکونی نیز 630 میلیارد تومان وام به مردم داده شده تا بر حسب معیارهایی که تعریف شد، کار بازسازی را انجام دهند.

شایق تصریح می‌کند: در حال حاضر نیز بازسازی به اتمام رسیده است.

انتقاد از روند بازسازی بی‌انصافی است

وی در ادامه، در پاسخ به این پرسش که از دیدگاه شخصی خود، روند بازسازی بم را چگونه ارزیابی می‌کند، می‌گوید: من هم به عنوان یک مسئول و هم به عنوان یک شهروند بمی معتقدم آنچه را که دولت باید کار می‌کرده، در این شهرستان به اتمام رسانده است.

فرماندار بم با بیان اینکه بی‌انصافی است که بخواهیم روند بازسازی را منفی ارزیابی کنیم، اظهار می‌کند: البته در حال حاضر بازدید از این شهر ممکن است برخی را به این نتیجه برساند که هنوز کار به پایان نرسیده، در صورتی که چنین نیست.

شایق می‌افزاید: این برداشت به این دلیل است که برخی از شهروندان بمی اقدام به ساخت ساختمان‌های دو طبقه کرده اما با تسهیلاتی که داده شده، نتوانسته‌اند کار را به اتمام برسانند.

ناهنجاری خاصی در بم نداریم

وی همچنین به انجام برنامه‌های فرهنگی بسیار گسترده برای بازسازی روحی و روانی مردم پس از زلزله اشاره و اظهار می‌کند: هم‌اکنون روحیه سرزندگی و بالندگی در بم جریان دارد؛ نمونه آن را در عزاداری تاسوعا و عاشورای مردم این منطقه می‌توان مشاهده کرد.

فرماندار بم درباره اساسی‌ترین مشکلی که در این منطقه وجود دارد و زلزله موجب آن شده، می‌گوید: خوشبختانه ناهنجاری اجتماعی خاصی در این شهرستان وجود ندارد.

وی ادامه می‌دهد: مشکل خاصی وجود ندارد البته این را هم نمی‌توان کتمان کرد که وقوع زلزله‌ای با این حجم خسارت، از لحاظ روحی و روانی تاثیرات نامطلوبی بر مردم داشته و وظیفه همه متخصصان و مسئولان مربوطه است که در این باره اقدامات لازم را انجام دهند.

درخواست اعتبار 200 میلیاردی، سه سال بعد از زلزله

در همین حال اما، رییس شورای شهر بم این ادعا که بازسازی بم به اتمام رسیده را تایید نکرده و می‌گوید: در سال 87 و یک سال پس از شروع فعالیت دوره سوم شورا، گزارش مفصلی از وضعیت منطقه به معاون اول وقت رییس جمهور ارایه واعلام کردیم که خیلی از کارها در بم باقی مانده است.

"وحید صامت" می‌افزاید: این گزارش کم و کاستی‌ها در بخش‌های مختلف اعم از عمران شهری، فضای سبز و بازسازی ارگ بم را شامل می‌شد.

وی ادامه می‌دهد: این موارد را که جمع‌بندی کردیم مشخص شد با اعتبار 200 میلیارد تومانی می‌توان کار را به اتمام رساند.

رییس شورای شهر بم می‌گوید: همچنین آن زمان از دولت تقاضا کردیم تا یک گروه کارشناسی را به بم بفرستد و وضعیت را ارزیابی کند؛ صراحتا هم اعلام کردیم که اگر این مسئله تایید شد، دست بم را بگیرید اگر هم نه، ما دیگر هیچ حرفی نخواهیم داشت.

صامت ابراز می‌کند: تا اینکه در پایان سال گذشته 70 میلیارد تومان به شهرستان داده شد.

16 میلیارد تومان بودجه و هزار کار بر زمین مانده

وی ادامه می‌دهد: از این اعتبار، مبلغ 22 میلیارد تومان به شهرداری بم و بروات داده شد که چهار میلیارد آن برای پرداخت بدهی و مقداری هم به مالیات داده شد و در نهایت آنچه که باقی ماند، 16 میلیارد تومان بود.

رییس شورای شهر بم می‌گوید: از آنجاکه آلودگی‌ها و مسایل بهداشتی معابر خاکی گلایه بسیاری از شهروندان را به دنبال داشت به همین دلیل ما هم اولویت اصلی را آسفالت معابر قرار دادیم.

شهرداری بم 9 میلیارد تومان کمبود بودجه دارد

صامت با بیان اینکه بیش از 100 معبر از معابر اصلی آسفالت شده اظهار می‌کند: اما حدود 40 تا 50 معابر اصلی هنوز خاکی است که وجهه خوبی برای شهر ندارد.

وی ادامه می‌دهد: به دلیل کمبود بودجه، برای آسفالت معابر فرعی کمتر از 12 متر از خود مردم کمک گرفتیم.

رییس شورای شهر بم تصریح می‌کند: بر اساس نرخ آسفالت در ابتدای سال جاری، هم اکنون 9 میلیارد تومان کمبود بودجه داریم تا بتوانیم همه معابر اصلی را آسفالت کنیم.

داشتن فضای تفریحی مناسب؛ درخواست هر روز بمی‌ها

صامت در ادامه، به نبود فضای سبز مناسب و اماکن تفریحی در بم نیز اشاره و اظهار می‌کند: 9 سال از زلزله می‌گذرد اما مردم بم هنوز نتوانستند یک شهربازی در شهر خود داشته باشند؛ هنوز یک پارک مناسب در این شهر نداریم.

وی تصریح می‌کند: این درخواست هر روز مردم بم بوده که هنوز عملی نشده است.

رییس شورای شهر بم با بیان اینکه شهرداری هیچ اعتبار و درآمدی ندارد، می‌گوید: مشکلات زیادی برای تکمیل پارک‌ها، فضای سبز و ایجاد مبلمان شهری داریم.

بازسازی خانه‌ها به آخر نرسیده است

صامت در ادامه، مجموع اعتباراتی که برای بازسازی بم اختصاص یافته و هزینه شده را یکهزار و 300 میلیارد تومان عنوان و اظهار می‌کند: اما این، همه هزینه‌ها را در بر می‌گیرد؛ هزینه‌ای که برای اسکان موقت و استقرار نیروهای امداد و نجات و موارد این‌چنینی را نیز شامل می‌شود.

رییس شورای شهر بم می‌افزاید: در زمینه بازسازی خانه‌ها هنوز کار به اتمام نرسیده و اکنون هر کس که به این شهر بیاید به این مسئله پی خواهد برد.

شهر بم هنوز فاقد شبکه گاز شهری است

وی ادامه می‌دهد: مدارس و دانشگاه‌های بم نیز با مشکلات زیادی روبرو هستند؛ به عنوان مثال، ساختمان آموزشی ساخته شده اما نمازخانه، کتابخانه و سرویس بهداشتی هنوز ایجاد نشده است.

صامت می‌گوید: در خصوص آسفالت معابر نیز با مشکلاتی روبرو هستیم؛ اداره برق به دلیل کمبود بودجه تیرهای برق را نمی‌تواند جابه‌جا کند و این اوضاع، همین که برای ما مشکل‌ساز شده بسیار هم حادثه‌آفرین شده است.

وی از نبود شبکه گاز شهری در این شهر نیز خبر داده و اظهار می‌کند: خط انتقال گاز از ماهان آغاز شده اما به جز 40 کیلومتر آن، کار دیگری انجام نشده است.

رییس شورای شهر بم می‌افزاید: شبکه شهری هم به شش فاز تقسیم شده که فاز اول و دوم آن ناقص اجرا شده و بقیه کار تعطیل است.

وی تصریح می‌کند: مردم بم در حال حاضر از سیلندر گاز که هزینه بالایی دارد استفاده می‌کنند.

کنتورهای برق سه زمانه و فیش‌های برق سنگین

صامت از مشکلات مردم بم در پرداخت فیش‌های برق نیز سخن به میان آورده و می‌گوید: در کل کشور تنها در شهرستان بم از کنتورهای برق سه زمانه استفاده می‌شود.

وی می‌افزاید: با نرخ‌های فعلی، فیش‌های بسیار سنگینی برای بمی‌ها صادر شده که خیلی از مردم از عهده پرداخت آن برنمی‌آیند.

وی روند بازسازی ارگ بم را هم چندان مطلوب نمی‌داند و می‌گوید: در روزهای ابتدایی آغاز کار بازسازی اعلام شد که ارگ را 15 ساله می‌سازیم با اعتبار 100 میلیارد تومانی اما امروز چندان پیشرفتی در ساخت دوباره این ارگ مشاهده نمی‌شود، اگرچه سالانه حدود یک میلیارد تومان به این امر اختصاص یافته است.

رییس شورای شهر بم تصریح می‌کند: کارهای زیادی بعد از زلزله در بم انجام شد و ما دست همه کسانی که این زحمات را کشیدند می‌بوسیم اما کاشی آخر مانده که باید چسبانده شود.

ثبت رکورد بین‌المللی در بازسازی بم

در همین حال، معاون سیاسی امنیتی استاندار کرمان بازسازی بم را از کارهای مهم نظام اسلامی و نشانه قدرت مدیریت بحران کشور دانسته و می‌گوید: با بازسازی بم در مدت چهار سال رکورد بین‌المللی در مدیریت بحران جهانی ثبت کردیم.

"جواد کمالی" می‌افزاید: در این فاصله شاهد هستیم که قریب به 70 هزار واحد مسکونی احداث و 192 دانشگاه، مدرسه و فضاهای ورزشی با استاندارد بین المللی ساخته شده و هم‌اکنون سرانه فضای ورزشی در شهرستان بم سه برابر سرانه ملی و استانی است.

بم؛ دارالصابرین دیروز، دارالشاکرین امروز

وی با اشاره به ایجاد مراکز فرهنگی و هنری در بم و همچنین ادارات و دستگاه‌های اجرایی بیان می‌کند: مجتمع اداری بم امروز یک الگوی ملی و بین‌المللی بوده است.

وی از تکمیل کلیه زیرساخت‌ها در این شهرستان نیز خبر داده و می‌گوید: بازسازی بم اتفاق بزرگی است که مقام معظم رهبری سه مرتبه شخصا از بم بازدید داشتند و با همت دولت اسلامی و مسئولان استان و کشور و در سایه وحدت اجرایی و اداری محقق شد.

معاون سیاسی امنیتی استاندار کرمان با اشاره به بیانات مقام معظم رهبری در خصوص مردم بم ادامه می‌دهد: واقعا مردم بزرگوار این خطه دارالصابرین را به اثبات رسانده و امروز می گوییم مردم این شهرستان نه تنها از این امتحان سربلند و پایدار بیرون آمدند و شاهد شهری به نام بم در مرتبه دارالشاکرین هستیم که مردم آن هرگز خدمات و تلاش ها را فراموش نمی‌کنند.

گزارش از اسماء پورزنگی‌آبادی خبرنگار ایسنا منطقه کویر

انتهای پیام