حتماً تا به حال ضرب‌المثل معروف "جوجه را آخر پاییز می‌شمارند" را شنیده‌اید؛ اما چرا می‌گویند جوجه‌ها را آخر پاییز می‌شمارند؟
از آنجایی که مرغ در آخر شهریورماه روی تخم‌های خود که معمولاً 20 تا 30 عدد است، می‌خوابد و پس از گذشت 2 هفته جوجه‌ها سر از تخم در می‌آورند که به اصطلاح به آن‌ها جوجه یک روزه می‌گویند.
پرورش مرغ به این شیوه مربوط به سال‌های دور است اما ناگفته نماند که با وجود صنعتی شدن و تولید جوجه‌های ماشینی، هنوز در بیشتر روستاها مرغ‌خانگی تولید و حتی در بازار هم عرضه می‌شود.
در سال‌های گذشته جوجه‌ها در خانه‌ها پرورش داده می‌شدند و در این میان جوجه در جریان رشد به چنگ گربه‌ها می‌افتاد؛ اما اکنون در فرایند تولید جوجه به شیوه ماشینی بیش از چند هزار تخم‌مرغ را در مکان‌های مخصوصی نگهداری و به جوجه تبدیل می‌شوند و پس از آن به مرغداری‌ها منتقل می‌کنند.
تولید جوجه به روش صنعتی مشکلات خاص خود را دارد؛ به طوری که این روزها تولیدکنندگان جوجه و مرغداران با مشکلات زیادی از جمله گرانی نهاده‌های تولید مواجه هستند. نگهداری جوجه‌ها در واحدهای صنعتی نیز تلفات دارد اما در مقایسه با تولید سنتی خیلی کمتر است.
پس از انتقال جوجه‌های یک‌روزه به واحدهای مرغداری، جوجه‌ها پس از 45 روز نگهداری به مرغ تبدیل می‌شوند. هر جوجه در طی دوره پرورشی 5 کیلو دان مصرف می‌کند تا به مرغ تبدیل شود. حالا حساب کنید با این وضعیت گرانی نهاده‌ها هزینه تغذیه چند هزار جوجه چقدر می‌شود؟
در خصوص میزان جوجه‌ریزی انجام شده در خوزستان محمد مشکورزاده، معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا گفت: از ابتدای امسال تاکنون بیش از 22 میلیون قطعه جوجه ریزی شده که از این میزان 34 هزار و 790 تن گوشت مرغ تولید شده است.
وی افزود: خوزستان فقط یک واحد تولید جوجه در رامهرمز دارد که جوجه‌های یک روزه کل واحدهای مرغداری استان را تامین می‌کند. این واحد به‌صورت صنعتی در حال فعالیت است و به‌همین علت میزان تلفات اندکی دارد. در شرایط صنعتی دوام جوجه‌ها بیشتر است و با توجه به دوام جوجه‌ها دمای واحد تنظیم می‌شود.
در کنار این واحد، واحدهای دیگری در استان وجود دارد که به صورت سنتی فعالیت می‌کنند. در خوزستان 67 واحد مرغداری فعال وجود دارد که یکی از مشکلات اصلی آن‌ها بیمه طیور و تامین نقدینگی است.
تلفات جوجه‌ها در فصل پاییز بیش از فصل‌های دیگر است و نگهداری جوجه‌ها در این فصل مشکل است؛ به همین علت تعداد جوجه‌هایی که اول پاییز به دنیا می‌آیند و تا پایان این فصل به مرغ تبدیل می‌شوند خیلی بیشتر است. شاید به همین دلیل می‌گویند جوجه را آخر پاییز می‌شمارند.
گزارش از صالحه خاک جسته؛ خبرنگار ایسنا، منطقه‌خوزستان
انتهای پیام