آزادسازی تپه‌ی تاریخی سیلک یکی از مهم‌ترین بحث‌هایی است که از زمان پیدا شدن این محوطه، مسئولان و متولیان میراث فرهنگی را درگیر خود کرده، ولی هنوز راهکاری مناسب پیدا نشده تا بخش‌های تاریخی را که در اختیار مردم کاشان است، آزادسازی و از ساخت‌وساز بی‌رویه در این محوطه جلوگیری کند.
به گزارش خبرنگار سرویس میراث فرهنگی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، هرچند به نظر می‌رسد مسئولان میراث فرهنگی در استان اصفهان و حتا در حوزه‌ی معاونت میراث فرهنگی کشور در حال بررسی راهکارهایی برای این مشکل هستند، اما به نظر می‌رسد بعضی پیشنهادات در این حوزه فقط از دید کارشناسان شهرداری قابل توجه و اجرایی شدن است از جمله، کم کردن بخشی از حریم تپه‌ی سیلک است.
کم کردن حریم محوطه‌ی تاریخی راه حل مشکلات سیلک
مدیر منطقه‌ی 2 شهرداری کاشان گفت: بزرگ‌ترین دغدغه‌ی شهرداری کاشان حفاظت و حراست از تپه‌های باستانی سیلک به‌عنوان گوهری ارزشمند و منحصربه‌فرد است.
مهدی هوشمندی‌نژاد با اشاره به انجام توافق‌های اولیه در جلسه‌ای که با حضور مسئولان سازمان میراث فرهنگی کشور در روزهای پایانی سال گذشته در کاشان برگزار شد، اظهار کرد: بدون شک، نهادی مانند شهرداری، وظیفه‌ی سازمان‌ها و موسسات متولی در بخش‌های دیگر را نمی‌تواند انجام دهد، آزادسازی حریم محوطه‌ی سیلک نیز یکی از این وظایف است.
وی ادامه داد: آزادسازی حریم این محوطه به اعتبار نیاز دارد، مدیریت شهری کاشان بخشی از این اعتبار را می‌تواند تأمین کند. همچنین شهرداری با کسانی که در آزادسازی حریم تپه‌های سیلک همکاری می‌کنند، در زمینه‌ی صدور مجوز و پروانه‌ی ساختمانی مساعدت می‌کند، ولی این نهاد توان آزادسازی همه‌ی این محدوده‌ی تاریخی را ندارد.
او گفت: در آن جلسه، بخش‌هایی از اراضی ملی به‌عنوان زمین‌های معوض برای حریم درجه‌ی یک در عرصه‌ی تپه‌ی سیلک در نظر گرفته شد که اگر این قضیه مورد حمایت ملی قرار گیرد، یک پشتوانه خواهد بود و در کمک به سازمان میراث فرهنگی و دیگر متولیان بسیار مفید است.
وی با تأکید بر محدود بودن اعتبارات شهرداری کاشان، بیان کرد: امکان اختصاص اعتباری کلان برای آزادسازی حرایم تپه‌های سیلک فقط توسط شهرداری کاشان وجود ندارد، چون این کار با توجه به برآورد انجام‌شده در سال گذشته، به حدود 276 میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد. بحث حرایم تپه‌های سیلک آن‌قدر وسیع است که هر موسسه‌ای به نوعی تلاش می‌کند از این کار شانه خالی کند. ابعاد این کار در حد یک پروژه‌ی ملی است. این پروژه در حد و اندازه‌ی مدیریت شهری و اداره‌ی میراث فرهنگی وگردشگری کاشان نیست.
او تپه‌های سیلک را دارای عرصه‌ای با 36 هکتار وسعت دانست و افزود: حریم درجه‌ی یک این تپه‌ها 66 هکتار، حریم درجه‌ی دو 67 هکتار و حریم درجه‌ی سه تپه‌های سیلک 31 هکتار است. براساس برآوردهای اولیه‌ی انجام‌شده اگر قرار باشد این آزادسازی انجام شود و حرایم تملک شوند، با توجه به طرح مصوب موجود، برآورد اولیه برای وارد شدن به عرصه‌ی اجرا، حدود 276 میلیارد تومان اعتبار است.
هوشمندی‌نژاد در توضیح برخی ضوابط و مقررات در حوزه‌ی میراث فرهنگی، گفت: براساس ضوابط، در عرصه و حریم درجه‌ی یک نباید اجازه‌ی هیچ ساخت‌وسازی داده شود. در حریم درجه‌ی دو نیز ساخت بنا تا ارتفاع 5 / 4 متر و در حریم درجه‌ی سه تا ارتفاع 5 / 7 متر ارتفاع مجاز است. بدیهی است اگر بخواهیم این حرایم و عرصه را تملک کنیم باید هزینه‌ی آن را پرداخت کنیم. این در حالی است که اکنون فقط برای عرصه و حریم درجه‌ی یک اعتبار داریم و در حرایم درجه‌ی دو و سه فقط محدودیت ارتفاع وجود دارد.
وی ادامه داد: کاشان به‌دلیل اقلیم جغرافیایی‌اش، به‌صورت افقی رشد می‌کند و ارتفاع سطحی زیادی ندارد. بنابراین ما فقط با آزادسازی عرصه و حریم درجه‌ی یک مشکل داریم. مردم در مراجعه‌های خود می‌خواهند یا این عرصه و حریم خریده شود یا اجازه‌ی ساخت‌وساز به آن‌ها داده شود. شهرداری در حد توان خود از ساخت‌وسازهای غیرمجار با همکاری پایگاه میراث فرهنگی سیلک جلوگیری می‌کند. به همین دلیل، یک طرح بازنگری روی طرح قدیم با هدف اصلاح برخی حرایم، به سازمان میراث فرهنگی پیشنهاد شد تا از درآمد حاصل از آن، عرصه‌ی سیلک را بتوانیم آزادسازی کنیم.
مدیر منطقه‌ی 2 شهرداری کاشان اظهار کرد: اگر حریم درجه‌ی دو که ارتفاع مجاز آن 5 / 4 متر است، اجازه‌ی ساخت‌وساز تا دو طبقه را داشته باشد و تراکم در این محدوده به فروش برسد، درآمد به‌دست آمده از تقلیل حرایم را در صندوق مشترک (میراث فرهنگی، شهرداری و فرمانداری) ذخیره کنیم تا عرصه‌ی این تپه‌ی باستانی را بتوانیم تملک کنیم.
از حرایم بگذریم تا به آزادسازی عرصه‌ی سیلک برسیم
هوشمندی‌نژاد با تأکید بر این‌که در زمان‌های خارج از ساعت اداری و به‌صورت غیرقانونی، مردم ساخت‌وسازهای خود را در این محوطه انجام می‌دهند، بیان کرد: در پیشنهادی که به سازمان میراث فرهنگی داشتیم، گفتیم از محدودیت ارتفاع در حرایم درجه‌ی دو و سه می‌توان چشم‌پوشی کرد. این قضیه یک امر منظری و مربوط به سیمای شهری است. رسالت حفاظت از حرایم درجه‌ی دو و سه امری مستحب است که می‌توان از آن گذشت تا در ازای از دست دادن آن، اعتباری در صندوق مشترک (میراث فرهنگی، شهرداری و فرمانداری) برای آزادسازی عرصه‌ی تپه‌ی سیلک که اصل موضوع و واجب است، ذخیره شود.
وی گفت: درخواست شهرداری کاشان هنوز به طور رسمی ابلاغ نشده است و آن را در قالب یک طرح جدید اعلام کرده‌ایم. مساحت تپه‌های شمالی عرصه و حریم درجه‌ی یک سیلک 22 هزار و 318 مترمربع معادل 23 / 2 هکتار است و مساحت تپه‌ی جنوبی نیز 38 هزار و 928 مترمربع معادل 89 / 3 هکتار است، یعنی خود تپه حدود شش هکتار را دربرمی‌گیرد. بنابراین همه‌ی حریمی که برای این دو تپه می‌توان در نظر گرفت 32 هکتار است. در واقع باید 32 هکتار از این اراضی را تملک کرد. اگر بتوانیم 26 هکتار را تملک کنیم برای این کار باید حدود 38 میلیارد تومان اعتبار داشته باشیم.
شهرداری براساس جیب خود حریم مشخص می‌کند
مدیر منطقه‌ی 2 شهرداری کاشان اظهار کرد: برای به‌دست آوردن این میزان اعتبار با دادن مجوزهای گردشگری به بخش خصوصی می‌توانیم این کار را انجام دهیم. بنابراین در برخی نقاط، محدودیت ارتفاع نباید داشته باشیم. همچنین از محل ارزش افزوده آن‌ها نیز می‌توان کار تملک را انجام داد، تا درآمدی حاصل و در بخش‌های اجرایی سرمایه‌گذاری شود. این پیشنهاد را شهرداری مطرح کرد و در شورای شهر نیز مطرح شد که از نظر فنی به آن ایرادهایی وارد و گفته شد که نباید هیچ حریمی در این محدوده کم شود. آن‌ها معتقدند حرایم آثار براساس گمانه‌های فنی سازمان میراث فرهنگی مشخص می‌شوند؛ ولی شهرداری براساس واقعیت‌های موجود اعم از اعتبارات، اظهار نظر می‌کند.
او تأکید کرد: تنها راه نجات تپه‌ی سیلک کم کردن کارشناسانه‌ی عرصه و حریم آن است، وگرنه وجود ضوابط نه‌تنها مانع ساخت‌وساز نمی‌تواند باشد، بلکه باعث ساخت‌وسازهای غیرمجاز هم می‌شود.
وی گفت: شهرداری کاشان انگیزه‌ی کافی برای حفظ و صیانت عرصه‌ی سیلک دارد. پس می‌خواهیم یک قدم عملیاتی و اجرایی برداریم و برای حفظ این میراث گران‌بها که ممکن است به آن خدشه وارد شود کاری کنیم.
شهرداری پیشنهادهایی را به سازمان میراث فرهنگی داده است
هوشمندی‌نژاد بیان کرد: جلسه‌ای در این زمینه تشکیل و طرحی به‌عنوان طرح پیشنهادی مطرح شد که نظر شهرداری را تأمین نمی‌کرد. براساس طرحی که سازمان میراث فرهنگی در این زمینه داد، یکسری نظرات از سوی شهرداری داده شد و اصلاحیه‌هایی به سازمان میراث فرهنگی پیشنهاد شد که اگر آن سازمان اصلاحیه‌ها را انجام دهد با کمی اغماض این طرح را می‌توان اجرا کرد. بر این اساس، حرایم درجه‌ی دو و سه در برخی مکان‌ها برداشته و به ازای آن‌ها، بخش‌هایی به‌عنوان عرصه معرفی می‌شوند. با این طرح جدید در برخی بخش‌ها می‌توان درآمد داشت، اگر بخواهیم حرایم و عرصه‌ها را از مردم بخریم، باز هم به حالت نخست برمی‌گردیم.
او ادامه داد: مدیریت اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان ظاهرا در این مدت، تغییراتی در ضوابط خود داشته است. چندی پیش، معاون استانداری کاشان در سفری به تپه‌ی سیلک اظهار کرد برای آزادسازی حریم این محوطه باید کارها درست انجام شود، از جمله قرار شد گمانه‌هایی در محوطه زده شوند تا کارشناسان حریم جدید را اعلام کنند.
هوشمندی‌نژاد با اشاره به آغاز گمانه‌زنی در محوطه‌ی سیلک از 15 آذرماه، گفت: اگر قرار باشد در این محوطه، طرح جدیدی اجرایی شود بعد از گمانه‌زنی‌ها و به‌دست آوردن نتایج آن خواهد بود.
وی همچنین درباره‌ی دیدگاه اداره‌ی میراث فرهنگی درباره‌ی پیشنهاد شهرداری کاشان مبنی بر کم کردن حریم تپه‌ی سیلک، اظهار کرد: آن‌ها طرح شهرداری را قبول نکردند و گفتند نخست باید پروژه‌ی گمانه‌زنی در محوطه انجام شود، سپس تصمیم‌گیری نهایی انجام می‌شود، حتا ممکن است حریم محوطه بیشتر شود.
هوشمندی‌نژاد اضافه کرد: با توجه به این‌که اداره‌ی میراث فرهنگی از سال 1378 هیچ طرحی درباره‌ی سیلک نداده بود، شهرداری کاشان این طرح را مطرح کرد تا علاوه بر داشتن نگاهی به این محوطه، اقدامی انجام دهد تا شاید اداره‌ی میراث فرهنگی هم طرحی در این‌باره ارائه کند که خوشبختانه این اقدام انجام شد.
انتهای پیام