ميدان اميرچخماق يزد كه بازار، تکیه، مسجد و دو آبانبار از دورهي تيموري را شامل ميشود، بهخاطر بيتوجهي برخي افراد و نهادها، نفسهايش هر روز كمرمقتر ميشود.
به گزارش خبرنگار سرويس ميراث فرهنگي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، میدان امیرچخماق، يا به قول يزديها «ميرچماق» نماد و سمبل یزد و از یادگارهای قرن نهم هجری و حکومت «امیرچخماق شامي» است؛ اما حالا چهرهي اين ميدان با سروصداي بازي كودكان، بوي نامناسب غذا، زباله، شلوغي و حجم زياد وسايل نقليهي در تردد، كاربريهاي متفاوت مغازههاي اطراف كه چهرهي زشتي به اين ميدان تاريخي داده است، ديوارهاي بيسروته، چادرهايي كه در هر مناسبت در وسط ميدان قد علم ميكنند و ميلهاي كه چند سال است به بهانهي رصد كردن مشكلات ترافيكي، در اين ميان جاخوش كرده، آسيب ديده است. در حالي كه روزگاري سرداران تيموري و بعد از آن صفوي و قاجار ساخت و تكميل اين ميدان را از افتخارات خود ميدانستند.
يك فعال حوزهي ميراث فرهنگي در يزد در اينباره به خبرنگار ايسنا توضيح داد: ميدان اميرچخماق در شهر تاريخي يزد با مشكلات فراواني روبهرو است كه اين مشكلات هر روز به از بين رفتن اين بناي تاريخي كمك ميكنند.
سيدمحسن حاجيسعيد نداشتن يك متولي ثابت براي اين ميدان تاريخي و بخصوص مجموعهي اميرچخماق را از مهمترين مشكلات براي اين محدودهي تاريخي دانست و گفت: تا وقتي يك توليت مشخص و ثابت براي اين مكان تعيين نشود، تخريب آن در حال افزايش خواهد بود.
وي نصب ميلهي شوراي تامين در ميدان اميرچخماق را يكي ديگر از مشكلات اين محدوده دانست و ادامه داد: بيش از دو سال پيش، شوراي تامين استان ميلهاي بلند را كه ارتفاع آن به منارههاي اميرچخماق ميرسد، در اين محدوده نصب كرد كه با وجود اعتراضهاي فراوان، تا كنون شوراي تامين استان يزد، زير بار برداشتن اين ميله نرفته است. مشخص نيست يك ارگان دولتي چگونه به خود اجازه ميدهد كه در يك بناي تاريخي كه حق عمومي همهي مردم است، ميلهاي به بهانهي داشتن ديد كافي بگذارد.
او بيان كرد: برخي فرزندان تبعههاي كشورهاي همسايه نيز كه در يزد زندگي ميكنند، يك زمين فوتبال در اين محدوده درست كردهاند و هر شب در آنجا بازي ميكنند و حتا توپ آنها، در هر چند دقيقه به كاشيهاي مناره ميخورد. متاسفانه اين مجموعه نگهبان هم ندارد كه از بروز چنين مواردي جلوگيري كند.
وي قرار داشتن مغازههايي با كاربري جگركي در محدودهي ميدان اميرچخماق را از ديگر مشكلات اين محوطه دانست و گفت: بهدليل وجود نداشتن فاضلاب در اين محدوده، بوي تعفن خون و جيگر هر روز در سراسر محوطه ميپيچد و اگر يك گردشگر به پشت بام ميدان اميرچخماق برود، از بوي بد نميتواند آنجا بماند.
دبير شوراي تشكلهاي گردشگري استان يزد اظهار كرد: مدتهاست ادارهي ميراث فرهنگي و گردشگري استان يزد بهدنبال تغيير كابري اين مغازههاست، اما متاسفانه ارگانهاي ديگر در اين زمينه همكاري نميكنند، شهرداري بايد نوع كاربري مغازههاي اين محدوده را تغيير دهد. نداشتن مكاني براي آبريز مغازهها علاوه بر ايجاد نشست و ترك روي منارهي اميرچخماق، باعث بهوجود آمدن بوي بدي شده است كه گردشگران را از اين محدوده فراري ميدهد.
حاجيسعيد همچنين به كشيدن دو ديواره در چپ و راست منارهي اميرچخماق اشاره كرد و گفت: دو ديواره از دو طرف مناره به طول 30 متر كشيده شدهاند؛ ولي متاسفانه مدتهاست بهصورت نيمهكاره رها شدهاند. قرار بود اين ديوارهها محدودهي خيابان را از محدودهي مجموعهي اميرچخماق جدا كنند تا ارتعاشات ناشي از حركت ماشينها و سروصدا در محدودهي اميرچخماق آسيب كمتري به اين بناي تاريخي وارد كند كه متاسفانه اين اتفاق نيفتاده است.
وي با اشاره به نبود يك فضاي مناسب براي پاركينگ عمومي در محدودهي ميدان اميرچخماق، اظهار كرد: گاهي كمبود فضا براي پارك ماشين گردشگران باعث ميشود آنها وسايل نقليهي خود را در محدودهي ميدان پارك كنند. با توجه به حجم گردشگراني كه در طول سال از اين محدوده ديدن ميكنند، اين اتفاق زياد رخ ميدهد. با توجه به اينكه گاهي در روز، حدود 10هزار نفر براي به ميدان اميرچخماق ميآيند اين تعداد گردشگر به يك پاركينگ چند طبقه نياز دارند.
او تاكيد كرد: حدود 10 سال است دربارهي وضعيت و مشكلات ميدان اميرچخماق با مسوولان و متوليان اين محدودهي تاريخي صحبت ميكنيم؛ اما تنها جوابي كه آنها در اين مدت به ما دادهاند اين است كه ساماندهي وضعيت كنوني اين ميدان، در يك طرح ديده شده است. طرحي كه مشخص نيست چه زماني اجرايي ميشود؟
حاجيسعيد افزود: مجموعهي ميدان اميرچخماق يك مجموعهي بسيار بي نظير در يزد و متعلق به دورهي تيموري است كه در دورههاي گذشته، مركز تجمع و فعاليت مردم بوده است. اگر وضعيت در اين ميدان به روش كنوني پيش رود و از برخي فعاليتها در آن جلوگيري نشود، در چند سال آينده فقط با باقيماندهاي از مجموعهي اميرچخماق روبهرو خواهيم بود. به نظر ميرسد اين ميدان اكنون براي برطرف كردن مشكلات در اولويت بيستم قرار گرفته است.
به گزارش ايسنا، تركهاي ايجادشده روي پيكر اين بناي كهن كه نسبت به سالها پيش نمايانتر شده است، نشاندهندهي لزوم توجه هرچه سريعتر به اين بناي ارزشمند يزد و ايران است. ثبت ميدان امیرچخماق يزد در فهرست آثار ملي بهصورت منفرد از سال 1330 آغاز شد و ودر يكم شهريورماه 1378 كل مجموعهي ميدان اميرچخماق شامل بازار، تکیه، مسجد و دو آبانبار در فهرست آثار ملي به ثبت رسيد.
انتهاي پيام