عمارت «ارباب هرمز» در شرق تهران، پس از سال‌ها بی‌توجهی و داشتن کاربری‌های نامناسب، گويا قرار است سروسامان بگيرد.
به گزارش خبرنگار سرویس ميراث فرهنگي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، از اوایل پیروزی انقلاب اسلامی و بعد از مصادره‌ي تعدادی از خانه‌ها توسط دولت، عمارت «ارباب هرمز» در پارک پلیس تهران به شهرداری تهران سپرده شد تا از آن براي منافع عمومی استفاده شود؛ اما موقعیت قرار گرفتن این بنای قاجاری يكي از مهم‌ترین عوامل براي تعيين كاربري آن بعد از تملک بود که به‌عنوان انبار پارک، خوابگاه کارگران افغانی و حتا براي مدتی نیز مکانی برای قشر کم‌درآمد مورد استفاده قرار گرفت.
هرچند اين عمارت پس از سال‌ها بي‌توجهي از سوي متوليان، سرانجام در سال 1384 توسط مسوولان سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري در فهرست آثار ملي به ثبت رسيد، ولي هم‌چنان توجه چنداني از سوي شهرداري تهران كه متولي اين عمارت قاجاري است، به آن نمي‌شد، تا اين‌كه بعد از چهار سال، بخت با اين بناي قاجاري يار شد و شهرداري منطقه رضايت داد تا با مرمت اين عمارت و تغيير كاربري آن، قدري وضعيت بنا سروسامان يابد. حالا به‌نظر مي‌رسد نرم نرمك دستي به سر و گوش اين عمارت تاريخي كشيده مي‌شود.
معاون فني و طرح‌هاي شهري سازمان زيباسازي شهر تهران درباره‌ي اقدامات در دست انجام در اين پروژه به خبرنگار ايسنا گفت: از سال 1388 تفاهم‌نامه‌اي بين شهرداري منطقه‌ي 4 و سازمان زيباسازي تهران بسته شد تا عمارت ارباب هرمز در پارك پليس مرمت شود؛ اما اين ساختمان تا اواخر سال 1390 در دست شهرداري بود و از آن زمان براي مرمت به سازمان زيباسازي تهران تحويل داده شد.
شاپور ديوسالار ادامه داد: از بهار امسال مرمت اين بنا با زه‌كشي، ايجاد كانال دفع رطوبت و تعمير شيرواني آغاز شد. همچنين با توجه به نوع استفاده‌‌اي كه قبلا از اين بنا مي‌شد، احتمال اضافه شدن بخش‌هايي جديد به بنا وجود داشت، به همين دليل، به ديوارها مشكوك شديم و در كنار مرمت‌هاي اوليه، كار گمانه‌زني در اين بخش از بنا نيز انجام شد. با اين كار مسير پله‌هاي اصلي و راه ورودي اوليه به ساختمان مشخص شد. همچنين تزيينات باقي‌مانده‌ي داخلي بنا مانند گچ‌بري و نقاشي‌هاي روي ديوار پيدا شدند. با توجه به نوع تزيينات بنا به‌نظر مي‌رسد صاحب آن در زمان ساخت، از نظر اقتصادي كاملا تامين بوده كه چنين بنايي را ساخته است.
او بيان كرد: عمارت تاريخي «ارباب هرمز» در طول سال‌هاي گذشته آسيب‌هايي ديده بود كه آن‌ها را شناسايي كرديم. به‌نظر مي‌رسيد اين بنا به استحكام‌بخشي نياز دارد كه اكنون با استفاده از سازه‌هاي نگه‌دارنده، آن را سرپا نگه داشته‌ايم. همچنين در هر نقطه‌اي از عمارت كه ملات ساختمان كم باشد، آن بخش دوباره‌سازي مي‌شود و در صورت پيدا شدن بخش‌هاي قديمي، همه‌ي تلاش خود را براي حفاظت از آن‌ها به كار مي‌بريم.
وي با بيان اين‌كه پس از مرمت كامل بنا، شناسنامه‌ي آن نصب و عمارت آماده‌ي بهره‌برداري مي‌شود، گفت: كاربري اين بنا بايد به‌گونه‌اي باشد كه رفت‌وآمد زيادي در ساختمان انجام نشود. براساس تصميم‌گيري‌هايي كه مسوولان شهرداري و سازمان زيباسازي درباره‌ي نوع كاربري اين بنا بعد از پايان مرمت گرفته‌اند، در صورت امكان كاربري‌هايي مانند ايجاد مكاني براي برگزاري نشست‌هاي ادبي و مفاخر بايد به اين بنا داده شود. همچنين در اين ساختمان، الحاقاتي مانند سرويس بهداشتي، آبدارخانه و آشپزخانه خارج از ظرفيت ساختمان در طول سال‌هاي گذشته ساخته شده است كه بايد حذف شوند.
ديوسالار با بيان اين‌كه عمليات مرمت اين عمارت تا آذرماه امسال به‌طور كامل به پايان مي‌رسد، اظهار كرد: در پارك پليس كه قبلا پاركي يكپارچه بود، سه مظهر قنات وجود داشت كه اگر آن‌ها احيا شوند، اين پارك موقعيت مناسب‌تري پيدا مي‌كند. همچنين در صورتي كه بودجه‌ي كامل پروژه تصويب شود، احتمال احياي قنات‌هاي پارك در كنار مرمت اين عمارت وجود دارد.
معاون فني و طرح‌هاي شهري سازمان زيباسازي شهر تهران ادامه داد: در بررسي‌هاي ميداني انجام‌شده و صحبت‌هايي كه با اهالي منطقه انجام شد، متوجه شديم اين عمارت در ابتدا به سران ايل بختياري متعلق بوده است كه به تهران مهاجرت كردند و بنا نيز براساس طرح‌هاي معماري عشاير ساخته و سال‌ها بعد توسط ارباب هرمز خريده شد. در طبقه‌ي همكف اين بنا مانند سياه‌چادرهاي عشاير يك ايوان و يك آب‌نماي سفالي قرار داشته است و آبي كه به ساختمان وارد مي‌شد، از آن عبور مي‌كرد و به حوض جلوتري مي‌ريخت و در طبقه‌ي دوم نيز چند اتاق و بخش پذيرايي از مهمانان ويژه قرار داشته است.
او اضافه كرد: ارباب هرمز يكي از مشاوران قديم رژيم پهلوي و پسر ارباب جمشيد بود. اين بنا در اوايل انقلاب تملك شد و در اختيار شهرداري تهران قرار گرفت. معماري بنا درون‌گراست و بعد از انقلاب اسلامي دستخوش تغييراتي شد؛ تزيينات آن پوشانده و پله‌هايي جديد براي ورود و خروج به بنا تعبيه شد. در واقع از اين بناي تاريخي در سال‌هاي گذشته به‌صورت مناسب استفاده نشده است.
به گزارش ایسنا، 11 اردیبهشت‌ماه 1389 يك كارشناس ميراث فرهنگي شرايط عمارت «ارباب هرمز» را مناسب ندانست و با اشاره به اين‌كه بناي تاريخي عمارت «ارباب هرمز» پس از انقلاب مصادره و با هدف استفاده براي خدمات عمومي شهرداري، در اختيار اين نهاد گذاشته شد، گفت: اين بنا سبب ايجاد يك ارزش‌گذاري فرهنگي در شرق تهران شده است و با توجه زيربناي 800 متري آن، تاثيرگذاري زيادي مي‌تواند داشته باشد.
مجدالدين رحيمي تبديل كردن عمارت «ارباب هرمز» را به پژوهشكده‌ي جوانان، يك تغيير كاربري مناسب براي اين بنا دانست و افزود: شهرداري بايد هرچه زودتر براي اقدامات حفاظتي، همكاري لازم را با سازمان ميراث فرهنگي داشته باشد تا اين سازمان، نيروهاي متخصص خود را در اختيار شهرداري قرار دهد و با طرح و برنامه‌ريزي، براي حفاظت و جلوگيري از تخريب بنا اقدامات لازم را انجام دهد.
انتهاي پيام