در پي درگذشت حميد سمندريان ـ 22 تير ماه ـ پيام‌هاي تسليت مخابره شد و تئاترها به احترام اين كارگردان نامدار تئاتر به صحنه نرفتند و قرار شد همه‌ي تئاتري‌ها 10 دقيقه قبل از اجراي هر نمايش‌شان، نمايشنامه‌ي «گاليله» ـ كه قرار بود حميد سمندريان اجرا كند را روخواني كنند.
به گزارش خبرنگار بخش تئاتر خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، چهارمين پنج‌شنبه‌ي تير ماه در حالي سپري شد كه بامدادش خبر رسيد، حميد سمندريان بر اثر عوارض سرطان كبد از دنيا رفت، ساعاتي از مخابره اين خبر نگذشته بود كه سيل پيام‌هاي تسليت از سوي مسوولان هنري و تشكل‌هاي تئاتري و هنرمندان منتشر شد.
معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در پیامی درگذشت استاد حمید سمندریان را تسلیت گفت.
حمید شاه‌آبادی در پیام تسلیت خود نوشت:« تثبیت هویت و تشخص تئاتر امروز ایران مرهون حضور بزرگ مردانی است که بی‌شک استاد حمید سمندریان نقش پررنگ‌تری در این میان دارد.
او که امروز شاگردانش از نسل‌های مختلف مبهوت و داغ‌دار غم درگذشتش هستند، عمری به درازای نیم قرن را به تربیت هنرجویان تئاتر پرداخت؛ هنرجویانی که اکنون خود هنرمندی برجسته‌اند و به مدد اذن استاد، قدم بر صحنه‌ي تئاتر گذاشته‌اند. او به شایستگی، مسؤولیت خود را در مقابل این نسل به پایان برد تا نام خود را برای همیشه به‌عنوان بزرگ‌مرد تئاتر ایران در تاریخ ثبت كند.
من ضایعه‌‌ي فقدان این هنرمند یگانه و استاد بی‌بدیل صحنه‌ي تئاتر را به جامعهي هنری کشور، بویژه شاگردان هنرمند ایشان در عرصه‌ي تئاتر تسلیت مي‌گويم و مراتب همدردی و اظهار تأسف خود را خدمت خانواده‌ي محترم این هنرمند فقید ابراز می‌كنم. غفران و رحمت واسعه الهی برای آن مرحوم و صبر جمیل برای بازماندگان ايشان خواستارم.»
كانون كارگردانان خانه‌ي تئاتر هم به عنوان يكي از تشكل‌هاي تئاتري در پيامي درگذشت حميد سمندريان را تسليت گفت.
در پيام تسليت كانون كارگردانان خانه‌ي تئاتر آمده است: « درگذشت استاد حميد سمندريان را به جامعهي تئاتر ايران تسليت مي‌گوييم و براي خانواده‌ي ايشان،شاگردانش و هر آن كس كه از او آموخته، صبر آرزو مي‌كنيم.»
اعضاي هيات مديره‌ي كانون كارگردانان خانه‌ي تئاتر: حسين كياني، رضا گوران، حميد پورآذري، افسانه ماهيان، شكر خدا گودرزي، ندا هنگامي، روزبه حسيني و نورالدين حيدري ماهر.
و قادرآشنا مدیرکل هنرهای نمایشی هم براي درگذشت استاد «حمید سمندریان» پيام داد و نوشت: «این جان عاریت که به حافظ سپرد دوست روزی رُخش ببینم و تقدیم وی کنم
استاد حمید سمندریان روی در نقاب خاک کشید و جان به جهان‌آفرین تسلیم نمود. مردی که از عمرخود فراتر بود و تمامی دوران حیات خویش را با عشق و شوریدگی بسیار و جوشش‌ها و کوشش‌های خستگی‌ناپذیر و تلاش و تکاپوهای بی‌شمار در مسیر علم، معرفت و هنر صرف نمود و شاگردان بسیاری در این زمینه تربیت کرد.
انوار پرفروغ دانش و معرفت این استاد فقید در صحنه‌های تئاتر ایران همواره فروزان است. همچنان که خیل عظیم بازیگران و کارگردانان معاصر ایران مدیون و مرهون تلاش این آفتاب شورانگیز تئاتر ایران است.
راز عمیق و حرارت الهامی تئاتر با بال پر معرفت و چیرگی در هنر از او، چهره‌ای جاودان ساخته و زبانه‌ها و شعله‌های وجودش هرگز رنگ خاموشی به خود نخواهد گرفت، زیرا رسم و آیین چراغ خاموشی نیست.
نام حمید سمندریان برای همیشه در آسمان بلند تئاتر ایران خواهد درخشید و انوار بلند آن دامنگیر جانِ شیفتگان و هنرمندان و عاشقان حضرت دوست خواهد بود.
یادش جاری و سرایش در بهشت برین باقی»
بنياد فرهنگي هنري رودكي هم در سوگ از دست دادن هنرمند بزرگ تئاتر كشور ـ استاد حميد سمندريان ـ پيام تسليتي را منتشر كرد.
«حميد سمندريان، به راستي كه پدر تئاتر ايران بود؛ اين را مي‌شد از نگاه مهربان او با جوانان دريافت؛ و شايد از همين رو بود كه لقب پدر تئاتر گرفت. نقش اين پدر دوست‌داشتني هميشه بر تارك خيال و حافظه‌ي تاريخي تئاتر ايران باقي خواهد ماند: كه او «بزرگ بود و از اهالي امروز بود.»
بنياد فرهنگي هنري رودكي اين ضايعه‌ي بزرگ را به خانواده آن مرحوم و جامعه محترم تئاتر كشور تسليت گفته و از درگاه يزدان بخشاينده، طلب روحي آرام و آمرزش الهي دارد.»
انجمن منتقدان و نويسندگان خانه‌ي تئاتر ايران هم نوشت: « تئاتر ايران در سوگ حميد سمندريان، يكي از چهره‌هاي فرزانه و برجسته‌ي خود جامه‌ي سياه بر تن كشيد؛ دانشمندي كه علم و احساس را بر صحنه پيوند داد و آنچه خلق كرد، ما را وامي‌دارد تا ساليان سال به پاس او كلاه از سر برداريم. بنابراين امروز مرثيه‌سرايي نمي‌كنيم؛ چراكه خوب آموخته‌ايم آيين چراغ خاموشي نيست.
بخش چشم‌گيري از دانش تئاتر در ايران و بازنمايي فرهنگي اين ديار حاصل فعاليت‌هاي خستگي‌ناپذير استاد سمندريان در عرصه‌ي تدريس، كارگرداني و ترجمه است. اندك زماني پيش گزافه‌گويي‌هاي در باب استاد سمندريان منتشر شد؛ اما اين را هم به ياد داريم و از سر نو يادآوري مي‌كنيم؛ كه ايران، فرزندان لايقش را هيچگاه و با هيچ ترفندي از خاطر نخواهد برد و بي‌شك استاد سمندريان يكي از اين فرزندان بود.
انجمن منتقدان و نويسندگان خانه‌ي تئاتر ايران در كنار جامعه محترم تئاتري، پرچم سياه برافراشته و با همه علاقمندان استاد، به ويژه همسر هنرمندش ـ بانو هما روستا ـ هم سوگي مي‌كند. يادش سبز و راهش پررهرو باد.»
خانه‌ي هنرمندان ايران هم در پيامي، درگذشت حميد سمندريان را تسليت گفت.
در اين پيام آمده است: «با کمال تأسف و تأثر، درگذشت هنرمند فرهیخته و پدر تئاتر ایران، استاد حمید سمندریان را به جامعهي هنری، بویژه اهالی تئاتر، دوستان، بستگان، شاگردان و دوست‌داران آن هنرمند برجسته تسلیت می‌گوییم.»
****
کانون ملی منتقدان تئاتر ایران درپی درگذشت استاد حمید سمندیان، با صدور پیامی فقدان این هنرمند پیشکسوت و استاد بزرگ تئاتر ایران را به جامعهي تئاتر کشور تسلیت گفت.
این كانون تئاتري در پیام خود درگذشت حمید سمندریان را ضایعه‌ای جبران‌ناپذیر برای تئاتر ایران دانست و از مسؤولان و سیاست‌گذاران عرصه‌ي فرهنگ و هنر کشور خواست تا در زمان حیات هنرمندانی که هریک به نحوی بانی خدمات ارزنده‌ای برای فرهنگ و هنر کشورمان بوده‌اند، توجه همه‌جانبه‌ای به ایشان داشته و با سعه‌ي صدر، شرایط سهل‌تری را برای ادامه فعالیت‌های این هنرمندان ایجاد کنند.
کانون ملی منتقدان تئاتر همچنین ضمن عرض تسلیت به سركار خانم هما روستا، همسر گرانقدر استاد سمندریان، خواستار حضور همه‌جانبه‌ي اعضای این کانون و سایر فعالان حوزه‌ي نقد تئاتر کشور در مراسم خاکسپاری و گرامیداشت زنده‌یاد حمید سمندریان شد.
سالن‌هاي تئاتر تهران (پنجشنبه) به احترام حميد سمندريان اجرا نداشتند و هنرمندان ديشب براي سوگواري درگذشت حميد سمندريان در تئاتر شهر گردهم آمدند.
و تالارهاي مجموعه ايرانشهر و تالار استاد انتظامي خانه‌ي هنرمندان ايران به احترام زنده‌ياد حميد سمندريان علاوه برپنجشنبه، جمعه هم اجرا ندارند.
****
شوراي هماهنگي هفته بزرگداشت استاد حميد سمندريان از همه هنرمندان تئاتر دعوت كرد تا به ياد اين هنرمند 10 دقيقه از نمايشنامه «زندگي گاليله» را نمايشنامه‌خواني كنند.
محمد يعقوبي سخنگوي اين شورا به خبرنگار تئاتر خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، گفت: بر اساس تصميم شورا از همه گروه‌هاي تئاتري در سراسر ايران درخواست مي‌كنيم به ياد استاد سمندريان كه نتوانست نمايش «زندگي گاليله» را اجرا كند، پيش از شروع اجرايشان ده دقيقه از اين نمايشنامه را نمايشنامه‌خواني كنند و براي تماشاگرانشان توضيح بدهند كه چرا چنين كاري انجام مي‌دهند.
وي در پايان اظهار اميدواري كرد: ما اميدواريم در هفته بزرگداشت استاد سمندريان نمايشنامه «زندگي گاليله» روي صحنه تمام تئاترهاي ايران باشد.
**********
كانون نمایش نامه‌نویسان ایران به مناسبت درگذشت استاد حمید سمندریان پيام داد.
در متن اين پيام آمده است: « یک بار دیگر جامعه‌ی تئاتر ایران به سوگ نشست. به سوگ بزرگ مردی که هستن و بودن تئاتر با هستن و بودن او قوام گرفت و به بالا نشست.
کانون نمایش‌نامه نویسان ایران در گذشت بزرگ هنرمند تئاتر ایران ، استاد حمید سمندریان را به بانوی فرهیخته‌اش، هما روستا و فرزند گرانقدر او، کاوه سمندریان و هم چنین به جامعه‌ی تئاتر تسلیت می‌گوید.»
هیات مدیره‌ی کانون نمایش نامه‌نویسان ایران عبارتند از: محمد امیریار احمدی ،بهزاد صدیقی ،عباس شادروان ، حسن باستانی ، افروز فروزند ،سوسن رحیمی ، نیما دهقاني، سلما سلامتی.
*******
گروه تئاتر «آبی» در پی درگذشت استاد حمید سمندریان، طی پیامی این ضایعه بزرگ را به خانواده سمندریان و جامعه بزرگ تئاتر تسلیت گفت.
به گزارش گروه دريافت خبر ايسنا، در متن این پیام ضمن اشاره به جایگاه آکادمیک و علمی استاد سمندریان در تاریخ تئاتر ایران آمده است: «استاد حمید سمندریان با حضور در اولین گروه‌های آموزشی دانشگاهی در ایران در تدریس تئاتر و سال‌های بعد با تاسیس آموزشگاه آزاد بازیگری و کارگردانی تئاتر و پیگیری مجدانه برای حضور در کلاس‌ها و کارگاه‌های آموزشی، سعی بر این داشت تا به تئاتر این مرز و بوم «شخصیتی علمی» ببخشد.
همیشه در کلاس‌های خود و حتی در کوتاه ترین فرصتی که برای آموزش تئاتر در اختیار داشت به همپوشانی علم و تجربه در تئاتر اصرار داشت و هیچگاه یکی را بدون دیگری مقبول نمی‌دانست.
استاد سمندریان در کنار شخصیت علمی خود در پهنه تئاتر ایران، هیچگاه تسلیم شرایط نشده و همواره بر اجرای صحیح، موشکافانه و با وسواس اثر تئاتری، از پس تمرین‌های برنامه‌ریزی شده، مدون و بدون عجله اصرار می‌ورزید و حاکمیت اخلاق در یک گروه تئاتری را اهم واجبات می‌دانست.
بر جامعه تئاتر ایران واجب است تا در تاریخی که به دست تک تک این افراد در هنر ایران رقم خواهد خورد، با مطالعه زندگی بزرگانی چون حمید سمندریان راز مانایی و محبوبیت را در عرصه هنر کشف کرده و این مهم را به نسل‌های بعد انتقال دهند.»
در انتهای این پیام، گروه تئاتر آبی متشکل از وحید لک، ژوبین غازیانی، شهاب غزالی، علی شایانفر، رضا آحادی، رامتین خداپناهی، نیما کرمی، رامین محمودیان، خشایار عابدیان و محمد سرور عظیمی فقدان جسمانی استاد سمندریان را به خانواده اين هنرمند و جامعه هنری تسلیت گفت.
******
در پی در گذشت استاد حمید سمندریان، پیشکسوت و از بزرگان تئاتر ایران، سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران ضمن صدور پیام، این ضایعه را به خانواده تئاتر کشور تسلیت گفت.
به گزارش گروه دريافت خبر ايسنا، متن اطلاعیه بدین شرح است:
« سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران فقدان هنرمند پیشکسوت و از بزرگان خانواده تئاتر را به جامعه هنری و شهروندان و خانواده آن بزرگوار تسلیت عرض می‌نماید. احترام و ستایش خانواده نجیب تئاتر به استاد حمید سمندریان نشانه جایگاه ارزشمند آن سفرکرده دیار باقی است که بی‌شک به عنوان چهره‌ای ماندگار برای همیشه یاد و خاطره و آثار ارزشمند او باقی خواهد ماند. سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران با احترام به جایگاه هنری استاد حمید سمندریان از مفاخر هنر ایران زمین، امیدوار است بتواند در عرصه فرهنگ و هنر همواره از حضور و راهنمایی اساتید و بزرگان فرهنگ و هنر بهره‌مند باشد.»
***********
سيد صادق موسوي رئيس مجموعه تئاتر شهر به مناسبت درگذشت استاد حميد سمندريان پيام تسليتي منتشر كرد.
متن اين پيام به شرح ذيل است: « اگر چه تئاتر ايران امروز عزادار بزرگ مردي است كه حق لقب پدر تئاتر اين مرز و بوم را دارد اما واقعيت را نبايد فراموش كرد؛ حميد سمندريان زنده است. تا زماني كه تئاتر زنده است و خانواده پر مهر تئاتر زنده‌اند، تا زماني كه چراغ صحنه‌ها روشن است، استاد زنده است.
تئاتر شهر به عنوان مجموعه‌اي كه بيشترين افتخار را از ميزباني آثار استاد حميد سمندريان داشته است ضايعه غم از دست دادن اين بزرگوار را به جامعه تئاتري تسليت مي‌گويد.»
انتهاي پيام