وقتی کشور تولید کننده یک ماءالشعیر خارجی را از فروشنده یک سوپرمارکت جويا شديم پاسخ داد: "رويش نوشته آلمان اما من فقط می‌دانم که مال میدان شوش است."... در چند سال اخير دوغ ها هم به نوشيدني ها اضافه شده‌اند. دوغ به عنوان نوشيدني بومي در ايران مورد توجه مسؤولان است، اما همچنان نتوانسته انواع "كولا" را شكست دهد هر چند که سیر صعودی مصرفش همچنان ادامه دارد.

به گزارش ايسنا عصر ايران به مقدمه گزارشش افزود: در دهه 60 نوشيدن نوشابه هايي كه به دو نام معروف"كانادا" و "پپسي" شناخته مي شدند جزو "تفريحات" و گاه "تجملات مهمانی ها"به شمار مي رفتند و البته با حاشیه هایی مانند کمبود ، "نوشابه بدون ساندویچ داده نمی شود" ،دردسر شيشه نوشابه و گرويي نگهداشتن، ماجراي اجسام خارجي داخل شيشه هاي نوشابه و... !

کانادا

به دهه 70 كه رسيديم زمزم و برند هاي ايراني آرام آرام وارد ميدان شدند، مدتي نوشابه مشهدي كه همان كوكاكولاي تحت ليسانس بود جزو پر طرفدار ترين نوشابه ها شده بود، تا اينكه زمان گذشت و كار به نوشابه هاي خانواده رسيد، اين نقطه عطفي در مصرف نوشابه در ايران بود.

تا آن سال ها نوشابه ها را "كانادا" و "پپسي" و نهايتا"سون آپ" تشكيل ميدادند، كه البته اين نام ها نشانگر برند نوشابه ها نبودند، بلكه طعم نوشابه ها را مي‌رسانند. نوشابه هاي نارنجي پرتقالي را كانادا مي‌ناميدند، مشكي را پپسي و سفيد را سون آپ! دلستر هم همان شيشه هاي قهوه اي رنگ بهنوش بود و ديگر هيچ! دوغي اگر بود، همان دوغ "ابعلي" بود و دوغي كه ماست بندها و لبنياتي ها به صورت آزاد درون پلاستيك ها و به شكل مشك عرضه مي كردند، در رستوران ها هم دوغ با پارچ هاي لعابي عرضه مي شد!

اما از وقتي نوشابه ها در ظروف پلاستيكي موسوم به خانواده عرضه شدند همه چيز تغيير كرد، آرام آرام "ماءالشعير" هاي طعم دار بهنوش در شيشه هاي سبز رنگ به طعم ليمو عرضه شدند و بعد از آن نوبت به موج عظيم نوشابه هاي خارجي بود: از نيمه هاي دهه هشتاد آنقدر نوشابه به بازار ايران وارد شد، كه ديگر حساب آن از دست در رفت!

آمار گمرك مي گويد در سال گذشته نزديك به 90 هزار تن انواع " نوشیدنی ها" به ارزش 51.6 ميليون دلار به كشور وارد شده است كه اين واردات نسبت به سال قبل(1389)گذشته نزديك به 43 درصد رشد داشته است. به عبارتي به ازاي هر ايرانی در سال گذشته 0.7 دلار نوشيدني خارجي به كشور وارد شده است.

دوغ

بنا بر آخرين آمارها سرانه مصرف نوشابه ها در کشورمان ۳ برابر استانداردهای جهانی است. اما اين سه برابر بيشتر از استاندارد جهاني در ايران بیشتر با برندهای خارجي يا تحت لیسانس برای مردم ما جا افتاده‌ است.

برخي واردات گسترده نوشيدني ها به ايران را تهديدي جدي براي توليد داخلي مي دانند و برخي نيز معتقدند اين تهديد جدي نيست، چراكه اكثر اين آبميوه ها، ابميوه هايي هستند كه مشابه داخلي ندارند!

نوشیدنی‌هاي خارجي چند سالی است از کشورهای مختلف مانند امارات متحده عربی، کره شمالی، تایلند،‌ سنگاپور، ترکیه، هند، آلمان، ژاپن و … مهمان ایرانی‌ها شده‌اند و در یخچال‌هایی که مخصوص خارجی‌ها هستند و نوشیدنی‌های ایرانی جایی در آن‌ها ندارند، با قیمت‌هایی که به دلچسبی این نوشیدنی‌ها نیستند برای فروش آماده‌اند.

هایپالبته ممکن است بعد از نوشیدن یکی از این آبمیوه‌ها با خودتان بگویید چه حیف که برای یک آبمیوه ۲ یا ۳ هزار تومان پرداخت کرده‌اید، زیرا بعضی از این نوشیدنی‌ ها خیلی هم خوشمزه نیستند و بیشتر بسته بندی آن‌ها است که مشتری تشنه را جذب خود می‌کند.

ممکن است بعضی از این نوشیدنی‌های خارجی را هم ببینید که نوشته‌های فارسی را بر روی قوطی‌هایشان دارند. این نوشیدنی‌ها بعضا تولید کشوری مثل کره جنوبی هستند البته به سفارش یک شرکت ایرانی، به این ترتیب مشخص است که سرمایه داران ایرانی به دلایل گوناگون همچنان به وارد کننده بودن تمایل بیشتری دارد تا تولید کننده بودن .

قیمت بیشتر نوشیدنی‌های یکنفره این مارک‌های خارجی معمولاً برابر یک نوشیدنی ۱ لیتری ایرانی است که برای پذیرایی از چند نفر کافی است. نکته‌ای که به جز قیمت این نوشیدنی‌ها جلب توجه می‌کند این است که بعضی از این نوشیدنی‌های خارجی برچسب وزارت بهداشت را که نشان دهنده سلامتی یک محصول است را بر روی خود ندارند. بعضی‌های دیگر هم اصلاً چیزی به نام کشور تولید کننده ندارند!

وقتی کشور تولید کننده یک ماءالشعیر خارجی را از فروشنده یک سوپرمارکت جويا شديم پاسخ داد: "رويش نوشته آلمان اما من فقط می‌دانم که مال میدان شوش است."

یکی دیگر از سوپرمارکت‌داران هم که نوشیدنی‌های خارجی‌اش را همچون گل سرسبد مغازه‌اش جلوی در ورودی گذاشته بود معتقد است که "مشتری‌ خارجی‌ها علی‌رغم گران بودنشان از ایرانی‌ها بیشتر است"

فریزاین فروشنده در رابطه با نوشابه هم گفت : "بیشتر ترجیح می‌دهیم برندهایی مثل کوکا کولا و کانادا درای را برای عرضه بیاوریم زیرا برندهایی مثل زمزم و ارم که ایرانی هستند چندان طرفداری ندارند و با ذائقه مردم جور نیستند. "

بنابراین به نظر می‌رسد سرمایه‌داران صنعت نوشابه، ذائقه ایرانیان را برای فروش یکی از مضرترین محصولاتشان بسیار خوب آماده کرده‌اند، تا جایی که مصرف نوشابه را درمیان آنان به مرحله اخطار رسانده‌اند.

دراین میان نوشیدنی‌های دیگری که بیشترشان شامل انرژي زاها، آلوئه ورا ، آب میوه‌های استوایی مثل نارگیل و... هستند، از نوشدنی‌هایی محسوب می‌شوند که یا در ایران تولید نمی‌شوند و یا اگر تولید می‌شوند به نظر مصرف کننده ایرانی، به دلیل تصور همیشگی « خارجی‌اش بهتر است» مثل خارجی‌ها خوب نیستند!

در چند سال اخير دوغ ها هم به نوشيدني ها اضافه شده‌اند. دوغ به عنوان نوشيدني بومي در ايران مورد توجه مسؤولان است، اما همچنان نتوانسته انواع "كولا" را شكست دهد هر چند که سیر صعودی مصرفش همچنان ادامه دارد. دوغ هاي ايراني با برند هاي مختلف و در دو نوع گازدار و بدون گاز در فروشگاه ها به فروش مي رسند، مردم هم استقبال خوبي از دوغ كردند اما موضوع آن است كه به همراه بسياري از غذاها نمي توان به صورت سنتي دوغ خورد، براي مثال انواع فست فود كه اين روزها به دليل مشغله مردم بيشتر مورد توجه قرار گرفته معمولا با دوغ سرو نمي شوند. اما به هر حال حضور دوغ در بين نوشيدني ها را بايد به فال نيك گرفت.

متاسفانه در ايران به هيچ عنوان نوشيدن آبميوه به همراه غذا مرسوم نيست، اين در حاليست كه بسياري از كشورهاي جهان از آبميوه به همراه غذا استفاده ميشود. به همین دلیل است که سرانه مصرف آبمیوه در ایران ۱۱ لیتر در سال است که این مقدار یک چهارم سرانه مصرف آبمیوه در اروپا است. (برخلاف نوشابه که سه برابر متوسط جهانی مصرف داریم!)

خبرنگار عصر ايران براي بررسی قيمت ها و تنوع محصولات نوشیدنی به سطح شهر رفته و قيمت اقلام مختلف نوشيدني در تهران را از خرده فروشی ها جويا شده است؛ در تمام این سوپرمارکت‌ها حداقل یک نوشیدنی خارجی حضور داشت. لیست نوشیدنی‌های ایرانی و خارجی موجود در سوپرمارکت‌ها:

آب نارگیل گلدن پن، کشور تولید: کننده نا مشخص، قيمت: ۳۰۰۰ تومان نوشابه انرژي‌زای ایکس تک بانوان – كشور سازنده ایران، قيمت: ۱۷۰۰تومان

نوشیدنی آلوئه ورای بهنوش كشور سازنده ایران، قيمت: ۱۰۰۰ تومان

امریکن گارد، كشور سازنده: تایلند، قيمت: ۳۵۰۰

نوشابه انرژي‌زای هایپ، كشور سازنده: نا مشخص، قيمت: ۳۵۰۰ تومان

آبمیوه فریز، كشور سازنده: لبنان، قيمت: ۲۵۰۰ تومان

نوشیدنی آلوئه ورا د بست، كشور سازنده: کره جنوبی، قيمت: ۳۰۰۰ تومان

آبمیوه پوپ، كشور سازنده: کره جنوبی، قيمت: ۱۲۰۰ تومان

نوشابه انرژي‌زای سینرژی، كشور سازنده: بهنوش-ایران، قيمت: ۱۵۰۰ تومان

نوشابه انرژی‌زای پوکاپ ویتامین سیَ، كشور سازنده: ژاپن، قيمت: ۴۰۰۰ تومان

دلسترهای بهنوش، كشور سازنده: ایران، قيمت: ۷۰۰ تومان

دلسترهای کوانتو، كشور سازنده: ایران، قيمت: ۷۰۰ تومان

نوشابه کانادا درای ۳۰۰ سی سی، قيمت: ۷۰۰ تومان

آب طعم دار تاپ فرش، كشور سازنده: ایران، قيمت: ۶۰۰ تومان

رانی بزرگ با بسته‌بندی جدید، كشور سازنده: دبی، قيمت: ۱۲۰۰ تومان

نوشابه انرژی‌زا کارامائو، كشور سازنده: تایلند، قيمت: ۲۵۰۰ تومان

نوشیدنی قهوه مستربراون، كشور سازنده: نمایندگی انحصاری کینگ کار در ایران

آبمیوه سیرما، كشور سازنده: ترکیه، قيمت: ۱۵۰۰ تومان

دلستر سولار، كشور سازنده: ایران، قيمت: ۶۰۰ تومان

نوشابه فانتا ۲/۵ لیتری ، كشور سازنده: ایران، قيمت: ۱۵۰۰ تومان

نوشابه فانتا ۱/۵ لیتری، كشور سازنده: ایران، قيمت: ۱۱۰۰ تومان

آبمیوه سن ایچ ۱ لیتری، كشور سازنده: ایران، قيمت: ۲۲۰۰ تا ۳۰۰۰ تومان

آبمیوه سن ایچ ۲۰۰ سی سی، كشور سازنده: ايران، قيمت: ۵۰۰ تومان

آبمیوه زیرو، كشور سازنده: آلمان، قيمت: ۴۰۰۰ تومان

نوشابه انرژی‌زای بمبا، كشور سازنده: اتریش، قيمت: ۳۰۰۰ تومان

آب برنج، كشور سازنده: تایلند، قيمت: ۷۰۰ تومان

نوشیدنی شیرقهوه، كشور سازنده: نامعلوم، قيمت: ۲۰۰۰ تومان

نوشابه کوکا کولا ۱/۵ لیتری، كشور سازنده: ایران، قيمت: ۱۱۰۰ تومان

کوکا زیرو، كشور سازنده: ایران، قيمت: ۱۱۰۰ تومان

کوکا قوطی، كشور سازنده: ایران، قيمت: ۶۰۰ تومان

لیموناد فانتا، كشور سازنده: ایران، قيمت: ۱۱۰۰ تومان

دلسترهای ایستک، كشور سازنده: ایران، قيمت:۶۰۰ تومان

آبميوه آی‌سودا، كشور سازنده: ایران، قيمت: ۱۵۰ تومان

نوشابه ارم ۳۰۰ سی سی ، كشور سازنده: ایران، قيمت: ۳۵۰ تومان

دوغ کاله ۱/۵ لیتری، كشور سازنده: ایران، قيمت: ۱۴۰۰ تومان

دوغ کاله ۳ لیتری، كشور سازنده: ایران، قيمت: ۳۴۰۰ تومان

دلستر جور، كشور سازنده: آلمان، قيمت: ۳۰۰۰ تومان

انتهاي پيام