«جای خالی ایران در روز جهانی محیط زیست » عنوان مطلبي است كه وحيد نوروزي، كارشناس ارشد محيط زيست در آن به شعار امسال سازمان ملل در اين حوزه و آنچه «جاي خالي ايران در فعاليتهاي امسال» خوانده پرداخته است.
به گزارش ايسنا در مطلب اين بلاگر ميخوانيم:
حتما میدانید که مجمع عمومی سازمان ملل متحد در سال ۱۹۷۲ با تصویب مادهای، پنجم ژوئن را روز جهانی محیط زیست اعلام کرد. هر سال روز ۵ ژوئن (۱۶خرداد ماه) دوستداران و علاقهمندان به طبیعت روز جهانی محیط زیست را گرامی میدارند. به مناسبت روز جهانی محیط زیست در ایران ۱۵ تا ۲۱خرداد به عنوان هفته محیط زیست نامگذاری شده است تا ثابت کنیم ما بیشتر از تمام دنیا به محیط زیست اهمیت میدهیم؛ چون به جای روز جهانی محیط زیست، یک هفته را به نام محیط زیست نامگذاری می کنیم!
(اما) با گردشی کوتاه در دنیای اینترنت و ترجمه چند متن کوتاه در وب سایتهای رسمی متوجه میشویم که امسال کنــفــرانس (Rio +20) به میزبانی برزیل در تاریخ ۲۰ تا ۲۲ ماه ژوئن (۳۱ خرداد تا ۲ تیر) برگزار خواهد شد. سران دولتها قرار است در این نشست مسیر آینده خود را برای دستیابی به توسعه پایدار در قرن ۲۱ مشخص کنند. موضوع کلیدی که در سال۲۰۱۲ بر آن تأکید خواهد شد، اقتصاد سبز ( اقتصادی بر پایه اصول زیستمحیطی) است. مضمون شعار امسال نیز بدین شرح است:
«اقتصاد سبز؛ آیا شما هم در آن جایی دارید؟»
از سوی دیگر برنامه محیطزیست سازمان ملل (UNEP) اقتصاد سبز را این چنین معنا میکند « اقتصادی که منجر به رفاه بیشتر انسانها و جوامع آنها شود. رهاورد آن برابری اجتماعی در عین کاهش معنادار خطرات زیستمحیطی و جبران کمبودهای اکولوژیکی است.»
از ديگر سو با توجه به این که بحران اقتصادی جهانی از سال۲۰۰۷ آغاز شده و هنوز هم کمابیش به قوت خود باقیست شاید بتوان این مفهوم جدید را تاحدودی کارگشا دانست. بسیاری از اقتصاددانان معتقدند این بحران بدترین نوع بحرانی است که جهان از دهه۱۹۳۰ به بعد با آن مواجه شده است. یک درس کلیدی که از این تجربه بدست آمده این است که روشهای معمولی که تا کنون بهکار بسته شدهاند، قطعا با مسائلی همراه بودهاند.
اقتصاد سبز ( یا اقتصادی که بر پایه رعایت اصول زیستمحیطی پایهگذاری شده) را میتوان یک گزینه پیشنهادی توصیف کرد که تنها درصدد است تا فعالیتهای تجاری از این پس با روشی پایدارتر انجام شود. برنامه محیط زیست سازمان ملل(UNEP) در اواخر سال ۲۰۰۸ پیشگام تعریف این مبحث نوین اقتصادی شد. مکانیسم پیادهسازی این مبحث، جامع و عملی است. در این طرح سرمایهگذاری در بخشهای زیستمحیطی و حتی بخشهایی که در تضاد با مباحث زیستمحیطی هستند، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.
بسیار جالب است بدانیم همزمان با روز جهانی محیط زیست و برگزاری مراسم آن در ریو دوژانیرو برزیل، دولت برزیل از پاسپورت های سبز پردهبرداری کرد. برنامه پاسپورتهای سبز که تا کنون در کشورهایی چون اکوادور، کاستاریکا ، فرانسه و آفریقای جنوبی به اجرا در آمده، به صورت نمادین یک دفترچه که شبیه پاسپورت است به هر فرد اهدا میکند. در این پاسپورت اطلاعاتی در مورد چگونگی حفاظت از محیط زیست به خصوص در حین سفر به کشورهای مختلف اورده شده است. افراد با مطالعه این دفترچه یاد میگیرند چطور بدون آسیب رساندن به محیط زیست، از تعطیلات خود لذت ببرند. این برنامه همچین یک وب سایت دارد که در آن پیشنهادهايی در مورد یافتن هتلهای دوستدار محیط زیست در سراسر دنیا ، ایدههای جدید در مورد محیط زیست و … ارائه شده است. قرار است این پاسپورت بین توریستهایی که به برزیل مسافرت میکنند، بخصوص تماشاگران بازیهای جام جهانی ۲۰۱۴ توزیع شود.
اما امسال سازمان ملل متحد برای داشتن محیط زیست سالم 10 پیشنهاد کلیدی مطرح کرده است:
۱- ساخت و ساز تاثیر بسیاری بر محیط زیست دارد، بیاییم در ساخت و سازهای خود از روشهای نوین و حافظ محیط زیست استفاده کنیم
2- افزایش بیرویه ماهیگیری تاثیر بسیاری بر اکو سیستم دریاها گذاشته است. بیایید تا در صید ماهی به آینده نیز بیندیشیم
۳- با تخریب جنگلها مقابله کنیم. جنگلها ریههای دنیا هستند و در سالهای اخیر تخریب آنها باعث افزایش ۲۰ درصدی گازهای گلخانهای در جو شده است.
۴- استفاده از حمل و نقل عمومی باید گسترش پیدا کند. استفاده تنهایی از خودرو ممکن است در کوتاه مدت باعث راحتی شما باشد، اما در طولانی مدت باعث تخریب محیط زیست میشود.
۵- از منابع آب عاقلانه استفاده کنیم. امروز میلیاردها نفر در سراسر جهان به آب سالم دسترسی ندارند. با استفاده درست از منابع آب، میتوانیم به همه کمک کنیم.
۶- با خرید محصولات ارگانیک، تولیدکنندگان را به این سمت سوق دهید. شما میتوانید با حمایت از محصولاتی که بدون ايجاد آلودگی محیط زیست تولید میشوند، به این امر کمک شایانی بکنید.
۷- با بهرهگیری از انرژیهای نو و تجدیدپذیر، استفاده از انرژیهای فسیلی را که هم برای سلامتی و هم برای محیط زیست مضر هستند کاهش دهید.
۸- گردشگری برای اقتصاد بسیار مفید است اما نه در مواقعی که باعث تخریب محیط زیست شود. سعی کنید در مناطق توریستی نیز، از محیط زیست حفاظت کنید.
۹- اگر همه آن چیزی که میخرید به زباله تبديل شود، آنگاه این همه زباله را چه باید بکنیم؟ بیایيد قبل از دور انداختن چیزی، به امکان بازیافت آن فکر کنیم.
۱۰- سعی کنید به دولتمردان و تاجران فشار بیاورید تا از فناوریهای نوین تولیدی استفاده کنند تا به محیط زیست کمتر آسیب وارد بیاید.
اما جمله آخر اشاره به جای خالی کشور عزیزمان جمهوری اسلامی ایران است. در نقشهای که سازمان ملل در وب سایت خود قرار داده (http://www.unep.org/wed/aroundtheworld/activitymap/) برنامهها و کنفرانسهایی که در مورد محیط زیست و همزمان با روز جهانی محیط زیست در کشورهای مختلف در حال برگزاری است، نمایش داده شده است. جای بسی تاسف است که با وجود شعارهایی که در این زمینه داده میشود، در این نقشه، هیچ فعالیتی برای ایران تعریف نشده است؛ در حالی که کشورهایی چون عراق، امارات ، کویت و پاکستان برنامههای مختلفی در این زمینه دارند.
انتهاي پيام