وزير امور خارجه كشورمان با اشاره به برگزاري مذاكرات ايران و 1+5 در استانبول گفت: نشست استانبول نقطه عطفي در مذاكرات بود؛ زيرا در نشستهاي قبلي در مورد كليات صحبت ميشد و به همان كليات بسنده ميشد و به نتيجهاي نميرسيد و هر طرفي مواضع خود را بيان ميكرد.
علي اكبر صالحي، وزير امور خارجه ايران صبح امروز در حاشيه بازديد از خبرگزاري دانشجويان ايران گفتوگو با خبرنگاران ايسنا بيان كرد: در مذاكرات قبل طرف مقابل با نيت حل موضوع به ميدان نميآمد، اما در حال حاضر شرايط تغيير كرده است. طرف مقابل احساس كرده كه ايران با وجود همه فشارها و محدوديتها كار خود را پيش برده است. در سه ساله گذشته كه بحث تبادل سوخت مطرح بود و زماني كه ما تقاضاي دريافت سوخت را مطرح كرده بوديم وقتي در جلسهاي با محمد البرادعي، مديركل وقت آژانس بينالمللي انرژي اتمي نيز بحث تبادل سوخت را عنوان كرديم شروع به گذاشتن شرط و شروط كردند كه بسيار باعث تعجب ما شد. اعلام كرديم چگونه است كه وقتي اولين بار ميخواستيم اين سوخت را بخريم هيچ شرطي نبود ولي براي تهيه سوخت در مراحل بعد شرط و شروطهايي گذاشتهايد؟
صالحي ادامه داد: وقتي به اين نتيجه رسيديم كه آنها به ما سوخت نخواهند داد، تصميم گرفتيم توليد سوخت را آغاز كنيم. در زمان مذاكرات با آنها نيز برنامه توليد سوخت 20 درصد و تبديل آن به صفحات سوخت را پيريزي كرديم.
وزير امور خارجه كشورمان تصريح كرد: در حال حاضر ايران يكي از مدرنترين مجتمعهاي توليد صفحات سوخت جهان را دارد كه باعث افتخار است. وقتي با شرط و شروطهاي آنها مواجه شديم به آنها گفتيم ما توانايي اين را داريم كه خودمان اين سوخت را توليد كنيم، اما در رسانههاي خارجي مطرح كردند ايران بلوف ميزند و هيچگاه قادر نخواهد بود در فاصله زماني كوتاهي مجتمع صفحات سوخت هستهيي خود را توليد كند.
وي با بيان اينكه دانشمندان هستهيي ما موفق شدند اين دانش را به صورت بومي در ايران ايجاد كنند، گفت: شهيد شهرياري يكي از عناصر عمده اين پروژه توليد سوخت 20 درصد بود و به ديگر دانشمنداني كه در اين زمينه نيز بسيار تلاش كردند خسته نباشيد ميگوييم. آنها واقعا افتخار آفريدند. اي كاش ميتوانستيم نام آنها را ببريم و به مردم عزيزمان معرفي كنيم.
رييس دستگاه ديپلماسي كشورمان افزود: طرف مقابل متوجه شد كه ايران به چه دستاوردهاي عظيمي دست يافته است و دريافت فشار و محدوديت نميتواند ايران را از مسير حركت خود منحرف كند. درست است كه تحريمها و محدوديتها كندي در كار ايجاد ميكند اما يقينا آن را متوقف نميكند.
صالحي با اشاره به مشكلات اقتصادي و سياسي غرب گفت: وزارت خزانهداري آمريكا اعلام كرد وضعيت بد اقتصادي اروپا و چالش با ايران، اقتصاد آمريكا را تهديد ميكند. با در نظر گرفتن دستاوردهاي ايران طرف مقابل بهتر ديد كه با ايران از در گفتوگو وارد شود.
وي با بيان اينكه در داخل ايران اتفاقات بسيار خوب و مباركي رخ داد كه نشان از اقتدار و انسجام ملي ايران داشت، تصريح كرد: غرب به اين نتيجه رسيد كه بايد با ايران گفتوگو كند، اما در مراحل قبل غرب گفتوگو را دنبال نكرد به اين اميد كه ايران تحت فشارها تسليم شود، اما ما همان زمان گفتيم كه حاضريم گفتوگوها را در همان استانبول ادامه دهيم. امروز آنها به مذاكرات بازگشتهاند، ما نبوديم كه به مذاكره بازگشتيم؛ زيرا ما از ابتدا قائل به مذاكره بوديم.
وزير امور خارجه كشورمان ادامه داد: ما طبق رويه خود تاكيد كردهايم اهل شفافسازي،گفتوگو و برونرفت برد ـ برد هستيم. ظاهرا آنها از ديد خود نگرانيهايي نسبت به فعاليت هستهيي ما دارند و ما نيز از ديد خود حق و حقوقي براي خود قائليم. ما حاضريم شرايط رفع نگرانيهاي ساختگي را كه آنها در ذهن خود ايجاد كردهاند فراهم كنيم؛ زيرا به كار خود اطمينان داريم.
صالحي با بيان اينكه مقام معظم رهبري از هفت سال پيش تاكنون بارها تاكيد كردهاند كه با رويكرد مذهبي به دنبال سلاح هستهيي نيستيم، گفت: مقام معظم رهبري فرمودند اين فتوا مبناي فقهي دارد و ما به اعتبار استدلالهاي فقهي آن را اعلام كردهايم، نه براي مقاصد سياسي. غرب در نشست استانبول با در نظر گرفتن اين فتوا به اين نتيجه رسيد كه بايد چارچوب مشتركي براي پيشبرد مذاكرات با ايران تهيه شود تا بر مبناي آن عمل شود.
وي با تاكيد بر اينكه معاهده ان.پي.تي مبناي اين چارچوب مشترك است، گفت: حقوق كشورها در اين معاهده مشخص است. ما از آنها خلع سلاح را ميطلبيم و آنها از ما ميخواهند كه هيچگاه به سمت فعاليتهاي غيرصلحآميز نرويم. از ديدگاه ما اين چارچوب مناسبي است.
رييس دستگاه ديپلماسي كشورمان اضافه كرد: در استانبول قرار شد دو طرف در فاصله بيش از يك ماه تا نشست بغداد نقشه راهي را تعريف كنند كه تعيين كننده طرحهاي گام به گامي باشد كه طرفين متفقا بر آن تفاهم كرده باشند كه بر مبناي آن يك گام ما برميداريم و يك گام همزمان نيز آنها برميدارند.
صالحي در عين حال گفت: تفسير و جزئيات اين طرح به آينده موكول ميشود.
وي افزود: باور غرب در مورد تسليم شدن ايران آرام آرام در حال رنگ باختن است. حقيقتي كه آنها ميبينند باعث شده به اين نتيجه برسند كه بايد نگرشهايشان را تغيير دهند. ما به هر حال پذيرفتهايم هر دستاوردي بهايي دارد و اگر استقلال سياسي ميخواهيم بايد بهاي آن را در دنيايي كه پر از ظلم است بدهيم. غربيها ميدانند ادامه فشارها بر ايران و در عين حال استواري ايران در مسير خود، آن را تبديل به الگو براي ساير كشورها كرده است كه با مقاومت و استقامت در مقابل زورگويي و ظلم ميتوانند براي كسب استقلال سياسي خود بايستند.
وزير امور خارجه كشورمان در پاسخ به اين سوال كه آيا ميتوان اميدوار بود كه در پايان دورههاي مذاكرات ايران و 1+5 شاهد خلع سلاح هستهيي در جهان باشيم گفت: اين مسائل حادثه نيست كه لحظهاي رخ دهد بلكه يك فرآيند است. آنها بايد نسبت به خلع سلاح هستهيي اقدام كنند و اين مذاكرات ميتواند يكي از عوامل تسريع در خلع سلاح باشد.
صالحي در مورد تصميم ايران براي انجام گفتوگو با 1+5 درباره موضوع فعاليتهاي هستهيياش گفت: قبلا ايران يك بسته پيشنهادي داشت كه در آن ضمن اينكه موضوع هستهيي ايران مطرح شده بود مسائلي مانند خلع سلاح، امنيت بينالمللي و اقتصادي نيز مطرح شده بود و البته اين بسته پيشنهادي هنوز پا برجاست و نفي نشده است. ممكن است در يك جلسه بندهايي وجود داشته باشد و پرداختن به يك بند به معناي نفي ديگر بندها نيست. ممكن است بر روي يكي از موارد تمركز بيشتري شود، موضوعات ديگر كنار گذاشته نشده است.
وي موضوع امنيت بينالمللي، اقتصاد و همكاريهاي اتحاديه اروپا و ايران را از ديگر موضوعات در دستور كار مذاكرات دانست و گفت: به تمام بندهاي بسته پيشنهادي در مذاكرات پرداخته خواهد شد.
رييس دستگاه ديپلماسي كشورمان در پاسخ به پرسش ديگري در خصوص نتايج گفتوگوهاي ايران با 1+5 گفت: در مذاكرات قبل طرف غربي از مذاكرات رضايت نداشت، اما در اين دوره دو طرف ابراز رضايت كردند و اعلام كردند مذاكرات رو به جلو بوده است. شكي در اين نيست كه مذاكرات مورد رضايت طرفين بوده است، به اين دليل اين مذاكرات يك نقطه عطف است.
صالحي در عين حال تاكيد كرد: ما در مذاكرات با 1+5 بر اساس ان.پي.تي از حق و حقوقمان كوتاه نخواهيم آمد و براي آن دليل داريم. بايد حق و حقوق ما تامين باشد. بحث ما اين است كه غنيسازي فرآيندي است كه بازهاي را در برميگيرد كه درصدهاي مختلف را شامل ميشود. ممكن است بخواهند در مورد اين بازه در آينده با يكديگر مذاكراتي انجام دهند.
وي درباره تمركز ايران بر ساخت رآكتورهاي تحقيقاتي گفت: ما پيش از اين گفته بوديم ميخواهيم چند راكتور تحقيقاتي در نقاط مختلف ايران بسازيم زيرا بعضي از راديوداروهايي كه توليد ميشود عمر كوتاهي دارد و مقرون به صرفه نيست كه از منطقهاي از طريق هواپيما، توليدات را به منطقهاي ديگر انتقال دهند. بهتر است در نقاط مختلف ايران راكتورهاي مشابهي داشته باشيم كه گلوگاه آن راكتورها، صفحه سوخت بود كه خوشبختانه تامين شد.
صالحي تاكيد كرد: تامين سوخت 20 درصد تا زماني كه نيازهاي ما را براي اين راكتورها تامين كند حق ماست و جاي ترديدي در آن نيست.
وزير امور خارجه كشورمان افزود: مذاكرهكننده ايران در چارچوب منافع ملي كشورمان اين بحث را در گفتوگوها پيش خواهد برد، اما ما تاكيد داريم كه غنيسازي حق جمهوري اسلامي ايران است. بسته به نيازمان در مورد درصد غنيسازي كه حق انجام آن را داريم تصميمگيري ميكنيم.
وي ادامه داد: اگر ضمانت دهند كه سوخت را در غناهاي مختلفي كه نياز داريم به ما بدهند موضوع فرق خواهد كرد.
صالحي تاكيد كرد: مذاكرهكننده ايران در آينده به تفصيل به اين موضوعات با حفظ حق غنيسازي براي جمهوري اسلامي ايران تا هر درصدي كه نياز دارد و طبق معاهده ان.پي.تي وارد ميشود. غنيسازي حق جمهوري اسلامي ايران است، اما در مورد اينكه چگونه اورانيوم با درصدهاي مختلف غنا را به دست آوريم ميتوان در مذاكرات به آن پرداخت.
رييس دستگاه ديپلماسي كشورمان در مورد ضرورت رفع تحريمها عليه ايران نيز گفت: بارها به غرب توصيه كردهايم تا اين ميزان به ايران فشار وارد كرديد و به اعتبار اقدامات رسانهايتان تلاش كرديد ايران را به عنوان قدرت هستهيي تهديدكننده معرفي كنيد، اما امروز در اين مسير ما را در انظار عمومي مردم جهان مقتدر نشان دادهايد، اما با فتواي مقام معظم رهبري در مورد حرام بودن سلاح هستهيي، ذهنيت خطرناك بودن ايران فرو ريخت.
وي فتواي مقام معظم رهبري را در تغيير رويكرد غرب نسبت به خطرناك بودن فعاليت هستهيي ايران موثر دانست و گفت: نخستوزير تركيه نيز تاكيد كرد اين فتوا فقهي است و بر مبناي مقاصد سياسي نيست كه بسيار موثر بود و وزير خارجه آمريكا نيز بر آن تاكيد داشت و آن را به عنوان تحول مهم مطرح كرد.
صالحي ادامه داد: اگر به درستي با اين فتوا تعامل شود ميتواند به عنوان عنصر قوي براي حفظ منع اشاعه و تقويت آن باشد. اين فتوا مباني علمي، فقهي، اصولي و اخلاقي دارد كه ميتواند در جهت تقويت ان.پي.تي و خلع سلاح موثر باشد.
همچنين وزير امور خارجه كشورمان توصيه كرد: غرب در فاصله باقيمانده تا مذاكرات بغداد در جهت اعتمادسازي حركت كرده و در اين مسير نسبت به رفع تحريمها اقدام كند.
وي با بيان اينكه ما به ان.پي.تي اهميت ميدهيم و خود را ملزم به رعايت آن ميدانيم، گفت: غرب اگر ميخواهد اعتمادسازي كند بايد اعتمادسازي را در عرصه تحريم آغاز كند؛ زيرا اين اقدام ميتواند روند به نتيجه رسيدن مذاكرات را تسريع كند. درست است كه امكان دارد روند لغو تحريمها فرآيندي طولاني داشته باشد، اما دليلي بر طولاني بودن آن وجود ندارد. اگر حسن نيت باشد بسيار راحت ميتوان اين فرآيند را طي كرد و ما اين آمادگي را داريم كه بسيار سريع و به راحتي و حتي در نشست بغداد تمام موضوعات را حل كنيم.
رييس دستگاه ديپلماسي كشورمان گفت: در اين صورت اعتمادسازي بيشتري خواهد شد و در مييابيم كه آنها در اقدامشان صادق هستند.
صالحي همچنين در ادامه گفتوگوي خود با خبرنگاران ايسنا درباره ادعاهاي اخير امارات در قبال جزاير ايران گفت: ما به دنبال اين هستيم كه بهترين روابط را با همسايگان خود داشته باشيم و اين از اولويتهاي سياست خارجي ماست. تمام تلاشمان اين است كه بتوانيم مشكلات را با همسايگان به حداقل برسانيم. خوشبختانه اقدامات خوبي با بيشتر همسايگانمان شروع شده است.
وي گفت: امارات نيز در زمره اين كشورها است. ما بهترين روابط را ميخواهيم با امارات داشته باشيم، همانطور كه روابط تجاري و اقتصادي ما قابل توجه است. گاهي سوءتفاهمهايي پيش ميآيد كه ميتوان با مذاكرات دوجانبه آن را رفع كرد.
وزير امور خارجه كشورمان در مورد شكايت شوراي همكاري خليجفارس به سازمان ملل از ايران، گفت: حاكميت ما بر اين جزاير قابل گفتوگو و مذاكره نيست و حاكميت ايران بر اين جزاير امري مسلم و مسجل است. تفاهمنامه 1971 نيز ناظر بر اين امر است. پس از 1971 مسائلي پيش آمد كه موجبات سوء تفاهم را فراهم كرده است كه ما بارها اعلام كردهايم آماده گفتوگو براي رفع اين سوء تفاهمها هستيم؛ نه از طريق رسانهاي.
صالحي تاكيد كرد: بارها اعلام كردهايم آمادهايم گفتوگويي دوجانبه داشته باشيم و اين مسائل را حل كنيم؛ ضمن اين كه هيچ كشوري در مورد حاكميتش صحبت نميكند.
وي گفت: اميدواريم با درايت، صبر و حوصله و دورانديشي طرفهاي مقابل نسبت به سوءتفاهمهايي كه گاهي پيش ميآيد عمل كنند؛ زيرا اگر غير از اين باشد مسائل براي حل شدن بسيار پيچيده ميشود.
رييس دستگاه ديپلماسي كشورمان همچنين در مورد آخرين تحولات در سوريه نيز گفت: اهميت طرح كوفي عنان، نماينده ويژه سازمان ملل و اتحاديه عرب در امور سوريه به اعتبار اين است كه دمشق كه مخاطب اصلي آن است، اين طرح را قبول كرده و ما نيز گفتهايم به همين اعتبار با آن همراهي ميكنيم.
صالحي گفت: به اعتبار اينكه سوريه كه مخاطب اين طرح است آن را پذيرفته است، ما هم با آن همراهي ميكنيم، اما يكسري توصيهها داشتهايم و نقاط قوتي نيز در اين طرح ديدهايم.
وي توضيح داد: در اين طرح سخن از رفتن راس حكومت سوريه و نظام اين كشور نيست و اين يك نقطه قوت است؛ زيرا ديگران بر آن اصرار داشتند. توصيه ما اين است كه اين طرح به گونهاي عملي شود كه جانبداري و سمتگيري در آن نباشد. دو طرف بايد اقدامات نظامي خود را پايان دهند و ناظرين سازمان ملل بايد به اين موضوع دقت كنند كه توقف و درگيري به طور واقعي صورت گيرد و هر گروهي كه پيمانشكني كرد بدون جانبداري آن را معرفي كنند.
وزير امور خارجه كشورمان با بيان اينكه كوفي عنان شخصيت مستقلي است،گفت: اميدواريم وي با توجه به اين استقلال شخصيت و تاكيدي كه بر نداشتن جانبداري دارد عمل كند.
رييس دستگاه ديپلماسي كشورمان در مورد آخرين اخبار درباره پيگيري سرنوشت امام موسي صدر نيز گفت: ما نسبت به پيگيري سرنوشت امام موسي صدر فعال هستيم به طور كامل و دقيق آن را دنبال ميكنيم. خبرهايي كه بعضا مطرح شده و بلافاصله تكذيب ميشوند قابل توجه نيست. البته در اين باره گروههايي در حال بررسي اين موضوع هستند.
صالحي ادامه داد: پس از انقلاب ليبي در ديدار با مصطفي عبدالجليل وي گفت گروههايي از نزديكان قذافي كه اطلاعات دقيقتري داشتند به خارج از كشور فرار كرده و در كشورهاي ديگر پراكنده هستند . اگر به آنها دسترسي پيدا كنيم اطلاعات ما دقيقتر خواهد شد.
وي افزود: ما از روشهايي استفاده ميكنيم كه اطلاعات دقيقي در اين مورد به دست آوريم و پس از اينكه به يقين رسيديم آن را اعلام خواهيم كرد.
انتهاي پيام