خرما يكي از مهمترين محصولات باغي كشور است و نقش مهمي در امنيت غذايي، ايجاد اشتغال، حفظ و پايداري محيط زيست، اقتصاد ملي، صادرات و ارزآوري كشور دارد. همچنين كشت خرما فقط از جنبهي امرار معاش كويرنشينان مطرح نيست و نقش خاصي در جلوگيري از پيشرفت بيابان دارد اما امسال خشكسالي باعث كاهش 20 درصدي توليد و نداشتن بستهبندي مناسب باعث كاهش صادرات خرما در سال جاري شد.
به گزارش خبرنگار كشاورزي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، سالانه بيش از هفت ميليون تن خرما در جهان توليد ميشود كه ايران با توليد يك ميليون تن از اين ميزان در رتبه دوم توليد خرماي جهاني قرار گرفته است اما امسال خشكسالي دست به دست فرسودگي نخلستانها داد و ميزان توليد خرما را به كمتر از يك ميليون تن رساند.
همچنين از سطح زيركشت نخلستانهاي كشور كه 245 هزار هكتار است كه حدود 184 هزار هكتار سطح نخلستانهاي بارور است كه به طور متوسط 4.5 تا 5.5 تن در هكتار خرما برداشت ميشود.
به دليل عدم توسعه مكانيزاسيون در كشت و برداشت سالانه يك سوم خرماي توليدي كشورمان از بين ميرود.
همچنين تعداد زيادي از باغات خرما به دليل فرسودگي غيراقتصادي هستند و بايد احيا شوند كه وزارت جهاد كشاورزي هر ساله بودجهاي را به عنوان نوسازي نخلستانهاي فرسوده اختصاص ميدهد اما اگر بخواهيم طي يك پروسه 10 ساله همه باغات فرسوده و غيراقتصادي خرما را نوسازي كنيم به بودجهاي 10 برابر فعلي نياز است. با نوسازي باغات فرسوده خرما توليد دگرگون و كميت و كيفيت خرماي ايراني ارتقاء چشمگيري خواهد داشت.
اما امسال علاوه بر افت توليد، صادرات هم وضعيت چندان مطلوبي نداشت چراكه قيمتهاي جهاني روند نزولي داشت و پايين بودن نرخ خرما در بازارهاي داخلي و جهاني، بر مشكل نبود بستهبندي مناسب و بازاريابي به روز مضاف شد.
درحاليكه ايران دومين توليدكننده خرما در جهان محسوب ميشود، به دليل نداشتن بازارهاي جديد و بستهبنديهاي سنتي در رده هفتم صادرات اين محصول قرار گرفته و سالانه كمتر از 150 هزار تن از اين محصول به ارزش كمتر از 150 ميليون دلار صادر ميشود.
از سوي ديگر عليرغم اينكه بازارهاي هدف ايران خواهان خرما با بستههاي بزرگ هستند بستهبندي خرماي صادراتي ايران 10 كيلوگرمي و به صورت سنتي است كه كشورهاي تونس و امارات با بستهبنديهاي كوچك جايگاه ايران را گرفتهاند و تاجران پاكستاني، اماراتي و فرانسوي خرماي ايران را به قيمت نازلي به صورت فلهاي ميخرند و پس از بستهبنديهاي كوچك و لوكس به نام خودشان صادر ميكنند.
كه طبق مصوبه سه سال گذشته قرار بود 200 ميليارد تومان براي بهبود توليد و صادرات خرما اختصاص يابد اما تاكنون فقط 10 ميليارد تومان از اين مبلغ تامين شده و 190 ميليارد تومان آن اختصاص نيافته است در حاليكه اگر اين محصول وارد صنايع تبديلي و فرآوري شود، سود کشاورزان از فروش خرما 10 برابر خواهد شد، اما كمتر از 10 درصد خرماي توليدي كشورمان فرآوري ميشود و بقيه به صورت خام عرضه ميشود. اين در حاليست كه كشورهاي اروپايي كه توليدكننده خرما هم نيستند از اين محصول فرآوردهها و ارزآوريهايي بالايي توليد ميكنند؛ به طوريكه آلمانيها از هسته خرما، گليسرين استخراج ميكنند، در كويت عصاره دانه گرده خرما را به آب معدني اضافه ميكنند، كشورهاي شمال آفريقا و خاورميانه با سرعت در زمينهي فرآوري خرما در حال پيشرفت هستند اما ايران در قدم اول بستهبندي و بازاريابي درجا زده است.
گفتني است؛ قدمت كشت خرما در ايران به بيش از شش هزار سال ميرسد و نخل خرما در 13 استان كشور پرورش مييابد اما 98 درصد كل توليد محصول خرماي كشور به استانهاي كرمان، هرمزگان، خوزستان، بوشهر، فارس، سيستان و بلوچستان اختصاص دارد.
انتهاي پيام