مشاهده ميناكاري‌هاي بازار قيصريه ميدان نقش جهان، او را به ياد آرزوهاي گذشته‌اش انداخت؛ در آرزوي نقش زدن صنايع دستي شهرش، به دانشگاه هنر اصفهان وارد شد، اما چه سود كه پس از چهار سال آموختن و مسلط شدن بر تكنيك ساخت صنايع دستي، نه سرمايه‌اي و نه تجربه‌اي براي بكارگيري اين علم داشت.
به گزارش خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا)، منطقه اصفهان، صنايع دستي از رشته‌هاي قديمي در دانشگاه هنر اصفهان است و تنها رشته‌اي است که برخي از اساتيد آن تحصيلات آکادميک ندارند.
دانشجويان طي سه سال با رشته‌هاي مختلفي آشنا مي‌شوند، از کاشي هفت‌رنگ تا ميناسازي و از چرم‌سازي تا بافت گليم، اما در سال چهارم تنها مي‌توانند يكي از گرايش‌هاي چوب، جواهرسازي يا سفال و سراميك را انتخاب كنند.
دانشجويان رابطه‌اي با بازار صنايع دستي ندارند
"شروين مرادي"، دانشجوي سال آخر اين رشته که از شهر پاوه کرمانشاه به اين دانشگاه آمده است، در خصوص امکانات موجود دانشگاه به خبرنگار ايسنا- منطقه اصفهان، مي‌گويد: امکانات کارگاه‌ها خوب است، اما امکانات کارگاه‌هاي مختلف تفاوت است، به طور مثال در رشته چوب بهتر از رشته سفال و سراميک، امکانات ارايه مي‌شود.
او مي‌افزايد: بعضي دروس نظري، عملي و حتي کارگاهي كه در دانشگاه ارايه مي‌شود، ضروري نيست و براي گرايشي که در سال چهارم انتخاب مي‌کنيم، بي‌استفاده است.
مرادي ادامه مي‌دهد: ساعت‌ها و روزهاي محدودي براي کار در کارگاه در نظر گرفته مي‌شود، وسايل و ابزار كارگاه محدود است و زماني هم که کار مي‌کنيم، نمايشگاهي براي ارايه آثارمان وجود ندارد.
او درباره اهميت خلاقيت در اين رشته بيان مي‌کند: به نظر مي‌رسد مي‌توانيم از ايده خودمان استفاده کنيم، اما درواقع همان شيوه سنتي مد نظر دانشگاه اجرا مي‌شود.
اين دانشجوي صنايع دستي با اشاره به اين‌که در دانشگاه در مورد بازار کار هيچ حرفي زده نمي‌شود، خاطرنشان مي‌کند: ارتباط بين‌رشته‌اي در دانشگاه بسيار کم است و ديگر دانشجويان از کارهايي که ما انجام مي‌دهيم، بي‌خبر هستند. ضمن اين كه متاسفانه دانشجويان هيچ رابطه‌اي با خارج از محيط دانشگاه و بازار ندارند.
تخصص لازم را براي ورود به بازار کار نداريم
"نفيسه معتمد" كه اصفهاني و دانشجوي سال سوم صنايع دستي است، هم درخصوص آموزش اين رشته در دانشگاه مي‌گويد: زماني که آموزش تکنيک همراه با آموزش علم آن باشد، مفهوم آن را بهتر متوجه مي‌شويم.
او در رابطه با امکانات اظهار مي‌کند: دانشگاه از نظر امکانات خوب است، اما محيط کارگاه‌ها کوچک است و نسبت به اهميت آن درس و تعداد دانشجويان فضاي کمي دارد.
معتمد با اشاره به اين‌که اهميت دادن به يكي از دو مولفه آموزش تکنيک يا پرورش خلاقيت به استاد و انتخاب او بستگي دارد، بيان مي‌کند: معمولا استادکاران سنتي که از بازار آمده‌اند، بيشتر آموزش تکنيک را در نظر دارند.
او مي‌افزايد: ضعف بزرگي که اين رشته دارد، کارگاه‌هاي مختلفي است که بايد توسط دانشجو گذرانده شود، اين موضوع باعث مي‌شود براي گرايش تخصصي دانشجو، زمان کافي باقي نماند.
اين دانشجوي صنايع دستي درخصوص ورود دانشجويان اين رشته به بازار کار اضافه مي‌كند: زماني که مي‌خواهيم وارد بازار کار شويم، تخصص لازم براي اين كار را نداريم، ضمن اين كه تعامل بين دانشگاه و بازار وجود ندارد.
"عظيم شميسا"، دانشجوي كارشناسي ارشد رشته صنايع دستي هم فعاليت دانشگاه هنر اصفهان در اين رشته را مثبت ارزيابي مي‌کند و مي‌گويد: دانشگاه هنر اصفهان شاخصه ويژه‌اي از نظر موقعيت جغرافيايي دارد، چرا كه صنايع دستي به استادکاران تجربي وابسته است و در نتيجه اين دانشگاه نسبت به دانشکده‌هاي ديگر موفق‌تر عمل مي‌کند.
او مي‌افزايد: استادان تجربي تکنيک خاص رشته تخصصي خود را مي‌شناسند و آن را به نحو احسن انتقال مي‌دهند، اما برخي از اساتيد که تحصيلات آکادميک دارند، گاهي در انتقال مفاهيم مشکل دارند و به اين موضوع، انتقاد جدي وارد است.
شميسا درخصوص امکانات آموزشي اظهار مي‌کند: اين رشته از لحاظ امکانات دانشگاهي کاستي ندارد، اما مشکلي که وجود دارد، کمبود فضاي آموزشي است.
او اضافه مي‌كند: كمبود فضاي سايت کامپيوتر موجب مي‌شود زماني که در آن کلاسي برگزار مي‌شود، ديگران نتوانند از امكانات آن استفاده کنند و مشكل ديگر اين است كه براي بعضي رشته‌ها مانند شيشه، هيچ کارگاهي وجود ندارد.
اين دانشجوي كارشناسي ارشد صنايع دستي در رابطه با اهميت خلاقيت در اين رشته بيان مي‌کند: استادکاران سنتي مفاهيم و ايده‌ها را از گذشته با خود دارند و تنها تکنيک را آموزش مي‌دهند. اساتيد تحصيل‌کرده نيز بحث ايده را مطرح مي‌کنند، اما در مجموع برآيند خوبي ندارند.
شميسا با اشاره به کارگاه‌هاي متعددي که دانشگاه در اختيار دانشجويان قرار مي‌دهد، خاطرنشان مي‌کند: اين روش مزايايي دارد از جمله اين‌که دانشجويان با گرايش‌هاي مختلف اين رشته آشنا مي‌شوند و در نتيجه در تلفيق تکنيک‌ها موفق‌تر خواهند بود، اما براي رشته‌هاي تخصصي‌تر و افرادي که مي‌خواهند در گرايش‌هاي مورد علاقه خود کار کنند، بهتر است علمي‌تر برخورد شود.
او ادامه مي‌دهد: دانشجويان بايد در زمينه ارتباط با بازار و ارائه محصول، بيشتر مورد توجه اساتيد و مسؤولان دانشگاه قرار گيرند، چرا كه فارغ‌التحصيلان وقتي براي کار به جايي مي‌روند، نام دانشگاه را با خود يدک مي‌کشند.
دانشجويان بايد از محضر اساتيد خارج از دانشگاه نيز بهره گيرند
دکتر "حسين ياوري"، استاد مديريت توليد رشته صنايع دستي دانشگاه هنر اصفهان به خبرنگار ايسنا مي‌گويد: دانشگاه هنر اصفهان بي‌شک يکي از دانشگاه‌هاي خوب هنري ايران است، زيرا در قطب هنر ايران که شهري تاريخي است و در هر گوشه آن موزه‌اي وجود دارد، قرار گرفته است.
او مي‌افزايد: اين دانشگاه از استادان خوبي برخوردار است و از نظر امکان بازديد با توجه به کارگاه‌ها، آتليه‌ها و موزه‌هايي که دارد، مي‌تواند کمک مهمي در زمينه آموزش براي دانشجويان و اساتيد باشد.
عضو فرهنگستان هنر ادامه مي‌دهد: خوشبختانه کتابخانه دانشگاه هنر اصفهان به لحاظ به‌روز كردن منابع خود و خريد کتاب‌هاي جديد هم کوشا بوده است.
او درخصوص ايجاد شغل براي دانشجويان از طريق اين رشته اظهار مي‌کند: دانشگاه ماموريت دارد تا حدي در اين زمينه تلاش کند، اما در رشته‌هاي هنري شخص دانشجو هم تعيين‌کننده است و بايد داراي ذوق، صبر و حوصله باشد.
عضو شوراي عالي ارزشيابي هنرمندان هنرهاي سنتي بيان مي‌كند: دانشجو بايد شخصا پيگير باشد و از محضر اساتيد خارج از دانشگاه که کارگاه دارند يا در منازل فعاليت مي‌کنند، بهره گيرد.
او اضافه مي‌کند: از ديدگاه من بايد درسي به نام کارآفريني وجود داشته باشد و استاداني که موفق به کارآفريني شده‌اند، با دانشجويان در ارتباط باشند.
عضو خانه هنرمندان و حوزه هنري با اشاره به اين‌که در بدو ورود به بازار کار، توانايي رقابت براي دانشجويان وجود ندارد، خاطرنشان مي‌کند: انتظار نمي‌رود هنرمندي که به تازگي فارغ‌التحصيل شده، بتواند با اساتيد اين رشته رقابت کند. مشخصا بايد تلاش بيشتري حتي خارج از محيط دانشگاه وجود داشته باشد، اما اميد است راهي که اساتيد در 30 سال طي کرده‌اند، دانشجويان بتوانند در 10 سال بپيمايند.
او مي‌گويد: اين دانشگاه بايد راه توسعه، ترقي و تکامل را طي کند و اين موضوع در گرو مديريت، امکانات مالي و اساتيد خوب هنري است.
به گزارش ايسنا، با توجه به گفته دانشجويان و نظر دکتر حسين ياوري در اين مورد به نظر مي‌رسد اين دوره چهارساله براي اين حجم از گرايش‌هاي متنوع بسيار اندک است و شايد بتوان با کاستن بعضي کارگاه‌هايي که در انتخاب گرايش‌هاي تخصصي موجود بي‌تاثير هستند و گنجاندن درس‌هايي که به اين رشته‌ها وابسته‌اند، از اين دوره نهايت استفاده را برد.
برنامه‌ريزي‌هاي گسترده‌تر از جمله انتخاب گرايش زودتر از سال آخر يا حتي تبديل شدن هر کدام از گرايش‌ها به يک رشته در مقطع کارشناسي، راه‌کار مناسبي براي هرچه تخصصي‌تر شدن رشته‌هاست.
هم‌چنين به نظر مي‌رسد يادگيري صرفا تکنيکي براي کمک به ايجاد بازار براي محصولات جديد کافي نيست و بهتر است اساتيد رشته صنايع دستي با توجه به شرايط مناسب مکاني دانشگاه هنر اصفهان و نزديکي آن به ميدان نقش جهان(مرکز توليد و فروش صنايع دستي) در خصوص ورود دانشجويان به عرصه کار عملي کوشاتر باشند.
انتهاي پيام
گزارش از: شيدا محصصي، خبرنگار ايسنا- منطقه اصفهان