*نخستين جشنواره جام جم از نگاه كارشناسان* «با برگزاري اين جشنواره توليدات سيما را از بحراني که دچار شده‌اند نجات مي‌دهيم»
مهدي سجاده‌چي، داور بخش فيلم‌هاي تلويزيوني نخستين جشنواره جام‌جم، به جاي خالي جشنواره‌اي براي توليدات سيما اشاره کرد و افزود با اين اتفاق، توليدات سيما را از بحراني که دچار شده‌اند، نجات خواهيم داد. به گزارش سرويس تلويزيون ايسنا، مهدي سجاده‌چي فيلمنامه‌نوي سينما و تلويزيون و کانديداي دريافت سيمرغ بلورين بهترين فيلمنامه براي فيلم «روز سوم» از بيست و پنجمين جشنواره فيلم فجر، در نخستين جشنواره تلويزيوني جام جم، در بخش فيلم‌هاي تلويزيوني يکي از اعضاي هيات داوران است. وي در گفت‌وگويي ضمن بيان اين مطلب که استراتژي و اهداف اين جشنواره را بايد از مسئولان و طراحان آن جويا شد، گفت: تنها به عنوان يکي از داوران بخش تله‌فيلم، معقتدم که در چند سال اخير، صداوسيما به واسطه توليدات بلند تلويزيوني خود، توانست زمينه کاريابي و اشتغال آفريني براي اهالي سينما را رقم بزند و اين تحول را به مرور به خط اصلي توليد براي رسانه تبديل کند. حالا بايد مورد قضاوت قرار بگيرد. سجاده‌چي ادامه داد: پس از گذشت چندين سال و با افزايش سطح توليدات در اين زمينه، زمان آن رسيده که رسانه‌ملي با نقد و بررسي، به آسيب شناسي اين جريان بپردازد تا حاصل اين پروژه چند ساله را از نظر معايب و نقاط قوت مورد سنجش قرار دهد. وي در ادامه اظهار كرد: در ميان نقدهايي که در مورد فضاي تله‌فيلم‌سازي تا به حال بيان شده است، همواره نخستين مساله مورد بحث، بودجه‌هاي اختصاصي براي پروژهاي ساخت بوده است. عده‌اي از اهالي شاغل در اين زمينه معتقدند با چنين هزينه‌هايي امکان توليد آثار خوب وجود ندارد؛ گرچه در همين شرايط و با همين ميزان بودجه، فيلم‌هايي توليد مي‌شوند که به لحاظ کيفي درخور اهميت هستند! نکته مهم ديگري که در زمينه آسيب‌شناسي تله‌فيلم‌ها مورد توجه قرار مي‌گيرد، بحث فيلمنامه‌هايي ضعيف است که تله‌فيلم‌سازي ما را دچار بحران کرده؛ و نکته آخر و شايد مهمترين بخش اين مبحث کم توجهي و بي اهميت جلوه دادن کارهاي 90 دقيقه‌اي است. چه فيلمسازان و چه سفارش دهندگان، به اين گونه فيلم‌سازي به عنوان يک کار موقت و يا حتي، منبع درآمدي براي کارهاي جدي‌تر خود نگاه مي‌کنند. اين در حالي است که تله فيلم هنوز تشخص خود را پيدا نکرده است و با چنين اتفاقاتي جايگاه‌اش با خطر و مشکل جدي‌تري مواجه خواهد شد. سجاده‌چي ضمن تأييد اين مطلب که افزايش حجم توليد، باعث نزول کيفيت خواهد شد، افزود: اين ادعا مورد قبول برخي از اهالي اين رسانه نيست. اما بي‌شک زماني که سيما در سفارشات خود با کمبود نيروي انساني مواجه مي‌شود، کيفيت آثار توليدي را ناديده گرفته و تکرارها و کمبودهاي موجود را به صرف توليد انبوه خود فراموش مي‌کند. در چنين فضايي هر زمان که فيلم‌سازي کار خود را جدي گرفته و سعي بر اثبات اين قضيه داشته که ساخت يک تله‌فيلم بر طبق اصول و قواعد گرچه کار ساده‌اي نيست اما غيرممکن نيز نخواهد بود، توانسته با وجود تمام مشکلات و کمبودهاي موجود به اين مهم دست پيدا کند؛ و مخاطبان را با اثري قابل اعتنا و ارزشمند روبه رو سازد. وي ادامه داد: با توجه به تمام نکات مورد اشاره، شايد بتوان گفت که اين جشنواره با هدف بالا بردن توقع در ميان سازندگان فيلم‌هاي تلويزيوني، سعي در گسترش کيفيت در ميان آثار توليدي يکي از اصلي‌ترين رسانه‌ها دارد. مهدي سجاده چي با اشاره به نوع داوري تله‌فيلم‌هاي راه يافته به بخش مسابقه و تفاوتي که در اين معيار داوري با آن چه در سينما وجود دارد، گفت: گرچه شخصا حد فاصل دقيق و مشخصي ميان سينما و تلويزيون قائل نيستم و معتقدم مي‌توان يک فيلم تلويزيوني با توان بالا را در سينما هم نمايش داد، اما آن چه در فيلم‌هاي تلويزيوني بايد مورد توجه قرار بگيرد، رسيدن به استانداردي مشخص است. منظور از اين استاندارد سقف آمال نيست بلکه در قدم نخست جلوگيري از بروز خطاهاي بزرگ و فاحش در بخش‌هاي مختلف توليد يک فيلم است که هنوز هم در ميان برخي تله‌فيلم‌ها به چشم مي‌خورد. يک توليد تلويزيوني نبايد به ميزان يک کار سينمايي درخشان باشد اما حداقل ويژگي استانداردي که بايد داشته باشد، خوب ساخته شدن و دوري از ساخت باري به هر جهت است، تا به جاي برنامه‌اي براي پر کردن زمان آنتن به عنوان يک اثر ارزشمند، حداقل امکان پخش‌هاي مجدد را داشته باشد. *** اکبر عالمي ـ مدرس، منتقد و کارشناس سينما و تلويزيون ـ عدم اطلاع‌رساني گسترده و دقيق و زمان‌بندي مشخص براي اعلام بخش تله‌فيلم‌هاي جشنواره جام‌جم را از جمله دلايل براي کاهش توجه مخاطب به اين رويداد دانست. وي با توجه به برگزاري نخستين جشنواره جام‌جم گفت: از آن جايي که برگزاري جشنواره‌ها در ذات خود، امري مثبت است، بي‌شک جشنواره جام‌جم نيز در همين نخستين گام خود اتفاق فرخنده و مثبتي را رقم خواهد زد. در عين حال هر جشنواره بستري را فراهم مي کند که آثار و توليدات هنري در معرض قضاوت و داوري قرار بگيرند و به بيان ديگر زير ذره‌بين نگاه منتقدان و داوران ارزيابي شوند. در چنين جشنواره‌اي نيز با ارزيابي توليدات، سطح و معياري براي آثار آينده تعيين مي‌شود. وي ادامه داد: ايجاد يک جريان جشنواره‌اي براي سيما بيانگر اهميت و بها دادن به آثار و توليدات اين رسانه است، و همين امر دليلي مي‌شود براي ارتقاي سطح کيفي و توليدات خلاقانه‌اي که در آينده با نگاه به اين انتخاب‌ها و معيارهاي مشخص شده، ساخته مي‌شوند. عالمي در ادامه و با اشاره به جدول زمان بندي پخش که براي تله‌فيلم‌هاي راه يافته به جشنواره در نظر گرفته شده است، متذکر شد: نمايش تله‌فيلم‌هايي بخش مسابقه از سيما که به منظور ارزيابي مخاطبان در طول اين مدت اتفاق افتاده است، به پخش منظمي نياز داشت که نامنظم بودن زمان پخش منجر به کاهش توجه مخاطب و در نهايت بي‌اهميت‌شدن اين جشنواره مي‌شود. شايد مي‌بايست براي چنين رويداد بزرگي در ابتداي امر، اطلاع‌رساني گسترده، دقيق و همراه با برنامه‌ريزي مشخص اتفاق مي‌افتاد، تا آن چه را که به عنوان بازده از طرف طيف گسترده مخاطبان نياز داشتيم، دريافت مي‌کرديم. *** يك تهيه‌کننده فيلم‌هاي تلويزيوني، جشنواره جام جم را فرصتي خوب براي بهبود شرايط توليدات تلويزيوني دانست و افزود: با فيلتري به نام جشنواره، آثار ارزش‌گذاري شده و جريان تله‌فيلم‌سازي به سمت تخصصي‌شدن گام برمي‌دارد. بهروز مفيد، مدير اسبق فيلم و سريال شبکه پنج (تهران) که در حال حاضر به عنوان تهيه‌کننده شناخته مي‌شود، در نخستين جشنواره تلويزيوني جام جم با دو تله فيلم «حبيب» به کارگرداني داريوش ياري و «روز اردو» حسين قناعت به عنوان تهيه کننده در بخش مسابقه فيلم‌هاي تلويزيوني شرکت کرده است. مفيد در گفت‌وگويي با مثبت شمردن رخداد نويي همچون جشنواره جام‌جم براي رسانه تلويزيون، اين جريان را فرصت خوبي براي بهبود شرايط آسيب‌زده توليدات تلويزيوني قلمداد کرد و اظهار كرد: گرچه برگزاري هر جشنواره‌اي در نوع خود امري مطلوب است اما اگر اين اتفاق به امر جريان سازي تبديل شود مي‌تواند، توليدات سيما را که در حال حاضر به بالاترين حد خود در سال هاي اخير رسيده است، با يک فيلتر ارزش گذاري روبه رو کند و در ميان اين انبوه آثار، آن چه را که با اداي به معيارهاي ارزشي توليد شده است، تشخيص دهد و در جهت بهبودبخشي به شرايط موجود براي ساخت چنين آثاري قدم بردارد. همين امر به تخصصي شدن تله فيلم سازي خواهد انجاميد. مفيد با اشاره به اين مطلب که رسانه ملي در منطقه يکي از پر توليدترين نوع رسانه‌يي خود محسوب مي‌شود، گفت: با توجه به فضاي فرهنگي و اعتقادي جامعه، رسانه ملي ما وابسته به توليدات داخلي است، اين وابستگي با توجه به حجم گسترده زمان آنتن نيازمند توليدات بالاست، در مدت اخير ما به اين نياز خود در حجم بالاي توليد دست يافته‌ايم؛ گرچه به دليل کمبود نيروهاي فعال اين حوزه به نسبت ميزان درخواست، کيفيت آثار به تبع افزايش سفارشات، کاهش يافته است، اما اين مسئله، تنها متوجه بخش مديريتي سازمان مي‌شود و فيلمسازان، تنها مي‌توانند به نسبت تعهدي که براي کار خود قائل مي‌شوند، از شرکت در توليد انبوه دست بردارند و با ايجاد فرصت و زمان، براي رسيدن به دغدغه‌هاي خود تلاش کنند. مفيد در ادامه گفت: اين اتفاق به صورت مشخص در تله فيلم «حبيب» رخ داد. فيلمنامه اين کار تنها هفت بار بازنويسي شد و زمان زيادي را براي رسيدن به داستان اصلي و شرايط مطلوب براي ساخت صرف کرديم تا به دغدغه و دلمشغولي‌هايي که از ساخت چنين تله‌فيلمي به دنبالش بوديم، برسيم. بهروز مفيد درباره به موضوع بودجه‌هاي مستقلي که سيما براي حضور بازيگران سرشناس و چهره به تهيه‌کنندگان اختصاص مي‌دهد، گفت: در اين بازار عرضه و تقاضا، نمي‌توان تأثير برخي عوامل را در افزايش بازده کار ناديده گرفت. بي‌شک استفاده از بازيگراني سرشناس در يک تله‌فيلم برگ برنده‌اي براي آن خواهد بود. علاوه بر اين، در رويارويي با چنين فضاي پرحجمي از توليد، محدوديت‌هاي به وجود آمده شامل استفاده از حضور بازيگران مي‌شود و نکته آخر اين که، هزينه‌هاي لازم براي حضور چنين افرادي به نسبت بودجه اختصاصي، به کليت پروژه توليدي فشار مي‌آورد. وي اظهار كرد: برطرف کردن تمام اين مشکلات به عهده‌ي سازماني است که براي رفع بخشي از آن چنين تمهيدي را انديشيده است. گرچه اين امر با فضاي کلي تله‌فيلم‌سازي و در تقابل با بودجه‌هاي اختصاصي پارادوکس ايجاد مي‌کند اما در سطح کلان مديريتي، تنها راه کم رنگ کردن بحران هزينه‌ها و حضور بازيگران، تا به حال چنين بوده است. در همين راستا، بي‌شک حضور حميد فرخ نژاد در تله‌فيلم «حبيب» را بايد يک حرکت هوشمندانه دانست که اتفاقي خوب را رقم زد. بهروز مفيد در پايان ضمن بيان اين مطلب که کمبود هزينه تنها مشکل ما نيست، اظهار داشت: مبحث مميزي و نيروهاي متخصص که بيشتر از صرف توليد به دغدغه خلق يک اثر درخور و با اهميت مي‌انديشند، بزرگ‌ترين مساله موجود است. بخش تهيه تله فيلم، در توليدات سيما جدي گرفته نمي‌شود و از تهيه کننده به جاي نيروي متفکر و برنامه‌ريزي که براي رفع نيازهاي سيما، اثر خود را به شکل مناسب مي‌سازد، به عنوان مديريت توليد ياد مي‌شود. نبود رتبه بندي و بي توجهي به شناسنامه کاري تهيه کنندگان اين عرصه، باعث مي‌شود که برخي از کساني که شايد امکان لازم را براي انجام پروژه‌هاي بزرگ و خوب نداشته‌اند، به اين کار مشغول شوند. انتهاي پيام