مديركل ميراث فرهنگي و گردشگري تهران: تخريب محيط زيست سبب نارضايتي جوامع محلي مي‌شود آموزش جوامع محلي و گردشگران نارضايتي‌ها را كم مي‌كند
مديركل ميراث فرهنگي و گردشگري استان تهران گفت: صنعت گردشگري به‌عنوان يك صنعت سبز، كم‌ترين خسارت‌ها را به محيط زيست وارد مي‌كند و كم‌ترين منابع در آن مصرف مي‌شود. محمدابراهيم لاريجاني در گفت‌وگو با خبرنگار بخش گردشگري خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، ورود گردشگران را به جوامع محلي با يكسري معايب و مزايا همراه دانست و بيان كرد: جريان سفر بر پايه‌ي خدمات و بازديد از جاذبه‌هاست. به همين دليل، منابع ملي چنداني مصرف نمي‌شود و به محيط زيست نسبت به ديگر صنايع آسيب چنداني نمي‌رسد. بنابراين صنعت گردشگري با وجود داشتن يكسري معايب، زيست اقتصادي را نيز به‌دنبال دارد. وي با اشاره به مشكلات و تبعاتي كه به‌دنبال ورود گردشگران به جوامع محلي وارد مي‌شود، اظهار كرد: ورود گردشگر به مكان‌هايي مانند جوامع محلي با فرهنگ‌هاي سنتي يا خرده‌فرهنگ‌هايي كه در كشور وجود دارند، گاهي سبب ورود حجم زياد مسافران به آن مكان مي‌شود كه اين ورود بروز شلوغي، ترافيك، گراني، كمبود آب آشاميدني و حتا كمبود سرويس بهداشتي و درپي آن، نارضايتي مردم محلي را از اين‌گونه سفرها به‌دنبال دارد. او ادامه داد: وقتي يك جامعه‌ي محلي با ورود تعداد زيادي گردشگر مواجه مي‌شود، ممكن است از وضعيت موجود خود به اين دليل كه فكر مي‌كند، خدماتي كه براي آن‌ها بوده است، بين هزاران گردشگر توزيع مي‌شود، ناراضي شود. وي تخريب محيط زيست را يكي ديگر از دلايل نارضايتي برخي جوامع محلي از ورود گردشگران دانست و افزود: قطع درختان، درست كردن آتش و ريختن زباله در محيط زيست از ديگر عواملي است كه سبب نارضايتي جوامع محلي مي‌شود. او احساس خطر جوامع محلي از وجود گردشگران را به‌دليل رعايت نكردن يكسري از اعتقادات و فرهنگ‌هاي بومي، از ديگر عوامل نارضايتي آن‌ها دانست و ادامه داد: گاهي گردشگران به مناطقي مي‌روند كه مردم آنجا آمادگي و علاقه‌ي زيادي به حضور غريبه‌ها و افراد غيربومي در ميان خود را ندارند، چون احساس مي‌كنند، گردشگر فرهنگ و اعتقادات مورد نظر آن‌ها را رعايت نمي‌كند. لاريجاني با بيان اين‌كه در بحث جريان تعامل ميان گردشگران و جوامع محلي به‌طور قطع، بيشترين آسيب متوجه جوامع محلي مي‌شود، گفت: بايد ميزان منفعت واردشده به جوامع محلي در جريان سفر توسط گردشگران نيز مورد بررسي قرار گيرد. ايجاد اشتغال و آباداني روستاها به‌دليل حجم ورود گردشگران به روستا، اختصاص اعتبارات ملي و استاني بيشتر به اين‌گونه جوامع به‌دليل وجود جاذبه‌هاي گردشگري و حجم زياد سفر و توجه بيشتر شهرداري‌ها، دهياري‌ها و فرمانداري‌ها به اين‌گونه مناطق از جمله‌ي اين مزايا هستند. او با اشاره به وجود جاذبه‌هاي گردشگري متعدد در روستاها و مناطق مختلف استان تهران، اظهار كرد: با اين وجود، به‌دليل حجم زياد ورود مسافر به مناطقي مانند «تنگه‌ي واشي» سالانه حدود 300 تا 400 ميليون تومان به اين منطقه‌ي نمونه‌ي گردشگري اختصاص مي‌يابد يا مكاني مانند سرعين در استان اردبيل به‌دليل ورود گردشگران به‌طور ناگهاني در حجم بالايي با رشد اقتصادي مواجه مي‌شود، چنين مواردي معامله‌ي پاياپاي هستند. وي فرهنگ‌سازي و آموزش جوامع محلي و گردشگران را از جمله راهكارهاي قابل ارائه براي حل اين مشكل دانست و ادامه داد: جوامع محلي بايد براي برخورد با تور و گردشگر آموزش ببينند و گردشگر نيز نسبت به رعايت حقوق و فرهنگ جوامع محلي، حفظ محيط زيست و حفظ شئونات اجتماعي و عرف بايد تلاش كند. اين يك معادله‌ي دو طرفه و متوازن است تا براساس آن، گردشگر جاذبه‌هاي گردشگري را ببيند و جوامع محلي نيز بهره‌ي اقتصادي و اجتماعي خود را از اين موضوع ببرند. مديركل ميراث فرهنگي و گردشگري استان تهران بيان كرد: اكنون برخي روستاها در تهران مانند دركه، ميگون، فرحزاد، كن و سولقان به‌دليل ورود مسافر در پايان هفته، با مشكلاتي روبه‌رو شده‌اند. در تعطيلات پايان هفته، حدود چهار تا پنج‌ميليون نفر فقط به شميرانات سفر مي‌كنند كه بار آن برعهده‌ي مردم محلي، نيروي انتظامي، فرمانداري و دهياري شميرانات است كه با امكاناتي محدود به حجم زيادي از گردشگران سرويس‌دهي مي‌كنند. لاريجاني گفت: ناديده گرفتن حقوق مردم و اهالي روستا و مناطق گردشگرپذير توسط گردشگران از جمله عواملي است كه سبب مي‌شوند، جوامع محلي نسبت به ورود گردشگران به مناطق خود مقاومت منفي نشان دهند. به همين دليل، هر دو كفه‌ي ترازو بايد آموزش‌هاي لازم را در اين زمينه ببينند. وي اجراي يكسري برنامه‌هاي عمراني و ايجاد زيرساخت‌ها را در اين راستا با هدف شكل‌گيري يك موازنه‌ي مثبت و منطقي بين گردشگر و جامعه‌ي محلي، روشي خوبي دانست. او تشكيل انجمن‌هاي مردم‌نهاد براي آموزش دادن به جوامع محلي و گردشگران را يكي از اقدامات زيربنايي در اين زمينه ارزيابي و اظهار كرد: چاره‌اي به‌جز پرداختن به گردشگري حرفه‌يي نداريم. در اين روش، سفر با تور و وسايل نقليه‌ي مشخص و در مسير‌ي معين انجام مي‌شود. با دنبال كردن اين نوع گردشگري، از هجوم ميليون‌ها خودرو به مناطق روستايي داراي جاذبه‌ي گردشگري جلوگيري و به‌دنبال آن، ترافيك ايجاد نمي‌شود و راهنماي آموزش‌ديده، وظايف گردشگران را كنترل مي‌كند و بر رفتار آن‌ها نظارت دارد تا مشكلي ايجاد نشود. وي با تأكيد بر لزوم افزايش گردشگري حرفه‌يي و سفر با تور به جاي سفرهاي شخصي، تأكيد كرد: با تقويت سازمان‌هاي مردم‌نهاد در جوامع محلي، اهداف فرهنگي و گردشگري را مي‌توان دنبال كرد، اما امروزه جوامع محلي سازمان‌هاي مردم‌نهاد قوي و قدرتمندي كه زبان گردشگران را متوجه شوند، ندارند. او با اشاره به مسافرت گروهي مردم با خودروهاي شخصي، اين نوع سفرها را گردشگري حرفه‌يي ندانست و گفت: اگر اين‌گونه سفرها در قالب تور انجام شوند، تعداد بيشتري سفر به‌صورت هدفمند، در نقاطي معين و با رعايت يكسري ضوابط به‌شكل كنترل‌شده آن هم با اتوبوس انجام مي‌شود. وي با اشاره به ايجاد شدن يكسري تبعات به‌دليل جانيافتادن گردشگري حرفه‌يي و سفر با تور در فرهنگ ايرانيان، ادامه داد: از آنجا كه تا كنون عمده‌فروشي تور در كشور صورت نگرفته است و مردم اساسا سفر با تور را كمتر تجربه كرده‌اند، هزينه‌هاي بالايي را بايد بپردازيم. در حالي كه اگر تور شكل گيرد و گردشگري حرفه‌يي در كشور دنبال شود و عمده‌فروشي تورهاي داخلي و خارجي صورت گيرد، هزينه‌هاي خانوار هم پايين‌تر مي‌آيد. لاريجاني در پايان اضافه كرد: روزانه هزاران نفر از فرهنگ‌هاي مختلف به پايتخت سفر مي‌كنند. توسعه‌ي شهري، الگوهاي خاص خود را مي‌خواهد و چنين بحث‌هايي سبب مي‌شود، موضوع‌هاي فرهنگي و سنتي ما دستخوش موضوع‌هاي مدرن‌تري شوند. تا چند سال پيش هنوز در دماوند و ورامين كوچ عشاير به‌صورت گسترده انجام مي‌شد، ولي امروز با توجه به رشد شهرنشيني و پرجميعت‌تر شدن تهران، كوچ عشاير را كمتر شاهد هستيم. تهران با وضعيت كنوني به‌طور قطع دستخوش تحولات ناشي از توسعه‌ي شهري و فرهنگ پايتخت‌نشيني خواهد شد. انتهاي پيام