يك مدرس اكوتوريسم: باز گذاشتن در روستاها زندگي جوامع محلي را مختل كرده است
يك مدرس و فعال اكوتوريسم گفت: ما درهاي مناطق روستايي را به روي همه باز گذاشته‌ايم و مسافران بدون اين‌كه به اصول خاصي پايبند باشند از همه‌ي منابع روستايي‌ها استفاده و زندگي و فرهنگ آن‌ها را مختل مي‌كنند. علي علي‌اسلام در گفت‌وگو با خبرنگار بخش گردشگري خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، با بررسي اثرات اجتماعي و فرهنگي سفرهاي غيرمسؤولانه بر جوامع محلي و فرهنگ آن‌ها، اظهار كرد: استاندارد دنيا اين است كه معمولا تسهيلاتي را به صورت مستقيم در روستاها ايجاد نمي‌كنند كه مردم به آن مناطق وارد شوند و از منابع آن‌ها استفاده كنند، بلكه معمولا نقاطي را در اطراف محل زندگي جوامع روستايي ايجاد مي‌كنند كه گردشگران شبه زندگي روستايي را در آن محل تجربه كنند. وي ادامه داد: اين جريان در ايران كاملا برعكس است. ما درهاي مناطق روستايي را به روي مردم بازگذاشته‌ايم و آن‌ها بدون رعايت اصول خاصي وارد زندگي جوامع روستايي مي‌شوند و از همه‌ي امكانات و منابع آن‌ها استفاده مي‌كنند و طوري رفتار مي‌كنند كه همه‌ي زندگي آن‌ها مختل مي‌شود، مانند شرايطي كه در روستاي مصر استان اصفهان پديد آمده است. اين مدرس اكوتوريسم گفت: در ايران جوامع روستايي معمولا حس خوبي نسبت به جوامع شهري ندارند، چون تفاوت سطح زندگي ميان اين جوامع خيلي زياد است. آن‌ها وقتي اين شرايط را مي‌بينند و تحليل مي‌كنند، به اين نتيجه مي‌رسند كه جوامع شهري حق آن‌ها را خورده‌اند، چون تمام تسهيلات و امكانات در اختيار آن‌ها است و فقط اين جوامع روستايي هستند كه همه‌ي سختي‌ها را تحمل مي‌كنند كه البته اين تفكر تا حد زيادي درست است. او اضافه كرد: وقتي درهاي مناطق روستايي را به روي همه باز مي‌گذاريد، مردم محلي نخست فكر مي‌كنند مسافران آمده‌اند از منابع آن‌ها استفاده كنند، زمين‌هاي آن‌ها را بخرند و روستايي‌ها را بدبخت كنند. عده‌اي هم فكر مي‌كنند بايد به گردشگران خدمات بدهند، چون مي‌بينند از اين راه مي‌توانند پول به‌دست آورند كه معمولا در اين ميان رقابت منفي ايجاد مي‌شود و هنگامي كه مي‌بينند مسافر به آن‌ها نيازمند شده است، شروع به سوءاستفاده كردن، مي‌كنند. علي اسلام افزود: در اروپا وقتي سفر به روستاها و مناطق محلي آغاز شد، متوجه‌ي آثار منفي آن شدند، چون جوامع محلي شكل زندگي خود را تغيير دادند و ديگر شباهتي به گذشته‌ي خود نداشتند و اين جريان مشكلاتي را پديد آورد. وي ادامه داد: آن‌ها پس از مدتي به اين نتيجه رسيدند كه بهتر است در كنار جوامع روستايي، نقاطي را با اقليم و شرايط زندگي مشابه ايجاد كنند تا گردشگراني كه تمايل دارند، اين نوع زندگي را تجربه كنند به اين مناطق بروند. آن‌ها اجازه ندادند گردشگران بدون برنامه و اصول به روستاها وارد شوند تا زندگي و فرهنگ بومي آن مناطق را مختل كنند. اين فعال اكوتوريسم در ادامه از موزه‌ي روستايي گيلان كه مدلي مشابه اروپايي‌ها در ايران است، ياد كرد و گفت: در منطقه‌ي سراوان، دهكده‌ي گردشگري با لحاظ كردن تمام فرهنگ مردم گيلان ايجاد شده است كه گردشگران در اين دهكده مي‌توانند زندگي روستايي واقعي در گيلان را تجربه كنند. مردم محلي اين منطقه نيز در اين باره كاملا توجيه شده‌اند. در واقع ما اين مدل را در ايران اجرا كرده‌ايم و مي‌توان آن را به نقاط ديگري نيز تسري دهيم تا از ميزان آسيب‌ها كاسته شود. وي در ادامه به شعار امسال سازمان جهاني جهان‌گردي با عنوان «سفر، ارتباط دهنده‌ي فرهنگ‌ها» كه به مناسبت روز جهاني جهان‌گردي انتخاب كرده است، اشاره كرد و افزود: تجربه‌ي علمي در ايران نشان مي‌دهد كه سفر سبب تعامل فرهنگ‌ها نمي‌شود، هرچند در دنيا گردشگري وسيله‌اي براي تعامل فرهنگ‌هاست و بسياري از كشورها سعي مي‌كنند، فرهنگ خود را در بالاترين سطح نشان دهند و از آن دفاع كنند، مثلا براي سازمان گردشگري فرانسه خيلي مهم است كه درباره‌ي غذاي فرانسوي خيلي تبليغ كند، براي همين مدام آن را به گردشگران گوشزد مي‌كند. او اضافه كرد: افرادي هم كه زياد بين كشورهاي مختلف سفر مي‌كنند به اين نتيجه مي‌رسند كه سفر سبب ارتباط جوامع و فرهنگ‌ها مي‌شود؛ اما در ايران اين موضوع صحت ندارد. علي‌اسلام معتقد است: ايران اقليم متفاوتي دارد كه به خاطر آن، فرهنگ‌ها جدا از يكديگر شكل گرفته‌اند و گاهي حتا اقوام عشايري در يك منطقه در تضاد با يكديگر هستند، مثلا ميان فرهنگ گيلكي با لري نمي‌توان تعاملي برقرار كرد، چون فرهنگ و مدل زندگي آن‌ها كاملا متفاوت از يكديگر است و يا در استان فارس با وجود فاصله‌ي زماني كوتاه ميان دو قوم خمسه و قشقايي؛ تضاد و اختلاف زيادي را ميان اين اقوام مي‌توان مشاهده كرد، با اين وضعيت چگونه ميان اين فرهنگ‌ها مي‌توان تعامل برقرار كرد؟! اين مدرس اكوتوريسم گفت: شعار سازمان جهاني جهان‌گردي را با توجه به تضاد قوميت‌ها نمي‌توان در داخل ايران اجرا كرد و بايد اجازه داد هر يك از اين اقوام در حوزه‌ي خود بماند. البته مي‌توان جشنواره‌هايي برپا كرد تا مردم با اين فرهنگ‌ها و اقوام آشنا شوند؛ ولي نمي‌توان بين اين فرهنگ‌ها با سفر ارتباط برقرار كرد. انتهاي پيام