«قلايچي، يکي از عميق‌ترين غارهاي کشور، در صورت اجراي طرح سرمايه‌گذاري گردشگري نابود مي‌شود».
به گزارش خبرنگار بخش گردشگري خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، اين مطلب ديدگاه جواد نظام‌دوست ـ رييس انجمن غارنوردي و غارشناسي ايران ـ پس از بازديدي است که به‌تازگي همراه هيأتي از غارنوردان حرفه‌يي کشور از اين غار داشت و به تهيه‌ي نقشه از آن پرداخت.
غار قلايچي در نزديکي تپه‌ي باستاني قلايچي، محل زندگي يکي از تمدن‌هاي مانايي بوده است و در 12 کيلومتري شمال شرقي شهر بوکان در استان آذربايجان غربي قرار دارد. قلايچي، غاري فني است که پيمايش آن مستلزم داشتن تجهيزات و توانايي تخصصي غارنوردي است.
دهانه‌ي اين غار حدود هشت متر قطر دارد و با چاهي عميق به ارتقاع 110 متر آغاز مي‌شود. به همين دليل، داخل شدن به اين غار براي همه‌ي مردم بدون داشتن تجهيزات امکان‌پذير نيست؛ اما يك سرمايه‌گذار با علم به زيبايي‌هاي خاص اين غار تصميم گرفته است که راه را براي مردم باز کند. اقدامي که از ديدگاه غارشناسان و اکوتوريست‌ها فقط به تخريب اين غار منجر مي‌شود.
جواد نظام‌دوست پس از بازبيني که به‌تازگي از اين غار داشت، درباره‌ي وضعيت آن به خبرنگار ايسنا گفت: شرايط اين غار به‌گونه‌اي است که افراد عادي نمي‌توانند به‌راحتي به آن وارد شوند. بنابراين در تمام اين سال‌ها، از تعرض سالم مانده بود تا اين‌که باخبر شديم، از سال پيش، يك سرمايه‌گذار شخصي قصد دارد، اين غار را گردشگري کند.
او توضيح داد: اين سرمايه‌گذار از اوايل سال 1389 به‌دنبال گرفتن مجوز از اداره‌ي منابع طبيعي و محيط زيست شهرستان بوکان براي ايجاد راهي ساده به داخل غار بوده است. خوشبختانه مسؤولان مربوط همکاري‌هاي لازم را در اين‌باره انجام دادند و مجوز را صادر نکردند؛ ولي اين سرمايه‌گذار به اداره کل منابع طبيعي استان آذربايجان غربي مراجعه کرد و چراغ سبزهايي گرفت و مشغول کار شد.
اين غارنورد بيان كرد: اين سرمايه‌گذار با حمايت‌هايي که مي‌شود، در نهايت وارد عمل شد و قصد داشت، تونلي را به داخل غار حفر کند و به کف چاه برسد تا مسيري براي مردم عادي باز شود؛ اما اين کار هنوز عملي نشده است، چون اداره‌ي محيط زيست شهرستان بوکان مانع آن شد. براي همين، اين سرمايه‌گذار درخواست خود را به کارگروه غارشناسي کشور فرستاد و قرار است، در جلسه‌اي به اين موضوع رسيدگي شود.
او تأکيد کرد: غار قلايچي يکي از عميق‌ترين چاه‌هاي طبيعي ايران به‌شمار مي‌آيد که هرگونه دخل و تصرف در آن به بهانه‌ي گردشگري کردن اين محيط، تخريب کلي آن و حتا خشک و آسيب‌پذير شدن آن را سبب مي‌شود و به‌خاطر روند کندي که سازندهاي آهکي آن دارد، تغييرات آب‌وهوايي با ورود به غار، آسيب جبران‌ناپذيري را وارد مي‌کند.
نظام‌دوست با اشاره به تهيه‌ي گزارش زمين‌شناسي و تکميل نقشه‌هاي اين غار، گفت: در نزديکي قلايچي، غار ديگري به نام «دوکچي» قرار دارد و احتمال مي‌رود، اين دو غار به يکديگر وصل باشند. اكنون ما در حال بررسي اين موضوع هستيم.
وي ادامه داد: ما اين اطلاعات را در اختيار سازمان محيط زيست قرار مي‌دهيم تا براي اين غار حکم اثر ملي طبيعي بگيرد و اين سازمان مسؤول حفاظت از آن شود. در اين صورت، کسي نمي‌تواند اين غار را تخريب کند.
او اظهار کرد: اگر عده‌اي مي‌خواهند غار قالايچي، گردشگري شود، دست کم آن را به‌صورت تخصصي گردشگري کنند تا غارنوردان با تجهيزات داخل آن شوند و حرفه‌يي عمل کنند.
اين غارشناس تأکيد کرد: با اطلاعي که از شرايط غارهاي گردشگري کشور داريم، مطمئن هستيم، اگر قلايچي هم گردشگري شود، حتما از بين مي‌رود.
ايمان هادي ـ دبير کارگروه غارشناسي کشور ـ نيز درباره‌ي اين غار به خبرنگار ايسنا گفت: غار قالايچي يک متقاضي سرمايه‌گذاري داشت که مي‌خواست با حفر تونل به داخل غار، آن را از حالت چاه خارج کند تا دسترسي به آن براي عموم مردم آسان شود.
او تأکيد کرد: قلايچي منحصربه‌فردترين چاه طبيعي کشور است و براساس اصول و ضوابط، اين کارگروه محال است اجازه دهد، براي گردشگري شدن آن سيماي ظاهري غار تغيير کند.
هادي در ادامه به اصولي که اين اجازه را به کارگروه غارشناسي مي‌دهد، اشاره کرد و گفت: هيأت وزيران آيين‌نامه‌اي را با عنوان «بهره‌برداري، مديرت و حفاظت از غارهاي کشور» در 29 فروردين‌ماه سال گذشته صادر کرد که مشخص مي‌کند، چگونه بايد روي غارهاي کشور کار شود.
وي با اشاره به اين‌که اين آيين‌نامه، تبصره و فصل‌هاي مختلفي دارد که وظايف کارگروه را تعيين مي‌کند، اظهار کرد: يکي از مفاد اين آيين‌نامه به‌صراحت اعلام مي‌کند که تغيير ظاهري غار به هر دليل ممنوع است، مگر اين‌كه به تصويب اين کارگروه برسد.
دبير کارگروه غارشناسي کشور ادامه داد: در بعضي موارد انگشت‌شمار وقتي مي‌بينيم، با ورود به غار فضاي بهتري براي شناسايي ايجاد مي‌شود، اين اجازه را مي‌دهيم که دهنه‌ي غار تحت نظارت کامل و ضوابط سخت، براي فعاليت‌هاي تحقيقاتي و علمي باز شود.
او در ادامه به شرايط غار قلايچي اشاره کرد و گفت: گزارشي را از اين غار آماده کرده‌ايم که قرار است در جلسه‌ي کارگروه مطرح شود تا اعضاي آن که شامل نمايندگان سازمان‌هاي حفاظت از محيط زيست، ميراث فرهنگي و گردشگري، جنگل‌ها و مراتع، جغرافياي نيروهاي مسلح، تربيت بدني، نقشه‌برداري و وزارتخانه‌هاي نيرو، کشور و علوم و انجمني غيردولتي از فدراسيون کوه‌نوردي و انجمن غارنوردي و غارشناسي کشور هستند، درباره‌ي اين موضوع نظر دهند.
هادي با تأکيد بر اين‌که کارگروه جلوي طبيعت‌گردي را که به تخريب منجر شود، مي‌گيرد، ادامه داد: براساس ضوابط موجود نبايد ظاهر غار قلايچي تغيير کند؛ ولي اگر آراي اعضاي کارگروه اين اجازه را داد، اين تغيير به هيچ‌وجه از طريق حفر تونل به داخل غار نخواهد بود.
وي معتقد است: گردشگر عامه محال است با توجه به مشکلات و خطرهايي که اين غار دارد، بتواند به آن وارد شود.
او ادامه داد: بعضي از غارها آن‌قدر از نظر زيست‌محيطي حساس هستند که خطر ورود به آن‌ها بالاست و نمي‌توان اجازه داد، در آن دخل و تصرف شود. البته بعضي غارها نيز آن‌قدر حساس نيستند، اما براي بازديد عموم هم مناسب نيستند، ولي آن‌ها را در دسترس افراد حرفه‌يي که با نظارت کارگروه غارشناسي به آن وارد شوند، قرار مي‌دهيم. برخي غارها نيز سهولت دارند و حساس نيستند و به‌راحتي مي‌توان آن‌ها را گردشگري کرد.
دبير کارگروه غارشناسي کشور اضافه كرد: ما درباره‌ي غار قلايچي طبق نظر اعضاي كارگروه تصميم مي‌گيريم. حتا اگر قرار باشد، اين غار گردشگري شود، براساس ضوابط براي حفاظت از آن اقدام مي‌كنيم تا تخريبي وارد نشود. البته اگر سرمايه‌گذار متقاضي براي انجام اين کار تأييد شود، چراكه در حال حاضر بحث اين کارگروه، گردشگري شدن يا نشدن غار قلايچي است و پس از مشخص شدن اين موضوع، به سرمايه‌گذار مي‌پردازيم.
انتهاي پيام