با بالا آمدن سطح آب‌هاي زيرزميني در شهرستان سبزوار، شهرداري مالكان قنات‌هايي را كه در مسيرشان آب به سطح زمين مي‌آيد، شناسايي مي‌كند. معاون ميراث فرهنگي اداره كل ميراث فرهنگي و گردشگري خراسان رضوي در گفت‌وگو با خبرنگار بخش ميراث فرهنگي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، با اعلام اين خبر اظهار كرد: براساس آخرين اطلاعات از رايزني‌ها و پيگيري‌هايي كه در اين زمينه توسط مسؤولان انجام شده، قرار است شهرداري مالكان قنات‌هايي را كه در مسيرشان آب به سطح زمين مي‌آيد، شناسايي كند. حسين عباس‌زاده بناي مسجدجامع سبزوار را تنها بنايي دانست كه به‌دليل بالا آمدن آب‌هاي زيرزميني دچار آسيب شده است و گفت: مسؤولان شهرستان سبزوار با بروز مشكل در اين مسجد، كارگروه ستاد بحران تشكيل دادند و به‌دنبال رفع منشأ اصلي آب برآمدند. بالا آمدن آب‌هاي زيرزميني سبب رانش شديدي در شبستان سمت راست مسجد شده بود و براي جلوگيري از ادامه‌ي آسيب‌ها، اقدامات حفاظتي شامل قرار دادن پشت‌بندهاي فلزي با هدف نگهداري از بناي كناره‌ي ديواره‌اي كه اين رانش‌ها در آن رخ داده است، انجام شد. در واقع، با انجام اين اقدام حفاظتي تلاش كرديم نگذاريم بنا بيشتر از اين ريزش داشته باشد. او با اشاره به نشست زمين در وسط خيابان بيهقي سبزوار و چندبار دادن تلفات انساني، ادامه داد: علاوه بر خسارتي كه به مسجد و بناي آن به اين دليل وارد شده، آسيب‌هايي نيز به خانه‌هاي مردم زده شده و هر لحظه ممكن است، خانه‌اي به‌دليل بالا آمدن بيش از حد سطح آب‌هاي زيرزميني ريزش كند. عباس‌زاده بيان كرد: حل مشكل زير شهر سبزوار به يك مديريت عالي خاص با مديريت فرمانداري و بويژه حمايت و مساعدت استانداري نياز دارد. وي طرح شناسايي مالكان قنات‌هاي سبزوار را طرحي دانست كه هنوز مشخص نيست موفق باشد و گفت: ممكن است، نتوانيم مالكان را پيدا كنيم. برخي قنات‌ها در گذشته خشك شده‌اند و پس از سال‌ها به خاطر يك لرزش دوباره، آب در آن‌ها به جريان افتاده است. در اين طرح، شهرداري قرار است با مالكان قنات‌ها وارد مذاكره شود و ضمن اين‌كه رضايت آن‌ها را جلب مي‌كند، در يك نقطه‌ي خاص با حفر چاه و ماشين‌هاي انتقال آب، براي آبياري فضاي سبز از آب‌ها استفاده ‌شود تا آب به مرور زمان از وسط شهر پايين روند. او حسينيه‌ي قنادها در شهر سبزوار را دومين بنايي دانست كه به‌دليل بالا آمدن سطح آب‌هاي زيرزميني دچار مشكل شده است و اظهار كرد: مسلم است كه وضعيت بناهاي شهر سبزوار، حتا عابران پياده را مي‌تواند تهديد كند. خوشبختانه گزارش ديگري به‌جز مسجد و حسينيه‌ي قنادها در اين زمينه‌ نداشته‌ايم. هرچند احتمال دارد، در جاي ديگري اين اتفاق رخ دهد. او با اشاره به اين‌كه مسؤولان به‌دنبال خشكاندن محفظه‌ي آب‌هاي زيرزميني هستند كه به وارد شدن آسيب‌هايي به مسجدجامع سبزوار منجر شده است، گفت: ميراث فرهنگي به‌تنهايي نمي‌تواند از عهده‌ي اين كار برآيد. اداره‌ي امور آب شهرستان، شهرداري، استانداري، فرمانداري و بسياري از دستگاه‌هاي ديگر سبزوار در اين قضيه دخيل هستند. ممكن است برخي قنات‌ها بر اثر كارهاي عمراني بسته شده باشند، بنابراين اين مساله به بررسي كارشناسي مشاوره‌يي دقيق، بررسي عكس‌ها و نقشه‌هاي هوايي مربوط به سال 1325 و حتا بعد از آن، نياز دارد. وي ادامه داد: بايد عكس‌هاي هوايي را ديد و مسير عبور آب در گذشته را مشخص كرد تا ببينيم، اكنون در اين مسيرها چه چيزي ساخته شده است. آيا خيابان، قنات يا زمين است؟ با بررسي مسيرها دليل بالا آمدن آب‌هاي زيرزميني را مي‌توان مشخص و فكري اساسي در اين زمينه كرد. معاون ميراث فرهنگي اداره كل ميراث فرهنگي و گردشگري خراسان رضوي با اشاره به اين‌كه ميراث فرهنگي از سال 1383 درگير قضيه‌ي بالا آمدن سطح آب‌هاي زيرزميني و آسيب به بناهاي تاريخي است، گفت: شايد اقدامات حفاظتي زيادي درباره‌ي امور آب استان انجام شده باشد، ولي چيزي كه به ما مربوط است، كار حفاظتي براي اين موضوع است. عباس‌زاده با تأكيد بر اين‌كه هنوز مشكل منبع جوشش آب از زير زمين حل نشده است، بيان كرد: قرار بود، شهرداري كاري در اين زمينه انجام دهد كه هنوز هيچ كاري انجام نداده و آنچه ميراث فرهنگي اكنون مي‌تواند انجام دهد، در چارچوب همين اقدامات حفاظتي اوليه است. وي با اشاره به وجود آثار بسيار زيادي كه شهرستان سبزوار دارد، اظهار كرد: اين شهرستان نسبت به آثارش و اين‌كه در يك منطقه‌ي كويري قرار دارد، اعتبار استاني خوبي نمي‌گيرد. براي مشكلي عمراني و شهري كه ديگران ايجاد كرده‌اند، ميراث فرهنگي نمي‌تواند اعتبار همه‌ي بناهاي شهرستان را براي حل مشكل آب بگذارد. او با اشاره به وجود 200 اثر ثبت‌شده در فهرست آثار ملي در سبزوار، اضافه كرد: سبزوار تنها شهري است كه بيش از 200 هكتار بافت تاريخي ابلاغ‌شده و با ضوابط مصوب دارد، حل اين مشكل بايد در اعتبارات ملي و فرا استاني با محوريت فرمانداري ديده شود، منبع پول و اعتبار فرمانداري و استانداري هستند. اين مشكل همه‌ي مردم است. نبايد فقط ميراث فرهنگي اين قضيه را حل كند. برطرف كردن اين بحث يك طرح كلي مي‌خواهد كه مسؤولان شهرستان بايد آن را پيش‌بيني كنند تا وضعيت بدتري ايجاد نشود. انتهاي پيام