توزيع عادلانه درآمد همواره از مهم‌ترين مباحث در اقتصاد كشورهاي مختلف جهان بوده است. شاخص‌هاي نابرابري معياري براي ارزيابي عملكرد اقتصادي كشورها درخصوص توزيع درآمد محسوب مي‌شود.
به گزارش خبرنگار اقتصادي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) در سال‌هاي اخير و بعد از عنوان شدن طرح كاهش فقر در جهان، چگونگي توزيع درآمد بيشتر از قبل مورد توجه قرار گرفت، زيرا در دنياي امروز بزرگ‌ترين عامل ايجادكننده فقر نه كمبود درآمد بلكه توزيع ناعادلانه آن است.
در تعريف عاميانه توزيع عادلانه و ناعادلانه‌ي درآمد مي‌توان گفت: «در صورتي كه يك فرد در جامعه تمامي درآمد را در اختيار داشته باشد توزيع درآمد ناعادلانه‌ترين وضع ممكن است و زماني كه تمامي افراد به يك نسبت از كل درآمد جامعه بهره‌مند شوند عادلانه‌ترين حالت وجود دارد.»
امروزه سخن مطرح شده در جهان يكسان بودن سهم تمامي گروه‌ها از درآمد كشور نيست بلكه مساله مهم توزيع عادلانه بر مبناي توانايي‌هاي افراد مختلف است كه مي‌تواند به ايجاد توازن و تعادل بيشتر در جامعه بينجامد. طبق موازين علمي تقسيم درآمد در يك كشور بايد به نحوي باشد كه سهم بيشتري از مردم در طبقه متوسط جاي بگيرند.
در يك جامعه‌ي متعادل شمار ثروتمندان و فقيران در كشور بسيار كم است، زيرا وجود گروه‌هاي بسيار پردرآمد يا بسيار كم‌درآمد نشان‌دهنده توزيع نامتناسب ثروت در آن منطقه است. براي محاسبه ميزان عدالت در توزيع درآمد از سهم درآمدي كه هريك از گروه‌هاي جامعه به دست مي‌آورند استفاده مي‌شود.
اگر فاصله بين درآمدي كه 10 درصد پايين‌ترين گروه جامعه به دست مي‌آورند با درآمد 10 درصد از ثروتمندترين افراد، تفاوت زيادي داشته باشد، نشان‌دهنده توزيع ناعادلانه‌ي درآمد در يك سرزمين است.
يكي از شاخص‌هاي سنجش نابرابري درآمد جامعه، "ضريب جيني" است. ضريب جيني عددي است بين صفر و يك (يا صفر و صد درصد) كه در آن صفر به معني توزيع كاملا برابر درآمد يا ثروت و يك به معناي نابرابري مطلق در توزيع است.
نتايج بررسي ضريب جيني دوره 10 ساله منتهي به سال 1386 نشان مي‌دهد اين شاخص در دو بخش روستايي و شهري كشور روندي نوساني داشته است، اما در سال پاياني دوره نسبت به سال ابتداي آن ميزان اين شاخص بهبود يافته است.
به گزارش ايسنا بر اساس آخرين اطلاعات منتشر شده توسط مركز آمار ايران ضريب جيني بر اساس هزينه ناخالص سرانه روستايي در سال 1376 عددي معادل 3999/0 بوده كه طي دو سال بعد روندي افزايشي داشته است، اما پس از سال 1379 اين روند معكوس شده و تا سال 1382 كاهش يافته به طوري كه رقم 3837/0 براي آن ثبت شده است.
روند نوساني اين شاخص بعد از اين سال دوباره آغاز شده و در سال‌هاي 1383 تا 1386 شاخص ضريب جيني روند افزايش ـ كاهش ـ افزايش ـ كاهش را تجربه كرده است.
بر اين اساس براي ضريب جيني در سال 1386 عدد 3923/0 ثبت شده است كه نسبت به عدد 3999/0 در سال ابتداي دوره ده ساله كاهش نشان مي‌دهد.
هم‌چنين محاسبه ضريب جيني بر اساس هزينه ناخالص سرانه شهري در همين دوره ده ساله حاكي از اين است كه اين شاخص از سال 1376 تا 1379 روندي كاهشي داشت و از 4203/0 به 4110/0 رسيده است، در حالي كه پس از آن تا دو سال روند افزايشي را تجربه كرده است.
پس از آن در دوره سال‌هاي 1382 تا 1386 شاخص ضريب جيني روند نوساني داشته و كاهش ـ افزايش ـ كاهش ـ افزايش ـ افزايش را در پنج سال بعد تجربه كرده است.
ضريب جيني شهري در سال پاياني دوره به 4120/0 رسيده كه نسبت به عدد متناظر در ابتداي دوره كه 4203/0 بوده، روند كاهشي نشان مي‌دهد.
انتهاي پيام