هوشنگ جاويد در مراسم پاسداشت ثبت جهاني پرونده بخشي‌هاي خراسان اظهار اميدواري كرد تا در مسير اين حركت، آسيب‌هاي وارده به بخشي‌هاي خراسان از بين برود و با ثبت اين پرونده حداقل وضعيت معيشتي اين هنرمندان خوب شود و به احداث مكتب‌هاي هنري آنها خلاصه گردد. به گزارش خبرنگار بخش موسيقي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، در مراسمي كه شامگاه گذشته ـ 31 خرداد ماه ـ در خانه هنرمندان به بهانه پاسداشت ثبت جهاني موسيقي نواحي خراسان در يونسكو برپا شده، اين پژوهشگر موسيقي نواحي ايران با ارائه چند پيشنهاد به مديران يونسكو و خانه موسيقي گفت:‌ «هرايي»‌هاي مازنداران كه در هيچ كشور همسايه‌اي همتا و نمونه‌هايش ديده نمي‌شود را فراموش نكنيد و «مقامات تنبور» كرمانشاه را از چشم نيندازيد. در كنار آن «بيت و حيران خواني» كردستان و آذربايجان شرقي و همچنين «آواز‌هاي داغلارهاي» قشقايي و يا «موسيق‌هاي تركمن‌هاي» ايران را كه در كل آسياي ميانه بي نظير است از قلم نيندازيد. او همچنين در باره پرونده‌هايي كه بايد در سطح ملي بايد به آن توجه كرد، تصريح كرد: «دوبيتي خواني‌هاي» ايران كه پس از اسلام پديد آمد و متاسفانه رو به زوال است در هر منطقه از كشور شيوه خود را دارد و بايد به ثبت و نگهداري آن توجه نشان داد. در كنار آن «آيين‌ها آوازهاي كار» و «لالايي‌هاي» ايران كه فرهنگ‌ساز بوده نبايد از چشم ما دور بماند. جاويد با اظهار خرسندي از ثبت جهاني پرونده بخشي‌هاي خراسان عنوان كرد:‌ خوشحالم كه سازمان ميراث فرهنگي يونسكو و خانه موسيقي در اين مسير تلاش كردند، اما دلتنگ هستم كه امروز بيشتر از پنج بخشي در خراسان حضور ندارند. يوسف آقا محمدي ‌، سهراب محمدي‌، علي غلام رضايي ‌، حداد و رمضان بندري تنها بخشي‌هاي باقي مانده هستند و مابقي مقام‌ نواز هستند. در حال حاضر دو بخشي برجسته نيز در حال از بين رفتن هستند كه بايد به آنها توجه كرد. جاويد اضافه كرد: وقتي بحث بخشي پيش مي‌آيد، بايد به گونه‌هاي مختلف آن توجه داشت. به طوري كه از ميان بخشي‌هاي مذهبي خوان ما تنها يك نفر باقي مانده و در ميان حماسه خوان‌ها نيز فقط شاهد حضور سهراب محمدي هستيم، در ميان بخشي‌هاي ترك نيز هنوز يك نفر وجود دارد كه نمي‌دانم تا كي دستش بر روي دو تار خواهد ماند؟ اين پژوهشگر موسيقي نواحي سپس به حضور آموزشگاه‌هاي موسيقي اشاره كرد و افزود: متاسفانه اين آموزش‌ها فقط تكنيك را ياد مي‌دهند و پيش زمينه فرهنگي را به هنرجويان منتقل نمي‌كنند. آنها وقتي اين تكنيك را ياد مي‌گيرند پشت به استاد خود قيام مي‌كنند كه باعث تاسف است، پس مي‌بينيم كه غير اين پنج نفر تنها نيم‌چه دوتار نوازاني داريم كه فقط مدعي هستند و همچنين دوتار نوازاني داريم كه هر كدام يك قسمت از هنر پدر را ياد گرفته‌اند، اما به دليل مشكلات شخصي‌ حاضر نيستند با هم به روي صحنه بيايند و كل اين مقام‌ها را انتقال دهند. اين پژوهشگر تصريح كرد: سبك بخشي‌هاي خراسان در هر نقطه فرق دارد، اما امروز همه چيز قاطي شده است و اميدوارم با اين حركت و فعاليت‌هايي كه احتمالا در پس قضيه است، آسيب‌هاي وارده به بخشي‌هاي خراسان از بين برود و با ثبت اين پرونده حداقل وضعيت معيشتي اين هنرمندان خوب شود و به احداث مكتب‌هاي هنري آنها خلاصه گردد. در ابتداي اين برنامه، محمد سرير عضو هيات مديره خانه موسيقي با قدرداني از زحمات افرادي كه در مسير ثبت جهاني اين پرونده تلاش كرده‌اند، عنوان كرد: از چند سال پيش بحث ثبت ميراث معنوي در يونسكو مطرح شد. پيش از آن ميراث ملموس به ثبت مي‌رسيد اما با تاخيري نسبت به آن ميراث معنوي همچون آئين‌ها و سنن و مواردي كه متعلق به ميراث جهاني بود و امكان از بين رفتن آن وجود داشت نيز اين اتفاق حاصل شد و در حوزه موسيقي كشورهايي وارد شدند و به ويژه در عرصه آسياي مركزي كشورهايي تلاش در ثبت جهاني مقامات خود كردند. او سپس به ثبت موسيقي رديف دستگاهي ايران و همچنين پرونده موسيقي بخشي‌هاي خراسان اشاره كرد و افزود:‌ تلاش‌هاي خانه موسيقي با همكاري يونسكو براي ثبت رديف آغاز شد و بعد از چند سال تلاش موفق شديم آن را به ثبت برسانيم و در ادامه نيز مقوله ثبت ساير اين ميراث‌ها همچون موسيقي خراسان و بخشي‌هاي آن مطرح شد.در اين فاصله نامه‌اي از سوي يونسكو به دست ما رسيد كه اعلام كردند كميته‌اي از كشور آذربايجان براي ثبت موسيقي نواحي خراسان اقدام كرده است، لذا مذاكرات ما جدي‌تر شد و خوشبختانه به سرعت اقدام كرديم و به كمك دوستان اين پرونده آماده شد تا سال گذشته آن را به ثبت جهاني يونسكو رسانديم. اين هنرمند با سابقه موسيقي با تاكيد بر اهميت ثبت اين پرونده و مواردي از اين دست خاطر نشان كرد:‌ اهميت چنين حركتي نبايد تنها به ثبت آن خلاصه شود، زيرا فارغ از بحث ثبت جهاني حمايت‌هايي كه بعدا براي حفظ و نگهداري موسيقي نواحي انجام شود مهمتر است. از اين مرحله به بعد سازمان‌هاي بين المللي و نهادهاي دولتي بايد اقدامات جدي در اين عرصه انجام دهند تا به ماندگاري موسيقي بپردازند كه اهميت آن براي نسل‌هاي آينده به عنوان يك هويت ملي حفظ شود. سرير متذكر شد:‌ متاسفانه موسيقي در تمام اين سال‌ها از توجه و اولويت كمتري بهره گرفته است، پس امروز كه توانسته‌ايم توجه عمومي را در حوزه موسيقي به عنوان يك هويت ملي جاري در ميان مردم فراهم كنيم بر ماست كه براي حفظ و نگهداري آن تلاش جدي انجام دهيم. شايد ساير ميراث‌هاي ملموس خيلي در چشم مردم نباشند اما موسيقي در زندگي روزانه آنها جاري است و اميدوارم بتوانيم در دوره‌هاي آينده بخش‌هاي ديگري از موسيقي را به ثبت برسانيم و مسئولان فرهنگي دوره‌هاي آينده را مجبور كنيم تا نسبت به حمايت و حفاظت اين ميراث مهم جهاني تلاش كنند. محمد رضا سعيد آبادي ـ دبير كل كميسيون ملي يونسكو ـ نيز در ادامه مراسم با قدرداني از تلاش‌هاي خانه موسيقي براي ثبت اين پرونده مهم گفت:‌ يونسكو برنامه‌هاي متعددي براي ثبت‌هاي جهاني دارد. ثبت جهاني ميراث طبيعي همچون قطعاتي از جنگل‌ها و كوه‌ها‌، ثبت جهاني ميراث فرهنگي همچون بناها و نمادهاي تاريخي ‌، ثبت ميراث مستند و حافظه جهاني و همچنين ثبت ميراث ناملموس از جمله برنامه‌هاي جدي ما در اين سال‌ها است. او با تاكيد بر دلايل اهميت و چرايي شروع ثبت ميراث ناملموس و معنوي خاطر نشان كرد:‌ كانوني ترين موضوع براي انجام چنين اتفاقي به تنوع فرهنگي باز مي‌گردد، لذا اگر سازمان‌ها به اين تنوع اعتقاد دارند و فكر مي‌كنند كه براي جامعه و حيات بشري تنوع زيستي اهميت دارد، پس بايد به تنوع فرهنگي نيز در جهت توسعه جامعه بشري تاكيد داشته باشيم، چه بسا كه امروز بسياري از طيف‌هاي اين رنگين كمان همچنان ناشناخته است. دبيركل يونسكو انجام برنامه‌هاي ميراث ناملموس را حركتي براي حساس كردن و اهميت دادن به ظهور اين خلاقيت‌ها دانست و افزود:‌ اين حركت بايد انجام شود چه بسا كه در بسياري از نقاط دنيا مرگ يك نوازنده بومي مي‌تواند پايان بخش آنگونه از آن موسيقي باشد، پس بايد براي حفظ نگهداري و رواج آن كاري صورت گيرد كه شاهد مرگ آن هنر نباشيم. او اين عرصه را نيازمند اهتمام بيشتر مديران، هنرمندان و مسئولان دانست و خاطر نشان كرد: مرگ ميراث ناملموس و زوال آن يك زوال خاموش است در حالي كه مرگ ميراث فرهنگي صدا دار است و اگر يك ساختمان تاريخي فرو بريزد تمام رسانه ها و مردم متوجه آن خواهند شد و به دليل تمام اين حساسيت‌ها مي‌تواند تبعات بسياري هم داشته باشد، در حالي كه مرگ يك خلاقيت هنري خيلي كسي را متوجه خود نمي‌كند، پس نيازمند اهتمام و جديت بيشتري براي نگهداري و ثبت است. سعيد آبادي در ادامه سخنان خود به ثبت پرونده موسيقي بخشي‌هاي خراسان اشاره كرد و افزود: يكي از هفت پرونده ثبت شده مربوط به اينگونه موسيقي است كه به زعم بنده تنها به موسيقي خلاصه نمي‌شود و تنها نوازندگي را در بر نمي‌گيرد، بلكه مجموعه‌اي از شعر‌، ادبيات و آمادگي دروني شخص نوازنده است. او اضافه كرد:‌ اين پرونده با جديدت و حمايت خانه موسيقي و پژوهشگران اين حوزه آماده شد، اما يادمان نرود كار انجام شده و نيازمند اقدامات بعدي ما است. در واقع ثبت يك اثر در يونسكو پايان راه نيست بلكه شروع يك روند است و از اين پس بايد براي حافظت ماندگاري و انتقال اين ميراث به نسل‌هاي آينده تلاش كرد. سعيد آبادي با يادي از حاج قربان سليماني يكي از برجسته‌هاي بخشي‌هاي خراسان سخن خود را به پايان رساند. اي.تين. كلمنت - معاون دفتر مركزي يونسكو در بانكوك نيز با اظهار خشنودي از ثبت جهاني اين پرونده موسيقي در يونسكو گفت: يونسكو از تمامي هنرمندان حمايت مي‌كند و اين اولين بزرگداشت موسيقي بخشي‌هاي خراسان است كه با حمايت يونسكو برپا شده است. اين فعاليت‌ها به معناي بزرگداشت خلاقيتي است كه در حوزه انسانيت نيز اهميت دارد. او در پايان، اين مراسم را پاسداشت هنر و موسيقي تمامي ملت‌هاي دنيا دانست و از وجود متخصصان عرصه هنر و موسيقي در ايران قدرداني كرد و به تمام كساني كه زمينه‌هاي برپايي اين برنامه را فراهم كرده بودند تشكر كرد. در ادامه اين مراسم فيلم كوتاهي درباره موسيقي بخشي‌ خراسان كه همراه با پرونده ثبت آن به فرانسه اعزام شده بود پخش شد. چون.لي. هان - رئيس دفتر منطقه‌اي يونسكو در تهران نيز كه براي تهيه و ارسال اين پرونده كمك‌هاي بسياري كرده بود با تبريك به تمام هنرمندان ايراني گفت: بايد براي تاثير گذاري ويژه هنر شما بر مخاطب كه به واسطه احساسات اين موسيقي بر قرار مي‌شود، تبريك گفت. او اضافه كرد:‌ روح و تفكر در موسيقي خراسان به شدت به چشم مي‌خورد و با وجود آنكه به شكل شفافي از نسلي به نسل ديگر منتقل شده اما شيوه‌هاي گوناگوني را در بر مي‌گيرد كه واقعا تاثير گذار است و همين نكته دليلي بر اهميت موسيقي است. بهروز وجداني ـ پژوهشگر موسيقي ايران و تهيه‌كننده اين پرونده ـ نيز در بخش ديگري از اين مراسم گفت:‌ فعاليت‌هاي يونسكو در حوزه ميراث ناملموس و به ويژه در عرصه موسيقي طبق كنوانسيوني كه در سال 2003 بر مبناي حفاظت از ميراث ناملموس به تثبيت رسيد، انجام مي‌شود. در ماده 16 اين كنوانسيون يك فهرست نمونه وجود دارد كه موسيقي بخشي‌هاي خراسان يكي از آنها است كه خوشبختانه سال گذشته به ثبت رسيد. پيش از اين نيز ايران پرونده رديف موسيقي سنتي را به ثبت رسانديم و در سال 2010 پنج پرونده ميراث معنوي ديگر از ايران ثبت شد. او ادامه داد: در سال 2011 كه هنوز جواب يونسكو نيامده پرونده‌هاي ديگري مرتبط با موسيقي ارائه شده است و شايد پيش از تصويب اين كنوانسيون نيز در قالب برنامه شاهكارهاي ميراث شفاهي طي سال‌هاي 2001 ‌، 2003 و 2005 ،‌ 90 اثر از كشورهاي جهان به ثبت رسيد كه حداقل 40 درصد آن مربوط به موسيقي بود و با بررسي اجمالي تمام اين آمارها مي‌بينيم كه هيچ حوزه‌اي به اندازه موسيقي شانس ثبت نداشته است. وجداني در بخش ديگري از سخنان خود با اشاره به فيلمي كه دقايقي قبل پخش شده بود،عنوان كرد: اين فيلم طبق ضوابط يونسكو تهيه شده است پس يك فيلم تجاري‌،‌توريستي و يا حرفه‌اي نيست، بلكه سندي است كه همراه با مطالب فرستاده مي‌شود و اين مطالب را بايد تمام كشورها رعايت كنند. او خاطر نشان كرد: تنوع فرهنگي در موسيقي بخشي‌هاي خراسان ما را بر اين داشت كه اين فيلم را به شكلي تهيه كنيم تا اين تنوع را نشان دهد، لذا اين اثر از منظر هنري و سينمايي قابل قبول نيست اما سعي شده طي اين 10 دقيقه چند نمونه‌ برجسته از كارهاي بخشي‌هاي خراسان و تنوع كاري آنها و همچنين آموزش شفاهي اين هنر را به نمايش بگذارد. ما اين فيلم را طي پنج ماه با سختي تمام و امكانات محدود تهيه كرديم و بايد از مجتبي قيطاقي و هوشنگ جاويد كه آرشيو صوتي تصويري خود را در اختيار ما دادند قدرداني كنيم. به گزارش ايسنا‌، در بخش پاياني اين مراسم با حضور نور بخش ‌، سعيد آبادي‌، چولي هان و سرير از تلاش‌هاي مجتبي قيطاقي ، هوشنگ جاويد ‌، انگجي‌، شروين گودرزي و بهروز وجداني تقدير شد. انتهاي پيام