با سرد شدن هوا و نصب وسايل گرمايشي در منازل، اماکن تجاري و اداري، رييس مرکز تحقيقات سازمان پزشکي قانوني نسبت به افزايش گازگرفتگي با مونوكسيد كربن هشدار داد.

به گزارش سرويس «حوادث» خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، دکتر جابر قره داغي در اين باره اظهار داشت: مرگ ناشي از مسموميت با گاز مونوكسيد كربن عمدتا در نيمه دوم سال به دليل استفاده از وسايل گرمايشي افزايش مي‌يابد، بنابراين مي‌توان با رعايت نكات ايمني و اطمينان از سلامت اين وسايل، زمينه كاهش هر چه بيشتر مرگ ناشي از مسموميت با اين گاز را فراهم كرد.

رييس مرکز تحقيقات پزشکي قانوني کشور افزود: در آبان ماه سال1388، جمعا 61 نفر از هموطنان بر اثر مسموميت با گاز مونوكسيد كربن جان خود را از دست دادند. از اين تعداد 46 نفر مرد و مابقي زن بودند که در مقايسه با مدت مشابه سال قبل از آن 2/3 درصد كاهش داشت كه اميد است با توجه هر چه بيشتر شهروندان، روند نزولي اين آمار ادامه يابد.

قره‌داغي درباره اماکن شايع تجمع گاز مونوکسيد کربن گفت: حمام، کابين وسايط نقليه سنگين و مكانهاي سرپوشيده و فاقد تهويه مناسب شايع‌ترين اماکن گازگرفتگي هستند.

رييس مرکز تحقيقات سازمان پزشكي قانوني كشورتوصيه کرد ضمن استفاده بهينه از وسايل گرمازا،‌ به توصيه‌هاي ايمني در مورد سالم‌بودن و استفاده صحيح از وسايل گرمايشي و مسير خروجي گاز مونوكسيد كربن از دودکش اين وسايل توجه كنند.

اين گزارش مي‌افزايد كه گاز مونوكسيد كربن گازي بدون رنگ و بو است. عمده‌ترين منبع توليد اين گاز سوختن ناقص نفت و گاز است اما اصولاً در اثر احتراق هر نوع ماده سوختني به ويژه در محيط‌هاي در بسته و فاقد اكسيژن ممكن است توليد شود. استفاده از آبگرمكن يا بخاري‌هاي مستعمل يا داراي نقص فني و فاقد دودكش يا داراي دودكش بدون عملكرد مناسب در منزل بيشترين موارد ابتلا به مسموميت را تشكيل مي دهند.

به گزارش ايسنا، از آن جا كه تمايل اين گاز براي تركيب با هموگلوبين خون ما 250 برابر بيش از اكسيژن است لذا با بالا رفتن درصد آن در هواي اتاق، به سرعت باعث ايجاد مسموميت خواهد شد و اكسيژن رساني به بافتهاي مختلف بدن از جمله مغز و قلب را دچار اختلال مي‌كند كه به علت بي رنگ و بي بو بودن اين گاز، ممكن است وجود آن در محيط تا زمان ايجاد علايم مسموميت شديد مورد توجه واقع نشود.

علايم مسموميت حاد با اين گاز شامل سردرد، سرگيجه، تهوع و استفراغ و احتمالاً درد شكمي و سپس حالت بيهوشي، تشنج و اغما است. در بيماران مبتلا به ناراحتي‌هاي قلبي ممكن است تشديد بيماري يك علامت هشدار دهنده باشد.

از ساير علايم مسموميت مي‌توان به سفتي عضلات، افزايش تعداد تنفس، كاهش فشار خون و گاه‌تنگي مردمكها اشاره كرد. بايد توجه داشت كه اگر فردي در اثر ابتلا به مسموميت با گاز مونوكسيدكربن جان خود را از دست ندهد ممكن است دچار نواقص عصبي و رواني پيشرفته نظير فلج عضوي يا اختلال قواي مغزي ‌شود. مسموميت شديد با اين گاز مي‌تواند كشنده باشد.

چگونه از مسموميت با اين گاز پيشگيري كنيم؟

1. آگاه باشيد كه هر وسيله گرمازاي سوختني كه به نحوي با سوختهاي فسيلي (نفت، گاز، ذغال سنگ) كار كند به صورت بالقوه مي‌تواند سبب توليد گاز مونوكسيد كربن شود.

2. از بخاريهاي مستعمل و فرسوده بدون دودكش يا داراي دودكش نامناسب و غير استاندارد استفاده نكنيد.

3. توجه داشته باشيد،‌ استفاده از بخاريهاي بدون دودكش به هيچ وجه از توليد گاز مونوكسيد كربن جلوگيري نمي‌كند.

4. هرگز در فضاي بسته و محدود كه تهويه كافي و مناسب ندارد (نظير اتاق ، گاراژ و ...) آتش روشن نكنيد.

5. هرگز در فضاي بسته گاراژ موتور اتومبيل را روشن نگذاريد.

6. قبل از راه‌اندازي وسايل گرمايشي، از سلامت مسير دودكش ساختمان و بدون ترك و نشتي بودن آن اطمينان حاصل كنيد و از اتصال مناسب و صحيح لوله بخاري و آبگرمكن به دودكش ديواري اطمينان حاصل كنيد.

7. تمام دودكش‌ها بايد وسيله انتهايي ضد باد (كلاهك) مناسب داشته باشد.

8. در محيط‌هاي شغلي و منازل كه در آنها از كوره و مشعل استفاده مي‌شود از سلامت دستگاه و سيستم تخليه دود اطمينان حاصل كنيد.

9. هر وسيله گازسوز بايد داراي يک دودکش مستقل و منتهي به فضاي بيرون باشد و لذا به کارگيري آب گرمکن‌هاي ديواري در فضاهاي بسته يا مکان‌هاي فاقد جريان هوا مجاز نيست.

10. شيب لوله‌هاي افقي در داخل واحدها بايد مثبت و روبه بالا وارتفاع عمودي لوله دربيرون حداقل سه برابر طول افقي آن باشد.

11. توجه به داغ‌بودن دودکش پس از روشن كردن وسيله گرمايشي به اطمينان شما از تخليه گاز كمك خواهد كرد. اگر لوله دودکش بخاري شما سرد است دليل آن خارج نشدن محصولات احتراق و گازهاي سمي ازدودکش است در اين صورت بايد ضمن رفع نقص، به طور موقت با بازکردن قسمتي از در يا پنجره تهويه در محيط ايجاد كنيد.

12. ضمن ايجاد تهويه مناسب براي آشپزخانه و حمام منزل، از نصب آبگرمکن در حمام و نيز روشن کردن شعله‌هاي اجاق گاز در آشپزخانه براي گرم نگه داشتن محيط داخل خانه جداً خودداري كنيد.

13. اگر فضاي منزل خود را با شوفاژ و سيستم حرارت مرکزي گرم مي‌کنيد درز بندي و بستن منافذ درها و پنجره‌ها به منظور جلوگيري از اتلاف حرارتي بلاملانع است اما درصورتي که از بخاري‌هاي گازسوز به منظور گرمايش محيط استفاده مي‌کنيد حتماً مختصري تهويه از طريق در يا پنجره در فضا ايجاد كنيد و از درزبندي و بستن کامل منافذ خودداري کنيد.

14. در صورت احساس علايم سردرد و سرگيجه و تهوع در مكاني كه احتمال وقوع مسموميت وجود دارد فوراً آن مكان را ترك كرده و به فضاي آزاد پناه ببريد و در اسرع وقت به پزشك مراجعه كنيد.

15- در صورت تداوم علايم فوق براي چند روز متوالي احتمال مسموميت خفيف با اين گاز وجود دارد كه بهتر است در اين مورد با پزشك خود مشورت كنيد.

در برخورد با موارد مسموميت با گاز مونوكسيد كربن چه بايد كرد؟

1. در صورت مواجهه با مصدومان، سريعاً آنان را از محيط خارج كنيد.

2. پس از خارج ساختن مصدوم از محيط آلوده فوراً با اورژانس تماس گيريد.

3.علائم حياتي مصدومان را کنترل کنيد و از باز بودن راه‌هاي هوايي مصدوم اطمينان حاصل كنيد.

انتهاي پيام