/گفت‌وگوي ايسنا با جلال فاطمي ـ منتخب جشنواره‌ي فيلم كودك/ *فيلمنامه«نخودي» موقعيتي استثنايي پيدا كرد *سعي كرديم با ترفندهاي نازل كودك را نخندانيم

جلال فاطمي گفت: من چند سال روي فيلمنامه «نخودي» وقت گذاشته بودم و به دنبال اسپانسر و يا تهيه‌كننده‌اي براي ساخت آن بودم و مي‌دانستم كه با بودجه‌هاي كم و چيزي شبيه بودجه يك تله فيلم، نمي‌شد چنين فيلمي ساخت.

كارگردان فيلم در حال اكران «نخودي» كه در آيين پاياني جشنواره كودك فيلمش به عنوان بهترين سينمايي شناخته شد در گفت‌وگويي با خبرنگار بخش سينمايي خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا) درباره‌ي روند ساخت اين فيلم اظهار كرد: حقيقت اين است كه در بين فيلمنامه‌هايي كه من براي ساخت و جذب سرمايه‌ي آن‌ها تلاش مي‌كردم، فيلمنامه «نخودي» موقعيتي استثنايي پيدا كرد و فارابي آن را مورد حمايت قرار داد و اين‌گونه شد كه اين فيلم ساخته شد.

اين كارگردان كه حدود پنج سال براي يافتن تهيه‌كننده اين فيلم وقت صرف كرده است، درباره‌ي نحوه‌ي همكاريش با فرشته طائرپور ادامه داد: در مقطعي قرار بود شركت ما يعني رسانه پويا «نخودي» را تهيه كند، اما براي جذب سرمايه موفق به انجام اين كار نشديم تا اين که با فرشته طائر‌پور که در گذشته ايده‌اي مشابه براي ساخت چنين فيلمي داشت وارد مذاكره شدم.

وي درباره‌ي تاثير حضور طائر‌پور به عنوان تهيه‌كننده‌ي اين كار اظهار كرد: فيلم تغيير چنداني نكرد. البته فيلمنامه اول کمي گسترده‌تر و جدي‌تر بود که به خاطر کمبود زمان و بودجه، آن را خلاصه‌تر و روان‌تر کرديم. بعد هم قرار شد براي تفنن و سرگرمي بچه‌ها آن را بيشتر موزيکال کنيم. حضور خانم طائر‌پور به دليل تجربه ايشان در زمينه كارهاي كودكان و عروسكي و ادبيات کودک کارساز شد و کار به شکلي که الان ملاحظه مي‌کنيد درآمد.

اين كارگردان با اشاره به اين‌كه «نخودي» نخستين تجربه‌اش در زمينه‌ي سينماي كودك است، درباره‌ي علت پرداختنش به اين ژانر و چگونگي كار در اين حوزه گفت: هميشه مي‌خواستم فيلم كودك را تجربه کنم. طي سال‌هايي كه در آمريكا اقامت داشتم و بيشتر به ساخت تبليغ مي‌پرداختم، با كودكان زياد كار كرده بودم و به هرحال فيلم‌هاي كودك را هم بسيار دوست داشتم و كارهاي روز سينماي كودك را دنبال مي‌كردم. من سه فيلمنامه ديگر در حوزه‌ي كودك دارم اما مابقي كارهايم جدي است.

كارگردان «نخودي» درباره‌ي شيوه‌ي اكران فيلم خود هم اظهار كرد: واقعا اين نوع اكران دلسرد‌كننده است. پنج سال صرف نگارش فيلمنامه و دنبال تهيه‌کننده گشتن، يک سال هم با 45 نفر وقت صرف ساخت آن كردن، حالا در نظر بگيريد كه چطور يک اكران دلسر‌د‌كننده، يك مديريت شلخته در سينما مي‌تواند باعث سوخت فيلم‌ شود. البته اميدوارم اين اتفاق نيفتد ولي واقعيت اين است كه اوضاع سينما طي يك سال گذشته بسيار آشفته شده و به نظر مي‌رسد كه مديران در جاي خود قرار ندارند يا اصولا تا بيايند بر اوضاع مسلط شوند طول مي‌کشد. اتفاقات هم بسيار سريع رخ مي‌دهد و هر لحظه‌ي از دست رفته مي‌تواند ضايعه به همراه بياورد.

وي ادامه داد: اين‌ همه صحبت مي‌شود كه چرا فيلم كودك ساخته نمي‌شود؟ حال فيلمي مثل نخودي با اين جذابيت‌هاي بصري ساخته شده. آيا اين دوستان مي‌خواهند با آن چکار کنند؟ يعني قرار است همه اين صحبت‌ها در حرف و تئوري باقي بماند؟ ما عملا شاهديم که وقتي کار به مرحله‌ي عمل مي‌رسد، هيچ‌كس قدمي بر نمي‌دارد. خب، واضح است كه اينجا يك نظام سينمايي وجود دارد كه سرمايه‌ و شرايط ساخت فيلم‌ها، اكران و ... را در دست دارد. حال انجام درست اين امور كوچك‌ترين انتظار فيلمسازان (مخصوصا سازندگان فيلم کودک) از اين ارگان‌هاست و اگر چنين شلختگي‌هايي ايجاد شود، طبيعتا افراد دلسرد و نااميد مي‌شوند و زحمات آنها به راحتي هدر مي‌رود.

اين كارگردان در بخش ديگري از اين گفت‌وگو، با بيان اين که دو فيلمنامه ديگر هم در زمينه‌ي كودك دارد اظهار اميدواري كرد كه با بهتر شدن اوضاع سينما مي‌تواند آنها را جلوي دوربين ببرد.

فاطمي ادامه داد: ما دوره‌اي طلايي در سينماي كودك داشتيم. به غير از چند فيلم جالب و پرفروش آن دوران، بسياري از فيلم‌ها در لايه‌هاي زيرين‌شان، نمادهاي روشنفكرانه قرار داشت و از طرف جشنواره‌ها جوائز زيادي به همراه آورد و سکوي پرتاب بسياري از فيلمسازان شد اما بچه‌ها چيزي از آنها سر در نمياوردند! خيلي هم به بحث‌هاي تجاري فيلم و فروش يا جذب بيننده توجه نداشتند. يا اصولا اجازة اکران پيدا نمي‌کردند. بعد دوراني هم داشتيم كه ركود بر گيشه و ساخت حاكم شد. حال، «نخودي» را ساخته‌ايم و اميدواريم اين فيلم مخاطب داشته باشد و ديده شود، چرا كه به جرات مي‌توانم بگويم كه اين فيلم در زمينه‌ي سينماي كودك از معدود آثاري است كه نه تنها جهت تحميق کودک جلو نمي‌رود بلکه باعث سرگرمي او هم مي‌شود. با اين طرز تفكر هم جلو نرفته‌ايم كه كودك مسائلي که در فيلم مطرح مي‌شود را نپسندد و خودمان را فقط ارضا کنيم. ما سعي كرده‌ايم كار جديدي ارائه کنيم. فيلمي بسازيم که كودك را جدي گرفته و سعي نكند با ترفندهاي نازل او را بخنداند. من فكر مي‌كنم اين نكته بارز «نخودي» است و امري است كه در سينماي ايران جايش خالي است.

جلال فاطمي درباره‌ي انتخاب بازيگران «نخودي» هم اظهار كرد: وقتي فيلمنامه را مي‌نوشتم همواره فكر مي‌كردم از نظر ساختار تكنيكي، مساله فيزيكي يعني قد و هيکل بازيگر براي من بسيار مهم بود. وقتي فيلم را ببينيد متوجه خواهيد شد! هم‌چنين من دنبال بازيگري بودم كه حالت اغراق‌آميز نداشته باشد و كمي جدي باشد، چرا كه به هرحال خودِ سوژه‌ي فيلم كميك است و نياز به بازيهاي اغراق‌آميز ندارد. در نهايت به انتخاب‌هاي فعلي رسيديم كه به نظر من با تجربه‌اي كه همکاران در زمينه‌هاي مختلف کار از جمله تئاتر، عروسک گرداني، آواز و تقليد صدا داشتند به اين نتيجه رسيديم كه بهترين گزينه‌ها هستند.

وي در ادامه گفت: البته اين فيلم تنها متعلق به كودكان نيست و بزرگترها هم سهمي از آن مي‌برند. موضوع آن مربوط به تحقير و اعتماد بنفس است. تحقير افرادي كه اعتماد به نفس آنها پايين است. وقتي انساني که مستحق تحقير نيست، تحقير شود، «نخودي» مي‌شود. حال چالش اينجاست که او بايد چکار کند كه وقتي نخودي است، بتواند از مبارزات زندگي پيروز بيرون بيايد. اين نكته ممكن است براي كودكان کمي ثقيل باشد يا اصولا فقط حس کنند كه انساني كوچك‌شده، اما به هرحال پيام «نخودي» براي بزرگسالان قابل دريافت است. شايد اينطور بگويم بهتر باشد: « پيام فيلم براي بزرگتر‌هاست و اکشن آن براي کوچکترها» ! البته من شخصا ايرادي در اين نمي‌بينم که بچه‌ها از نظر فکري با فيلم کلنجار بروند و از تم آن سر درآورند. نمي‌دانم، شايد اينجاست که نقش بزرگترها بايد پر رنگ شود. در هر صورت اين فيلم خاصي است كه در شرايطي که اکثر فيلمها براي بزرگترهاست، اين بار كوچكترها بايد دست بزرگتر‌ها را بگيرند و به سينما ببرند!

فاطمي تاكيد كرد: چيزي که همه به اتفاق از ديدنِ اين فيلم به آن خواهند رسيد اين است که «نخودي» در اصل يك نماد است. نماد همه ما ايرانيها.

***

در خلاصه داستان اين فيلم كه فيلمنامه آن توسط جلال فاطمي نوشته شده و فرشته طائرپور آن‌را بازنويسي کرده آمده است: «سينا بزرگي (صابر ابر)، يك كارگردان تئاتر عروسكي است كه مدت‌هاست در رقابت با هجوم فيلم‌ها‌ي خارجي، امكاني براي عرضه درست كارهايش به كودكان پيدا نمي‌كند.

نمايش‌هاي او بدون رونق و مشتري اجرا مي‌شوند و صاحبان سالن‌هاي نمايش، براي تعطيل كردن اجراهاي او، دلايل و بهانه‌هاي اقتصادي كافي دارند.

سينا علي‌رغم تلاش و مراجعه به جاهاي مختلف براي كار، نتيجه‌اي نمي‌گيرد و با هر پاسخ منفي بيشتر تحقير شده و مدام كوچك و کوچکتر مي‌شود.

سينا پس از ديدار با فال‌فروشي بادكنكي، راهي سفري به سرزمين قصه‌ها مي‌شود و در آن‌جا «نخودي» افسانه‌اي را ملاقات مي‌كند.»

در اين فيلم بازيگراني چون صابر ابر، مرضيه برومند، رعنا آزادي‌ور، عليرضا خمسه، مسعود كرامتي، مجيد شهرياري، احمدرضا اسعدي، حميدرضا مرادي، رضا تهي‌دست، پوپك دين‌محمد و بازيگر خردسال: ابوالفضل منتهايي به ايفاي نقش پرداخته‌اند.

انتهاي پيام

  • چهارشنبه/ ۲۱ مهر ۱۳۸۹ / ۱۱:۲۸
  • دسته‌بندی: سینما و تئاتر
  • کد خبر: 8907-14102
  • خبرنگار : 71060