دكتر قطب‌الدين صادقي معتقد است:آنچه در ايران به نام تئاتر خياباني مي‌شناسيم تئاتر خياباني نيست، بلكه ترجمه نادرستي است از تئاتري كه به آن «آژي‌پروپ» مي‌گويند. به گزارش خبرنگار بخش تئاتر خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)،‌ اين كارگردان تئاتر و استاد دانشگاه كه شامگاه چهارشنبه 31 شهريور ماه در حاشيه‌ي جشنواره‌ي تئاتر مريوان در كارگاه آموزشي‌اش با نام تئاتر خياباني «از ايده تا اجرا» سخن مي‌گفت با بيان اين مطلب ادامه داد: تئاتر «آژي‌پروپ» نوعي تئاتر تهييجي و تبليغي است كه هم مردم را به هيجان مي‌آورد و هم به تفكر مي‌اندازد. كارگردان نمايش «نبرد» در ادامه با ارائه‌ي توضيحاتي درباره‌ي خرده نمايش‌هاي ميداني در ايران اضافه كرد: آنچه در فرهنگ سنتي خودمان به عنوان خرده نمايش‌هاي ميداني مي‌شناسيم، مجموعه‌ي بازي‌هايي است كه در دوره‌ي فئودالي (روستانشيني) مهمترين عملكردشان خلق تفنن و سرگرم كردن مردم بود. او يادآور شد: در دوره‌ي صفويه با توسعه‌ي شهرها اين خرده نمايش‌ها وسعت گرفت، اما از آنجا كه هنوز هنر نهادينه نبود به اين گونه‌هاي نمايشي خرده نمايش گفته مي‌شد، چرا كه حتي در دوره‌ي صفويه هنرمندان پست‌ترين اقشار و خارج از دايره‌ي رسمي جامعه بودند. آنها جا ومكاني نداشتند و در ميان روسپيان زندگي مي‌كردند. بنابراين كساني كه كارشان خلق سرگرمي بود به شكل نمايش‌هاي ميداني در اطراف شهرها برنامه اجرا مي‌كردند كه اين برنامه‌ها بخشي از فرهنگ شادي آفرين مردم بود. صادقي با اشاره به تفاوت نمايش‌هاي ميداني با تئاتر خياباني افزود: سرگرمي مردم در زندگي سياه روزمره‌ي‌شان كار خرده نمايش‌هاي ميداني بود كه اين روند با آنچه در تئاتر مدرن به عنوان تئاتر خياباني مي‌شناسيم متفاوت است. وي ادامه داد: هنرمندان ايراني تئاتر خياباني را با مفهوم مدرن «آژي‌پروپ» كار مي‌كنند. كارگردان نمايش «يادگار زريران» با اشاره به وقوع انقلاب صنعتي در اروپا و بروز جنگ‌هاي جهاني متذكر شد: نتيجه‌ي قطعي جنگ جهاني بيكاري، فقر و فاشيسم بود. گروه‌هاي مبارز طرفدار مردم براي افشاي جنگ، تورم و مشكلات از طريق نمايش مردم را آگاه مي‌كردند. او با بيان اين كه در آن دوره هيچ رسانه و مطبوعات غير دولتي وجود نداشت يادآور شد: تئاتر خياباني به اين دليل به وجود آمد كه حقايق و واقعيات كتمان مي‌شد، بنابراين افرادي كاملا سياسي از هنر تئاتر استفاده كردند و مسائل را در قالب نمايش‌هاي كوتاه موضوعي به مردم منتقل مي‌كردند. تئاترشان رسمي نبود نمايشنامه‌ي‌شان غير قانوني و عمل‌شان كاملا سياسي بود. صادقي درباره‌ي ديگر ويژگي‌هاي اين گونه‌ي نمايشي توضيح داد: شيوه‌ي اجرايي اين افراد خطابي بود، آنها مستقيما تماشاگر را مورد خطاب قرار مي‌دادند. در اين گونه نمايش‌ها مردم در تئاتر مشاركت مي‌كردند. تئاتر خياباني حتي براي يك لحظه مردم را از دست نمي‌دهد به دليل فشردگي زمان مقدمه‌اي ندارد و بلافاصله وارد موضوع مي‌شود. بنابراين اين گونه‌ي نمايشي با خرده نمايش‌هاي ايراني كاملا متفاوت است. نمايشگران ايراني هيچ ادعايي نداشتند و حتي براي شاه و مذهب رسمي، تبليغ و دعا مي‌كردند. او يادآور شد:در دوره‌ي صفويه اين نمايشگران مبلغ بودند، در حالي كه تئاتر خياباني نه تنها تبليغ نمي‌كنند بلكه مخالف‌خوان است به همين دليل مدرن هم هست. اين استاد دانشگاه و پژوهشگر تئاتر با بيان اين كه در هنر هر شيوه‌اي زيبايي شناسي خاص خود را مي‌طلبد ادامه داد: نمي‌توان تئاتر خياباني را روي صحنه ايجاد كرد. به اعتقاد او يكي از بهترين تجربه‌هاي تئاتر خياباني در دهه‌ي 60 توسط جواناني آمريكايي شكل گرفت كه نمي‌خواستند به دليل حفظ منافع سرمايه‌داران، وارد جنگ‌هاي آمريكا بشوند و خود را به كشتن بدهند كه يكي از معروف‌ترين اين جوانان «پيتر شومان» است كه گروه «نان و عروسك» را راه‌اندازي كرد. صادقي با اشاره به سياست‌هاي دو گانه آمريكا در تبعيض ميان آمريكايي‌ها و مكزيكي‌ها از گروه ديگري به نام «چيكانوس» ياد كرد كه از دهه‌ي 70 به اين سو در آمريكا شكل گرفت. به گفته او؛ اين گروه در فعاليت هنرمنداني از آمريكاي لاتين و به ويژه مكزيكي‌ها سياست‌هاي دوگانه آمريكا را افشا مي‌كردند. او در ادامه‌ي كارگاه‌ آموزشي خود با اشاره به وضعيت تئاتر در ايران گفت: توده‌هاي مردم در ايران به تئاتر نمي‌آيند حتي سينما هم نمي‌روند، امروزه نوعي تنبلي فرهنگي و بي‌سوادي مدرن دامن جامعه‌ي ما را گرفته است. در حالي كه پيش از رونق تلويزيون و ماهواره؛ سينماهاي ما پر از تماشاگر بود. وي ادامه داد:‌تنها طبقه متوسط ما هستند كه به تئاتر روي مي‌آورند، در اين شرايط تئاتر بايد به سراغ مردم برود. با كار قوي مي‌توان لذت تئاتر را به مردم چشاند. قطب‌الدين صادقي در بخش پاياني سخنانش گفت:هنرمندان تئاتر خياباني حق ندارند ضعيف كار كنند، زيرا اندك تئاتر موجود هم لطمه مي‌خورد. نمايش خياباني بايد به لحاظ محتوا و شكل با قدرت اجرا شود تا بتوان از اين طريق فرهنگ تئاتر را توسعه داد. انتهاي پيام