خبرنگاران حوزه‌ي ميراث فرهنگي رسانه‌هاي مختلف صبح امروز (چهارشنبه، 20 مردادماه) از بافت تاريخي بازار تهران بازديد كردند.

به گزارش خبرنگار بخش ميراث فرهنگي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، مديركل ميراث فرهنگي و گردشگري استان تهران هدف از اين بازديد را اطلاع‌رساني درباره‌ي پروژه‌هاي اين اداره كل كه اكنون در اين بافت تاريخي در دست مطالعه و اجرا هستند و مشكلاتي كه بازار با آن‌ها روبه‌رو است، دانست و گفت: به‌شدت نيازمند كمك رسانه‌ها و مردم براي حفظ هويت در بازار تهران هستيم.

معاون پيشين حفظ، احيا و ثبت آثار تاريخي اداره كل ميراث فرهنگي و گردشگري استان تهران نيز در ميان خبرنگاران و در كنار ورودي بازار تهران، بيان كرد: طبيعي است كه وقتي مكاني در فهرست آثار ملي ثبت مي‌شود، ساخت‌وساز‌ها، دخل‌وتصرف‌ها و كاربري‌هاي آن بايد زير نظر سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري انجام شود. در اين ميان، شهرداري منطقه‌ي 12 تهران در سال‌هاي گذشته اقدام به اجرايي كردن طرح سامان‌دهي بازار تهران كرده است كه اين طرح چندان مورد قبول سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري نيست.

قدير ‌افروند ادامه داد: اداره كل ميراث فرهنگي و گردشگري استان تهران طرحي را براي سامان‌دهي بازار تهيه كرده، ولي مصوبه‌ي آن هنوز به تصويب نرسيده است.

وي حذف سكونت در منطقه‌ي تاريخي بازار تهران و به‌دنبال آن، از بين رفتن حضور مردم در اين بافت را از جمله مشكلاتي دانست كه بافت تاريخي بازار تهران با آن روبه‌رو است و افزود: ايده‌آل‌هاي اداره كل ميراث فرهنگي و گردشگري در اين بافت، حضور مردم و سپس ثبت جهاني اين بافت تاريخي است.

به گزارش ايسنا، رييس پژوهشگاه سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري نيز در كنار در ورودي بازار به خبرنگاران گفت: ما وقتي بنايي را مرمت مي‌كنيم كه بدانيم آن بنا در گذشته چگونه بوده است و مستندات آن را در دست داشته باشيم. كسي حق ندارد براساس ذوق و سليقه‌ي خود، طرحي را در يك بناي تاريخي اجرا كند. نبايد با اين كار، مردم را گمراه كنيم كه آنچه ساخته شده، واقعيتي از گذشته است، در حالي كه آن طرح ارزش بين‌المللي نداشته باشد.

احمد خوشنويس اظهار كرد: اگر كمك‌هاي مالي شهرداري با اصول ميراث فرهنگي هماهنگ باشد، كارها به‌خوبي و درست پيش مي‌روند. حال در بازديد از بافت تاريخي بازار اين پرسش پيش مي‌آيد كه آيا بافت بازار طبق اصل و اصول خود بازسازي و مرمت شده يا خير و اگر پاسخ منفي است، چه كسي جواب‌گوي آن است.

مديركل ميراث فرهنگي و گردشگري استان تهران نيز وجود سه عنصر در بافت تاريخي بازار را از جمله مشكلات موجود در اين بافت ارزيابي كرد و توضيح داد: در مجموعه‌ي بازار به‌جز مشكل فيزيكي كه به اين محوطه آسيب مي‌زند، مشكل منظري بازار و زائده‌هايي كه هر كسي آن‌ها را با مشكل روبه‌رو مي‌بيند، هم‌چنين سيم‌ها و كابل‌هاي برقي كه بين مغازه‌ها و كناره‌هاي ديوارها قرار دارند، امكان آتش‌سوزي را در اين بافت تاريخي به سرعت فراهم مي‌كنند. از سوي ديگر، وجود هشت‌هزار مترمربع انبار كه تسريع در آتش‌سوزي را در اين بافت تاريخي به‌راحتي ايجاد مي‌كند، از عواملي هستند كه سبب به‌وجود آمدن مشكلات متعدد در بافت تاريخي تهران شده‌اند.

محمدابراهيم لاريجاني ادامه داد: مديريت شهري بايد حذف زائده‌هاي فيزيكي، سامان‌دهي انبارها و مغازه‌ها را در اين بافت مد نظر قرار دهد. تغيير شرايط بافت مسكوني و جوامع محلي در اطراف بازار به يك بافت صرفا تجاري، فضايي را ايجاد كرده است كه علاوه بر تخريب‌هاي فيزيكي، تخريب‌هاي هويتي را همراه دارد و ميراث فرهنگي، شهرداري و شوراي اسلامي شهر تهران بايد به اين نكات توجه كنند.

وي وقوع آتش‌سوزي در بازار تهران را مهم‌تر از وقوع تخريب‌هايي سطحي در بافت‌هاي تاريخي دانست و افزود: براساس مستنداتي كه داريم، در طول پنج‌سال گذشته، اداره كل ميراث فرهنگي و گردشگري استان تهران بيش از يك‌هزار نامه به بخش‌هاي مختلف شهرداري براي پي‌گيري بحث بازار تهران فرستاده است. هم‌چنين جلساتي با آن‌ها داشته‌ايم و تا كنون تخريب‌ها و پروژه‌هايي كه با اصول و ضوابط ميراث فرهنگي مغايرت داشته‌اند، با اين پي‌گيري‌ها متوقف شده‌اند؛ ولي اجراي عمليات‌ها به‌دليل سپرده شدن به شهرداري، توسط اين نهاد بايد انجام شود و ميراث فرهنگي فقط وظيفه‌ي نظارت را برعهده دارد.

كارشناس اداره كل ميراث فرهنگي و گردشگري استان تهران در ادامه‌ي سخنان لاريجاني، گفت: مردم و كسبه آمادگي خود را براي مرمت بافت تاريخي بازار اعلام كرده‌اند. شهرداري تهران نيز وظيفه‌ي خوبي در اين زمينه دارد؛ ولي وظيفه‌ي اداره كل ميراث فرهنگي و گردشگري نيز نظارت بر اين كار است. شهرداري نخست بايد طرح‌هاي خود را ارائه كند.

لاريجاني نيز سخنان خود را به اين ترتيب تكميل كرد: مشكل ميراث فرهنگي كسبه و مردم نيستند، بلكه يك عده سودجو هستند كه با تجميع چند پلاك، اقدام به ساخت پاساژ مي‌كنند. جامعه‌ي اسلامي بازار با ميراث فرهنگي همكاري لازم را دارد، ولي چند نفر سودجو، اجازه‌ي كار نمي‌دهند.

به گزارش ايسنا، خبرنگاران پس از عبور از بخشي از بازار اصلي تهران به بخشي از بازار كه حدود سه‌ماه پيش دو تاق قاجاري آن فروريخت، رفتند. رييس پژوهشگاه سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري با اشاره به پاساژي كه كنار اين دو تاق فروريخته در حال ساخت است، اظهار كرد: از شهرداري درخواست مي‌كنيم، پولي را كه مي‌خواهد در اين بخش هزينه كند، درست هزينه كند تا دست كم يك ساختمان با اصول و قواعد سنتي در اين مكان شكل گيرد.

مديركل ميراث فرهنگي و گردشگري استان تهران نيز با اشاره به عمليات ساخت‌وساز پاساژ و باز كردن ورودي از سمتي كه دو تاق قاجاري ريخته است، گفت: مالك اين پاساژ تجاري به يك ورودي از مكاني نياز دارد كه دو تاق قاجاري در آن‌جا ريخته‌ است. به همين دليل، آن را تملك كرده است.

لاريجاني ادامه داد: بارها در بافت تاريخي بازار از اين مشكل‌ها داشته‌ايم، ستون را براي تعريض پياده‌رو تخريب مي‌كنند و حتا از 40 سانتي‌متر بافت تاريخي نيز براي اقدامات خود استفاده مي‌كنند.

او با اشاره به تخريب حمام سيدمحسن در بافت تاريخي بازار كه حدود هفت‌سال پيش انجام شد، گفت: اصل انجام اين كار به‌دليل تصرف در بافت تاريخي غلط است. حال پس از انجام اين كار غلط، نماسازي بنا بايد براساس مصوبات سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري طراحي و اجرا شود.

وي بيان كرد: آمادگي داريم، با اعتبارات دولتي و اعتباراتي كه شوراي اسلامي شهر تهران مصوب كرده است، طرح‌هايي را در بافت اجرا كنيم كه لازم هستند.

لاريجاني اظهار كرد: تاق‌سازي به طول 5 / 2 كيلومتر در بازار تهران آن هم در شرايطي كه ممكن است، هريك از تاق‌هاي تاريخي فروبريزند، فايده‌اي ندارد. ما از شهرداري مي‌خواهيم، اگر قرار است ماليات و عوارضي كه از مردم گرفته مي‌شود، در جايي صرف شود، بازار يكي از اين مكان‌ها باشد. از شهرداري تهران و بخصوص شهرداري منطقه‌ي 12 درخواست مي‌كنيم، تعامل خود را با سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري براي هدفمندي طرح‌ها و اجراي آن‌ها بيش‌تر كند.

مديركل ميراث فرهنگي و گردشگري استان تهران خبرنگاران را به زمين در حال ساختي در پشت مدرسه‌ي حافظ در بازار تهران برد و گفت: اين زمين كه اكنون در سه طبقه زير زمين و چهار طبقه روي زمين در حال ساخت دارد، حمام تاريخي سيدمحسن است كه پاساژي تجاري روي آن ساخته مي‌شود. هرچند در زمان تخريب آن، پي‌گيري انجام نشد؛ ولي اكنون ما در حال مكاتبه با قوه‌ي قضاييه هستيم و آن را پي‌گيري مي‌كنيم و در اين زمينه، همه‌ي ظرفيت‌هاي قانوني سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري را به كار مي‌گيريم.

به گزارش ايسنا، خبرنگاران در ادامه‌ي بازديد از بافت تاريخي بازار، به تيمچه‌ي حاجب‌الدوله رفتند. افروند در اين مكان توضيح داد: تيمچه‌ي حاجب‌الدوله با بيش از 20هزار مترمربع وسعت، قلب تپنده‌ي تاريخ ايران است. سقف اين تيمچه در دهه‌ي 60 يك‌بار به‌طور كامل فروريخت و با مرمت سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري پابرجا شد. اكنون پس از گذشت سه دهه، بار ديگر شرايط آن نامناسب است و بنا بر بررسي‌ها، به شدت در معرض تهديد قرار دارد.

اين كارشناس اداره كل ميراث فرهنگي و گردشگري تهران ادامه داد: در اين زمينه، نامه‌اي به شهرداري منطقه نوشتيم و اطلاع‌رساني‌هاي لازم را انجام داديم و اعلام كرديم اگر كاري انجام نشود، خسارتي جبران‌نشدني براي اين بافت تاريخي پيش مي‌آيد. هم‌چنين از يك‌ماه گذشته، مستند‌نگاري‌ها و نقشه‌برداري‌ها آغاز شد. بر اين اساس، به اين نتيجه رسيديم كه حدود يك‌سوم تيمچه‌ي حاجب‌الدوله را الحاقات و دخل‌وتصرف‌ها گرفته‌اند.

لاريجاني نيز درباره‌ي تيمچه‌ي حاجب‌الدوله به خبرنگاران گفت: به‌لحاظ كارهاي كارشناسي انجام‌شده در اين محدوده، هر لحظه امكان فروريختن سقف تيمچه وجود دارد. حال بايد به اين نكته توجه داشت كه بين رفع خطر و تاق‌سازي‌هايي كه لزومي ندارند، بايد كدام را در اولويت قرار داد. ما با مرمت بازار تهران مخالف نيستيم، ولي بايد روش مناسب آن در مرمت مد نظر باشد.

مديركل ميراث فرهنگي و گردشگري استان تهران درباره‌ي تفاوت اين اداره كل با كساني كه براساس نظر خود، بازار تهران را مرمت مي‌كنند، بيان كرد: ما معتقديم مرمت بايد براساس آثار و مستندات باقي‌مانده از بافت‌هاي تاريخي باشد تا در آينده، مردم به ياد بناهاي گذشته بيفتند. اين‌گونه نيست كه يك بازار قاجاري را بتوان با روشي مدرن مرمت كرد.

او نشانه‌گذاري، تابلو‌گذاري، از بين بردن منظره‌هاي نامناسب و حذف زائده‌ها و تابلوهاي رنگارنگ مغازه‌ها را از جمله وظايف مديريت شهري در شهر تهران دانست و افزود: مديريت شهري به اين وظيفه‌ي خود عمل نمي‌كند و بيش‌تر مايل به مرمت آثار تاريخي است، در حالي كه وظيفه‌ي او، اين كار نيست.

لاريجاني ادامه داد: براي تيمچه‌ي حاجب‌الدوله، اداره كل ميراث فرهنگي و گردشگري اعتبارات مخصوصي را براي رفع خطر دارد و از مديريت شهري براي همكاري در اين پروژه دعوت مي‌كنيم.

مديركل ميراث فرهنگي و گردشگري استان تهران بيان كرد: ما براي حفظ ميراث فرهنگي و بخصوص ميراث استان تهران، دست دوستي به سوي همه‌ي سازمان‌ها دراز مي‌كنيم؛ ولي كمك و برنامه‌اي كه اين سازمان‌ها مي‌توانند در اين زمينه براي اين پروژه داشته باشند، نبايد بدون طرح و برنامه باشد.

لاريجاني با اشاره‌ي دوباره به حمام سيدمحسن كه حدود هفت‌سال پيش با آب انداختن در آن تخريب شد، گفت: پيشنهاد مي‌كنم، يك شعبه‌ي رسيدگي به جرايم ميراثي در بخش قضايي كشور ايجاد شود.

كارشناس اداره كل ميراث فرهنگي و گردشگري استان تهران نيز اظهار كرد: بخش‌هاي مختلف پروژه‌هايي را براي پله‌ي نوروز‌خان، گذر سرپولك و بازار مزيني و تعدادي مكان تاريخي ديگر در دست اجرا داشتند كه بدون طرح بود. با برگزاري جلسات متعدد، اجراي كار آن‌ها متوقف شد؛ اما هنوز گاه‌وبي‌گاه در تعطيلات و حتا به‌صورت شبانه، اين پروژه‌ها جلو مي‌روند. ضمن اين‌كه با اين‌گونه كارها، هويت مجموعه‌ي تاريخي بازار زيرسؤال مي‌رود.

افروند افزود: طرح مصوب سازمان براي سامان‌دهي بازار تهران در مدت يك هفته توسط كارشناسان اداره كل ميراث فرهنگي و گردشگري استان تهران مي‌تواند تهيه شود تا پس از آن، به شهرداري ابلاغ شود. اگر اين تعامل انجام شود، ميراث فرهنگي استان تهران آمادگي لازم را به‌لحاظ فني و كارشناسي براي انجام اين پروژه دارد و در كوتاه‌ترين زمان ممكن نيز اين كار انجام مي‌شود.

مديركل ميراث فرهنگي و گردشگري استان تهران نيز بيان كرد: همه‌ي حرف اين اداره كل انجام اقدامات براساس ضوابط، طرح‌هاي مصوب، هدف‌گذاري‌ها و اولويت‌بندي است. در صورتي كه اكنون به‌لحاظ ضوابط و مقررات، كارهايي به‌صورت غيرقانوني انجام مي‌شوند. تا كنون تاريخ بازار تهران، سردرهايي را مانند سردر‌هاي كنوني اين بازار نديده است.

لاريجاني اضافه كرد: در بحث بازار تهران، كارهاي مهم‌تري را از جمله رفع خطرها داريم كه نخست بايد به آن‌ها پرداخته شود، سپس سراغ تاق‌سازي يا ديگر كارهاي ضروري برويم.

انتهاي پيام