به دنبال عمليات غافلگيركننده والفجر 8 و تصرف شهر استراتژيك فاو توسط رزمندگان اسلام و به هم خوردن توازن سياسي – نظامي به نفع جمهوري اسلامي، رژيم عراق شيوه‌اي جديد برگزيد و درصدد فعال شدن در جبهه زميني و موضع تهاجمي برآمد و اين استراتژي را بعد از اشغال مهران، به استراتژي دفاع متحرك نامگذاري كرد. به گزارش سرويس فرهنگ و حماسه خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، عراق مي‌كوشيد تا با ادامه عمليات‌هاي خود، نقاط ديگري را تصرف كند. ادامه چنين وضعيتي مي‌توانست عواقب وخيمي را هم از بُعد نظامي و هم از بُعد سياسي براي جمهوري اسلامي ايران به دنبال داشته باشد. بر همين اساس، براي مقابله با حركت جديد عراق، انجام عمليات براي آزادسازي شهر مهران و ارتفاعات آن مورد تاكيد قرار گرفت. اين استراتژي بعد از بازپس گيري منطقه والفجر 9 (منطقه چوارتا) كه از تاريخ 64/12/16 شروع شد، در تاريخ 65/4/27، با آزادسازي مهران به اوج خود رسيد و با ضربه سختي كه دشمن در جريان اين آزادسازي متحمل شد، پايان يافت. از هنگام شروع تهاجم جديد ارتش عراق، وحدت و همدلي نيروهاي رزمنده ايراني به شكل زيبايي جلوه گر شد و برادران ارتشي، سپاهي و بسيج مردمي پا به پاي هم در مقابل تهاجم دشمن به مقاومتي دليرانه دست زدند. **حمله عراق به مهران ارتش عراق، ساعت يك بامداد 65/2/27، در منطقه مهران دست به تهاجم زد و شهر و حومه آن و برخي از ارتفاعات منطقه را تصرف كرد. در اين زمان واحدهاي ارتشي، مركب از 6 گردان پياده و 2 گردان زرهي، مسئوليت خطوط پدافندي را در اين منطقه به عهده داشت و نيروهاي سپاه نيز پشتيباني از اين منطقه را به طور كامل بر عهده نگرفته بود. **اهداف عمليات بازپس گيري شهر مهران و سلسله ارتفاعات قلاويزان و دستيابي به مرز و تامين كل منطقه. **منطقه عمليات منطقه عملياتي از جنوب به ارتفاعات قلاويزان، از شمال به ارتفاعات نمه كلان كوچك، از غرب به امتداد غربي ارتفاعات قلاويزان و پاسگاه مرزي بهران‌آباد و از شرق به جاده مهران – دهلران منتهي مي‌شد. پس از اشغال مهران، استحكامات و موانع متعددي توسط دشمن ايجاد شد. در محور شمالي (جاده ايلام – مهران و باغ كشاورزي) هفت رديف مين همراه با كانال و بيش از پنج رديف سيم خاردار رشته‌اي وجود داشت. در محور مياني (حد فاصل رودخانه گاوي و جاده دهلران – مهران) به لحاظ كوهستاني بودن منطقه، استحكامات نسبتاً ضعيف بود. در محور جنوبي (ارتفاعات قلاويزان) سنگرهاي كمين و در بعضي شيارها، يك رديف سيم خاردار و مين وجود داشت. **استعداد دشمن منطقه مورد نظر براي عمليات، تحت مسئوليت لشكر 17 زرهي از سپاه دوم عراق بود. حفظ پدافندي اين لشكر از رودخانه كنجاپنجم به سمت ميان كوه امتداد مي يافت. علاوه بر يگانهاي سازماني اين لشكر (تيپ‌هاي 70 زرهي، 59 زرهي و 705 پياده) يگان‌هاي زير نيز تحت امر آن بودند: - تيپ‌هاي 433 ، 417 و 425 پياده. - تيپ 1 كماندويي و گردان كماندو لشكر 40 پياده. با شروع عمليات، يگان‌هاي زير نيز وارد منطقه شدند: - تيپ 1 مكانيزه، 4 و 5 پياده، 3 نيروي مخصوص، 2 و 10 زرهي از گارد رياست جمهوري. - تيپ‌هاي 71، 72 و 3 پياده از لشكر 35 پياده. - تيپ‌هاي 501، 113، 95، 118 و 108 پياده. -تيپ 24 مكانيزه. - تيپ‌هاي 2، 3 و 5 كماندو، گردان كماندويي لشكر 20 پياده و گردان كماندويي لشكر 2 پياده. - تيپ 65 نيروي مخصوص. - گردان‌هاي 763، 110، 15، 766، 217، 238، 53، 247 و 489 توپخانه. **قواي خودي قرارگاه نجف هدايت نيروهاي زير را به عهده داشت: - لشكر 27 محمد رسول الله (ص) با 7 گردان پياده به علاوه گردان تانك. - لشكر 17 علي ابن‌ابي طالب (ع) با 3 گردان پياده به علاوه 1 گروهان تانك. - لشكر 5 نصر با 3 گردان پياده. - لشكر 25 كربلا با 4 گردان پياده به علاوه 1 گردان تانك. - لشكر 10 سيدالشهدا (ع) با 3 گردان پياده. - لشكر 41 ثارالله (ع) با 4 گردان پياده به علاوه گردان تانك. - تيپ مستقل 21 امام رضا (ع) با 2 گردان پياده. - تيپ مستقل 15 امام حسن (ع) با 5 گردان پياده. - تيپ مستقل 662 بيت المقدس با 2 گردان پياده . - گردان مستقل 38 زرهي ذوالفقار با 1 گروهان تانك. - 2 گردان توپخانه سپاه به علاوه 4 گردان توپخانه ارتش. **طرح عمليات تلاش اصلي بر انجام عمليات از محور ارتفاعات قلاويزان و يال هاي آن تا رودخانه گاوي در نظر گرفته شد. بر همين اساس، عمليات در سه مرحله به ترتيب زير طراحي گرديد: - مرحله اول: تامين ارتفاعات قلاويزان ايران تا روستاي امام زاده سيد حسن. - مرحله دوم: تامين ارتفاعات جبل حمرين تا شيار مگ سوخته و در امتداد آن، تامين روستاهاي بهين، بهروزان و هرمزآباد - مرحله سوم: تصرف خاكريز عمليات والفجر 3، كه روستاي فرخ آباد تا زير ارتفاعات 223 قلاويزان داشت و در نتيجه مهران در اين مرحله تامين گرديد. **شرح عمليات مرحله اول عمليات در ساعت 22:30 روز65/4/9 با رمز يا ابا الفضل العباس، ادركني آغاز شد و نيروهاي خودي در اغلب محورها خطوط دشمن را شكسته و تا قبل از روشنايي صبح ضمن انهدام بيش از 10 گردان پياده عراق، اهداف مرحله اول و قسمتي از مرحله دوم عمليات را به تصرف درآوردند. ساعاتي بعد، دشمن با به كارگيري نيروهاي احتياط خود به محور امامزاده سيد حسن پاتك كرد كه با مقابله قواي خودي خنثي شد. سپس، يگان‌هاي خودي با مشاهده از هم گسيختگي نيروهاي دشمن، عمليات را بدون وقفه ادامه دادند. در شب دوم، كليه يگان‌هاي عمل كننده ضمن پيشروي در باقي مانده محدوده مرحله دوم عمليات، تا قبل از روشنايي صبح، خط سراسري – از هرمزآباد تا شيار مگ سوخته – را كاملا تامين كرده و مقداري از محدوده مرحله سوم عمليات را نيز تامين كردند. از آغاز روز دوم (65/4/11) عمليات در كليه محورها ادامه يافت و نيروهاي رزمنده ضمن به اسارت درآوردن تعدادي از نيروهاي دشمن، به باغ كشاورزي وارد شدند و سپس در حدود ساعت 12 اين روز نيز شهر مهران آزاد شد. ساعت شش صبح روز سوم، دو تيپ گارد رياست جمهوري به ارتفاع 210 پاتك كرد و پس از يك درگيري سخت ارتفاع مذكور را تصرف كرد. به همين خاطر، نيروهاي خودي مستقر در اين منطقه حدود 200 متر عقب آمدند. در ادامه عمليات، رزمندگان از محورهاي قلعه كهنه و فرخ‌آباد به طرف تپه‌هاي غلامي و پاسگاه دراجي حركت كرده، ضمن پاكسازي كامل منطقه، تعداد زيادي از نيروهاي دشمن را به اسارت درآوردند. در جريان مرحله چهارم عمليات كه از ساعت 24 روز65/4/12 آغاز شد، با ورود قواي خودي به روستاي فيروزآباد، دشمن عقب‌نشيني كرد. سپس خاكريزي از فيروزآباد تا يال‌هاي ارتفاعات قلاويزان احداث كردند. درگيري، همچنان در اطراف ارتفاعات 223 ادامه داشت و دشمن، فشاري قابل ملاحظه در نقاط مختلف وارد كرده، تنها ارتفاعات فوق را در تصرف خود نگه داشته بود. حدود ساعت 7 صبح روز چهارم (65/4/13) پاتك شديد دشمن روي ارتفاعات قلعه آويزان – به منظور تصرف قله 200 – شروع شد؛ ليكن با مقاومت و حملات پي در پي قواي خودي، اين پاتك شكست خورد. در روز پنجم، ارتفاع 210 مجددا به تصرف نيروي خودي درآمد و در سحرگاه روز ششم نيز رزمندگان در مرحله پنجم عمليات با حمله به ارتفاع 223، ضمن تامين اهداف تعيين شده، قرارگاه تاكتيكي لشكر 17 زرهي عراق را به تصرف درآوردند. در تاريخ 65/4/18، علاوه بر تصرف باقي مانده يال‌هاي غربي ارتفاع 223، قرارگاه تاكتيكي تيپ 24 مكانيزه عراق منهدم و فرمانده آن به همراه تعدادي ديگر اسير شد. **ارزيابي عمليات كربلاي 1 عمليات موفق كربلاي يك، پاياني بود بر استراتژي دفاع متحرك عراق و نيز نقطه شروع اميدوار كننده اي براي نيروهاي خودي جهت انجام عمليات محدود ايذايي. منفعل كردن سياست تهاجمي عراق، هدف عمده اي بود كه نيروها به خوبي توانستند به آن دست يابند. سرعت عمل، اعتقاد يگان ها، حفاظت عمليات، فريب دشمن، تناسب نيروها با طرح عمليات، انجام كارهاي مهندسي لازم و ... از جمله عوامل بارز و موثر در اين عمليات بود. **نتايج عمليات طي اين عمليات، منطقه‌اي به وسعت 175 كيلومترمربع از خاك ايران و نيز عراق شامل شهر مهران و روستاهاي اطراف آن، جاده دهلران – مهران – ايران ، ارتفاعات حساس و سركوب قلاويزان و حمرين و نيز دو پاسگاه مرزي آزاد شد. هم چنين عقبه‌هاي دشمن از جمله شهرهاي بدره و زرباطيه در ديد و تيررس قواي خودي قرار گرفت. در اين عمليات، 1210 نفر از نيروهاي دشمن اسير شدند. انتهاي پيام