توضيحات بانك مركزي درباره شعر شيخ اجل!
شعر معروف سعدي، بانك مركزي را مجبور به ارائه توضيحاتي كرد. به گزارش خبرنگار بانك و بيمه خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) در پي رونمايي اسکناس 10هزار توماني که اول تيرماه در بانک مرکزي انجام شد، خبرهايي درباره اصالت و صحت مصرع اول بيت معروف شيخ اجل سعدي با مضمون«بنيآدم اعضاي يکديگرند / که در آفرينش زيک گوهرند» كه در پشت اسکناس 10 هزار توماني درج شده است، منتشر شد كه بانك مركزي را مجبور به ارائه توضيحاتي كرده است. روابط عمومي بانک مرکزي جمهوري اسلامي ايران اعلام کرده است: با توجه به وجود دو نگارش متفاوت اما صحيح براي اين مصرع، از نظر بانک مرکزي چاپ هر دو نگارش بر پشت اسکناس 100هزار ريالي بيانکننده پيامي عميق و انساني نهفته درشعر مشهور اين شاعربزرگ در تاريخ ادبيات فارسي است. با اين تفکر براي استفاده از اين بيت در طراحي اسكناس جديد صلاح کار را در فصلالخطاب قرار دادن نظر کارشناسانه نهادي رسمي قرار داديم و از همان ابتدا با فرهنگستان زبان و ادب فارسي مکاتبات لازم انجام شد که در پاسخ، فرهنگستان قرائت بيت «بني آدم اعضاي يکديگرند / که در آفرينش زيک گوهرند» را از نظر مرحوم دکتر غلامحسين يوسفي ارجح اعلام كرد. مستنداتي مرتبط با بيت بکار رفته در پشت اسکناس يکصدهزار ريالي از گلستان شيخ اجل سعدي عليه رحمه: استاد فقيد مرحوم دکتر غلامحسين يوسفي در توضيحات گلستان (ص 264) در تائيد و تاکيد صحت اين مطلب چنين مينويسد: «اعضاي يکديگرند»: چنين است در همه نسخهها. استاد مجتبي مينوي در پاسخ اظهار نظري مبني بر ترجيح ضبط «اعضاي يک پيکرند» (رک: يغما 524/10)، چنين نوشته است: «صحيح اين شعر سعدي همين طور است [اعضاي يکديگرند] ... مضمون از عبارات معروف عصر سعدي بوده و او جملهاي را که زبانزد بوده است به قلم درآورده است. شادروان حبيب يغمايي در تاييد نظر مذکور افزوده است: «در بيست سال قبل که با مرحوم فروغي کليات سعدي را براي تجديد چاپ آماده ميکرديم نسخههاي بسيار معتبر و قديم که تاريخ کتابت آنها از 717 و 724 به بعد بود در اختيار داشتيم. در همه اين نسخه ها.... قطعه معروف «بني آدم اعضاي يکديگرند» به همين عبارت نوشته شده و تا کنون هيچ نسخهاي از قديم و جديد، خطي و چاپي به نظر اهل ادب نرسيده که به عبارتي جز اين باشد. نکته ديگر اينکه در اينجا کلمه «يکديگرند» معني عام دارد و اگر بجاي «يکديگرند» فرض و تصور کنيم که «يکپيکرند» بايد باشد (و چنين حقي نداريم) نه تنها مضموني که در کمال بلندي است سقوط ميکند بلکه لطف مصراع دوم که پيوستگي تمام به مصراع اول دارد از ميان مي رود. بنابراين جهات بر اهل ادب و طبع فرض است که اين قطعه معروف را همچنان که سعدي فرموده و از عصر او تا کنون در همه نسخهها نقل و کتابت شده بدانند و بخوانند: «بنيآدم اعضاي يکديگرند / که در آفرينش زيک گوهرند» انتهاي پيام