مدير كل ميراث فرهنگي و گردشگري استان گلستان گفت: 150 هكتار بافت تاريخي شهر گرگان را با توجه به منابع محدود دولت نمي‌توان حفظ كرد و بايد مشاركت‌هاي خصوصي وجود داشته باشد.

به گزارش خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، فريدون فعالي در نشستي خبري كه در جريان تور آشناسازي جمعي از خبرنگاران حوزه‌هاي ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري با استان گلستان در گرگان برپا شده بود، درباره‌ي فعاليت‌هاي انجام‌شده در اين بخش، پروژه‌هاي گردشگري و طرح‌هاي مرمت آثار تاريخي كه در اين استان اجرا شده است، توضيح‌هايي داد.

او با اشاره به شعار «گلستان، نگارستان ايران» يادآور شد: سابقه‌ي تمدني اين استان براساس كاوش‌هاي انجام‌شده حدود هفت‌هزار سال است. حدود 20 قوم در اين منطقه زندگي مي‌كنند، بنابراين با توجه به اين ظرفيت، هر سال جشنواره‌ي اقوام ايران‌زمين برپا مي‌شود. براي معرفي اين ظرفيت در دوره‌اي، 70 سفير خارجي مقيم ايران به اين جشنواره دعوت شدند. سال گذشته نيز اين ظرفيت براي 31 مدير از دفاتر خدمات مسافرتي كشور تعريف شد. سال پيش، سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري قول ثبت داد و اكنون پرونده‌ي اين جشنواره تشكيل شده است و اميدواريم در دستور كار قرار گيرد.

فعالي هم‌چنين به وجود 420 هكتار جنگل، 17 پارك جنگلي و 30 آبشار طبيعي در اين منطقه اشاره كرد و گفت: پارك‌هاي جنگلي در اين استان به حداقل امكانات مورد نياز مسافران مجهز شده‌اند. براي ايجاد 220 چشمه سرويس بهداشتي نيز حدود يك‌ميليارد و 200ميليون تومان از شركت توسعه‌ي گردشگري گرفته‌ايم. به‌طور كل تا كنون حدود سه‌ميليارد تومان براي ساخت سرويس‌هاي بهداشتي، نمازخانه‌ها و فضاسازي تفرجگاه‌هاي استان گلستان اختصاص داده شده است.

وي ادامه داد: 30 منطقه‌ي نمونه‌ي گردشگري در اين استان وجود دارد كه مطالعات آن‌ها انجام شده و شرايط براي ورود سرمايه‌گذار آماده است.

فعالي به ظرفيت‌هاي طبيعت‌گردي در اين استان اشاره كرد و افزود: شهرستان گنبد به‌عنوان پايتخت سواركاري ايران مطرح است. اگر روي اين قابليت كار شود، گردشگران ايراني و خارجي بي‌شماري را مي‌توان جذب كرد. شهرستان‌هاي ديگر استان گلستان نيز ظرفيت‌هاي طبيعت‌گردي و زمينه‌هاي سرمايه‌گذاري زيادي دارند.

به گفته‌ي او، سرمايه‌گذاري در بخش‌هاي گردشگري اين استان تا كنون 300 تا 500 درصد رشد داشته، حدود 20ميليارد تومان در اين استان براي زيرساخت‌سازي هزينه شده و 80 درصد تسهيلات مورد نياز از طريق بانك‌هاي دولتي در حال تأمين است.

مدير كل ميراث فرهنگي و گردشگري گلستان در ادامه به جاذبه‌هاي تاريخي اين استان اشاره و بيان كرد: حدود دوميليارد تومان براي اين آثار هزينه شده و شش موزه‌ي ديگر در حال ساخت است و با راه‌اندازي آن‌ها فضاي فرهنگي در سطح استان توسعه مي‌يابد.

وي اظهار كرد: در شهر گرگان نيز برنامه‌هايي را براي نگهداري بافت تاريخي در دستور كار داريم. خانه‌هايي را هم تملك كرده‌ايم و كاربري آن‌ها تعريف شده‌اند. اكنون بحث مشاركت با بخش خصوصي در طرح آن‌ها مطرح است.

فعالي در پاسخ به پرسش خبرنگار ايسنا درباره‌ي برنامه‌هاي اين اداره براي حفاظت و مرمت بافت‌هاي تاريخي اين منطقه كه بر اثر بارندگي و شرايط جغرافيايي تخريب شده‌اند يا در معرض آسيب قرار دارند، گفت: سال گذشته، بافت تاريخي گرگان بر اثر بارندگي يا سيل تخريب نشد، امكان دارد باران از سقف برخي خانه‌هاي تاريخي چكه كرده باشد، اما تخريبي رخ نداده است.

وي با اشاره به مرمت خانه‌هاي تاريخي «باقري»، «امير لطيفي» و «دياني» ادامه داد: طرح محتوايي اين بناها تعريف و براساس آن، اعتباري تعيين شده است و معمولا منابع اعتباري با توجه به اهميت بافت تاريخي تزريق مي‌شود.

او بر لزوم مشاركت بخش خصوصي در مرمت بافت‌هاي تاريخي تأكيد كرد و گفت: منابع مالي دولت براي حفظ 150 هكتار بافت تاريخي گرگان محدود است و سياست سازمان بر مشاركت 50 درصدي بخش خصوصي است، يعني دوميليارد توماني كه در بخش دولتي به اين حوزه اختصاص مي‌يابد، بايد مشاركت بخش خصوصي را هم داشته باشد.

فعالي درباره‌ي دليل مرمت خانه‌هاي تاريخي اين منطقه كه با معماري و مصالح جديد آميخته شده است، اظهار كرد: ما مرمت اين بافت‌ها را به مشاور مي‌سپاريم و معمولا كسي كه طرح مرمت را تعريف مي‌كند، بهتر از ما مي‌داند چه چيزي براي بنا لازم است. ما بايد براي مرمت‌ها مشاور بگيريم و به نظر آن‌ها احترام بگذاريم.

وي در پاسخ به اشاره‌ي خبرنگاران به خانه‌ي تاريخي «دائمي» در گرگان كه داخل آن با استفاده از كاشي و سراميك‌هاي جديد مرمت شده و فضاي داخلي بنا كاملا تغيير كرده است، گفت: اين ساختمان با طرح محتوايي مرمت شده و شايد جزو نخستين كارهاي ما بوده كه به اين شكل مرمت شده است. مطمئن باشيد اشتباه‌هاي ما در آينده كم‌تر خواهد بود. بايد اين طرح‌ها بررسي دوباره شوند و به مشاور توضيح‌هايي هم درباره‌ي نوع مرمت‌ها داده شود تا طرح كامل‌تري را اجرا كنيم.

او ادامه داد: خانه‌ي «دائمي» با 75ميليون تومان تملك شد. هدف ما از مرمت آن، تغيير كاربري به مهمان‌سراست و قصد داريم، امكانات هتلي پنج ستاره را در اين بنا ايجاد كنيم؛ اما درباره‌ي خانه‌هاي «باقري» و «امير لطيفي» نگاه ما اجرا براساس طرح مرمتي است.

مدير كل ميراث فرهنگي و گردشگري استان گرگان در ادامه‌ي اين نشست، در پاسخ به پرسشي درباره‌ي نحوه‌ي حفاظت از آثار تاريخي اين منطقه، با توجه به وضعيت گنبد قابوس كه هم‌چنان با معضل ديوارنويسي مواجه است، به ميزان اعتبارات اين بخش اشاره كرد و افزود: با توجه به نگاهي كه براي حفظ بناها و بافت‌هاي تاريخي داريم، توانسته‌ايم اعتبار خوبي را در نظر بگيريم و روند رشد اعتبارات براي ارزش‌گذاري ميراث فرهنگي از حدود 280ميليون تومان در سال 1384 به يك‌ميليارد و 500ميليون تومان رسيده است كه اين اعتبار در سال 89 به بيش از دوميليارد تومان افزايش مي‌يابد. ما اعتبار را در نظر مي‌گيريم، اما اين بناهاي تاريخي به مرمت دائم نياز دارند.

او درباره‌ي تعداد نيروهاي يگان حفاظت در منطقه و اين‌كه آيا تعداد آن‌ها براي محافظت از آثار تاريخي كافي است، گفت: يگان حفاظت در پنج پايگاه و پنج شهرستان وظيفه‌ي حفاظت از آثار تاريخي، موزه‌ها و اشياي تاريخي و برخورد با حفاران غيرمجاز را برعهده دارد.

فعالي بيان كرد: در شهرستان گنبد و براي محافظت از گنبد قابوس يك پايگاه حفاظتي داريم كه تعدادي از آن‌ها نيروهاي وظيفه هستند كه در برج مستقرند؛ اما گاهي برخي دور از چشم اين افراد ديوارنويسي مي‌كنند.

به گفته‌ي او، اكنون 58 نيروي يگان حفاظت در سطح استان گلستان حضور دارند. آن‌ها سال گذشته، 11 عمليات انجام دادند و متخلفان مربوط به بخش ميراث فرهنگي را دستگير كردند و 77 نفر را به مراجع قضايي تحويل دادند.

وي تأكيد كرد: برنامه‌ي بازديد و مراقبت از آثار تاريخي در دستور كار است و نيروهاي يگان حفاظت نيز همواره مستقرند.

مدير كل اداره‌ي ميراث فرهنگي و گردشگري استان گلستان درباره‌ي ميزان و نحوه‌ي تأمين اعتبار حوزه‌هاي ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري در اين استان، اظهار كرد: اعتباري كه براي سال 89 اين استان در نظر گرفتند، دوميليارد و 400ميليون تومان است كه براي حفظ، احيا و سرمايه‌گذاري طرح‌ها استفاده مي‌شود. هم‌چنين رقمي براي حوزه‌هاي مختلف پيش‌بيني شده است.

وي به پروژه‌هاي گردشگري كه به تأمين اعتبار مشاركتي نياز دارند، اشاره كرد و افزود: براي نمونه، پروژه‌ي گردشگري پارك جنگلي «شبنم» به چهارميليارد تومان اعتبار نياز دارد كه بخش دولتي آن را كامل نمي‌توان تأمين كرد. براي همين، هر فعاليتي كه بخواهيم انجام دهيم، نخست مطالعه مي‌كنيم و پس از تصويب آن در استان، براساس سند اجرايي كار مي‌كنيم و هر سال رقمي را براي اين پروژه تعريف مي‌كنيم. در بخش حفظ و احيا نيز روند اين‌گونه است.

او درباره‌ي طرح سامان‌دهي خانه‌هاي استيجاري در اين استان كه مسير عبوري مسافران مشهد نيز به‌شمار مي‌آيد، گفت: شركتي طرف قرارداد اين اداره است كه وظيفه دارد، اين خانه‌ها را شناسايي كند. نمايندگان اين شركت در ورودي‌هاي غرب، ‌شرق و مركز استان مستقرند و مسافران را به اين خانه‌ها هدايت مي‌كنند.

فعالي درباره‌ي دليل دريافت رقم‌هاي بالا براي گشت در تالاب‌ها، بيان كرد: ما مطالعات امكان‌سنجي را براي تالاب‌هاي اين استان انجام داده‌ايم و اين مطالعات بايد تفصيلي شوند. برخي تالاب‌ها در اين منطقه مسافران خاص خود را دارند. نگاه ما به تالاب‌ها، زيست‌محيطي است براي اين‌كه آن‌ها را حفظ كنيم و سرمايه‌گذاري‌ها نيز بر اين اساس و كاملا متفاوت اتفاق افتد؛ اما اكنون هيچ قيمتي براي گشت در اين تالاب از سوي ما مصوب نشده است.

مدير كل ميراث فرهنگي و گردشگري گلستان با اشاره به برنامه‌هاي اين استان در بخش صنايع دستي، گفت: احياي رشته‌هاي منسوخ‌شده‌ي گلستان با برپايي كارگاه‌هاي آموزشي و ايجاد تمايل براي ترويج آن، از اهداف ماست. با اين رويكرد، خانه‌هاي ترويج صنايع دستي در روستاها نيز چنين فعاليت‌هايي را انجام مي‌دهند.

او از توافق با شهرداري آق‌قلا براي استفاده از فضاي اطراف رود گرگان و پل تاريخي آن براي ايجاد بازارچه‌ي صنايع دستي خبر داد، افزود: برج قابوس به‌تنهايي مقصد گردشگران است و از اين فرصت و فضا براي حضور صنعت‌گران منطقه استفاده مي‌كنيم. هم‌چنين در برنامه‌اي قصد داريم، در اطراف پل چوبي خليج گرگان، مراكز فروش صنايع دستي ايجاد كنيم.

انوشيروان گرايلي ـ معاون هنرهاي سنتي و صنايع دستي اداره كل ميراث فرهنگي و گردشگري گلستان ـ نيز در اين نشست درباره‌ي ترويج صنايع دستي اين منطقه كه در حال انقراض است، گفت: نظام اين بخش اصلا شبيه گردشگري نيست. اعتبار صنايع دستي گلستان حدود 300ميليون تومان است كه آن هم صرف حقوق و دست‌مزد كارمندان و خريد مواد اوليه مي‌شود و اين اعتبار براي امور ديگر اصلا كافي نيست.

او تأكيد كرد: صنايع دستي به توجه ويژه‌ي مسؤولان عالي‌رتبه‌ي كشور نياز دارد. البته تا كنون اقدامات خوبي در اين حوزه شده است، اما اين توجه بايد بيش‌تر شود.

گرايلي ادامه داد: در اين استان، 80 رشته‌ي صنايع دستي شناسايي شده كه از اين ميان، 46 رشته فعال و 23 رشته منسوخ شده است كه براي احياي آن‌ها تلاش مي‌كنيم. در سال 88 روي سوزن‌دوزي شاه‌كوه و قزاق‌دوزي و لباس محلي كار شد. امسال هم شيشه‌گري، پاپوش سنتي و پوستين‌دوزي احيا مي‌شود.

در ادامه‌ي اين نشست خبري، حميد عمراني ـ معاون ميراث فرهنگي اداره كل ميراث فرهنگي و گردشگري گلستان ـ درباره‌ي كاوش‌هاي تپه‌هاي تاريخي اين منطقه و نحوه‌ي مرمت اشياي به‌دست آمده با توجه به رطوبت بالاي اين منطقه، اظهار كرد: در سال 88، پنج پروژه تعريف شد كه سه پروژه‌ي كاوش و گمانه‌زني و دو پروژه‌ي ديگر باستان‌شناسي بود. اشياي به‌دست آمده در اين كاوش‌ها در خود استان نگهداري مي‌شوند و اعتبار خاصي براي حفاظت از اين آثار وجود دارد.

وي گفت: تا كنون به‌جز كاوش‌هاي نرگس‌تپه، از ديگر كاوش‌ها شيء به‌دست نيامده است. ما معمولا با تكنولوژي روز باستان‌شناسي، كاوش‌ها را انجام مي‌دهيم تا كم‌ترين حفاري‌ها را با بيش‌ترين بهره‌برداري داشته باشيم. از كاوش‌هاي ديوار گرگان هم اشياي زيادي به‌دست نيامد، چون حفاري گسترده نبود.

او يادآوري كرد: كاوش ديوار گرگان از سال 78 آغاز شد و مطالعات آن را نيز انجام داده‌ايم. ما كاوش‌هاي گسترده‌اي را در اين منطقه نداشته‌ايم، چون بيش‌تر، موضوع شناسايي را دنبال مي‌كنيم.

عمراني ادامه داد: در تپه‌ي جرجان هم اشياي زيادي به‌دست نيامد و فقط 20 شيء پيدا كرده‌ايم كه البته كشف آن‌ها كاملا اتفاقي بود. مطالعه روي آن‌ها انجام شده و مقاله‌اي درباره‌ي آن‌ها در گزارش‌هاي باستان‌شناسي چاپ شده است.

وي بيان كرد: از كاوش نرگس‌تپه اشياي بيش‌تري به‌دست آمد، چون به حفاري نياز داشت. اشيا بيش‌تر شامل خرده‌سفال بود كه تا سه‌هزار سال قدمت داشت.

به گفته‌ي عمراني، حدود 65 اثر سفالي به‌دست آمده از اين كاوش‌ها مرمت شده‌اند كه اكنون در موزه‌ي گرگان نگهداري مي‌شوند و باستان‌شناسان به بي‌نظير بودن اين اشيا اذعان كرده‌اند.

معاون ميراث فرهنگي استان گلستان اضافه كرد: ما كارگاه مرمتي كه مختص اين اشيا باشد نداريم؛ اما آن‌ها را به‌صورت موردي و قراردادي با افرادي كه در استان حضور دارند، مرمت مي‌كنيم. اكنون هم 500 برگ از اسناد تاريخي در حال مرمت است.

انتهاي پيام