«دبستان دهخدا» در خيابان صف تهران، بنايي تاريخي است كه با وجود تهيه شدن پرونده‌ي ثبتي آن، پس از پي‌گيري مداوم مالك بنا، سرانجام مجوز تخريب آن صادر شد.

به گزارش خبرنگار بخش ميراث فرهنگي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، خردادماه امسال معاون حفظ، احيا و ثبت آثار تاريخي اداره كل ميراث فرهنگي و گردشگري استان تهران در نامه‌اي خطاب به شهردار منطقه‌ي 12 تهران اعلام كرد: «احتراما عطف به نامه‌ي شماره‌ي 5537/ 11/ 512 مورخ 2/ 12/ 85 درخصوص تقاضاي تخريب و نوسازي مالك ملك پ ت 2/ 2339 بخش دو، واقع در خ جمهوري ـ خ صف ـ پ 155 قديم و 203 جديد، با عنايت به اعتراضات مكرر مالكان و مستندات مربوط طي مكاتبات مورخ 14/ 11/ 88 و 17/ 1/ 88 و ... كه منجر به بازديد رياست محترم سازمان مطبوع و رهنمود ايشان گرديد، اعلام مي‌دارد: صدور مجوز تخريب و نوسازي ملك فوق برابر ضوابط طرح تفصيلي از نظر اين سازمان بلامانع مي‌باشد. مقتضي است دستور فرمايند، نقشه‌هاي معماري مربوط با الهام از بقاياي معماري موجود ملك (فاز يك) تهيه و براي بررسي و اعلام نظر به اين سازمان ارسال گردد.»

درباره‌ي اين بناي تاريخي كه به «دبستان دهخدا» معروف است، يك كارشناس حوزه‌ي ميراث فرهنگي به خبرنگار ايسنا گفت: اين ساختمان كه به دوره‌ي تاريخي پهلوي اول متعلق است و با خصوصيات معماري بناهاي آن دوره ساخته شده، در كنار ديگر بناهاي تاريخي خيابان صف مانند مدرسه‌ي كودكان استثنايي كه در فهرست آثار ملي به ثبت رسيده، به اين خيابان ارزش تاريخي داده و خيابان را هم واجد شرايط ثبت در فهرست آثار ملي كرده است.

وي ادامه داد: خيابان صف آن‌قدر ارزشمند است كه شهرداري در گامي جلوتر از ميراث فرهنگي، به پياده‌روسازي آن اقدام كرده است.

او بيان كرد: دبستان دهخدا هنوز در فهرست آثار ملي به ثبت نرسيده، ولي بارها بحث اين ساختمان در شوراي فني اداره كل ميراث فرهنگي و گردشگري استان تهران مطرح و با تخريب و نوسازي آن مخالفت و بر لزوم ثبت آن تأكيد شد.

اين كارشناس حوزه‌ي ميراث فرهنگي با اشاره به اين‌كه مالك اين بنا از حدود 5 / 2 سال پيش پي‌گير صدور مجوز تخريب بناي دبستان دهخداست، اظهار كرد: چندي پيش، پرونده‌ي ثبتي دبستان دهخدا به‌صورت اضطراري تهيه و براي سازمان مركزي ميراث فرهنگي و گردشگري با هدف بررسي ثبت در فهرست آثار ملي فرستاده شد، ولي هنوز وضعيت آن مشخص نيست.

به گزارش ايسنا، معاون حفظ، احيا و ثبت آثار تاريخي اداره كل ميراث فرهنگي و گردشگري استان تهران نيز هفته‌ي گذشته در اين‌باره به خبرنگار ايسنا گفت: پرونده‌ي ثبتي اين بناي تاريخي در شوراي فني استان بررسي و تأييد شده و با هدف صدور شماره‌ي ثبت، به سازمان مركزي ميراث فرهنگي و گردشگري فرستاده شده است.

قدير افروند ثبت اين بناي تاريخي را نخستين اقدام اداره كل ميراث فرهنگي و گردشگري استان تهران در اين زمينه دانست و ادامه داد: به من اطلاع داده‌اند كه ساختمان از نظر استحكام و ايستايي، مشكلي ندارد؛ ولي طبيعي است كه پس از ثبت آن، مردم انتظار رسيدگي به بنا را از سوي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري دارند.

وي با اشاره به اين‌كه پيشنهاد تبديل و راه‌اندازي موزه به‌عنوان كاربري اين بنا پس از ثبت آن در فهرست آثار ملي داده شده است، بيان كرد: اين پيشنهاد از سوي اداره كل ميراث فرهنگي و گردشگري استان تهران به مالك داده شده و ظاهرا مالك از اين پيشنهاد استقبال كرده است؛ ولي اين موارد صحبت‌هاي اوليه است. اميدوارم فكر اساسي براي اين بنا شود. طبيعي است، اگر مالك اين كار را انجام دهد، ما هم استقبال مي‌كنيم.

او يادآوري كرد: در هر صورت، سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري براي اثري كه آن را در فهرست آثار ملي به ثبت مي‌رساند، بايد برنامه‌اي مشخص در نظر بگيرد.

خبرنگار ايسنا در ادامه‌ي اين گفت‌وگو، درباره‌ي صدور مجوز تخريب اين بنا توسط اداره كل ميراث فرهنگي و گردشگري استان تهران خطاب به شهرداري منطقه‌ي 12 از افروند پرسيد كه او پاسخ داد: ظاهرا پرونده‌ي ثبتي اين ملك از سوي اداره كل ثبت برگشت خورده است.

افروند ادعا كرد: ظاهرا مالك شرايط سختي دارد و به‌خاطر مشكلاتي كه براي فرزندش پيش آمده است و در شرايطي اضطراري قرار دارد، نظر به فروش ملك دارد. به همين دليل، ما قصد داريم با مالك در اين زمينه صحبت كنيم. همچنين با شهرداري منطقه‌ي 12 و برخي سرمايه‌گذاران كه به تملك اين بنا تمايل دارند، مذاكره‌هايي را انجام دهيم، اما هنوز به نتيجه‌ نرسيده‌ايم.

وي ادامه داد: بايد اجازه دهيم، نخست بررسي‌ها انجام شود. بيش از هر چيزي، دغدغه‌ي ما مشكلات افراد و مالكان بناهاي تاريخي است. اداره كل ميراث فرهنگي و گردشگري استان تهران يا بايد ملك را تملك كند يا مشكل مالك را برطرف كند كه اگر قادر به انجام اين كار نباشد، امكان دارد مالك كار ديگري براي آن انجام دهد و ملك از دست ما خارج شود.

او اظهار كرد: اميدوارم بتوانيم بنا را نجات دهيم؛ اما با توجه به شرايطي كه اكنون مالك دارد و پايداري كه اداره كل ميراث فرهنگي و گردشگري تهران تا كنون انجام داده، طبيعي است كه اين اداره كل تا حدي مي‌تواند در اين زمينه پايداري كند. بايد خود ملك را تملك يا شهرداري را به تملك آن ترغيب كنيم.

معاون حفظ، احيا و ثبت آثار تاريخي اداره كل ميراث فرهنگي و گردشگري استان تهران در پاسخ به اين‌كه به‌نظر مي‌رسد، با توجه به مشكلي كه مالك دارد (بيماري فرزند) او بايد به فروش بنا رغبت بيش‌تري داشته باشد تا تخريب و ساخت‌وساز دوباره‌ي آن، چراكه پس از تخريب، مجبور به پرداخت هزينه‌ي زيادي براي ساخت‌وساز دوباره‌ي بنا خواهد شد، گفت: طبق ضوابط ما، ارزش ملك تحت ضوابط ميراث فرهنگي تنزل مي‌يابد. به همين دليل، مالك انتظار دارد سازمان اين ضوابط را بردارد. ضوابطي كه تا ملك به ثبت نرسيده است، نمي‌توانيم اقدامات قانوني قطعي و جدي‌تري را روي آن داشته باشيم. ما در حال مذاكره در اين زمينه هستيم و اميدوارم بتوانيم از عهده‌ي اين كار برآييم.

افروند در ادامه، با اشاره به اين‌كه مالك دبستان دهخدا در شرايط روحي خاصي است، از كساني كه مي‌توانند به او ياري برسانند، درخواست كمك كرد و افزود: اين موارد چيزي است كه احتمالا به‌تنهايي انجام نمي‌شود. به‌نظر مي‌رسد، موارد فراواني از اين قبيل داريم كه مالكان به‌دنبال حذف ضوابط ميراث فرهنگي براي ملك‌هاي خود هستند تا بتوانند حقوق مالكانه‌ي خود را اعمال كنند و تملك، فروش، سرمايه‌گذاري و واگذاري براي ساخت‌وساز را روي بناي خود داشته باشند.

او بيان كرد: اين چيزي است كه ما در حوزه‌ي بافت‌هاي تاريخي، فراوان با آن برخورد مي‌كنيم و به‌لحاظ كثرت آثار تاريخي، شرايط براي ما سخت شده است؛ اما چون اين مورد استثنايي است، شهرداري به‌دليل اعتباراتي كه در اختيار دارد، مي‌تواند كمك كند. براساس ضوابط سوم و چهارم توسعه، شهرداري به‌راحتي مي‌تواند به اين موضوع رسيدگي كند تا هم سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري نفس راحتي در اين زمينه بكشد و هم مالك از فشارها آزاد شود و از سوي ديگر، بناي تاريخي حفظ شود.

وي اضافه كرد: اداره‌ كل ميراث فرهنگي و گردشگري استان تهران درباره‌ي بافت تاريخي و در ارتباط با تك‌تك پلاك‌ها با كم‌ترين و بيش‌ترين ارزش‌ها، اعتقاد راسخ دارد كه اگر به اين آثار ضربه‌اي وارد شود يا از بين بروند، بافت تاريخي آسيب فراواني مي‌بيند. همچنين معدود شواهد و نشانه‌هاي سير تحول تاريخي در بافت‌هاي تاريخي استان تهران وجود دارند كه اگر آسيب ببينند و از بين بروند، طبيعي است كه ما چيزي را مشخصا و به‌طور آشكار از دست خواهيم داد.

دبستان دهخدا در انتهاي خيابان صف (سپهسالار) نبش كوچه‌ي آزادي‌خواه و مقابل كوچه‌ي ديبا قرار دارد.

انتهاي پيام