/ميزگرد جايگاه ايران در محيط ژئوپولوتيك و ژئواكونوميك اوراسيا/ مجتهدزاده: ايران به يك قدرت خاص منطقه‌يي تبديل شده است

مجتهدزاده گفت: دفاع از ايران براي دستيابي به دانش صلح‌آميز هسته‌يي براساس مفاد معاهده ان.پي.تي مطرح مي‌شود و دفاع از حقانيت ايران براي دستيابي به دانش هسته‌يي حمايت از فعاليت‌هاي هيچ دولتي نيست زيرا اساسا معتقدم كه يك فرد دانشگاهي خوب هيچ‌گاه وارد مسائل حزبي و تعريف و تمجيد از سياستمداران نمي‌شود.

به گزارش خبرنگار سياسي خارجي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) ، پيروز مجتهدزاده كه دوشنبه شب در ميزگرد «جايگاه ايران در محيط ژئوپولوتيك و ژئواكونوميك اوراسيا» در موسسه مطالعات ايران و اوراسيا (ايراس) سخن مي‌گفت با بيان اين كه ژئوپولوتيك عبارت است از مطالعه روابط رقابتي قدرت‌ها كه بيش‌تر بين روسيه و آمريكا متداول بوده است افزود: در زمان ظهور اسلام موازنه قدرتي درباره ژئوپولتيك ميان قدرت‌هاي ايران، روم و حبشه وجود داشت و مسلمانان توانستند با استفاده از خلإيي كه در اين زمينه به وجود آمده بود، اسلام را بدون هيچ مشكلي توسعه دهند.

اين استاد دانشگاه خاطرنشان كرد: از اواخر قرن نوزدهم موضوع ژئوپولتيك به‌عنوان يك مبحث بين‌المللي توسط آلكسي دوتوكويل ـ يك محقق فرانسوي ـ در كتابي به موضوع آمريكا پرداخت و مطرح كرد كه بسياري از انديشمندان مباحث روابط بين‌الملل از آن تاثير گرفتند. براساس پيش‌بيني‌هاي اين محقق فرانسوي جهان در آينده دچار جنگ‌هاي فراواني خواهد بود و در نهايت ميان آمريكا و روسيه تقسيم خواهد شد و فعل و انفعالات ژئوپولتيك قرن بيستم كه منجر به تشكيل اتحاديه اروپايي شد از همين ديدگاه‌ توكويل، نشات گرفت. حتي ژنرال دوگل نيز زماني كه در زندان حضور داشت با تاسي از انديشه‌هاي اين هموطن خود بحث تشكيل يك اتحاديه قوي اروپايي را ترسيم كرد.

مجتهدزاده با بيان اين كه ايران در موقعيت جغرافيايي بسيار خوبي قرار گرفته است، گفت: موقعيت جغرافياي ايران و قرارگرفتن در ميان دريايي در شمال و دريايي در جنوب موقعيت خاصي را براي ما به وجود آورده است. امكانات بالقوه‌اي كه از اين حيث براي ما مهيا شده است كشور ايران را تبديل به يك قدرت خاص منطقه‌يي كرده است و بايد از حالت بالقوه و بالفعل در آيند. بايد براي آن برنامه‌ريزي و هدفي مشخص كرد.

اين استاد دانشگاه تاكيد كرد: فشارهايي كه به جمهوري اسلامي ايران براي جلوگيري از دستيابي به دانش هسته‌يي مطرح مي‌شود به هيچ وجه‌پذيرفتني نيست.

وي افزود: تمامي كشورهايي كه از بمب هسته‌يي برخوردارند، علاوه بر آن كه خود وارد هيچ جنگ و منازعه‌اي نمي‌شوند كشورهاي ديگر نيز از نزديك شدن به آن‌ها واهمه دارند و اين يعني بازدارندگي. اروپا نيز در نتيجه دسترسي به بمب اتم توانست به صلح و امنيت دست پيدا كند و در حال يك‌پارچه شدن است. در ژئوپولتيك امروز سلاح هسته‌يي مايه صلح‌ است و مي‌توانند در مسير جلوگيري از تجاوزكاري كشورهاي ديگر موثر باشد. زندگي در شرايط امروز حاصل موازنه قواست نه زورگويي. بايد ديد آنان كه زورگويي مي‌كنند به چه روزي افتاده‌اند. آن‌ها كه دو جنگ جهاني را ايجاد كردند امروز در كنار هم زندگي مي‌كنند. پيشرفت‌هاي آن‌ها حاصل موازنه قواست.

وي گفت: در نشستي يكي از يهوديان ادعاي خود را در مورد اين كه ايران مي‌خواهد با داشتن سلاح هسته‌يي به اسراييل حمله كند تكرار مي‌كرد. در نهايت به وي گفتم اگر از شرق تا غرب اسراييل پياده برويد 10 دقيقه بيش‌تر طول نمي‌كشد و از شما تا جنوب نيز نيم ساعت زمان مي‌خواهد. اين چه ادعايي است كه مطرح مي‌كنيد؟ در حالي كه ما توان و تاكيد زيادي براي دفاع و حمايت از مردم فلسطين داريم. اگر از بمب هسته‌يي استفاده كنيم قطعا مردم فلسطين آسيب خواهند ديد. ايران با آگاهي از اين موضوع هيچ گاه از بمب هسته‌يي كه مي‌تواند موجب نابودي كشور مجاور اسراييل يعني فلسطين شود استفاده نمي‌كند.

مجتهدزاده افزود: البته ايران بارها اعلام كرده است كه خواستش از دستيابي به انرژي هسته‌يي به هيچ وجه در مسير ساخت سلاح‌هاي هسته‌يي نيست؛ موضوعي كه در يكي از كنفرانس‌هاي بين‌المللي مطرح كردم و از 27 كشور حاضر خواستم كه تا هرگونه حمله نظامي عليه ايران را محكوم كنند.

اين استاد دانشگاه تاكيد كرد: از ديدگاه ژئوپولتيك آمريكا نيز يك ابرقدرت محسوب مي‌شود. اين كشور پيش از همه ابرقدرتي در داخل كشور خود است و اساسا گرايش‌هاي سياسي در جامعه آمريكايي درون گراست. اين انگليسي‌ها بودند كه آمريكا را درگير جنگ‌هاي جهاني كردند و در رقابت با روسيه قرار دادند.

مجتهدزاده گفت: روسيه با وجود آن كه به تبعات با شكست‌هاي مختلف مواجه شده است اما هم‌چنان درصدد سلطه در جهان است و چين نيز به صورت محتاط‌آميز سعي مي‌كند كه خود را ابرقدرت حساب كند.

اين استاد دانشگاه در مورد موفقيت سياست خارجي ايران در آسياي ميانه گفت: ما اساسا در روابط خارجي موفقيت بسيار اندكي داشته‌ايم. سخن از عدالت و ... در دنيايي گفتيم كه داشتند قبل از آن راحت زندگي مي‌كردند. آن‌ها خوش‌شان نيامد و عليه ما بلند شدند. از سويي ما اسباب رسيدن به اين شعارها را فراهم نكرديم. ديپلماسي كه بتواند زمينه را فراهم كند نداشتيم. دستگاه ديپلماسي ما با متخصصان امر مشورت نمي‌كند. با كساني مشورت مي‌كند كه ما را در خزر و خليج فارس با مشكلات امروز مواجهه كردند.

به گزارش ايسنا، در اين نشست مهدي سنايي ـ مدير موسسه مطالعات ايران و اوراسيا (ايراس) و عضو كميسيون امنيت ملي مجلس ـ نيز ايران را عاملي انكار نشدني در اوراسيا دانست و گفت كه براي تبديل شدن ايران به يك بازيگر استراتژيك در شمال بسياري از پتانسيل‌هاي كشورمان بايد به فعليت تبديل شوند.

او با بيان اين كه ايران داراي جايگاه ويژه‌اي در منطقه اوراسيا است، گفت: دو حوزه عمده فعاليت ايران شمال و جنوب است كه در جنوب تبديل به يك بازيگر استراتژيك شده‌ايم، اما در شمال هنوز نتوانسته‌ايم تبديل به يك بازيگر استراتژيك شويم.

اين نماينده مجلس با بيان اين كه تاريخ و فرهنگ غني ايراني، موقعيت ژئوپولوتيك و ژئواكونوميك، ايدئولوژي ديني و انرژي ناشي از انقلاب اسلامي سه مؤلفه تأثير‌گذار ايران در حوزه سياست ‌خارجي است گفت: كاربرد مؤلفه سوم در جنوب موثر‌تر بوده اما در شمال هنوز تأثير‌ چنداني نداشته است. ايران را يك عامل و فاكتور انكار نشدني در منطقه وكانون مركزي بيش‌تر ائتلاف‌هاي منطقه‌يي در شمال مي‌دانند.

او افزود: براي فعليت بخشيدن و رشد تأثير‌گذاري و تبديل ايران به يك بازيگر استراتژيك در شمال بسياري از پتانسيل‌هاي كشورمان بايد به فعليت تبديل شوند.

سنايي با بيان اين كه در سال‌هاي ابتدايي فروپاشي شوروي اين تصور وجود داشت كه تركيه يك بازيگر مهم در منطقه اوراسيا خواهد بود، خاطرنشان كرد: بعدها مشخص شد كه اين كشور به دليل مشكلات داخلي قادر به بازيگري در اين عرصه نيست و ايران مي‌تواند فعاليت لازم را در اين منطقه داشته باشد.

اين عضو كميسيون امنيت ملي مجلس با اشاره به استفاده بهينه نكردن از پتانسيل‌هاي موجود كشورمان در حوزه اقتصادي اوراسيا يادآور شد: سرمايه‌گذاري ناكافي در حوزه نفت و گاز زنگ خطري است كه به صدا درآمده و بايد به آن توجه شود.

وي تاكيد كرد: ايران بدون ترديد قدرت اصلي منطقه‌يي و داراي نقش اصلي در اوراسيا است، اما ايفاي يك نقش استراتژيك نيازمند فعليت بخشيدن پتانسيل‌هاي فرهنگي و تاريخي، ارتباطاتي و سرمايه‌گذاري‌هاي عظيم در حوزه‌هاي نفت و گاز و نيز افزايش مبادلات با كشورهاي منطقه اوراسيا است.

انتهاي پيام

  • سه‌شنبه/ ۲۱ اردیبهشت ۱۳۸۹ / ۱۵:۱۴
  • دسته‌بندی: سیاست خارجی
  • کد خبر: 8902-13171
  • خبرنگار :