/همايش آسيب‌شناسي قصه‌هاي ديني كودكان و نوجوانان/ هجري: هنگام نوشتن كتاب ايستاده بر خاك مي‌گريستم رفيعي: مشكل ادبيات ديني، شناخت ناكافي نويسندگان از دين است
همايش آسيب‌شناسي قصه‌هاي ديني كودكان و نوجوانان امروز در نمايشگاه بين‌المللي كتاب برگزار شد. به گزارش خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا)، محسن هجري در اين همايش گفت: تنها با دقت در كارنامه ادبيات ديني سه دهه اخير مي‌توان متوجه نقاط ضعف ادبيات ديني شد و با بازنگري در آن است كه مي‌توان به يك چشم‌انداز منسجم‌تر دست پيدا كرد. نويسنده كتاب ايستاده بر خاك با بيان اين سوال كه آيا دين مي‌تواند به عنوان يك موضوع دستمايه نوشته‌هاي ادبي باشد، گفت: برخلاف عقيده برخي از افراد دين، بستر بسيار مناسبي براي خيال‌پردازي و ادبيات است و از عطار به بعد دين به عنوان يك موضوع مهم در ادبيات فارسي موج مي‌زند. وي گفت: ادبيات ديني در بخش احكام نمي‌تواند دخل و تصرف كند ولي ادبيات مي‌تواند در بخشي از دين كه با سلوك ما با خداوند و به اعتقادات ما مربوط است، وارد شود و خيال ما را به كار بياندازد. نويسنده كتاب ايستاده بر خاك گفت: اگر گزاره ادبي نتواند حس خود را به مخاطب منتقل كند، كار نتيجه‌بخشي انجام نشده است و نويسنده فقط كاغذ خود را سياه كرده است. وي درباره ادبيات ديني گفت: ادبيات ديني تنها ادبياتي نيست كه مضمون ديني داشته باشد و بايد مولفه خيال‌انگيزي را نيز در خود داشته باشد و دقيقا اين مرز بين ادبيات ديني با احكام ديني است. هجري تصريح كرد: اگر حس از ادبيات ديني گرفته شود كاري شبيه به وقايع‌نگاري انجام شده است و ما بايد حس، خيال‌انگيزي و تخيل را نيز وارد ادبيات ديني كنيم. او با بيان اين‌كه مي‌توان ادبيات ديني مخصوص كودكان داشت گفت: در ادبيات ديني كودكان به طور طبيعي با دشواري‌هايي مواجهيم ولي اگر خيال ديني را به كار ببريم كودك جذب خيال مي‌شود و ديگر نيازي به جبر و زور نيست. وي گفت: هنگام نوشتن كتاب ايستاده بر خاك اين قلم من نبود كه بر روي كاغذ مي‌نوشت و من هنگام نوشتن با اين حس مي‌گريستم. هجري با انتقاد از تعريف دقيق ادبيات تاكيد كرد: در ادبيات و علوم انساني تعريف دقيق وجود ندارد و تعريف دقيق اصولا مربوط به علوم دقيقه است نه ادبيات. او گفت: ادبيات خانه‌اي است كه هر كس مي‌خواهد وارد آن شود بايد آداب اين كار يعني خيال‌انگيزي، خلاقيت و زيبايي را رعايت كند ولي استفاده از عنصر خيال در ادبيات ديني تا جايي جايز است كه جهت‌گيري معنوي اثر تحريف و دگرگون نشود. هجري ضمن بيان اين‌كه كار ادبيات ديني انتقال حس است نه اغنا، گفت: متاسفانه مخاطب ايراني خيال‌انگيزي كه در ترجمه كتاب‌هاي خارجي مي‌بيند در كتاب‌هاي تاليفي داخلي نمي‌بيند چون عنصر جسارت از نويسنده ايراني گرفته شده كه اين هم مربوط به دستگاه‌هاي نظارت، شرايط سياسي و شرايط اجتماعي است. رفيعي: مهمترين مشكل ادبيات ديني، شناخت ناكافي نويسندگان از دين است به گزارش ايسنا، سيد علي‌محمد رفيعي نيز در همايش آسيب‌شناسي قصه‌هاي ديني كودك و نوجوانان كه امروز در نمايشگاه بين‌المللي كتاب برگزار شد، گفت: مهمترين مشكل ادبيات ديني، شناخت ناكافي نويسندگان از دين است. اين دين‌پژوه گفت: ادبيات ديني كاري تخصصي و بين رشته‌اي است و كسي كه كار ادبيات ديني مي‌كند بايد تخصص ديني مربوط را داشته باشد. رفيعي گفت: اديبي كه مي‌خواهد كار ادبيات ديني انجام دهد بايد ابتدا پژوهش ديني داشته باشد و او بايد علاوه بر احساس، از اطلاعات صحيح ديني نيز استفاده كند. وي درباره خيال‌پردازي در ادبيات گفت: خيال چيزي است كه در تصاوير تصرف مي‌كند و اگر مخاطب ادبيات ديني يك اثر تخيلي را واقعي پنداشت ضربه‌اي بزرگ وارد مي‌شود. او گفت: بايد ادبيات را هنر زبان تعريف كرد و هنر نيز آميزه‌اي از زيبايي و خلاقيت است، بنابراين اگر چيزي زيبا باشد ولي خلاقيت نداشته باشد مثل دستگاه كپي است كه از يك اثر زيبا به تعداد زيادي تكثير كرده است و اگر يك اثر خلاقيت داشته باشد ولي زيبا نباشد چيزي چون اختراع پديد مي‌آيد. وي گفت: ادبيات هنري زباني است كه بايد خلاقانه و زيبا باشد و ادبيات ديني نيز گونه‌اي از ادبيات است كه درون مايه اصلي آن دين است. اين دين‌پژوه ادامه داد: براي آسيب‌شناسي ادبيات ديني بايد با چشم‌پوشي از شكل ادبي اثر يعني زيبايي و تخيل، به محتواي اثر يعني دين پرداخت. رفيعي با انتقاد به وضع موجود ادبيات ديني گفت: بعضي از كتاب‌ها را مي‌توان ديد كه داستان‌هاي مذهبي موجود در آن خلاف آيات صريح قرآن، علم و حس انسان است. وي گفت: يكي ديگر از آسيب‌هاي حوزه ادبيات ديني، عدم مخاطب‌شناسي است. نويسنده بايد بداند براي چه كسي در چه سني و چه چيزي مي‌نويسد. مثلا تعريف قصه حضرت ابراهيم براي يك كودك سه، چهار ساله اشتباه است و اين كار باعث فرار مخاطب مي‌شود. اين دين‌پژوه همچنين گفت: صادق هدايت با وجودي كه انديشه ديني نداشت، ولي در داش آكل به بهترين نحو بحث امانت را مطرح مي‌كند كه به خاطر درك صادق هدايت از امانت بوده است بنابراين در ادبيات ديني نيز نويسنده بايد درك درستي از دين داشته باشد. انتهاي پيام انتهاي پيام