تعدادي از دانشجويان رشتهي باستانشناسي در كشور با صدور بيانيهاي، نسبت به وضعيت ميراث فرهنگي استان خوزستان اظهار نگراني كردند و نظارت مراكز تصميمگيري كشور را بر عملكرد سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري خواستند.
به گزارش گروه دريافت خبر خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، در اين بيانيه آمده است: «آثار و محوطههاي تاريخي استان خوزستان در وضع بسيار نامطلوبي قرار دارند. از جمله بايد به محوطهها و مجموعههايي همچون شوش، ايوان کرخه، گُنديشاهپور، رامهرمز، شوشتر، ارجان و ... اشاره کرد.
متأسفانه مديريت پيشين سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري استان خوزستان در طي پنجسال (از 1383 تا 1388) تصدي مسؤوليت اين مرکز، با عملکرد ضعيف و غيرقابل دفاع خود آسيبهاي جدي بر پيکرهي ميراث فرهنگي خوزستان وارد آورد. با اين حال، وي از سوي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري کشور در سال 1387 بهعنوان مدير برتر ميراث فرهنگي کشور انتخاب گرديد و هماکنون نيز بهعنوان مدير «منطقهي آزاد اروند» منصوب شده است.
مسألهي صدور مجوز براي ساخت دو هتل در «عرصهي مجموعهي باستاني شوش» که مورد انتقاد صاحبنظران و متخصصان باستانشناسي و ميراث فرهنگي کشور قرار گرفت، در صدر کارنامهي ضعيف و نامطلوب رييس ميراث فرهنگي استان خوزستان قرار دارد. بيتوجهي به تخريب و نابودي محوطهها و منطقههاي باستاني و ميراثي همچون رامهرمز، ايوان کرخه، گُنديشاهپور، شوشتر، ايذه، مسجدسليمان و اهواز (هرمزد اردشير، چمبه، زرگان و ...) از جمله مهمترين مواردي است که کوتاهي در پاسداري از يکي از آنها ميبايست منجر به پيگيري و بازخواست وي ميشد؛ اما نهتنها چنين امري رخ نداد، بلکه عملکرد جانبدارانه از کارنامهي وي و مديريت درازمدت او بر سازمان ميراث فرهنگي خوزستان، منجر به پديد آمدن شبهاتي جدي درخصوص سياستهاي مديريت ارشد سازمان ميراث فرهنگي شده است.»
در ادامهي اين بيانيه با اشاره به شهر تاريخي شوش بيان شده است: «شهر باستاني شوش در مجموعهي ميراث فرهنگي ايران و جهان از جايگاه ويژهاي برخوردار است. 150 سال پيشينهي فعاليتهاي باستانشناسي در شوش، آن را در زمرهي نخستين نقاط کاوششده در خاورميانه و جهان قرار داده و حجم عظيمي از غارت اشيا و اموال فرهنگي آن توسط خارجيها همواره يادآور يک دورهي غفلت سياسي ـ فرهنگي مردم ايران در تاريخشان محسوب ميشود. انتظار ميرود با چنين مجموعهي سترگي از ميراث فرهنگ بشري که شامل آثار و نشانههاي تمدني پيش از تاريخي، عيلامي، هخامنشي، اشکاني، ساساني و دورههاي مختلف اسلامي و همچنين حضور اديان جهاني يهودي، مسيحي و اسلامي است، بهطور مسؤولانهاي رفتار شود.
پرسش اين است که چرا تا کنون اين مجموعهي عظيم تاريخ بشري در فهرست آثار جهاني به ثبت نرسيده و حتا پروندهاي هم براي ثبت آن آماده نشده است؟ چرا در نهايت بيمبالاتي اقدام به صدور مجوز براي ساخت دو هتل در عرصهي اين مجموعه باستاني شد، در حالي که اين هتلها ميتوانند با يك کيلومتر فاصله در خارج از عرصهي باستاني شهر ساخته شوند؟ پاسخ سازمان ميراث فرهنگي براي تعلل در تهيهي پروندهي ثبت جهاني مجموعهي باستاني شوش که از نخستين کانونهاي شکلگيري شهرنشيني و ابداع خط در جهان بوده است، چيست؟
در چند سال گذشته، مديريت ميراث فرهنگي و گردشگري عملکرد نامطلوبي در پاسداري از مجموعههاي شاخص ميراث فرهنگي کشور داشته است. اين امر که بارها و بارها توسط کارشناسان مورد انتقاد قرار گرفته، بهعوض اصلاح رويهي نادرست مديريتي با تکذيبهاي پيدرپي روابط عمومي سازمان ميراث فرهنگي همراه بوده و بعضا ادبيات نامناسبي نسبت به منتقدان بهکار گرفته شده است که در طي سه دههي گذشته منحصربهفرد بوده و خود جاي تأمل و بررسي دارد. بهنظر ميرسد که مديريت سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري ميبايست به جاي بياعتنايي به نظرات و انتقادها و صدور تکذيبيههاي متعدد، با جلسات، نشستها و گفتوگوهاي دوجانبه که نهادها يا مراکز کلانتر تصميمگيري نيز در آن مشارکت داشته باشند، گامهاي استوارتري در راستاي صيانت از ميراث فرهنگي کشور بردارد. لذا مصراً از مراکز تصميمگيري کشور (همچون مجلس محترم شوراي اسلامي، قوهي محترم قضاييه، سازمان محترم بازرسي کشور و ...) خواستاريم که بر عملکرد سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري کشور بهطور کلي و خصوصاً در زمينه انتصاب افراد غيرمرتبط و غيرکارشناس و عملکرد شماري از مديراني که آسيبهاي بسيار جدي به ميراث، تاريخ و فرهنگ ايرانزمين وارد آوردهاند (همچون مديريت پيشين سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري استان خوزستان)، نظارت نمايند و نتيجهي آن را به اطلاع عموم برسانند.»
اين دانشجويان در پايان بيانيهي خود آوردهاند: «دور از انتظار است که مواضع نمايندگان محترم مجلس شوراي اسلامي نسبت به سازمان ميراث فرهنگي کشور انفعالي و واکنشي است. گاه به دلايلي، حکم به ادغام و تلفيق آن با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي دادهاند و گاه از ادغام آن با ساير سازمانها سخن گفتهاند. متأسفانه هيچ نوع بررسي درستي هم از نتايج زيانبار ادغام «سازمان ميراث فرهنگي» با «سازمان ايرانگردي و جهانگردي» بهعمل نيامده است؛ ادغامي که نهتنها به پيشرفت محسوس هيچيک از اين دو سازمان منتهي نشده، بلکه در مورد وضعيت ميراث فرهنگي کشور نتايج زيانباري هم به همراه داشته است.
دانشجويان باستانشناسي مقاطع کارشناسي، کارشناسي ارشد و دکتراي دانشگاههاي تهران، تربيت مدرس، زاهدان، گلستان، محمودآباد، دزفول، شوشتر، اصفهان، محقق اردبيلي و مرودشت.»
انتهاي پيام