پرانرژي‌ترين برخورد در تاريخ فيزيك ذرات که مي تواند به کشف شالوده‌هاي فيزيک نوين منجر شود روز سه‌شنبه - 10 فروردين ماه - در شتاب‌گر بزرگ هادروني سرن با موفقيت انجام شد.

به گزارش سرويس علمي خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا)، دانشمندان شتابگر بزرگ هادروني (LHC) در مركز تحقيقات هسته‌يي اروپا (سرن) با شليك دو باريكه پروتون با انرژي 5/3 تراالكترون ولت، بزرگ‌ترين برخورد در تاريخ ذرات بنيادي را با انرژي 7 تراالكترون ولت (7 هزار ميليارد الکترون ولت) رقم زدند.

پرانرژي‌ترين برخورد ذرات بنيادي به عنوان رويدادي تاريخي در فيزيك ذرات بنيادي مورد توجه گسترده‌ي جامعه علمي و رسانه‌هاي جهان قرار گرفت.

با توجه به همكاري محققان فيزيك پژوهشگاه دانش‌هاي بنيادي (IPM) وابسته به وزارت علوم، تحقيقات و فن‌اوري در پروژه شتابگر بزرگ هادروني سرن، اين مراسم به طور زنده در پژوهشكده ذرات بنيادي و شتاب‌گرهاي پژوهشگاه پخش شد و فيزيكدانان ايراني كه برخي از آنها در بخش‌هايي از اين پروژه عظيم بين‌المللي همكاري داشته‌اند به طور مستقيم در جريان اين رويداد مهم علمي قرار گرفتد.

دكتر محسن خاكزاد ـ عضو هيات علمي پژوهشگاه دانش‌هاي بنيادي ـ در حاشيه مراسم در گفت‌وگو با خبرنگار ايسنا اظهار كرد: آزمايش امروز در راستاي تلاش‌هاي چندين ساله‌ فيزيك‌دانان ذرات بنيادي جهان در قالب پروژه بين‌المللي شتاب‌گر بزرگ هادروني سرن به عنوان عظيم‌ترين و پيچيده‌ترين ماشين و ابزار علمي جهان صورت گرفت كه هدف نهايي از راه‌اندازي آن پاسخ دادن به برخي از اساسي‌ترين سوالات فيزيك از جمله اثبات وجود ذره‌ هيگز منشا جرم چگونگي تشكيل جهان، وجود ماده و انرژي تاريك، ابرتقارن و غيره است.

وي با اشاره به آغاز به كار شتاب گر بزرگ هادروني از سمپتامبر سال 2008 گفت: فعاليت اين ماشين عظيم از 10 سپتامبر 2008 با تزريق اولين بيم (باريكه‌) پروتون آغاز شد اما فعاليت دستگاه از 19 سمپتامبر همان سال به دليل بروز مشكل در بخشي از تجهيزات آن متوقف شد.

در 20 نوامبر 2009 فيزيكدانان مجددا باريكه‌اي را در داخل تونل شتاب‌گر تزريق كردند و سه روز بعد دو باريكه با انرژي 450 گيگاالكترون ولت را برخورد دادند.

در ادامه تلاش‌ها، دانشمندان موفق شدند در اواخر سال ميلادي گذشته باريكه‌اي با انرژي 1/18 تراالكترون ولت را در داخل ماشين تزريق كنند و بعد از كريسمس شروع به افزايش انرژي كردند و برخوردي بين دو باريكه با انرژي 18/1 تراالكترون ولت به مدت 30 دقيقه داشتند.

خاكزاد خاطرنشان كرد: بعد از تلاش‌هاي چند ماهه دانشمندان امروز موفق شدند با موفقيت دو پرتو با انرژي 5/3 تراالكترون ولت را با يكديگر برخورد دهند كه بزرگ‌ترين برخورد در تاريخ فيزيك ذرات بنيادي است.

وي همچنين با اشاره به همكاري محققان پژوهشگاه دانش‌هاي بنيادي در پروژه بين‌المللي شتابگر بزرگ هادروني سرن تاكيد كرد: در راستاي اين همكاري‌ها در تلاشيم تجهيزاتي را براي استفاده در شتابگر در اين پژوهشگاه بسازيم و فعاليت‌هاي تجربي جدي در حوزه فيزيك ذرات را در كشور آغاز كنيم.

برخورد تاريخي روز سه‌شنبه، آغازگر تحقيقات فشرده اي طي 18 تا 24 ماه آينده در اين شتابگر (برخورددهنده) عظيم ذرات است.

دانشمندان اميدوارند که اين مطالعه باعث درک تازه اي از ماهيت کيهان و چگونگي پيدايش آن شود.

اما آنها مي گويند که ارزيابي و تحليل داده هاي جمع آوري شده از اين آزمايش زمان خواهد برد و افکار عمومي نبايد انتظار نتايج زودهنگام را داشته باشند.

شتابگر بزرگ هادروني يکي از بزرگترين پروژه هاي علمي است که بشر تاکنون به آن دست زده است.

اين تجهيزات که در يک تونل 27 کيلومتري زير مرز فرانسه با سوئيس قرار دارد، ذراتي را که با سرعت نزديک به سرعت نور حرکت مي کنند به هم کوبيد.

دانشمندان انتظار دارند در جريان اين برخورد پديده هايي فيزيکي که تاکنون رؤيت نشده است بروز کند.

يکي از اهداف اصلي اين آزمايش شناسايي ذرات موسوم به "بوزون هاي هيگز" (که به "خدا ذره" هم معروفند) خواهد بود.

تصور مي شود که اين ذرات نقشي عميق در ساختمان کيهان بازي مي کنند و به دانشمندان امکان خواهند داد توضيح دهند که چرا ماده داراي جرم است.

دانشمندان از روز 19 مارس دو پرتو ذرات پروتون را در جهات مخالف در تونل هاي اين آزمايشگاه به حرکت در آوردند و برخورد دادن پرتوها از سه شنبه شروع شد. حلقه اصلي برخورددهنده بزرگ هادروني از هزار و 200 آهن رباي ابررسانا تشکيل شده است.

چهار دستگاه عظيم رديابي طي ماه هاي آينده اين برخوردها را مطالعه خواهند کرد.

شتابگر بزرگ هادروني سرن پس از تکميل اين آزمايش براي انجام تعميراتي به مدت حداکثر يک سال بسته خواهد شد و پس از بازگشايي برخوردي دو بار شديدتر را آزمايش خواهد کرد.

انتهاي پيام