گزارش كميسيون كشاورزي آب و منابع طبيعي درباره وضعيت برنج‌هاي وارداتي با منشاء كشور هندوستان در جلسه علني امروز مجلس توسط عباس رجايي، رييس كميسيون قرائت شد.

به گزارش خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا)، متن كامل اين گزارش كه نسخه‌اي از آن در اختيار خبرنگاران قرار گرفت، به شرح زير است:

احتراما با توجه به گزارش‌هاي دريافتي و بررسي‌هاي مفصل كارشناسي و جلسات متعدد با مسوولين ذي ربط و با عنايت به مفاد مواد (33) و (45) آئين نامه داخلي مجلس شوراي اسلامي، بدينوسيله گزارش وضعيت برنج‌هاي وارداتي با منشاء كشور هندوستان به شرح زير جهت استحضار و قرائت در صحن علني مجلس شوراي اسلامي وفق بند (5) و تبصره ذيل بند(6)ماده(33) و در صورت تاييد مجلس براي اجرا ماده (233) آئين نامه داخلي ايفاد مي‌گردد.

در پي اعلام آلودگي برنج‌هاي وارداتي به كشور و پيگيري موضوع توسط رياست محترم مجلس و هم چنين حساسيت اعضا كميسيون و پيرو جلسه مورخ 21/5/1388 مجددا اين كميسيون در روز دوشنبه مورخ 6/7/1388 و با حضور مسوولين دستگاه‌هاي اجرايي ذي ربط، جلسه رسيدگي به موضوع تشكيل داده و به بررسي كليه جوانب آن پرداخت. اينك ضمن شرح مختصري از روند بررسي‌هاي به عمل آمده نتايج حاصله را به شرح زير اعلام مي‌دارد:

1-پس از اعلام خبر آلودگي برنج‌هاي وارداتي به فلزات سنگين از جمله(آرستيك، سرب، جيوه و كادميوم) از سوي اداره كل استاندارد استان تهران، بلافاصله و با فوريت جلسه‌اي با حضور مسوولان و نمايندگان تام‌الاختيار وزارت خانه‌هاي بازرگاني، جهاد كشاورزي، بهداشت، درمان و آموزش پزشكي، سازمان استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران و سازمان گمرك ايران و هم چنين نمايندگان مركز پژوهش‌ها و اعضا كميسيون تشكيل و به بررسي موضوع و ابعاد آن پرداخته شد. مباحث مطروحه در اين جلسه ضبط و كليه مستندات مباحث اين گزارش در كميسيون و برخي از مستندات نيز ضميمه اين گزارش مي‌باشد.

2- در جلسه از مسوولان حاضر سوالاتي پيرامون موضوع واردات برنج و موضوع آلودگي‌هاي ادعا شده و روش اجرايي ترخيص برنج‌ها سوال شد كه مسوولان دستگاه ها به شرح زير پاسخ دادند:

الف-رييس كل گمرك ايران (آقاي اردشير محمدي) معتقد است كه هيچ گونه دخل و تصرفي در مشخصات كالاهاي وارداتي نداشته و فقط بررسي اسناد را به انجام مي رساند تا كالاها مطابق اسناد ثبت سفارش باشد و سپس در خصوص اقلام خوراكي غذايي با دريافت سه فقره گواهي سلامت از وزارت جهاد كشاورزي( سازمان حفظ نباتات يا سازمان دامپزشكي حسب مورد) ادارات كل استاندارد و تحقيقات صنعتي محل در خصوص استاندارد بودن كالاها و دانشگاه هاي علوم پزشكي محل در خصوص سلامت مواد غذايي از جمله در بحث فلزات سنگين، اقدام به ترخيص كالا و دريافت حقوق دولتي مي نمايد.

اين سازمان اعلام نمود كه از ابتداي سال 1388 تا تاريخ 31/6/1388 و بر اساس همين روال، به ميزان 803211 تن برنج خارجي ترخيص شده و گواهي هاي مربوطه را نيز اخذ نموده است. حتي پس از اعلام موضوع آلودگي فلزات سنگين، هيچ يك از مراجع سه گانه فوق الاشاره اقدامي در زمينه ممنوعيت ورود برنج ننموده و تا روز گذشته نيز طبق روال قبل، ترخيص برنج هاي خارجي وارده به گمرك هاي ايران ادامه داشته است.

ب-معاون وزير بازرگاني(آقاي دكتر شجاع الدين بازرگاني) اعلام كرد كه در شش ماه اول سال 1388 اقدام به ثبت سفارش واردات برنج خارجي به ميزان يك ميليون و يك صد هزار تن نموده ايم كه در فرآيند اجرايي اين اقدام، هيچ گونه شرطي در خصوص كيفيت سلامت برنج‌هاي وارداتي از جهت عاري بودن از آلودگي به فلزات سنگين در اسناد منضم به ثبت سفارش ننموده و علت اين امر را نبود استاندارد اجباري و يا عدم اعلام آن از ناحيه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي مي‌داند و بدين ترتيب معتقد است كه در ترخيص ارقام برنج ورودي به گمرك‌هاي كشور، نمي‌توان هيچ گونه شرط اضافي مجدد را اعمال و از ترخيض كالا جلوگيري نمود و اين امر را مستند به بند "ز" ماده (33) قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادي، اجتماعي و فرنگي مي‌داند. وي معتقد است كه حتي اگر به دليلي همچون موضوع آلودگي بخواهيم جلوي واردات را بگيريم، از اين نگران هستيم كه وارد كننده به دادگاه شكايت كند و حقوق قانوني خود را مطالبه كند و لذا ما فقط با تعرفه و مشخصات ظاهري ثبت شده در اسناد با موضوع واردات كار مي‌كنيم.

ج- مدير كل استاندارد و تحقيقات صنعتي استان تهران(آقاي مهندس مهدي پور هاشم) معتقد است كه براساس مواد(3) و (4) قانون تشكيل و اساسنامه سازمان، و پس از انتشار برخي اخبار در جرايد مبني بر وجود آلودگي احتمالي، اقدام به بررسي موردي اقلامي از برنج خارجي با روش تصادفي خريد از بازار خرده فروشي تهران نموده و در آزمايشات خود به اين نتيجه رسيده كه سيزده مارك برنج خارجي با منشا كشور هندوستان ، تماما آلوده به فلزات سنگين بوده و در سه مورد آلودگي در حد بحراني مي‌باشد.

گرچه تعميم اين بحث به كل واردات صورت پذيرفته از كشور هندوستان از نگاه آماري مورد مناقشه مي‌باشد، اما آنچه مسلم است اولا اين برنج‌ها در معرض فروش قرار دارد و مقادير معتنابهي از آن نيز به خانوارها فروخته شده و ثانيا براساس نظر كارشناسان وزارت جهاد كشاورزي حاضر در جلسه به دليل آن كه تمامي برنج‌هاي عرضه شده با مارك‌ها و عناوين متفاوت، يك نوع برنج هندي با كد "پوسا 1121" مي‌باشند كه از كشورهاي هندوستان، پاكستان، افغانستان و امارات متحده عربي به كشور وارد شده است. لذا با اين توصيف‌ تعميم آزمايشات به كل واردات اين برنج خيلي دور از واقعيت نيز نمي‌باشد.

د- رييس سازمان حفظ نباتات وزارت جهاد كشاورزي(آقاي مهندس همايون دارابي) معتقد است كه از نگاه استانداردهاي اين سازمان، اين برنج‌ها فاقد هرگونه آلودگي به آفات نباتي بوده و از نظر اين سازمان جداي از ميزان و حجم و ضرورت واردات اين مقدار برنج، واردات برنج‌ها بلامانع مي‌باشد.

هـ- رييس سازمان استاندارد و تحقيقات صنعتي كشور(آقاي دكتر نظام الدين برزگري) معتقد است كه درعين حالي كه آزمايشات انجام شده توسط اداره كل استاندارد تهران را نمي‌توان رد كرد ولي اين نكته را بايد تاكيد كرد كرد كه اولا براي اثبات و يا رد نهايي موضوع آلودگي، نياز به آزمايشات بر روي نمونه‌هاي بيشتري از مبداء گمرك‌ها و شهرستان‌هاي مختلف مي‌باشد و ثانيا تا زماني كه استاندارد مورد نظر از جمله استاندارد مجاز ميزان آرستيك در كالاهايي چون برنج در شوراي عالي استاندارد به عنوان استاندارد اجباري مصوب نشود، نمي‌تواند صرفا با آزمايشاتي از اين نوع با واردات كالاها مخالفت نمايد!؟

مجددا از ايشان سوال شد كه با توجه به ماده (3) قانون سازمان استاندارد كه آزمايشگاه‌هاي موسسات استاندارد و هم چنين آزمايشگاه‌هاي مورد تاييد اين سازمان را مرجع قلمداد نموده و اداره كل تهران نيز اعلام نظر مبني بر آلودگي به فلزات سنگين نموده، چرا ترخيص اين برنج‌ها به صورت موقت و تا تعيين تكليف متوقف نشده، اظهار داشت: ما تا تصويب استاندارد اجباري در شوراي عالي استاندارد( موضوع ماده (6) قانون فوق الاشاره) حق هيچ كاري را نداريم.

و- مدير كل نظارت بر مواد غذايي وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي (آقاي دكتر هدايت حسيني) اعلام نمود كه اساسا در بحث واردات كالاها و مواد غذايي، تعيين ميزان آرستيك در برنامه آزمايشات دانشگاه‌هاي علوم پزشكي ما نبوده و هيچ گونه استاندارد اجباري در اين خصوص را نيز نداشته و عملا تاكنون گواهي‌هاي اعلامي به گمرك بدون اين ملاحظه صورت گرفته و فقط در دانشگاه‌هاي علوم پزشكي هرمزگان، اهواز، بوشهر، مشهد و زاهدان موارد استاندارد(127) مربوط به شكستگي دانه، آفت زدگي، سموم قارچي، آفلاتوكسين و ساير توكسين‌ها، سرب و كادميوم و آلودگي‌هاي ميكروبي و كپك را اندازه‌گيري مي‌نموده‌ايم و از نظر آفت كش‌ها نيز گواهي كشور مبدا را دريافت مي‌كرديم و بنابراين از نظر ما اين برنج‌ها فاقد آلودگي به فلزات سنگين مي‌باشد و تا زماني كه استاندارد اجباري ديگري از جمله ميزان آرسنيك به ما ابلاغ نگردد، وظيفه‌اي براي كنترل آن نداريم. گرچه پس از اعلام آلودگي و مباحث اخير به دانشگاه‌ها اعلام كرده‌ايم به اين موضوع نيز توجه كنند.

از مدير كل نظارت بر مواد غذايي وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي(آقاي دكتر هدايت حسيني) سوال شد كه با توجه به اين كه شما آزمايش ميزان آرسنيك را انجام نمي‌دهيد، چرا به سركار خانم مرضيه وحيد دستجردي وزير بهداشت، درمان و‌ آموزش پزشكي اطلاعات غلط داده‌ايد كه ايشان در مصاحبه خود اعلام كند:

«وزارت بهداشت و درمان تمامي برنج‌هاي غيراستاندارد اعلام شده را مورد آزمايش و بررسي قرار داده است و در هيچيك از برنج‌ها هيچگونه آلودگي مبني بر آرسنيك، فلزات سنگين و غيره ديده نشده است.» خبرگزاري برنا – 1/7/88

كه آقاي مديركل هيچ پاسخ روشني نداشتند.

همچنين از مدير كل نظارت بر مواد غذايي سوال شد كه پس از اعلام نظر يك مرجع رسمي (اداره كل استاندارد و تحقيقات صنعتي استان تهران) مبني بر وجود آلودگي، چرا تا تعيين تكليف موضوع، جلوي واردات را نگرفتيد؟ كه ايشان اظهار داشتند تا استانداردهاي اجباري رسما به ما از سوي دولت و يا مراجع ذيربط ابلاغ نشود، نمي‌توانيم جلوي واردات اينگونه كالاها را بگيريم!؟

3- پس از اين مباحث مقرر گرديد براي قطعي شدن موضوع؛

الف – كارگروهي چهارنفره متشكل از نمايندگان تام‌الاختيار وزارتخانه‌هاي بازرگاني، جهاد كشاورزي، بهداشت، درمان و آموزش پزشكي، سازمان استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران با جمع‌آوري يكصد نمونه از سطح كشور و مبدا گمرك‌ها و با نظارت كامل، مجددا در آزمايشگاه مرجع سازمان استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران به بررسي پرداخته و ظرف يك هفته نتايج حاصله را به كميسيون گزارش نمايند.

ب – تا تعيين تكليف موضوع و بحث در كميسيون و ارائه‌ صورتجلسه امضاء شده توسط كارگروه چهارنفره و قانع شدن كميسيون كشاورزي، آب و منابع طبيعي هيچگونه اعلام عمومي صورت نپذيرد.

ج- تا تعيين استاندارد اجباري و تصويب آن در شوراي عالي استاندارد، برنج‌هاي موجود در گمرك‌هاي كشور مورد آزمايش قرار گرفته و براي آرسنيك، استانداري معادل پنجاه درصد (50%) استاندارد مجاز سرب (يعني معادل يك دهم بر ميليون (ppm0/1) در نظر گرفته شود.

4- پس از پايان يك هفته، رييس سازمان استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران تماس گرفته و با توجه به زمان‌بر بودن آزمايشات، تقاضاي تمديد زمان به 10 روز را داشت كه موافقت شد.

5- متاسفانه علي‌رغم مصوبات كميسيون، شاهد بوديم كه ايشان و معاون غذا و داروي وزير بهداشت، درمان و آموزش پزشكي در اخبار سراسري مورخ 18/7/1388 تلويزيون و پس از برگزاري جلسه‌اي در دفتر معاون وزير بازرگاني (آقاي مفتح) و تهيه بيانيه نهايي مبني بر عدم آلودگي برنج‌ها، مصاحبه‌اي انجام داده و اعلام نمودند نمونه بررسي و به نتيجه رسيديم كه هيچ آلودگي فلزات سنگين در برنج‌هاي وارداتي وجود ندارد.

نتيجه‌گيري

بررسي‌هاي مفصل انجام شده و ملاحظه مدارك ارسالي از سوي رييس سازمان استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران در زمينه آزمايشات مجدد و ساير مدارك موجود، تناقضات بي‌شماري را ايجاد نموده كه ذيلا به برخي از آنها پرداخته مي‌شود كه به نظر كميسيون ابهامات موجود نه تنها برطرف نگرديده، بلكه ابهامات و مسائل جديدي نيز ايجاد نموده است كه به نظر مي‌رسد بايد به اين موارد به صورت جدي پرداخته و پيگيري‌هاي لازم صورت پذيرد:

1- از تاريخ تير ماه سال 1388 تا 8/6/88، حداقل هفت مورد اظهارنظر از سوي اعضاي هيات علمي دانشگاه‌ها و صاحب‌نظران از دستگاه‌هاي مختلف از جمله موسسه‌ تحقيقات برنج و سازمان جهاد كشاورزي مازندران در خصوص وجود آلودگي در برنج‌هاي وارداتي با منشا كشور هندوستان مطرح شد. (پيوست 1)

2- متعاقب اين اظهارات، اداره كل استاندارد و تحقيقات صنعتي استان تهران حسب وظيفه‌ قانوني به موضوع رسيدگي و پس از انجام آزمايشات، اظهارنظر نموده و آلودگي حداقل سيزده مارك موجود برنج هندي در بازار را تاييد و سه مورد را با آلودگي بحراني اعلام و در تاريخ 28/6/1388 اطلاع‌رساني براي عموم را انجام داد. (پيوست 2)

3- در تاريخ 29/6/1388 مدير كل نظارت بر مواد غذايي وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي (آقاي دكتر هدايت حسيني) در مصاحبه با خبرگزاري فارس اعلام مي‌كند كه به علت نبود استاندارد ملي برنج در كشور، ممكن است برنج‌هاي وارداتي داراي آلودگي‌هاي كنترل نشده باشند و قول برسي و رسيدگي مي‌دهد. معناي اين سخنان اين است كه وزارت بهداشت و درمان تا اين تاريخ آلودگي فلزات سنگيني چون جيوه و آرسنيك را بررسي نمي‌كرده است. (پيوست 3)

4- در تاريخ 1/7/1388 سركار خانم مرضيه دستجردي وزير بهداشت، درمان و آموزش پزشكي در مصاحبه با خبرگزاري‌ها اظهار مي‌دارد كه «وزارت بهداشت و درمان تمامي برنج‌هاي غيراستاندارد اعلام شده را مورد آزمايش و بررسي قرار داده است و در هيچيك از برنج‌ها هيچگونه آلودگي مبني بر آرسنيك، فلزات سنگين و غيره ديده نشده است.» (پيوست 4)

5- در تاريخ 4/7/1388 آقاي دكتر مرتضي پيرعلي مدير كل آزمايشگاه‌هاي كنترل غذا و داروي وزارت بهداشت در مصاحبه‌اي اعلام مي‌كند كه تاكنون ميزان جيوه و آرسنيك را ارزيابي نكرده‌اند و اين نقص سخنان وزير بهداشت، درمان و آموزش پزشكي مي‌باشد. (پيوست شماره 5)

6- در تاريخ 1/7/1388 و در اخبار 20:30 شبكه دو سيما گزارشي پخش مي‌شود كه در آن گزارش، رييس موسسه‌ تحقيقات كشاورزي ايالت پنجاب هندوستان به آلوده بودن برنج‌ها به فلزات سنگين اذعان مي‌كند.

7- در تاريخ 7/7/1388 روزنامه ايران از قول آقاي عباس زارع‌نژاد مدير كل روابط عمومي وزارت بهداشت مي‌نويسد كه «هندي‌ها دروغ مي‌گويند. برنج هندي آلودگي ندارد!؟»

8- در تاريخ 6/7/1388 مدير كل نظارت بر مواد غذايي در كميسيون كشاورزي، آب و منابع طبيعي اذعان مي‌كند كه تاكنون آزمايش جيوه و آرسنيك آنجام نداده‌اند و در مقابل واكنش اعضاي كميسيون كه چرا به وزيرتان اطلاعات غلط مي‌دهيد، سكوت مي‌كند.

9- در تاريخ 7/7/1388 شركت بين‌المللي بازرسي كالاي تجاري IGI (وابسته به وزارت بازرگاني) آلودگي بر روي نمونه ‌ارسالي را تاييد مي‌كند. (پيوست 6)

10- در تاريخ 14/7/1388 پژوهشكده علوم هسته‌اي سازمان انرژي هسته‌اي نتايج آزمايشات بر روي نمونه‌ برنج‌هاي ارسالي را اعلام و آلودگي فلزات سنگين را تاييد مي‌كند. (پيوست 7)

11- در گزارشات ارسالي از سوي رييس سازمان استاندارد آمده است كه به جاي يكصد نمونه برنج شصت و هفت نمونه آزمايش گرديده كه اين موضوع خلاف مصوبات كميسيون كشاورزي بوده است. همچنين مقرر بوده كه نمونه‌ها از سراسر كشور و انبارهاي گمرك‌ها تهيه گرديد كه متاسفانه صرفا از بازار مولوي تهران خريداري و آزمايش شده است. (پيوست 8)

12- در گزارشات ارسالي از سوي رييس سازمان استاندارد مضبوط است كه در روش آزمايشات انجام شده بر روي نمونه‌ها، فيمابين نماينده استاندارد و نماينده بهداشت و درمان هيچگونه توافقي نبوده و اجماعي صورت نپذيرفته است. (پيوست 8)

13- در گزارشات ارسالي از سوي رييس سازمان استاندارد ميزان تعريف شده براي استاندارد آرسنيك مغاير ميزان اعلام شده در كميسيون و همچنين استانداردهاي جهاني است و بدين ترتيب نتيجه‌گيري كرده‌اند كه برنج‌ها آلوده نيست. (پيوست 8)

14- بر اساس مصوبات كميسيون كشاورزي، مقرر بود كارگروهي چهار نفره از وزارتخانه‌هاي مرتبط كه در ابتداي اين گزارش قيد گرديده در حين آزمايشات حضور داشته باشند و بر روند آن نظارت كنند كه چنين اتفاقي نيفتاده و در گزارشات ارسالي از سوي رئيس سازمان استاندارد صورتجلساتي با امضاي چهار دستگاه اجرايي وجود ندارد. (پيوست 8)

15- بر اساس مصوبات كميسيون كشاورزي مقرر بود مطابق ماده (3) قانون استاندارد، آزمايشات در آزمايشگاه‌هاي سازمان استاندارد به انجام برسد ولي مجددا به وزارت بهداشت منتقل مي‌شود و اين در حالي است كه در گزارشات ارسالي از سوي رييس سازمان استاندارد كاليبره نبودن دستگاه‌هاي وزارت بهداشت محل مناقشه در صورتجلسات است. (پيوست 8)

16- بر اساس گزارش آژانس استانداردهاي غذايي انگليس، دولت انگليس واردات برنج پوسا 1121 را به دليل آلودگي‌ها ممنوع كرده است. (پيوست 9)

17- به گزارش خبرگزاري فارس به نقل از روزنامه اكونوميك تايمز هند، ايراني‌ها با واردات 3/1 ميليون تني برنج پوسا 1121 (تحت عنوان باسماتي)، برنج هندي را گرانتر از همه‌جاي دنيا خريد مي‌كنند و اصلا قدرت چانه‌زني در برابر بازرگانان هندي را ندارند ... و بازار برنج هند از تارائوري به تهران نقل مكان كرده است. (پيوست 10)

18- در تاريخ 2/7/1388 سايت تابناك اعلام مي‌كند كه روس‌ها هم به برنج هندي اعتراض كردند. (پيوست 11)

همانگونه كه قبلا نيز ذكر گرديد، كميسيون با اين اوصاف نه تنها قانع نشد، بلكه با ابهامات بيشتري روبه‌رو گرديد. علي‌هذا با توجه به مباحث فوق‌الذكر، تقاضا دارد:

1- از سوي مجلس شوراي اسلامي هياتي جهت رسيدگي قطعي در مبدا ورودي تعيين و به بررسي وضعيت ورود كالاها و نحوه بررسي فرآيند مربوطه پرداخته و نتايج را به مجلس گزارش نمايد.

2- از سوي مجلس شوراي اسلامي گروهي تعيين و راسا به انجام آزمايشاتي در يك آزمايشگاه مستقل از دستگاه‌هاي اجرايي ياد شده در اين گزارش پرداخته و نتايج را به مجلس گزارش نمايد.

3- در صورتي كه گزارشات موضوعات بندهاي فوق، صحت آلودگي به فلزات سنگين را تاييد نمود، مراتب جهت رسيدگي بيشتر وفق ماده‌ (233) آيين‌نامه داخلي مجلس به قوه‌ قضاييه ارجاع گردد.

رييس كميسيون كشاورزي، آب و منابع طبيعي

عباس رجايي

انتهاي پيام