مدير كل طرح‌هاي توسعه و تسهيلات معاونت سرمايه‌گذاري سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري در گفت‌وگويي تفصيلي، آخرين وضعيت سرمايه‌گذاري‌هاي حوزه‌ي گردشگري و طرح‌هاي پيشنهادي را در اين حوزه تشريح كرد.
هدف نهايي اين دفتر، جذب سرمايه‌گذاران بيش‌تر است
علي‌اكبر قدمگاهي در گفت‌وگو با خبرنگار بخش گردشگري خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، حمايت از پروژه‌هاي سرمايه‌گذاري گردشگري و اقدام براي تهيه‌ي برخي طرح‌هاي مشاوره‌يي و تفصيلي را از مهم‌ترين فعاليت‌هاي دفتر طرح‌هاي توسعه و تسهيلات دانست و گفت: تهيه‌ي بسته‌هاي سرمايه‌گذاري، طرح‌هاي جامع گردشگري استان‌ها، محورها و قطب‌هاي گردشگري از طريق مشاوران، تنظيم قراردادها و پي‌گيري امور بانكي و تسهيلات براي اختصاص به پروژه‌هاي گردشگري از ديگر برنامه‌هاي اين دفترند.
وي با بيان اين‌كه فعاليت اين دفتر فقط به پي‌گيري حمايت‌هاي تسهيلاتي منتهي نمي‌شود، اظهار داشت: موضوع حمايت‌هاي قانوني، شناسايي خلأ‌هاي قانوني و تهيه‌ي پيش‌نويس‌هاي قانوني براي پيشنهاد به دولت و مجلس از طريق امور كارشناسي‌شده نيز از وظايف و دستور كارهاي دفتر طرح‌هاي توسعه و تسهيلات در معاونت سرمايه‌گذاري‌اند.
قدمگاهي به حمايت سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري از پروژه‌هاي سرمايه‌گذاري گردشگري از طريق اعمال حمايت‌هاي يارانه‌يي اشاره كرد و ادامه داد: در برخي موارد، براي توجيه دريافت تسهيلات برخي پروژه‌ها، بخشي از سود كارمزد بانك را به‌صورت يارانه به متقاضي سرمايه‌گذاري مي‌دهيم تا طرح، توجيه اقتصادي كافي پيدا كند.
وي به پي‌گيري معافيت‌هاي مالياتي و تخفيف‌هاي سرمايه‌گذاران حوزه‌ي گردشگري اشاره كرد و افزود: در مجموع، دفتر طرح‌هاي توسعه و تسهيلات معاونت سرمايه‌گذاري ايجاد سهولت در روند سرمايه‌گذاري‌هاي گردشگري و جذب هرچه بيش‌تر آن‌ها را هدف نهايي خود قرار داده است.
سرويس‌آپارتمان‌ها؛ طرح جديدي براي جذب گردشگر
مدير كل دفتر طرح‌هاي توسعه و تسهيلات معاونت سرمايه‌گذاري سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري از تلاش اين سازمان براي اجراي شيوه‌اي جديد از سرمايه‌گذاري در حوزه‌ي تأسيسات گردشگري خبر داد و گفت: «سرويس‌آپارتمان‌ها» در واقع همان هتل‌آپارتمان‌ها هستند كه قرار است، قوانين بهره‌برداري، نظارت، درجه‌بندي و همه‌ي امور آن‌ها مانند هتل‌آپارتمان‌ها باشد، اما از نظر سرمايه‌گذاري و نظام تأمين مالي ساخت و احداث، تفاوت‌هايي داشته باشند و كم‌تر به‌دنبال وام و تسهيلات بانكي باشند.
قدمگاهي با بيان اين‌كه احداث سرويس‌آپارتمان‌ها در گردشگري دنيا مرسوم است، اظهار كرد: در ايران، شرايط خاص قوانين و مقررات، ساخت اين نوع تأسيسات را متمايز مي‌كند.
وي قوانين مالكيت را از جمله موارد متمايزكننده‌ي ساخت سرويس‌آپارتمان‌ها دانست و افزود: اين مدل سرمايه‌گذاري به اين ترتيب است كه هريك از واحدهاي هتل‌آپارتمان‌ها از قابليت استقلال و دريافت سفر شش‌دانگ به شرط حفظ كاربري اقامتي برخوردارند.
او ادامه داد: در اين نوع سرمايه‌گذاري، زمينه‌ي حضور سرمايه‌گذاران با سرمايه‌ي اندك پيش‌بيني شده است، به‌طوري كه هر كسي با خريدن حتا يك عدد از اين واحدها مي‌تواند در گردشگري سرمايه‌گذاري كند. ضمن اين‌كه با اتكا به سند شخصي خود، مي‌تواند از اين واحد در دوره‌ي تعطيلات و فراغت، استفاده‌ي شخصي داشته باشد.
قدمگاهي خريد خانه‌هاي ييلاقي در مناطق خوش آب‌وهوا يا مناطق زيارتي را نمونه‌اي از مدل سرمايه‌گذاري سرويس‌آپارتمان‌ها دانست و يادآور شد: اين املاك شخصي معمولا با مشكل نگهداري و گاهي مسايل ناشي از حضور سرايداران همراه‌اند.
مدير كل طرح‌هاي توسعه و تسهيلات معاونت سرمايه‌گذاري سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري درباره‌ي گرايش سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري به پروژه‌هاي كوچك مانند سرويس‌آپارتمان‌ها به‌جاي پروژه‌هاي بزرگ مانند هتل‌هاي پنج ستاره كه قبلا از سوي مسؤولان اين سازمان وعده داده شده بودند، تأكيد كرد: سرويس‌آپارتمان‌ها الزاما پروژه‌هاي كوچك نيستند و سرمايه‌گذاري در آن‌ها از يك هتل پنج ستاره مي‌تواند بيش‌تر باشد.
وي اين شيوه‌ي سرمايه‌گذاري را مكمل دانست و گفت: سرويس‌آپارتمان‌ها براي استفاده از تسهيلات بانكي منعي ندارند، به‌طور طبيعي وجود سرمايه‌گذاران متعدد در اين روش، استفاده از تسهيلات بانكي را كاهش مي‌دهد.
او بر ضرورت تدوين نظام مشخص سرمايه‌گذاري در سرويس‌آپارتمان‌ها تأكيد كرد و افزود: در اين نظام بايد ارتباط منطقي بين شركا، بهره‌بردار، مدير و مالك واحد و سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري و حق و حقوق هر كدام از آن‌ها مشخص شود.
وي ادامه داد: مطالعه‌ي تطبيقي سرويس‌آپارتمان‌ها در چند كشور جهان، مهم‌ترين مسأله‌اي است كه بايد مورد توجه قرار گيرد. به همين منظور، مشاوري را تعيين كرده‌ايم كه مراحل ابتدايي كار خود را آغاز كرده و قرار است، علاوه بر اين مطالعات تطبيقي، قوانين و مقررات مورد نياز در اين سرمايه‌گذاري را به‌صورت يك بسته‌ي كامل براي ارائه‌ي به سرمايه‌گذار آماده كند.
قدمگاهي گفت: در مدل سرمايه‌گذاري سرويس‌آپارتمان‌ها، پيش‌فروش كردن واحدهاي آپارتماني قطعا يكي از موارد مورد نظر سرمايه‌گذاران خواهد بود و ما طبيعتا در چنين موردي با تضمين لازم براي عمل به تعهدات سرمايه‌گذار پس از پيش‌فروش كردن واحدها و تأمين ضمانت‌هاي بانكي براي دريافت وام روبه‌رو مي‌شويم كه مشاور طرح بايد براي چنين مواردي، راه‌كارهاي اجرايي و قانوني ارائه كند.
وي درباره‌ي استقبال سرمايه‌گذاران از روش‌هاي سرمايه‌گذاري مشاركتي، بويژه در سرويس‌آپارتمان‌ها، ادامه داد: ما معتقديم، به‌دليل همان تدوين نظام تضميمي براي اين سرمايه‌گذاري و از همه مهم‌تر، وجود مالكيت‌هاي فيزيكي و ارائه‌ي سندهاي شش‌دانگ به سرمايه‌گذاران، اين سرمايه‌گذاري با استقبال مواجه مي‌شود.
مدير كل طرح‌هاي توسعه و تسهيلات معاونت سرمايه‌گذاري سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري با بيان اين‌كه مالكيت زماني (تايم شرينگ) در ايران چندان مورد استقبال قرار نگرفت، اضافه كرد: در اين نوع سرمايه‌گذاري، ايرانيان احساس مالكيت نداشتند و نمي‌توانستند درك كنند كه وقتي گفته مي‌شود، فلان هتل هفته‌ي دوم دي‌ماه متعلق به شماست، يعني چه.
قدمگاهي با بيان اين‌كه ايراني‌ها فقط با سند مالكيت منگوله‌دار سربي احساس مالكيت مي‌كنند، افزود: مشاور اين طرح قرار است، تا پايان شش‌ماه بسته‌ي پيشنهادي خود را براي سرمايه‌گذاري در سرويس‌آپارتمان‌ها ارائه كند.
وي به مصوبات دولت براي اجراي اين طرح اشاره كرد و گفت: اصل ورود سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري به حوزه‌ي سرمايه‌گذاري سرويس‌آپارتمان‌ها و درج آن در آيين‌نامه‌ي تأسيسات گردشگري، هم‌چنين ضرورت تعريف مديريتي پايدار براي اين سرمايه‌گذاري و مواردي مانند ضرورت مالكيت بهره‌بردار در اين پروژه‌ها و يا ويژگي‌هاي مالك و بهره‌بردار از جمله مواردي‌اند كه براي اعمال آن‌ها به مصوبه‌ي دولت نيازمنديم.
به گفته‌ي او، تعيين حقوق بهره‌بردار و مرجع رسيدگي به آن و نحوه‌ي دريافت تسهيلات بانكي براي سرويس‌آپارتمان‌ها بايد در سرمايه‌گذاري سرويس‌آپارتمان‌ها مورد توجه قرار گيرد.
مدير كل طرح‌هاي توسعه و تسهيلات معاونت سرمايه‌گذاري سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري با بيان اين‌كه سرمايه‌گذاران در سرويس‌آپارتمان‌ها، چيزي شبيه يك تاكسي را مي‌خرند، گفت: اين سرمايه‌گذاران علاوه بر كسب منافع مالي و درآمدي از واحدهاي خود، بهره‌هاي شخصي نيز از اين واحدها مي‌توانند داشته باشند، اما بايد حفظ كاربري اقامتي همواره مورد توجه آن باشد.
وي با اشاره به آمادگي چند سرمايه‌گذار بزرگ براي سرمايه‌گذاري در سرويس‌آپارتمان‌ها، بيان كرد: ما معتقديم، اين مدل سرمايه‌گذاري را بايد با چند شركت بزرگ اجرايي كنيم تا كار در نطفه خفه نشود.
مشكل نبود متقاضي سرمايه‌گذاري در گردشگري نداريم
مدير كل طرح‌هاي توسعه و تسهيلات معاونت سرمايه‌گذاري با بيان اين‌كه مشكل نبود متقاضي سرمايه‌گذاري در گردشگري نداريم، گفت: بايد تأكيد كنم، درخواست سرمايه‌گذاري در گردشگري كم نيست.
وي با تأكيد بر ضرورت برنامه‌هاي اجرايي دولت براي جذب سرمايه‌گذاران بيش‌تر در حوزه‌ي گردشگري، تصريح كرد: اين‌كه هر چند‌وقت يك‌بار همايش يا نمايشگاهي در حوزه‌ي سرمايه‌گذاري‌هاي گردشگري برگزار مي‌شود، به معني نبود سرمايه‌گذار نيست، بلكه به اين دليل است كه ما معتقديم، سياست‌هاي‌مان را در جذب سرمايه‌گذار هرچه بيش‌تر، بايد همواره به‌صورت مستمر و مداوم ادامه دهيم.
قدمگاهي بزرگ‌ترين مشكل گردشگري را كمبود نقدينگي دانست و افزود: اين مشكل به هيچ‌وجه متوجه سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري نيست و تقريبا همه‌ي بخش‌ها و حوزه‌ها با آن دست به گريبان هستند. در ميان دستگاه‌هاي مختلف، فشار و تلاشي كه سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري براي دريافت تسهيلات به بدنه‌ي بانكي كشور وارد كرده، بي‌سابقه بوده و نتايج اين پي‌گيري‌ها به‌مراتب بهتر بوده است. البته اين به‌معني رضايت ما از روند كنوني اختصاص تسهيلات بانكي نيست.
او با اشاره به سهم اندك گردشگري از تسهيلات بانكي در سال‌هاي گذشته، يادآور شد: سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري كاملا با برنامه در عرصه‌ي توسعه‌ي تأسيسات گردشگري وارد شده، اما محدوديت منابع سرعت اين سرمايه‌گذاري‌ها را كاهش داده است.
وي با بيان اين‌كه طرح‌هاي كوچك سرمايه‌گذاري به حفظ روند معمولي سرمايه‌گذاري‌هاي گردشگري كمك مي‌كنند، گفت: ما معتقديم، گردشگري در ايران از قابليت بالايي براي ايجاد فرصت‌هاي شغلي برخوردار است، به‌طوري كه در صورت توسعه‌ي اين صنعت، قطعا با كمبود نيروي انساني مواجه خواهيم شد و حتا شايد مجبور شويم، مانند برخي كشورهاي خارجي، نيروي انساني خود را از خارج وارد كنيم.
دريافت مصوبات سفرهاي استاني براي تسهيلات بانكي بخش گردشگري
مدير كل طرح‌هاي توسعه و تسهيلات معاونت سرمايه‌گذاري سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري با اشاره به عمل نكردن بانك‌هاي عامل براي پرداخت بخشي از تسهيلات مصوب پروژه‌هاي گردشگري، تأكيد كرد: در سفرهاي استاني، اختصاص تسهيلات را براي پروژه‌هاي ملي و استاني گردشگري به‌صورت مصوبه دولتي درخواست مي‌كنيم.
وي از دريافت مصوباتي براي پروژه‌هاي گردشگري خراسان رضوي، فارس و اصفهان در جريان سفر هيأت دولت خبر داد و گفت: در اين حالت، بانك مركزي به‌طور مستقيم متعهد مي‌شود، سهم هريك از بانك‌هاي عامل را براي اختصاص تسهيلات تعيين كند. ضمن اين‌كه ما هم‌چنان دريافت عدد كل تسهيلات خود را از بانك مركزي و كميسيون اقتصادي دولت پي‌گيري مي‌كنيم.
اختصاص 1500ميليارد تومان تسهيلات را درخواست كرده‌ايم
قدمگاهي با اشاره به لزوم تصويب اختصاص 1500ميليارد تومان تسهيلات بانكي براي بخش گردشگري در سال 1388، گفت: اين درخواست بايد توسط اين كميسيون تصويب نهايي شود كه تا به‌حال نيز مخالفتي با آن نبوده است. مشكل اصلي براي دريافت اين تسهيلات، اعلام محل تأمين مالي آن‌ها از سوي بانك‌هاست.
او برگشت و وصول مطالبات را محل پيشنهادي بانك‌ها براي تأمين تسهيلات پيشنهادي اعلام كرد و افزود: چون حجم مطالبات بانك‌ها زياد است، ما به اين محل مالي راضي هستيم و براي دريافت اين اعتبارات چندان نااميد نيستيم.
وي با اشاره به فشار متقاضيان براي پي‌گيري امور تقاضاي وام‌هاي‌شان، گفت: سال گذشته نيز بانك‌ها اواخر سال، تسهيلات را دادند. اميدواريم امسال هرچه زودتر به اين تسهيلات بتوانيم دست پيدا كنيم.
قدمگاهي اظهار داشت: با وجود اين‌كه سرمايه‌گذاري در گردشگري معمولا تمام هستي و سرمايه‌ي يك شخص را شامل مي‌شود، سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري متعهد است تا پايان، امور او را پي‌گيري كند.
وي ادامه داد: ما براي اجراي پروژه‌هاي بزرگ گردشگري پيشنهاد داده‌ايم تا در صورت عقد قرارداد با بانك‌ها و پرداخت تسهيلات، سرمايه‌گذاران به عرصه‌ي سرمايه‌گذاري وارد شوند.
كارگزاران گردشگري در انتظار مصوبه‌ي دولت
مدير كل طرح‌هاي توسعه و تسهيلات معاونت سرمايه‌گذاري سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري از انجام مراحل اول و دوم طرح مطالعاتي «كارگزاران گردشگري» از سوي مشاور اين طرح خبر داد و گفت: اين مطالعات در مرحله‌ي انجام مطالعات تطبيقي و جمع‌آوري خلأ‌هاي قانوني است.
قدمگاهي با اشاره به حضور كارگزاران اقتصادي در بخش‌هاي مختلف كشور، بيان كرد: از مشاور طرح خواسته‌ايم، با انجام اين مطالعات و بهره‌برداري از تجربيات موجود، طرح جامعي را براي فعاليت چنين كارگزاراني در حوزه‌ي گردشگري ارائه كند.
وي با تأكيد بر امكان تصويب طرح كارگزاران گردشگري در شوراي عالي ميراث فرهنگي و گردشگري، افزود: به‌دليل اهميت اين طرح، اگر تصويب طرح به هيأت دولت نرسد، قطعا در شوراي عالي ميراث فرهنگي و گردشگري طرح و بررسي مي‌شود.
پرداخت يارانه به سرمايه‌گذاران غيرمتقاضي تسهيلات بانكي
قدمگاهي درباره‌ي پرداخت يارانه‌هاي حمايتي گردشگري، گفت: در حوزه‌ي سرمايه‌گذاري، حرف زياد داريم، اما منابع‌مان محدود است.
وي با بيان اين‌كه اتفاقي غيرمنطقي درحال رخ دادن است، تأكيد كرد: براساس قانون، ما فقط به كساني كه به دريافت تسهيلات بانكي از ما موفق شوند، يارانه‌ي حمايتي مي‌دهيم، يعني از هر كسي بيش‌تر به ما فشار آورد و از منابع‌مان استفاده كند، بيش‌تر حمايت مي‌كنيم.
قدمگاهي اين روند را غيرمنطقي دانست و افزود: از نظر سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري، سرمايه‌گذاري كه تسهيلات بانكي نمي‌خواهد، در اولويت است؛ اما مشكل اين است كه ما اجازه‌ي قانوني براي پرداخت يارانه به او را نداريم و اين يعني تنبيه چنين سرمايه‌گذاري!
وي اظهار كرد: به‌دنبال اين هستيم تا براي پرداخت يارانه‌ي حمايتي به سرمايه‌گذاراني كه وام بانكي نمي‌خواهند، اجازه‌ي قانوني بگيريم و به‌محض بهره‌برداري پروژه، با پرداخت يارانه، او را تشويق و ترغيب كنيم.
ايجاد بانك گردشگري مؤثر است، اما حل‌كننده‌ي همه‌ي مشكلات نيست
مدير كل طرح‌هاي توسعه و تسهيلات معاونت سرمايه‌گذاري سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري با اشاره به بي‌رغبتي بانك‌ها براي پرداخت تسهيلات به پروژه‌هاي گردشگري، گفت: دوره‌ي طولاني بازپرداخت تسهيلات بانكي در حوزه‌ي گردشگري مهم‌ترين عامل اين بي‌رغبتي است.
قدمگاهي ادامه داد: در شرايطي كه تسهيلات بانك‌ها به بخش توليد و صنايع در دوره‌اي كوتاه بازپرداخت مي‌شود، طرح‌هاي گردشگري دوره‌اي دست كم پنج تا ده‌سال را بايد بگذرانند تا به سوددهي برسند.
وي با متمايز دانستن موضوع مسكن از حوزه‌ي گردشگري با وجود دريافت تسهيلات بلندمدت بانكي، گفت: حوزه‌ي مسكن جزو نيازهاي اوليه‌ي مردم است كه با وجود يك بانك اختصاصي، از همه‌طرف مورد حمايت دولت و تزريق منابع مالي قرار مي‌گيرد.
او با بيان اين‌كه توسعه‌ي حوزه‌ي گردشگري، تأثير مستقيم در رفاه عمومي دارد، اظهار كرد: ايجاد بانك تخصصي گردشگري در توسعه‌ي سرمايه‌گذاري اين صنعت مؤثر است؛ اما حل‌كننده‌ي همه‌ي مشكلات نيست.
وي با بيان اين‌كه ارائه‌ي تسهيلات بانكي با سود 27 درصد از سوي بانك تخصصي گردشگري مؤثر نيست، افزود: در اين حوزه، به تسهيلاتي كافي با سود مناسب و اندك نيازمنديم.
قدمگاهي با بيان اين‌كه گردش مالي كلان حوزه‌ي گردشگري، منبع خوبي براي تأمين مالي تسهيلات بانك گردشگري مي‌تواند باشد، تأكيد كرد: اگر بتوانيم اين گردش مالي را هدايت كنيم، كار بزرگي براي حوزه‌ي تسهيلات بانكي پروژه‌هاي گردشگري انجام داده‌ايم.
او اظهار كرد: دست‌اندركاران حوزه‌ي گردشگري و همه‌ي مرتبطان با اين صنعت، سالانه اعداد بزرگي را در چرخه‌ي مالي خود جابه‌جا مي‌كنند كه اين اعداد معمولا در ديگر مؤسسه‌هاي مالي به‌عنوان ضمانت‌هاي بانكي يا سود تسهيلات و كارمزد رسوب مي‌كنند؛ اما اگر اين اعداد در بانك اختصاصي گردشگري باشند، بسيار اثرگذارند.
افزايش تقاضاي سفر تنها راه توسعه‌ي گردشگري است
قدمگاهي با تأكيد بر اين‌كه افزايش حجم سفرها و تقاضا در اين حوزه، جلوي ورشكستگي را در اين صنعت مي‌گيرد، يادآور شد: تقاضاهاي گردشگري سرمايه‌گذاري‌ها را توسعه مي‌دهند. پس اگر تقاضاي بيش از حد براي سفر و گردشگري داشته باشيم، توسعه‌ي سرمايه‌گذاري‌هاي متنوع در اين حوزه نيز ممكن مي‌شود و بسياري از مسايل و مشكلات مانند بي‌كاري در كشور از بين مي‌روند.
وي به شهر سرعين به‌عنوان نمونه‌اي از افزايش تقاضا و توسعه‌ي سرمايه‌گذاري‌ها اشاره كرد و افزود: افزايش تقاضاي سفر به سرعين موجب شد، بيش از 180 تا 200 واحد اقامتي توسط مردم و نه لزوما سرمايه‌گذاران بزرگ، در آن‌جا ساخته شوند.
او ادامه داد: افزايش تقاضاي سفر به سرعين موجب شد، مردم سرمايه‌هاي شخصي خود را به عرصه وارد كنند و حتا خانه را به اقامتگاه گردشگري تبديل كنند و بعدها از آن‌ها واحدهايي نوساز و مدرن درآورند.
قدمگاهي با بيان اين‌كه مناطق بسياري در ايران، ظرفيت رشد يك‌باره را مانند شهر سرعين دارند، گفت: وجود امكانات در شهرهاي بزرگ و شمالي موجب مي‌شود، مردم گاهي 18 ساعت معطلي را در جاده‌ي چالوس تحمل كنند، اما به منطقه‌اي بكر در يكي از استان‌هاي ديگر و كم‌برخوردار نروند.
وي با بيان اين‌كه دفتر طرح‌هاي توسعه و تسهيلات معاونت سرمايه‌گذاري سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري رشد قواره‌مند و منظم سرمايه‌گذاري‌هاي گردشگري را دنبال مي‌كند، اضافه كرد: اگر براي هدايت سرمايه‌گذاري‌هاي گردشگري برنامه نداشته باشيم، پس از مدتي با رشدهاي بي‌قواره و مشكل‌آفرين در شهرها مواجه مي‌شويم.
گفت‌وگو از خبرنگار ايسنا: اعظم السادات راستي
انتهاي پيام