«چادر و حجاب اقوام ايراني» به‌عنوان شصت‌وهفتمين اثر ملي در فهرست ميراث معنوي كشور ثبت شد.
به گزارش خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، رييس سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري امروز (شنبه، 26 دي‌ماه) در مراسم ثبت «چادر و حجاب اقوام ايراني» كه در سالن اجلاس سران برگزار شد، بيان كرد: چادر و حجاب اقوام ايراني مصاديق حجاب ايراني‌اند و اميدوارم با ثبت آن، گوشه‌اي از تاريخ ايران را بتوانيم حفظ كنيم.
حميد بقايي توضيح داد: اصل موضوع ثبت ميراث معنوي حجاب 5/1سال پيش در زمان رياست اسفنديار رحيم‌مشايي مطرح و كارهاي مقدماتي آن آغاز شد. امروز نيز توفيق شد، در 26 دي‌ماه سال‌روز فرار شاه و در اصل، سقوط رژيم منحوس پهلوي اين اثر را به ثبت برسانيم.
او گفت: ايرانيان در طول تاريخ به داشتن نظام محكم خانوادگي معروف بوده‌اند و حجاب در ايران قدمتي بيش از سه‌هزار سال دارد. چندي پيش در رامهرمز اشيايي از يك شاه‌زاده‌ي ايراني كشف شدند كه نشان مي‌دادند، زني كه در آن‌جا دفن شده، حجاب داشته است.
بقايي خطاب به رييس‌جمهور كه در اين مراسم حضور داشت، اظهار داشت: با برگزاري اين مراسم دو هدف را درنظر داريم، نخست اين‌كه نشان دهيم، ايرانيان حجاب داشته‌اند كه علاوه بر زنان حتا مردان نيز حجاب داشته و برهنه نبوده‌اند. ديگر اين‌كه نشان دهيم، زنان ايراني با داشتن حجاب در عرصه‌هاي اجتماعي حضور فعال داشته‌اند كه در سلسله‌هاي هخامنشي و ساساني اين امر كاملا ديده مي‌شود.
وي با بيان اين‌كه در ميان ايرانيان خانواده هميشه يك مجموعه‌ي مقدس بوده است، به اقدام رضاخان در كشف حجاب اشاره كرد و ادامه داد: اگر قانون، قانون درستي باشد، به زور براي اجرا نياز ندارد. حجاب در فرهنگ ما ايرانيان ريشه‌ي عميقي دارد و در ميان تمام اديان وجود داشته است.
بقايي اضافه كرد: بنا به دستور رييس‌جمهور درباره‌ي بحث درخواست غرامت ايران از جنگ جهاني دوم، اقداماتي آغاز شده‌اند و اميدوارم اين اقدامات به نتيجه برسند تا ملت بزرگ ايران شاهد احقاق حق خود باشد.
در اين مراسم، معاون حفظ، احيا و ثبت آثار تاريخي فرهنگي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري گفت: ميراث فرهنگي در كنار آثار ناملموس و نمادهاي تاريخي از پشتوانه‌ي عظيمي در قالب مفاهيم اعتقادي، علوم و فنون، تكنيك‌ها و سنت‌ها برخوردار است كه حقيقت وجودي آثار تاريخي را دربرمي‌گيرد. بنابراين شناخت، حفظ و احياي اين آثار در هويت جامعه نقش بسزايي دارد.
مسعود علويان‌صدر با اشاره به ثبت شصت‌وهفتمين اثر در حوزه‌ي ميراث معنوي كه به چادر و حجاب اقوام ايراني اختصاص دارد، بيان كرد: حجاب يكي از مظاهر فرهنگي ايران است و از ريشه‌ي حجب به‌معني پوشش گرفته شده است. پوشش چيزي نبوده است كه مختص زن يا مرد بوده باشد، گرچه بيش‌تر، زنان از آن استفاده مي‌كردند و شايد دليل آن را مقام و ارزش بالاي زن و نياز او به جلال و جبروت بتوان دانست.
وي با اشاره به اين‌كه بنابر شواهد باستاني و تاريخي، ملكه‌ها از پوشش بلند و پارچه و تاجي بر سر استفاده مي‌كردند، ادامه داد: چنين پوششي به‌تدريج در ميان اشراف رواج يافت و پس از آن، اين روند به درون جامعه گسترش پيدا كرد.
به گفته‌ي او، شناخت فرهنگ يك جامعه بدون شناخت اقوام آن امكان‌پذير نيست. انواع پوشش داراي پيام‌ها و راز و رمز‌هايي است كه از اعتقادهاي مختلفي نشأت مي‌گيرند. در اين ميان، اعتقاد ايراني جايگاه ويژه‌اي داشته است.
وي يادآوري كرد: پيامبران الهي با توجه به تمايل فكري زن و نقش حياتي پوشش و جلوگيري از فساد، زنان را به حجاب فراخواندند. به اين ترتيب، اشتياق‌هاي دروني آن‌ها را استحكام بخشيدند.
علويان‌صدر اظهار داشت: حجاب علاوه بر حفظ در برابر سرما و گرما سبب زينت و آراستگي مي‌شود و نشان‌دهنده‌ي گرايش اعتقادي فرد و تعلق به فرهنگي خاص است.
او با اشاره به قوم‌هاي مختلف ايراني مانند گيلكي، گفت: لباس اين اقوام نشان‌دهنده‌ي اين است كه اين پوشش‌ها با رنگ‌هاي طبيعت همگون هستند و اين‌كه در اين پوشش‌ها دست زنان و مردان براي كارهاي مختلف مانند كشاورزي آزاد بوده است.
وي ادامه داد: مردم ايران با پذيرش اسلام، مسير تكامل فرهنگ‌هاي ملي و قومي خود را توانستند، ادامه دهند تا شاهد رشد و شكوفايي باشند و با پوشش كامل، خود را از گزند حوادث مصون داشتند.
معاون حفظ، احيا و ثبت آثار تاريخي تاريخي با تأكيد بر اين‌كه ايرانيان حتا پيش از اسلام تاريخ، فرهنگ و تمدن خاصي داشتند، افزود: ايرانيان هميشه فرهنگ پوشش و متانت را در تاريخ خود به‌نحو چشم‌گيري داشته‌اند. همان‌طور كه زنان عشاير ايراني كارهاي بسياري را پابه‌پاي مردان انجام مي‌دهند. در واقع، حجاب را دليلي براي حضور در راستاي تحقق اهداف و آرمان‌هاي خود مي‌دانند. در اين راستا، اميد است با ثبت چادر و حجاب اقوام ايراني به‌عنوان نماد اسلامي يك كشور اسلامي در پاسداشت و صيانت از حريم آن، گام اساسي برداشته شود.
در ادامه‌ي اين مراسم، رييس شوراي سياست‌گذاري ائمه‌ي جمعه با اشاره به اين‌كه بحث پوشش مسأله‌ي امروز نيست، اظهار كرد: از هنگامي كه بشر پا به عرصه‌ي وجود نهاد، كشش دروني، او را به سمتي كه بايد خود را بپوشاند، هدايت كرده و اين خواست فطري انسان است.
حجت‌الاسلام تقوي گفت: پوشش هميشه نمايانگر بخشي از فرهنگ جامعه بوده است و انسان‌ها با انتخاب نوع لباس، مدل و رنگ آن تلاش كرده‌اند، بخشي از فرهنگ خود را به ديگران اعلام و القا كنند.
وي با اشاره به اين‌كه انسان‌ها با شكل بناهاي خود سخن گفته‌اند و حتا گنبد و گلدسته‌ها جزو نشانه‌هايي هستند كه يك فرهنگ را فرياد مي‌كنند، بيان كرد: جامعه بايد از شعائر خود كه بخشي از فرهنگ است، پاسداري كند و پاسداري از اين شعائر وظيفه‌ي فرهنگي ماست.
تقوي يكي از اين شعائر را چادر دانست و گفت: اين لباس به‌عنوان لباس ايراني در دنيا معروف است، البته اقوام ديگر كم‌وبيش چنين پوششي داشته‌اند و دارند؛ ولي هيچ قوم و ملتي به اين گستردگي از اين نوع لباس استفاده نكرده است.
او تأكيد كرد: ميراث معنوي را بايد مانند ميراث مادي پاسداري كنيم و سرمايه‌هاي معنوي به‌مراتب با ارزش‌تر از سرمايه‌هاي مادي و اقتصادي هستند.
وي كمك به مشاركت اجتماعي زنان، سالم‌سازي محيط، حياي اجتماعي، و مبارزه‌ي سياسي را از جمله كاركرد‌هاي حجاب دانست.
در بخش ديگري از اين مراسم، معاون هنرهاي سنتي و صنايع دستي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري گفت: لباس اقوام ايراني نشان‌دهنده‌ي تاريخ و تكاملي است كه زنان در عرصه‌هاي مختلف بر پوشيدگي خود تأكيد كرده‌اند.
تهمينه دانيالي با اشاره به اين‌كه زنان با حجاب خود، لباس رزم داشته و با چنين مذهبي در برابر هر جنبشي ايستادگي كرده‌اند، بيان كرد: حجاب در عرصه‌هاي مختلف تغييرات زيادي كرده است. شايد وقتي هخامنشيان يا حكومت‌هاي ديگر بر سر قدرت بودند، حجاب فقط براي اشراف استفاده مي‌شد؛ ولي با ورود اسلام، حجاب به درون اقشار مختلف جامعه راه پيدا كرد.
وي اظهار داشت: ما در سازمان ميراث فرهنگي حافظ منافع معنوي كشور هستيم. اميدوارم پوشاك اقوام ايراني را بتوانيم بررسي كنيم و به‌شكل جديدي از ارائه‌ي آن دست يابيم.
او با تأكيد بر اين‌كه با پردازش مسأله‌ي حجاب و اين‌كه حجاب خود يك رسانه است، درمي‌يابيم حجاب مصونيت است، نه محدوديت، افزود: ما با مدگرايي مخالف نيستيم، ولي بايد الگوهاي جديد طراحي شوند. در اين راستا، روند پژوهشي حجاب را بررسي مي‌كنيم تا به شكلي از حجاب كه براي زنان مظهر حجاب و مقاومت در برابر استعمار بوده است، بپردازيم.
به گزارش ايسنا، در اين مراسم معاونان و مديراني از امور بانوان وزارت كشور و بخش‌هايي ديگر، رييس دفتر رييس‌جمهور ـ اسفنديار رحيم‌مشايي ـ و همسر رييس‌جمهور حضور داشتند.
انتهاي پيام