منشاء اختلاف آمار واردات بنزين چيست؟ گمرك درست ميگويد يا وزارت نفت
آمار گمرك و وزارت در مورد نفت بنزين وارداتي در نيمه نخست امسال با هم اختلاف دارند. به گزارش خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، طبق آمار گمرك ايران طي نيمه نخست امسال يك ميليون و 325 هزار و 600 تن بنزين به ارزش 939 ميليون و 700 هزار دلار وارد كشور شده است كه اين رقم با در نظر گرفتن چگالي بنزين معادل يك ميليارد و 790 ميليون ليتر است. اين در حالي است كه طبق اطلاعات دريافتي از وزارت نفت طي شش ماه نخست امسال سه ميليارد و 950 ميليون ليتر بنزين از كشتيهاي وارداتي تخليه شده است. نكته جالب اينجاست كه وزارت نفت آمار مربوط به كشتيهاي روي آب را كه هنوز مجموعه بنزين آنها را تخليه نكرده، محاسبه نميكند كه با محاسبه كردن اين آمار رقم 3.9 ميليارد ليتر بنزين اضافهتر نيز خواهد شد. براساس آمار گمرگ ايران، طي شهريور ماه حدود 35 هزار تن بنزين وارد كشور شده كه معادل 47.3 ميليون ليتر بنزين است كه اين رقم حتي كفايت يك روز مصرف داخلي را نيز نميكند. با اين حال مشخص نيست كه اين اختلاف حدود 2.2 ميليارد ليتري از كجا ناشي ميشود. البته گمرك معتقد است كه منبع اصلي آمار تجارت خارجي كشور كه توسط گمرك ايران منتشر ميشود، اظهارنامههايي است كه توسط صاحبان كالا و نمايندگان قانوني آنها به گمرك اظهار و پس از طي تشريفات قانوني منجر به صدور پروانه ترخيص ميشود. بديهي است چنانچه اظهارنامهاي به گمرك تسليم نشده باشد يا منجر به صدور پروانه ترخيص نشود، در آمار گمرك درج نميشود. اين در حالي است كه طبق اطلاعات به دست آمده از وزارت نفت، آمار بنزين وارداتي به كار رفته در گزارش فوق مربوط به بنزيني است كه توسط كشتيها در ايران تخليه شده است كه اين بدين معني است كه كشتي از مرز رد شده و براي كالايي كه از مرز رد شده باشد، حتما بايد پروانه ترخيص صادر شده باشد؛ بنابراين آمار آن در آمار واردات قطعي بايد ثبت شده باشد. همچنين نظر گمرك در مورد اين اختلاف آماري اين است كه شركت ملي نفت ايران تاريخ عمليات (پهلوگيري كشتي و ورود به مخازن شركت ملي نفت) را ملاك عمل قرار داده و در سيستم مكانيزه گمرك تاريخ رسيد صندوق در واردات ملاك عمل قرار ميگيرد. بديهي است اين دو تاريخ ممكن است در بسياري از موارد با همديگر منطق نبوده و منجر به ايجاد مغايرت در يك بازه زماني شود و اين كه آمار اعلام شده توسط شركت ملي نفت ايران به ليتر و آمار گمرك ايران به كيلوگرم اعلام ميشود. در اين خصوص ممكن است تفاسيري متفاوت در تبديل كيلوگرم به ليتر و بالعكس رخ دهد. در رابطه با واردات بنزين يا نفت گاز نيز چنانچه اظهارنامه آن به گمرك تسليم شده، ولي به هر دليل منجر به صدور پروانه نشده باشد و به دليل حمايت و نياز به تامين مصرف داخلي با تعهد ترخيص شده باشد، تا زمان صدور پروانه ترخيص در آمار واردات قطعي گمرك اعلام نميشود. شايد بتوان گفت منشا اصلي اين اختلاف آمار همين بند باشد؛ يعني به لحاظ ضرورت بدون اين كه آمار بنزين وارداتي به لحاظ ضرورت براي مصرف داخلي به لحاظ استراتژيك بودن كالا، ثبت و براي آن پروانه ترخيص وارد شود، ترخيص و آمار آن در آمار واردات قطعي درج نميشود كه مسوولان امر بايد چارهاي براي اين مساله بيابند. حتي ميتوان آمار جداگانهاي از آن قسمت از بنزيني كه با تعهد ترخيص شده ارايه كرد تا ديگر چنين اختلافي را مشاهده نكرد. بنابراين از اين منظر ميتوان گفت آماري كه از سوي گمرك ايران اعلام شده، آمار واقعي بنزيني كه به مرزهاي داخلي راه يافته، نيست. به گزارش ايسنا، ميانگين روزانه واردات بنزين امسال تا 11 مهر ماه 21.8 ميليون ليتر بوده است و بر اساس آمار گمرك ايران همچنين كشورهاي امارات، هلند و روماني نيز هركدام با داشتن سهمهاي به ترتيب 87.89 و 8.35 و 2.63 درصدي از كل واردات بنزين به ايران سه كشور عمده مبدا اين واردات هستند. انتهاي پيام