بقاياي آخرين نقشبرجستهي دورهي فتحعليشاه در شرايط بدي است
تنها قطعهي باقيمانده از آخرين نقشبرجستهي دورهي فتحعليشاه قاجار در بدترين شرايط ميان ضايعات و نخالههاي آهن، روغن سوختهي ماشين و لرزش حركت ماشينهاي سنگين در كارخانه سيمان ري قرار دارد. يك كارشناس ميراث فرهنگي در گفتوگو با خبرنگار بخش ميراث فرهنگي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، با بيان اين مطلب ادامه داد: تنها قطعه از آخرين نقشبرجستهي دورهي فتحعليشاه قاجار در كارخانهي سيمان ري، در شرايط حفاظتي بدي است. به همين دليل، با قيد اضطرار بهدنبال پسگرفتن اين اثر از مسؤولان كارخانهي سيمان ري توسط يگان حفاظت و دفتر حقوقي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري استان تهران هستيم. مجدالدين رحيمي در توضيح قرار گرفتن اين نقشبرجسته در كارخانهي سيمان ري، اظهار داشت: اين نقشبرجسته كه نشاندهندهي شكار شير توسط فتحعليشاه قاجار بوده است، در اوايل انقلاب به دلايلي توسط مسؤولان اين كارخانه تخريب شد و در مرحلهي نخست تخريب، حدود 50 درصد اثر از جاي خود كنده و تكهتكه شد. پس از مدتي، حدود 10 درصد از نماي سطح اثر كه چند كتيبه به خط نستعليق و يك بخش از دم شير شكارشده در آن مشخص است، در ساختمان متروكهي كارخانهي سيمان ري پيدا شد. او با اشاره به خريده شدن اين كارخانه از سوي يك شخص حقيقي و مستندسازيهايي كه اكنون براي تبرئهي كارخانه از تخريب اين نقشبرجسته انجام ميشوند، بيان كرد: تاكنون چندبار از سوي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري تهران مكاتبههايي شدهاند تا اين قطعهي باقيمانده از نقشبرجسته كه حدود 10 درصد از سطح نماي اثر است، به سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري داده شود. وي با اشاره به مادهي 560 قانون مجازات اسلامي كه ميگويد، هر كسي در عرصه يا در يك اثر ملي دخلوتصرف كند، يا آن را به گروگان بگيرد، يا تصاحب كند، مجرم است و بين سه تا ده سال زندان دارد، گفت: مالك كارخانه معتقد است، اين نقشبرجسته جزو اموالي است كه با اين كارخانه خريده شده است و با وجود اينكه اين مادهي قانوني و ديگر قوانين بازدارنده را چندبار به او تذكر دادهايم، قبول نميكند كه اين نقشبرجسته به ميراث فرهنگي برگردانده شود. اين كارشناس ميراث فرهنگي با تأكيد بر اينكه كارخانهي سيمان ري، نخستين كارخانهي سيمان خاورميانه است كه توسط رضاشاه ساخته شده و در فهرست آثار ملي نيز به ثبت رسيده است، اظهار كرد: اين كارخانه قرار است، موزهي صنعت سيمان ايران شود؛ ولي چون دست بخش خصوصي است، با توجه به اهميت كاربري تعيينشده براي آن، تعامل سازمان ميراث فرهنگي كشور با متوليان اين كارخانه ضرورت دارد. رحيمي بيان كرد: قوانين ثبتي سازمان ميراث فرهنگي ايجاب ميكنند كه اين كارخانه حفظ شود. با طرحي كه تصويب شده است، اين كارخانه بايد به موزهي صنعت تبديل شود؛ ولي نوسانات مديريتي و تغيير نگرشها سبب بروز مشكلاتي در اين زمينه ميشوند. به همين دليل، انجام اين كار به تصميمگيري كلان كشوري نياز دارد. وي با تأكيد دوباره بر لزوم حفاظت از اين نقشبرجستهي دورهي فتحعليشاه، گفت: سال 1387 آخرين زمان مكاتبه در اين زمينه بوده است. نبايد در اين كار تعلل كرد، ميتوان با وجود تصاويري كه پيش از تخريب نقشبرجسته تهيه شدهاند، آن را بازسازي فرمي كرد. ما درصدد هستيم، اگر نتوانيم آن را بازسازي فرمي كنيم، يك تصوير واضح از آن استند درست كنيم و كنار قطعهي باقيمانده از اين نقشبرجسته در يك مكان مناسب قرار دهيم. او ادامه داد: با شهرداري در اين زمينه مكاتبههايي شدهاند تا شرايط حفاظتي براي اين نقشبرجسته پس از گرفتن آن از مالك كارخانه ايجاد شوند. رحيمي با اشاره به مكانيابي استقرار اين اثر، افزود: در مذاكرههاي صورتگرفته با اعضاي شوراي بينالمللي بناها و محوطههاي تاريخي (ايكوموس) مقرر شده است، تصاويري كه يكي از اعضاي ايكوموس (شهريار عدل) در آرشيو خود دارد، براي تكميل مستندات تاريخي در اختيار سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري قرار گيرد. انتهاي پيام