يك كارشناس انسان‌شناسي معتقد است: اسكلت‌هاي كشف‌شده در شهر زيرزميني سامن در استان همدان از يك گروه خاص قومي نيستند و به طوايف قومي متعددي تعلق دارند كه در برخي موارد با يكديگر قرابت‌هاي خوني نيز دارند. فرزاد فروزانفر در گفت‌وگو با خبرنگار بخش ميراث فرهنگي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، يادآوري كرد: سايت زيرزميني سامن در شهر سامن در عمق سه تا شش متري زمين به‌صورت اتفاقي كشف شد و كانال‌هاي حفر‌شده درون سنگ‌هاي گرانيتي دارد. اين كانال‌ها به مرور در دوره‌هاي تاريخي كنده شده‌اند و اطراف آن‌ها نيز اتاق‌هاي متعدد وجود دارند. او گفت: اين كانال‌ها از نظر ساختار معماري، بسيار جالب هستند و كاربري خاصي داشته‌اند. در اين كانال‌ها پس از پاك‌سازي، 60 اسكلت شناسايي شدند كه درون نه اتاق قرار داشتند و با توجه به بررسي‌هاي انسان‌شناسي در اينجا شواهدي وجود دارند كه تدفين‌هايي به‌صورت تدفين باز انجام شده‌اند. علاوه بر اين شواهد، شش مورد بقاياي انساني نيز وجود دارند كه به‌طور دقيق نشان مي‌دهند، اين اتاق‌ها در كاربري‌ نهايي به‌صورت محل تدفين استفاده مي‌شدند، به‌طوري كه استخوان‌ها را جمع مي‌كردند و دوباره تدفين‌هاي جديدي انجام مي‌دادند. وي اظهار كرد: مسلم است كه كاربري اصلي اين ساختارهاي معماري بايد به‌جز اين بوده باشد، زيرا لازم نيست، فضاهاي تدفين اين چنين بزرگ باشند كه افراد حتا بتوانند در آن‌ها به راحتي عبور كنند. در واقع، اين اتاق‌ها با تعريفي كه دارند، در ابتدا براي تدفين نمي‌توانند ساخته شده باشند. فروزانفر با اشاره به وجود سكوهاي خاص كه براي آداب خاصي به كار مي‌رفتند، گفت: از 60 اسكلتي كه شناسايي كردم، 16 مورد مرد، 26 مورد زن، 14 مورد كودك و يك نوزاد شناسايي شده‌اند و جنسيت سه مورد از آن‌ها نيز تشخيص داده نشده است. او با بيان اين‌كه تمام اين تدفين‌ها به پيش از اسلام مربوط هستند، ادامه داد: پس از دوره‌هاي اسلامي، تردد‌هايي در اينجا صورت گرفته‌اند و اين محوطه پس از اسلام به‌عنوان پناهنگاه موقت استفاده مي‌شده است، بويژه اين‌كه سفالينه‌هاي زيادي از دوره‌هايي مانند ايلخاني و صفوي در اينجا وجود دارند؛ اما در دوره‌ي اسلامي كاربري خاصي نداشته است. اين كارشناس افزود: براساس شواهد پيدا‌شده، اين شبكه‌هاي زيرزميني به‌طور متوسط تا 1000 متر امتداد دارند و ريزش‌هاي زيرزميني سبب مسدود‌ شدن كانال‌ها شده‌اند و اگر باز شوند، يك شبكه‌ي زيرزميني جالب و تاريخي را خواهيم داشت. به همين دليل، پيشنهاد ايجاد سايت ـ موزه شدن اين محل مطرح شده است. انتهاي پيام