يك هنرمند فيروزه‌تراش: فيروزهتراشها در تنگناي تهيه‌ي فيروزه‌ي نيشابوري‌اند اگر فيروزه‌ي آمريكايي نبود فيروزهتراشها بي‌كار مي‌شدند
يك هنرمند فيروزه‌تراشي در استان خراسان رضوي گفت: مدت‌هاي زيادي است كه نتوانسته‌ايم، فيروزه‌ي نيشابوري تهيه كنيم و اگر فيروزه‌هاي آمريكايي نبودند، بسياري از فيروزهتراشها بي‌كار مي‌شدند. حسن تشكري حكاك كه 50سال است، به حرفه‌ي خانوادگي‌اش، يعني فيروزه‌تراشي مشغول است، در گفت‌وگو با خبرنگار بخش صنايع دستي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، درباره‌ي وضعيت اين رشته توضيح داد: حدود سي‌وپنج چهل سال پيش، فيروزه‌اي كه فيروزه‌تراش‌هاي خراسان از آن استفاده مي‌كنند، از معادن نيشابور تأمين مي‌شد. در آن زمان، شايد حدود 500 استاد‌كار كه هريك هفت تا هشت شاگرد داشتند، در سراهاي اطراف حرم امام رضا (ع) فعاليت مي‌كردند. آن زمان، دستگاه تراش سنگ وجود نداشت و تراش‌ها دستي انجام مي‌شدند. وي بيان كرد: در آن دوره، معدن فيروزه‌ي نيشابور دست مردم بود و فيروزهتراشها به تناسب نياز، اين سنگ‌ها را تهيه مي‌كردند؛ اما بعدها اين معدن از دست مردم خارج شد و در اختيار اداره‌ي صنايع و معادن استان قرار گرفت و دولت اين فيروزه‌ها را استخراج مي‌كرد. آن‌ها فيروزه‌ها را بدون اين‌كه از يكديگر تفكيك كنند، به‌شكل تني مي‌فروختند و فروش‌ها معمولا به‌صورت مزايده بود. در اين شرايط، افرادي خارج از صنف فيروزهتراشها كه سرمايه داشتند، فيروزه‌هاي خوب را مي‌خريدند و با چند برابر قيمت به فيروزهتراشها مي‌فروختند. اين مسائل آن‌قدر شدت گرفتند كه بسياري از فيروزهتراشها از كار كنار كشيدند و برخي كه به نان اين كار محتاج بودند، هم‌چنان ادامه دادند. عضو اتحاديه‌ي صنف فيروزه و عقيق‌تراش‌هاي استان خراسان رضوي ادامه داد: اكنون تعداد فيروزهتراشها خيلي كم شده است و شايد هفتاد هشتاد نفر فيروزه‌تراش نيز در اين استان نباشند. به گفته‌ي او، معدن فيروزه‌ي نيشابور حدود شش‌سال است كه در اجاره‌ي شركت تعاوني معدن‌كاران آن منطقه است و در روستاهاي اطراف، دستگاه‌هاي تراش سنگ گذاشته‌اند و بدون مجوز و كارشناسي، فيروزه‌ها را مي‌تراشند. اين فيروزه‌تراش اظهار كرد: آن‌ها حرمت فيروزه‌ي نيشابور را از بين برده‌اند و ديگران نيز هيچ توجه و پشتيباني نمي‌كنند. وي با بيان اين‌كه فيروزهتراشها فيروزه‌هاي آمريكايي را كيلويي از بازار تهيه مي‌كنند، گفت: هر كيلو فيروزه‌ي آمريكايي 150 تا 300هزار تومان قيمت دارد و اگر استاد تراشنده حرفه‌يي باشد، از هر پنج كيلو فيروزه، دو كيلو تا يك كيلو و 900 گرم فيروزه‌ي تراشيده به‌دست مي‌آورد. تشكري اظهار كرد: ما ديگر مستأصل شده‌ايم. اتحاديه‌ي فيروزهتراشها مشكل دارد و از پشتيباني و حمايت دولت بي‌بهره است. البته اداره‌ي بازرگاني براي صادرات فيروزه، كارهايي كرده است؛ اما به حمايت بيش‌تري نياز داريم. وي افزود: اگر فيروزه‌هاي آمريكايي نبودند، بسياري از فيروزهتراشها بي‌كار شده بودند. اكنون فيروزهتراشها در تنگناي تهيه‌ي فيروزه‌ي نيشابوري هستند. اين فيروزه‌تراش در استان خراسان رضوي ادامه داد: روي تعاوني معدن‌كاران كه معدن فيروزه‌ي نيشابور را در اختيار دارند، هيچ نظارتي نمي‌شود. اين معدن براي 10 سال اجاره شده و تاكنون شش‌سال از زمان آغاز اين اجاره گذشته است. اين شركت، فيروزه‌هاي نيشابوري را استخراج و هر دوماه يك‌بار آگهي فروش توزيع مي‌كند؛ اما به‌نظر مي‌رسد، قيمت‌هايي كه مي‌دهد، براي فروش نيست، چون كسي نمي‌تواند با اين نرخ فيروزه بخرد. ما مدت زيادي است كه نتوانسته‌ايم، فيروزه‌ي نيشابوري بخريم. عضو اتحاديه‌ي صنف فيروزه و عقيق‌تراش‌هاي استان خراسان رضوي درباره‌ي معادن فيروزه در كشور، گفت: نيشابور يك معدن فيروزه دارد كه در اجاره‌ي معدن‌كاران آن منطقه است. در سمنان نيز معدني وجود داشت كه اكنون متروك است. پيش از انقلاب نيز در كاشمر معدن فيروزه‌يي وجود داشت كه فكر مي‌كنم، رها شده است. معدن ديگري نيز در مس ميدوك كرمان است كه فيروزه‌هاي آن با استقبال مواجه نشده‌اند. تشكري درباره‌ي فيروزه‌هاي وارداتي، اظهار كرد: چيني‌ها نيز فيروزه دارند؛ اما مرغوب نيست، برخي از سنگ‌هاي فيروزه‌ي خارجي نيز ساختگي هستند و از رنگ فيروزه‌يي استفاده مي‌كنند. انتهاي پيام