عصر امروز و در سومين روز از نشست دوجانبه، كسايي‌زاده مديرعامل شركت صادرات گاز از جانب ايران و سيدحسن نواب مديرعامل شركت سيستم‌هاي خط لوله‌ بين ايالتي پاكستان از جانب پاكستان در حضور روساي جمهور دو كشور، قرارداد صادرات گاز ايران به پاكستان را امضا كردند. حجت‌الله غنيمي‌فر - نماينده ويژه وزير نفت در امور مربوط به خط لوله صلح - در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، ‌با اعلام نهايي شدن قرارداد صادرات گاز ايران به پاكستان با اعلام خبر فوق افزود: بر اساس اين قرارداد روزانه 21.5 ميليون متر مكعب گاز به پاكستان صادر مي‌شود كه زمان اجراي آن عملا 4.5 سال از زمان امضاي اين قرارداد خواهد بود. وي همچنين گفت: روساي جمهور دو كشور نيز بيانيه‌اي تحت عنوان چارچوب همكاري‌هاي بين دولي ايران و پاكستان به امضا رساندند كه در آن در مورد صادرات گاز و همچنين اجازه كشورمان براي صدور گاز به هندوستان در ‌آينده و موارد مترتب آمده است. گفتني است، هيات پاكستاني كه براي انجام مذاكرات نهايي درباره دريافت گاز از ايران از دو روز پيش در ايران حضور يافته‌اند، طي اين مدت توافق‌هاي خوبي راجع به بندهاي مختلف متون قراردادي كرده بودند؛ به طوري كه برخي از مسوولان وزارت نفت ايران بر آماده ‌شدن قرارداد و رسيدن آن به مرحله امضا تاكيد كرده‌ بودند. در همين حال سخنگوي وزارت امور خارجه نيز امروز در حاشيه‌ي اجلاس سه‌جانبه‌ي ايران، پاكستان و افغانستان از توافق نهايي ايران و پاكستان درباره‌ي خط لوله‌ي صلح و صادرات گاز ايران به پاكستان خبر داده بود. حسن قشقاوي در گفت‌وگو با ايسنا با اشاره به پي‌گيري روند مربوط به خط لوله صلح و صادرات گاز ايران به پاكستان گفته بود كه در چارچوب همكاري بين دولي ميان ايران و پاكستان توافق نهايي درباره‌ي خط لوله‌ي صلح و صادرات گاز ايران به پاكستان صورت گرفته كه مقدمه‌اي براي امضاي اسناد مربوط به آن است. وي اضافه كرده بود كه دو رييس‌جمهور (احمدي‌نژاد و زرداري) در بيانيه‌اي اين مساله را مورد تاكيد قرار داده و آن را امضا مي‌كنند. در اين باره چندي پيش حجت‌الله غنيمي‌فرد - نماينده‌ ويژه وزير نفت در پروژه خط لوله صلح -‌ با اشاره به تغييرات توافق شده ايران و پاكستان در برخي بندهاي قراردادي در نشست اخير تهران در دي ماه توضيح داده بود كه تغيير اصلي در فرمول قيمت مربوط به پارامتر ثابت آن بود كه به دليل تغييرات بازار انرژي طي دوسال گذشته روي داد، ولي وابستگي قيمت گاز صادراتي ايران به قيمت نفت خام وارداتي ژاپن باقي ‌ماند. به گفته‌ي او ديگر مورد توافق شده در تهران مربوط به اين بود كه دو طرف مي‌توانند يك سال پيش از شروع تحويل گاز براي مرور قيمت با يكديگر مذاكره كنند. در همين زمينه،‌ قيمت گاز صادراتي ايران در صورت چنين درخواستي براي مرور قيمت، معادل ميانگين وزني قيمت صادرات گاز ايران به ساير مقاصد خواهد بود. همچنين از نظر حقوقي بند مربوط به موارد اضطراري نياز به اصلاحي داشت كه توافق شد. همچنين موردي مربوط به مدارك گشايش اعتبار اسنادي (LC) كه بايد توسط پاكستان انجام شود، وجود داشت كه در نشست دي مورد توافق طرفين قرار گرفت. به گزارش ايسنا، مذاکرات درباره خط لوله گاز صادراتي ايران به هند و پاکستان از يک دهه پيش آغاز شده، اما به دلايل اختلافات پاکستان و هند به قرارداد منجر نشده است. تنش‌هاي سياسي دو کشور هند و پاکستان به عنوان مهم‌ترين دلايل کندي مذاکرات بوده که مانع توافق نهايي بين سه کشور شده است. در چند سال گذشته سه کشور نشست‌هايي در اين زمينه برگزار کرده‌اند و به توافقاتي نيز رسيده‌اند، اما در چند ماه اخير هند از مذاکرات سه جانبه کنار کشيده بود و ايران و پاکستان با برگزاري نشست هايي در تهران و اسلام آباد براي عملي کردن اين طرح، مذاکرات را دنبال کردند. درحالي كه حتي در طول سال 1386 نيز مذاكرات خط لوله صلح سه‌جانبه و باحضور هند پيش مي‌رفت و در اين رابطه بارها مسوولان ايراني بر امضاي سه‌جانبه قرارداد و اهميت حضور هند در اين پروژه تاكيد كرده بودند، ولي پس از اين‌كه در اواسط نيمه اول سال گذشته، هند به دلايل مختلف در نشست سه‌جانبه‌اي كه قرار بود در تهران برگزار شود، حضور نيافت، مذاكرات مجددا دوجانبه در پيش گرفته شد. در اين زمينه سرانجام بعد از چند نشست دوجانبه كارشناسي، پاكستان در تاريخ 30 اسفند سال 1387 به طور رسمي‌ موافقت خود را با فرمول پيشنهادي ايران در پروژه صادرات گاز به آن كشور اعلام كرد. اين اعلام توافق از سوي كميته همكاري اقتصادي پاكستان (ECC)، متشكل از چندين وزير انجام شده كه براي تاييد نهايي موافقت،‌ مراتب به هيات دولت كشور پاكستان ارجاع داده شد و مورد پذيرش آنان قرار گرفت. طول خط لوله ايران به هند 2700 کيلومتر است و قرار است گاز صادراتي ايران را از مسير پاکستان به هند منتقل کند. پيش‌بيني شده که در صورت توافق نهايي 1100 کيلومتر از اين خط لوله در ايران، هزار کيلومتر در پاکستان و 600 کيلومتر در هند احداث شود. هزينه اجراي اين پروژه در برآوردهاي اوليه 4.5 ميليارد دلار اعلام شده بود، اما اکنون کارشناسان هزينه طرح را حدود هفت ميليارد دلار برآورد مي‌کنند. انتهاي پيام