با وجود اين‌كه معاونت هنرهاي سنتي و صنايع دستي در سال گذشته براي نمايش و عرضه‌ي صنايع دستي ايران در برخي كشورها و نمايشگاه‌هاي بين‌المللي صنايع دستي برنامه‌ريزي كرده بود، اما سال پيش، جاي صنايع ايران در اين نمايشگاه‌ها خالي بود.

به گزارش خبرنگار بخش صنايع دستي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، برگزاري نمايشگاه‌هاي صنايع دستي يكي از برنامه‌هاي معاونت هنرهاي سنتي و صنايع دستي به‌شمار مي‌آيد كه استان‌ها در رقابتي، تلاش مي‌كنند تا پايان هر سال، دست كم يك نمايشگاه ملي، منطقه‌يي يا استاني را برگزار كنند. گاهي نيز به مناسبت‌هاي مختلف مانند نوروز، هفته‌هاي صنايع دستي، گردشگري، ميراث فرهنگي و دولت، بخش‌نامه‌هايي براي برپايي نمايشگاه و بازارچه‌هاي موقت به معاونت‌هاي صنايع دستي استان‌ها ابلاغ مي‌شوند.

برپايي غرفه‌هاي صنايع دستي در نمايشگاه‌هاي خارجي از زمان ادغام صنايع دستي با سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري، به‌صورت يك برنامه تنظيم شد كه در نخستين سال ادغام اين دو سازمان، براساس اين برنامه، ايران در چند نمايشگاه خارجي به‌صورت پراكنده شركت كرد. البته پيش از ادغام نيز اين اتفاق رخ مي‌داد و شايد پديده يا رخ‌داد جديدي نبود.

در سال 1386، برنامه‌ي منسجم‌تري براي نمايشگاه‌هاي بين‌المللي صنايع دستي با شناسايي بازارهاي هدف و نمايشگاه‌هاي بين‌المللي مؤثر تنظيم شد كه طبق اين سياست جديد معاونت هنرهاي سنتي و صنايع دستي، اين‌بار با صادركنندگان نشستي برگزار شد تا آن‌ها به‌عنوان نمايندگان كشور در غرفه‌هاي ايران در نمايشگاه‌هاي خارجي صنايع دستي حضور داشته باشند، شايد حضور اين افراد راه‌كاري براي بازاريابي و فروش صنايع دستي كشور شود.

اين طرح با استقبال صادركنندگان انگشت‌شمار صنايع دستي كشور مواجه شد و آن سال، ايران توانست در نمايشگاه‌هاي صنايع دستي برلين و هداياي ميلان حضور يابد.

در اين بين، طي توافق‌هايي كه با ستاد تبليغات و نمايشگاه‌ها و شركت توسعه‌ي گردشگري شد، قرار بود صنايع دستي كشور در غرفه‌هاي گردشگري ايران در نمايشگاه‌هاي بين‌المللي ارايه شود و شركت توسعه‌ي گردشگري وقت (شركت توسعه‌ي ايران‌گردي جهان‌گردي كنوني) نيز در برخي كشورها كه بازار صنايع دستي ايران محسوب مي‌شوند و ايراني‌هاي مقيم در اين كشورها فعال‌اند، نمايشگاه‌ها و فروشگاه‌هاي دايمي صنايع دستي راه‌اندازي كند.

شركت توسعه‌ي گردشگري در ابتداي طرح اين موضوع و امضاي تفاهم‌نامه‌ي آن با معاونت صنايع دستي، در تعدادي از كشورها اين ظرفيت را بررسي كرد؛ اما خبر جديدي پس از كم‌رنگ شدن فعاليت شركت توسعه‌ي گردشگري و تشكيل شركت توسعه‌ي ايران‌گردي و جهان‌گردي منتشر نشد تا مشخص شود كه در نهايت، ما در كشورهاي تحت بررسي قرارگرفته توانستيم نمايشگاه يا فروشگاهي برپا كنيم؟!

البته در سال 1386، صنايع دستي ايران در برخي غرفه‌هاي گردشگري به‌نمايش درآمدند و مانند هميشه، هنر شگرف و كهن ايراني‌ها در اين نمايشگاه‌ها با استقبال مواجه شد؛ اما اين اتفاق فقط به همان سال ختم شد و سال 1387 در غرفه‌هاي گردشگري، صنايع دستي ايران مانند گذشته به حاشيه رفت و اين حضور به نمايش يك‌سري از آثار صنايع دستي به‌عنوان تزيين غرفه و معرفي در سطح چيدن چند اثر ختم شد.

حسين هاتفي فارمد ـ معاون هنرهاي سنتي و صنايع دستي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري ـ خردادماه سال گذشته در روز جهاني صنايع دستي و در حاشيه‌ي نمايشگاه سراسري صنايع دستي تبريز، شركت نكردن ايران را در نمايشگاه‌هاي فصلي و دايمي بين‌المللي در كنار مسايلي، مانند افت بازار جهاني، مشكل بسته‌بندي، نبود تاجر و بازرگانان مطلع و رقابت بخش خصوصي از جمله عوامل كاهش صادرات صنايع دستي ايران ارزيابي كرده بود.

هاتفي در آن گفت‌وگو اعلام كرده بود: براي حضور ايران در نمايشگاه‌هاي امسال (1387) امارات، مالزي، كانادا و آلمان برنامه‌ريزي شده است.

اما اين اتفاق رخ نداد، چون به گفته‌ي مهدي كيايي ـ مدير كل حمايت از توليد و بازرگاني معاونت هنرهاي سنتي و صنايع دستي ـ سال گذشته (1387) به‌دليل كمبود اعتبارات صنايع دستي و با وجود تنظيم برنامه‌ي حضور در نمايشگاه‌هاي بين‌المللي صنايع دستي، در اين بخش با كمبود اعتبار مواجه شديم و نتوانستيم در نمايشگاه‌هاي بين‌المللي صنايع دستي حضور يابيم، البته بخش‌هاي خصوصي كشور در اين نمايشگاه‌ها حاضر بودند.

مسؤولان معاونت هنرهاي سنتي و صنايع دستي پاسخ اين پرسش را كه چرا ارايه‌ي هنرهاي سنتي و دستي ايران با وجود تأكيد مسؤولان سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري، در غرفه‌هاي گردشگري نمايشگاه‌هاي بين‌المللي كم‌رنگ است؟ به مسؤولان ستاد تبليغات و نمايشگاه‌ها ارجاع دادند.

البته بخش خصوصي كه در واقع همان صادركنندگان انگشت‌شمار صنايع دستي‌اند، مانند گذشته هم‌چنان در نمايشگاه‌هاي بين‌المللي صنايع دستي و بازارهاي هدف خود شركت مي‌كنند. بر اين اساس، به‌نظر مي‌رسد، شرايط حضور صنايع دستي ايران در نمايشگاه‌هاي بين‌المللي صنايع دستي هيچ تفاوتي با گذشته ندارد و حتا كم‌فروغ‌تر شده است.

اگرچه در اين ميان، گاهي اخباري مبني بر حضور ايران در نمايشگاه‌هاي بين‌المللي صنايع دستي منتشر مي‌شوند و در واقع، اين حضور را نيز بايد مديون شركت فرش ايران براي ارايه‌ي فرش دست‌بافت ايراني باشيم كه البته فرش در ايران صنايع دستي به‌شمار نمي‌آيد.

جاي خالي صنايع دستي در نمايشگاه‌هاي بين‌المللي و كهنه شدن مسأله‌ي فروش و بازار صنايع دستي درحالي رخ داده است كه اسفنديار رحيم‌مشايي ـ رييس سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري ـ در حاشيه‌ي نمايشگاه صنايع دستي سراسري تبريز، معترف شده بود‌: ما به بازار جهاني صنايع دستي ديرتر نگاه كرده و به‌مراتب كندتر متوجه اين بازار شده‌ايم. اكنون برخوردار نبودن صنايع دستي كشور از پشتوانه‌ي و عقبه‌ي قوي بازارهاي جهاني و حتا داخلي يكي از مهم‌ترين مشكلات حوزه‌ي فرهنگي و هنري است.

انتهاي پيام